*hav/i PV

*havi  ↝

(tr)
1.
Porti: havi bastonon ĉe la mano kaj ĉapelon sur la kapo; arbo havanta foliojn, fruktojn.
2.  ↝
Posedi, disponi ion kiel propraĵon: havi domon, monon, liton, ĉambron, ĉevalon, riĉaĵojn; havi panon freŝan, plumon por skribi; ne rifuzu al via proksimulo, se vi havas (tion, kion li bezonas) ĉe viZ ; vi ne havos per kio pagi [1]; havi (ricevi) ion de iu; (figure) havi ion dirotan, ion por diri; havi respondon tute pretan.
3.
Posedi, prezenti ian konkretan karakterizaĵon, ian propran aspekton: havi barbon, dikan korpon, ĉiujn dentojn; domo havanta tri etaĝojn; Parizo havas belajn monumentojn; tiu libro havas sesdek paĝojn [2]; la diamanto havas belan brilon [3]; havi rompitan brakon, la manojn malpuraj(n); havi fortan fundamenton; parko havanta muron.
4.
Posedi apartan abstraktan econ; esti ...a; esti en ia stato; sperti iun senton: ne ĉiuj homoj havas egalan karakteron; havi afablecon, kapablon, indon, meriton, mankon, saĝan spiriton, bonan apetiton; havi ĝojon, ĉagrenon, esperon, malamon, febron, kapdoloronB , bonan intencon, timon, honton, la forton fari; havu fidon!; havi tridek jarojnB ; havu ĝojon de la edzino [4]; tablo havanta unu metron da longo; tiu vorto havas signifon de mezuro [5]; nia kongreso havas nenion komunan kun aferoj politikaj [6].
5.
Esti en interrilato, en kunestado kun: havi patron, du filojn, servistojn, gastojn, kamaradon, estron; havi iun kiel amikon.
6.
Ĝenerale interrilati kun io: (frazaĵo) kiun daton ni havas hodiaŭ?; (frazaĵo) kian veteron ni havas hodiaŭ?; havi proceson kun iu; havi plenumotajn devojn; havi multe da amikoj; havi sufiĉe por trinki.
1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 22:27
2. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 14
3. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 5:18
5. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 32
6. Zamenhof: Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève, 1906
angle:
have 1. wear, carry 2. own
beloruse:
мець
bulgare:
имам (por 'ne' vidu nehavi)
ĉeĥe:
mít, vlastnit
ĉine:
有 [yǒu]
france:
avoir, avoir (sur soi), posséder, contenir, porter (avoir sur soi) kiun daton ni ~as: quelle date sommes-nous? kian veteron ni ~as: quel temps fait-il?
germane:
haben
greke:
έχω
hispane:
tener
hungare:
van neki, bír (van neki) kian veteron ni ~as: milyen az időjárás?
indonezie:
punya, mempunyai
itale:
avere 1. avere addosso, portare 2. avere, possedere
katalune:
tenir
nederlande:
1. dragen 2. hebben 3. hebben 4. hebben 5. hebben 6. hebben
okcitane:
aver
pole:
mieć
portugale:
ter, haver, possuir 1. ter 2. possuir
ruse:
иметь
slovake:
mať, vlastniť
tokipone:
jo
volapuke:
labön

havaĵo, havo

EKON
Tio, kion oni posedas: li malŝparis grandan parton de sia hav(aĵ)o; havo, kiun vi rabis de malriĉuloj, estas en viaj domoj [7]; pri havo najbara oni estas malavaraPrV .
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 3:14
angle:
asset, possession, property
beloruse:
маёмасьць
ĉeĥe:
jmění, majetek
france:
avoir (ce que l'on a), bien (ce que l'on a), fortune (ce que l'on a)
germane:
Habe
hispane:
posesión
hungare:
vagyon, jószág (vagyon)
nederlande:
bezit
pole:
majątek, dobytek, mienie
portugale:
bem (propriedade)
rumane:
proprietate
ruse:
имущество
slovake:
majetok
tokipone:
jo

havebla

Kiun oni povas iel havi, disponebla, uzpreta: ĉiuj menciitaj publikaĵoj estas ankoraŭ haveblaj [8].
8. I. Lapenna: Por pli efika informado, 1974
ĉeĥe:
dostupný, k dostání
france:
accessible (qu'on peut avoir), disponible (qu'on peut avoir)
slovake:
dostupný

havema  ↝

Tre deziranta havi, avida; ĉi knabo faros ĉion, kion tiu havema virino volas ke li faru [9].
9. trad. P. Oudejans: La Vojaĝo de Ĉihiro, 2009
france:
jaloux, possessif

havigi  ↝

Helpi al iu, por ke li ricevu aŭ atingu ion, alporti, doni, liveri: havigi al infano belajn bildojn; havigi al iu situacion, konfidon; havigi al si monon, plezuron.
angle:
provide with, get for, procure
beloruse:
~igi al si: займець
ĉeĥe:
dosáhnout, obstarat, opatřit, poskytnout, pořizovat, pořídit, zjednat
france:
fournir, faire obtenir, procurer, pourvoir (de), conférer ~igi al si: acquérir, obtenir, se procurer
germane:
verschaffen, geben, aushändigen
hispane:
proporcionar
hungare:
szerez (ad), juttat (ad), ad ~igi al si: szerez magának
itale:
fornire, procurare, far avere
nederlande:
verschaffen, bezorgen, leveren
pole:
dostarczać, udzielać, użyczać, dawać, pomagać w uzyskaniu
portugale:
obter, arranjar
ruse:
предоставить
slovake:
nadobudnúť, získať

enhavi  ↝

(tr)
1.  ↝
Havi en si: tiu vortaro enhavas ĉiujn komune uzatajn vortojn; mia ĵurnalo enhavis artikolon pri Esperanto; la vilaĝo enhavas kvindek domojn; la palaco enhavas (entenas) trezorojn de arto; la praa hindeŭropa nacio kredeble enhavis rasojn diversajn. VD:ampleksi, enfermi, enkalkuli, enteni, envolvi
2.  ↝
MATMatVort (pri aro) Havi en si kiel elementon : la malplena aro enhavas neniun elementon; la aro de naturaj entjeroj ne enhavas ĉiujn diferencojn de du ajnaj elementoj de ĝi. VD:aparteni, inkluzivi.
angle:
1. contain, comprise, hold 2. contain (elements)
beloruse:
зьмяшчаць, трымаць, утрымліваць
ĉeĥe:
obsahovat
france:
1. contenir (renfermer, avoir une certaine capacité), renfermer (contenir), comporter, comprendre (contenir) 2. contenir (comme éléments, math.)
germane:
1. enthalten 2. enthalten (Elementen)
greke:
περιέχω, περιλαμβάνω
hispane:
contener (en sí)
hungare:
1. tartalmaz, van benne 2. tartalmaz (elemet)
itale:
contenere
katalune:
cabre
nederlande:
bevatten
okcitane:
claure
pole:
zawierać
portugale:
conter, encerrar em si
ruse:
1. содержать 2. содержать (элементы)
slovake:
obsahovať
tokipone:
jo

enhavo  ↝

Tio, kio estas enhavata: la enhavo ne povas esti pli ampleksa ol la enhavantaĵo; TIP tabelo de enhavo, enhavtabelo.
angle:
assets, contents, property
beloruse:
зьмест, зьмесьціва
ĉeĥe:
objem, obsah
france:
contenu, teneur (contenu) en~antaĵo: contenant en~tabelo: table des matières
germane:
Inhalt
greke:
περιεχόμενο
hispane:
contenido
hungare:
tartalom en~tabelo: tartalomjegyzék
itale:
contenuto
nederlande:
inhoud
pole:
zawartość, treść
portugale:
conteúdo
ruse:
содержание
slovake:
náplň, obsah

enhavecoZ  ↝

Kvanto, kiun enhavas aŭ povas enhavi io: enhaveco de botelo, de ŝipo. SIN:kapacito
angle:
capacity, tonnage
beloruse:
умяшчальнасьць, ёмістасьць
ĉeĥe:
kapacita
france:
capacité, contenance
germane:
Inhalt (Volumen), Fassungsvermögen
hispane:
capacidad
hungare:
befogadóképesség, kapacitás
nederlande:
inhoud (volume)
pole:
zawartość, pojemność
portugale:
capacidade
ruse:
вместимость
slovake:
kapacita

forhavi

(malofte) PV
Ne posedi kaj ne bezoni: oni povas forhavi linZ .
angle:
do without
france:
se passer (de)
germane:
entbehren
hungare:
nélkülöz
nederlande:
missen (ontberen), ontberen
pole:
nie posiadać, nie potrzebować

kunhavi

(tr)
1.  ↝
Posedi komune: Sed tiun opinion mi ne kunhavas, ĉar ĝi estas tute erara [10]; ili rediras ke ni kunhavas kun la ĉimpanzo 98,5% de la DNA [11]. SIN:dividi4, partumi1
2.
Havi preta ĉe la mano, kune kun si, sur si: kontroli, ĉu li ne kunhavas armilon [12]; Mi kunhavas mian malnovan maristodokumenton [13].
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ĉio sur sian ĝustan lokon!
11. Le Monde diplomatique en Esperanto
12. H. Sienkewicz, tr. Lidia Zamenhof: Quo vadis, Ĉap. 11a
13. Mortula ŝipo, Ĉap. 37a
ruse:
1. совместно владеть, разделять 2. иметь с собой, иметь при себе

malhavi  ↝

(tr)
Ne posedi ion bezonatan, kies manko povas suferigi: tiun vortaron neniun praktika esperantisto povas malhavi; la franĝoj, kiujn malhavis la trosimpla, trosobra, purega, blanka bluzo, ŝajnis svingpendi ĉe la lango de la [lispanta] virino [14]; li restis ĉe la opinio, ke li povas perfekte malhavi virinon [15].
14. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 11
15. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 9
angle:
lack, miss, be wanting
ĉeĥe:
nemít, postrádat
france:
manquer (de), se passer (de), se dispenser (de)
germane:
entbehren, missen
hispane:
carecer de
hungare:
nélkülöz (nincs neki) , nincs neki
nederlande:
missen
pole:
nie posiadać, być pozbawionym
portugale:
não ter
ruse:
не иметь
slovake:
núdzou, trpieť nedostatkom

nehavi

(tr)
Ne havi.
Rim.: Uzata en derivaĵoj: nehavo, nehavado, pro nehavado de (manke de), [16], nehavanto.
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 24:8
angle:
lack, miss, be wanting
bulgare:
няма (aparta negativa formo de i)
ĉine:
没有, tr. 沒有 [méiyǒu]
france:
pro ne~ado de: faute de
hungare:
nélkülöz (nincs neki) , nincs neki pro ne~ado de: hiányában
pole:
nie mieć
portugale:
não possuir
ruse:
не иметь

nemalhavebla  ↝

Treege bezonata, nepra, nemankigebla: ili estas nemalhaveblaj por la bona funkciado de la socio [17].
17. L. Beaucaire: La milito de la ĉapeloj, en: Fabeloj de la verda pigo, 1981
angle:
indispensable
ĉeĥe:
nepostradatelný
france:
indispensable
hispane:
indispensable
hungare:
nélkülözhetetlen
slovake:
nepostrádateľný

senhavulo  ↝

Homo sen havo, mizerulo: ŝia vizaĝo ne estis tiel pala kaj maldika kiel ĉe la plimultaj el la senhavuloj [18].
18. Chun-Chan Yeh, trad. W. Auld: Montara Vilaĝo, 1984
angle:
indigent, pauper, poor person
beloruse:
незаможны (наз.)
ĉeĥe:
nemajetný čl.
france:
indigent (subst.), nécessiteux (subst.)
germane:
Habenichts, Besitzloser
hispane:
desposeído
hungare:
nincstelen, vagyontalan
itale:
nullatenente, indigente
nederlande:
armoedzaaier
pole:
biedak, nędzarz
portugale:
pobre, indigente
ruse:
неимущий, нищий (сущ.)
slovake:
nemajetný

senenhava  ↝

Malplena (plej ofte figursence), malgrava, sensenca, vanta: senenhava diskuto, argumento; ofte de kaŭzo senenhava venas efiko plej grava PrV ; kial do vi parolas senenhavaĵon [19]?. VD:fantazia, sensignifa, vanta
19. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 27:12
angle:
empty, hollow, vacant
beloruse:
безьзьмястоўны
france:
inconsistant (sans contenu), creux (fig., sans contenu), vain (sans contenu), vide (fig., sans contenu)
germane:
gehaltlos
hispane:
sin contenido
hungare:
tartalmatlan
nederlande:
inhoudsloos
pole:
bez zawartości, pusty, próżny
portugale:
vazio, vão
ruse:
бессодержательный

senhavigi  ↝

Senigi iun de lia havo. VD:elsuĉi, malriĉigi, perdigi, ruinigi, senmonigi
angle:
impoverish, deprive
beloruse:
пазбавіць
ĉeĥe:
zbavit majetku
france:
dépouiller (déposséder) , déposséder
germane:
berauben, beschlagnahmen
hispane:
desposeer
hungare:
megfoszt, kisemmiz
nederlande:
beroven
pole:
pozbawiać
portugale:
desapossar, privar
ruse:
лишить имущества
slovake:
zbaviť majetku

senhaviĝi  ↝

Perdi sian havon: pro tiu terura brulego li tute senhaviĝis. VD:ruiniĝi
angle:
become destitute, lose everything
beloruse:
пазбавіцца, страціць
france:
être ruiné, se retrouver sur la paille
hispane:
desposeerse
hungare:
tönkremegy, elszegényedik
nederlande:
zijn bezit verliezen
pole:
pozbywać się
ruse:
лишиться имущества

surhavi

(tr)
1.
Havi, porti sur si: la koverto surhavis multajn poŝtmarkojn; nia domo surhavas ardezan tegmenton.
2.  ↝
Havi kiel veston; porti1.b: la unusolan ringon, kiun Krasomila surhavis, ŝi oferis por la vivtenado [20]. VD:demeti2, surmeti2.
20. B. Němcová, trad. J. Vondroušek: Punita orgojlo, [2009?]
angle:
have on, wear
beloruse:
насіць (адзеньне)
ĉeĥe:
mít na sobě, nosit
france:
porter (avoir sur soi), avoir (sur soi)
germane:
anhaben, tragen
hispane:
llevar, portar, llevar puesto (algo)
hungare:
visel, hord
nederlande:
aan hebben, dragen (aan hebben)
pole:
mieć na sobie, nosić, ubierać
ruse:
носить (одежду)
slovake:
mať na sebe, nosiť (šaty)

bonhava

Posedanta sufiĉan havon; povanta vivi komforte.
angle:
well off, well to do
ĉeĥe:
majetný, zámožný
france:
aisé (riche)
hungare:
vagyonos, jómódú
pole:
sytuowany, dostatni
portugale:
próspero
ruse:
состоятельный, имущий
slovake:
zámožný

bonhavo

1.
Eco de iu bonhava.
2.
EKON Disponebla havaĵo ĉe konto aŭ bilanco.
ĉeĥe:
kredit, pohledávka na kontě
france:
1. aisance (richesse) 2. avoir (fin.)
germane:
1. Wohlstand 2. Guthaben
hungare:
1. jólét, jómód 2. követelés, betét, aktíva
nederlande:
1. welstand 2. tegoed
pole:
1. dostatek 2. majątek
ruse:
1. благосостояние, достаток 2. авуары
slovake:
účtovná pohľadávka
Rim.: Hava estas ofte uzata kiel sufikso, kun la senco havanta, provizita per: flugilhava, monhava; ŝtonhava vojo; sablohava grundo. Vidu: kun B) 1, plena, riĉa, -oz.

administraj notoj

pri en~i 2.: 
      Laŭ mi tiu senco ne diferencas de la antaŭa
      kaj do eble sufiĉus meti la ekzemplon kun fakindiko
      sub la antaŭa senco. [Wolfram Diestel]

      Ĝi tamen estas baza faka senco. La identeco kun la laika
      senco estas nur ŝajna. [MB]
pri for~i: 
    Tiu vorto ne plu estas en PIV1. Indus precizigi la
    nuancon disde mal~i. [MB]
pri mal~i: 
    La ekz-oj de mal~i ofte subkomprenigas, ke la manko fakte
    ne suferigas, ĉar ili ofte kombiniĝas kun la ideo
    "povi", "facile", "-ebla" ks. La trd fr "se passer",
    "se dispenser" validas nur ĉi-kuntekste. [MB]
~i: Mankas verkindiko en fonto.
~igi: Mankas dua fontindiko.
~igi: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
en~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
en~o: Mankas dua fontindiko.
en~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
en~eco: Mankas verkindiko en fonto.
for~i: Mankas verkindiko en fonto.
kun~i: Mankas verkindiko en fonto.
sen~igi: Mankas dua fontindiko.
sen~igi: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
sen~iĝi: Mankas dua fontindiko.
sen~iĝi: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
bon~a: Mankas dua fontindiko.
bon~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
bon~o: Mankas dua fontindiko.
bon~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.