*esenc/o
*esenco
- 1.
- (komune) Tio, kio konsistigas la propran naturon de io, la interna kaj nevaria bazo de eksteraj aperaĵoj (fenomenoj): homo estas laŭ sia esenco sociema estaĵo; mi ne tute klare komprenis la esencon de via demando [1]; la tuta esenco de lingvo estas bazita antaŭ ĉio sur interkonsento [2]; la esenco kaj celo de niaj kongresoj [3]; ĉiu prepozicio, laŭ sia logika esenco, povas esti uzata nur antaŭ substantivo [4]; al homo, kiu ne konas la esencon de la muziko, ŝajnas ke nenio estas pli facila ol ludi fortepianon EE ; ŝajnas al mi, ke la gloramo havas esencon tiel aeran kaj senfundamentan, ke ĝi estas nur ombro de ombro Hamlet ; ĉu vi povas eltrovi la esencon de Dio? ĉu vi povas plene kompreni la perfektecon de la Plejpotenculo? [5]; Li lacigis min, Li detruis mian tutan esencon [6]; bruo potenca, nula esenco PrV ; nomo egala, sed esenco mala PrV . substanco3
- 2.
- Ĉefaj, plej gravaj ecoj de io: la esenco de mia malfeliĉo konsistas en tio, ke mi povis malmulte, ke mi nenion sufiĉe kapablis Marta ; la prediko estis longa, oni tamen ne povas malkonfesi en ĝi kelkan esencon moralan Marta ; la transdono de la pluaj sciigoj videble estis por li malfacila, sed la esenco estis, ke […] Kristino al li plaĉis [7]; la esenco de liaj ideoj estis jena […] [8]; la diferenco de la lingvoj prezentas la esencon de la diferenco […] de la nacioj FK ; la tuta esenco de nia religio estas la leĝo: agu kun aliaj, kiel vi volas, ke oni agu kun vi [9]; la finiĝo „o“ […] en vortoj devenantaj de adjektivo povas nur signifi ideon, esencon [10]. bazo, fundo, fundamento, kerno, kvintesenco, principo, suko3
- 3.
- Densigita eltiraĵo el iuj substancoj ordinare bonodoraj aŭ aromaj: la rozoj jam estis kolektitaj kaj oni faris el ili esencon [11]; vinagra esenco Metrop . aromo, ekstrakto2, infuzaĵo, tinkturo
- 4.
- Tio, kio konsistigas la unuecon de la tri personoj de la Triunuo.
1.
L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 11. Verboj
2. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. Vortuzo
3. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de aŭgusto 1907
4. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 13. Prepozicioj
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 11:7
6. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 16:7
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ib kaj malgranda kristino
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Turgardisto Ole
9. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Pri la homaranismo
10. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 1. Vortfarado
11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro IV
2. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. Vortuzo
3. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de aŭgusto 1907
4. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 13. Prepozicioj
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 11:7
6. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 16:7
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ib kaj malgranda kristino
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Turgardisto Ole
9. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Pri la homaranismo
10. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 1. Vortfarado
11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro IV
- angle:
- 4. substance, essence
- beloruse:
- сутнасьць 3. эсэнцыя
- ĉeĥe:
- esence, meritum, podstata, tresť
- ĉine:
- 真髓 [zhēnsuǐ], 关键要素 [guānjiànyàosù], 精华 [jīnghuá], 精英 [jīngyīng]
- france:
- essence (phil., rel.), substance (phil.)
- germane:
- Essenz 1. Wesen, Natur (Wesen) 2. Wesentliches 3. Auszug vinagra ~o: Essigessenz.
- hispane:
- esencia
- hungare:
- 1. lényeg, szubsztancia bruo potenca, nula ~o: sok hűhó semmiért. 2. lényeg 3. eszencia 4. lényeg
- japane:
- 本質 [ほんしつ], 真髄 [しんずい], 核心 [かくしん], エッセンス, 精油 [せいゆ], 実在 [じつざい]
- katalune:
- essència
- malnovgreke:
- 4. οὑσία
- pole:
- esencja 1. esencja, sedno, meritum, treść 2. esencja, sedno, meritum 3. esencja, wywar
- portugale:
- essência
- ruse:
- 1. сущность 2. существо (дела и т.п.) 3. эссенция 4. существо
- slovake:
- esencia, výťažok
- ukraine:
- суть, сутність, есенція
esenca
- 1.
- Konsistiganta la propran naturon de io: laŭ la vojo de vero mi iras […] por heredigi al miaj amantoj esencan bonon [12]; la rakonto estas lerte konstruita, kaj enhavas tiun esencan elementon de konflikto, kiu distingas vivan historion de banalaĵo KPr ; ne penetrinte en la esencajn kaŭzojn de moderna kapitalismo kaj imperialismo, Zamenhof jam bone antaŭvidis, ke la rezultato de tiu milito estos nula Zam .
- 2.
- Estanta plej grava en io: krom la supre montritaj tri ĉefaj problemoj, mi devis, kompreneble, solvi ankoraŭ multajn aliajn, sed pri ili, ĉar ili estas ne esencaj, mi ne parolos tie ĉi FK ; via timo venis nur de tio, ke vi ne tute ĝuste prezentas al vi la esencan signifon de tiuj pligrandigitaj vortaroj [13]; [la muso] tuj formanĝetis preskaŭ tutan romanon, tio estas nur la molan parton, la esencan, sed la ŝelon, la bindon [ĝi] lasis netuŝita [14]; ni deziras krei organismon, kies esenca celo estos produkti antidoton Lanti ; senesenca (senenhava) metaforo Marta . precipa, fundamenta
12.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 8:21
13. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 4. Vortaroj
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
13. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 4. Vortaroj
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
- beloruse:
- істотны, галоўны, асноўны
- ĉeĥe:
- esenciální
- ĉine:
- 大幅 [dàfú], 必備 [bìbèi], 实质 [shízhí], 基本 [jīběn], 枢 [shū]
- france:
- essentiel
- germane:
- wesentlich, essenziell 2. wichtigstes
- hebree:
- חִיוּנִי
- hispane:
- esencial
- hungare:
- 1. lényeges 2. lényegi
- japane:
- 本質的な [ほんしつてきな], 必須の [ひっすの], 不可欠な [ふかけつな]
- katalune:
- essencial
- pole:
- 1. esencjonalny, istotny 2. esencjonalny, istotny
- ruse:
- 1. существенный 2. основной, главный
- slovake:
- esenciálny
- ukraine:
- суттєвий, істотний, основний, істотно важливий
esencismo
- Doktrino, kiu prefere rigardas iujn ecojn de aĵoj kiel esencajn, ne dependajn de situacio: Aviceno elstarigis la esencon per la deklaro, ke la ekzisto alvenas al ĝi kiel akcidenco, jen radikala esencismo [15]; la rasismo kaj la seksismo estas la plej oftaj subspecoj de la esencismo [16]. ekzistismo
15.
E. Pauli:
Enciklopedio simpozio, artikolo „esencismo“, 2000-04
16. P. Daŝgupto: La rasismo kaj specifaj esperoj, libera folio, 2004-08-05
16. P. Daŝgupto: La rasismo kaj specifaj esperoj, libera folio, 2004-08-05
- angle:
- akcidenco: accident.
- beloruse:
- эсэнцыялізм
- ĉine:
- 本質主義 [běnzhìzhǔyì]
- france:
- essencialisme
- germane:
- Essentialismus akcidenco: Akzidens.
- latinece:
- akcidenco: accidens.
- malnovgreke:
- akcidenco: συμβεβηκός.
samesenca
- Kunhavanta la saman esencon kiel iu alia (uzata pri la personoj de la Triunuo): ni kredas unu solan Dion kaj unu solan Sinjoron Jesu-Kriston, ununuran filon de Dio, generitan de la Patro kaj kreitan, samesencan kiel la Patro [17]. similesenca
17.
G. Waringhien: Ni kaj Ĝi, La Laguna: Stafeto, 1972. p. 188a
- angle:
- consubstantial
- beloruse:
- адзінасутны
- france:
- consubstantiel
- germane:
- konsubstantiell
- hungare:
- egylényegű, homousziosz
- malnovgreke:
- ὁμοούσιος
- ruse:
- единосущный