*kun
- I.
-
*kun
Prepozicio signifanta akompanon, kaj montranta:- 1.
- La personon aŭ aferon, kiu estas en sama loko kiel iu aŭ io: esti, resti, vivi, renkontiĝi, manĝi kun iu; la reĝo mem venis […] kun siaj […] korteganoj [1]; kun kiu vi festas, tia vi estas PrV ; mi prenas kun mi mian kamaradon [2]; vi kuntrenis kun vi en tiun mondon ian pekon [3]; Marta renkontiĝis […] kun tio, kun kio renkontiĝas milionoj da homoj Marta .
- 2.
-
La personon, kies ago fariĝis en sama momento kiel alia
(t.e. samtempe kiel):
ili apartenu al vi sola, sed ne al aliaj kun vi
[4];
li deiris kun mi sed alvenis post mi;
la mortiginto mortis kun sia viktimo.
Rim.: En tiu senco oni uzas prefere kune kun: la kuraĝo kreskas kune kun la danĝero [5].
- 3.
- La personon, kiu konkuras al sama celo kiel iu aŭ partoprenas al komuna ago, aŭ la objekton, kiu similas alian per ia karaktero (t.e. samcele kiel): [ili] komencis diskuti kun li [6]; paroli kun li pace [7]; komunikiĝi kun la popolo [8]; ŝi volis ludi kun ili [9]; ekbatali kun li [10]; ili amikiĝis kun […] la grizulo [11]; li volas […] interkonsenti kun la ministroj, ke […] [12]; mi povas repaciĝi kun la ofenditaj [13]; li ne volas edziĝi kun mi [14]; ili havis juĝan aferon kun mi [15]; mi do petas vin, dividi kun mi iom da via sperto [16]; dividi kun mi la ŝarĝon de l' povo [17]; Mi estas kun vi, por vin helpi kaj savi, diras la Eternulo [18]; lin kompari kun la nuna reĝo Hamlet ; mi komprenas interrilati kun homoj [19]; macaj kukoj miksitaj kun oleo [20]; la iom laca koloro de lia vizaĝo […] kontrastis kun la juneco de lia tuta figuro Marta ; ŝia kvieta karaktero […] estis ligita kun tiom da konstanteco kaj freŝeco BdV .
- 4.
- Konstantan detalon aŭ karakteron, kiun oni provizore konsideras aparte de la tuto: betuloj kun arĝenta ŝelo IK ; belaj fiŝoj kun arĝentaj kaj oraj skvamoj [21]; ŝi vidis ĝin tre klare kun ĉiuj detaloj IK ; cervo kun bonaj lumboj [22]; atlaso kun riĉa garnituro da kremkoloraj puntoj FK ; kun sia karaktero la sincera, […] li ne esploros certe la rapirojn Hamlet ; ĉiu sezono kun sia bono PrV .
- 5.
-
Cirkonstancan detalon, kiu karakterizas agon aŭ aganton:
li forturnis sin kaj foriris kun kolero
[23];
sian buŝon ŝi malfermas kun saĝo
[24];
ŝi desaltis kun bruo de sia dormoloko
[25];
sidis Marta kun okuloj fiksitaj sur desegnaĵo
Marta
;
ŝi […] kisis lin kun senhonta vizaĝo
[26];
la samtempuloj renkontas ilin […] kun ia
neklarigebla malamikeco
EE
;
liaj servantoj staris kun disŝiritaj vestoj
[27];
li foriras kun longa nazo
PrV
;
(= elrevigita);
kun (ĉe) la lastaj vortoj Mario eliris el la
salono
Marta
;
kun la tempo la formo nova iom post iom elpuŝos la
formon malnovan
[28];
la nombro da adeptoj de tiu ĉi lingvo kreskadus kun ĉiu horo
FK
.
Rim.: Anstataŭ kun5 oni povas uzi akuzativon: pendigi kanajlon la kapon malsupren [29]. Tamen, en duopaj esprimoj (jaro post jaro, punkto post punkto, vizaĝo kontraŭ vizaĝo, okulo pro okulo, ŝultro ĉe ŝultro) oni foje uzas nominativon sen prepozicio: Marta renkontiĝis, vizaĝo kontraŭ vizaĝo, kun [ĝi] Marta .
- 6.
- (evitinde)
Personon aŭ objekton, kiun koncernas la ago (= pri,
kontraŭ, al):
kiel vi estas unu kun (kontraŭ) la
dua
Hamlet
?
se […] io okazos kun (al) ni
Marta
...;
tiel estis kun (pri) ĉiu utila ideo, tiel
estis kun (pri) ĉiu utila elpenso
EE
;
liaj infanoj faris kun li, kiel li ordonis
[30];
vidante, ke li havas kontraŭ si du voĉojn, [li]
devis cedi kun (pri) sia postulo pri (al,
je) plendo
[31];
kun (pri) la donacoj de Feniciano oni devas esti
tre singarda
[32];
ŝi rekomendis al la infano esti singarda kun (pri)
la fajro
Marta
;
esti humila kun (kontraŭ) malriĉuloj
[33];
ŝi hezitis kun (pri) la finado de la
demando
Marta
;
de nun kun via virga afableco (= vian afablecon)
avaru pli
Hamlet
;
kun konfido (= konfidi) neniam rapidu
PrV
.
Rim. 1: Tiu uzo de kun6 estas efektiva germanismo, kaj pli bone estas uzi pli precizajn prepoziciojn, kiel ni faris interkrampe.Rim. 2: Oni trovas ankaŭ kelkfoje la prepozicion kun uzata por montri rimedon aŭ ilon (= per). Tiun uzon oni devas plej severe eviti, ĉar ĝi estas nepre malaprobinda francismo kaj germanismo: mi ne indulgos lin pro tio, ke li persekutis kun glavo sian fraton [34]; enkuris knabineto […] tiranta kun si longan puncan laĉon, kun (per) kiu ŝi antaŭ momento faris gimnastikajn ekzercojn Marta ; la konsternita ambasadoro […] ne sciis, kion fari kun sia persono [35].
1. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
2. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
3. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Kvara
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 5:17
5. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
6. La Nova Testamento, Marko 8:11
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 37:4
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVI
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
10. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto dua
11. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Neĝulino kaj Rozulino
12. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXV
13. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Kvina
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 25:7
15. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 31:13
16. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIII
17. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XVII
18. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 15:20
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 29:2
21. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 30:31
23. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 5:12
24. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 31:26
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
26. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 7:13
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 13:31
28. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Antaŭparolo
29. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
30. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 50:12
31. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XV
32. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVI
33. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 16:19
34. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Amos 1:11
35. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XI- afrikanse:
- met
- albane:
- me
- amhare:
- ጋር
- angle:
- with
- arabe:
- مع
- armene:
- հետ
- azerbajĝane:
- ilə
- beloruse:
- з
- bengale:
- সঙ্গে
- birme:
- နှင့်
- bosne:
- s
- bulgare:
- с
- ĉeĥe:
- s, se (7. pád)
- ĉine:
- 一起 [yīqǐ], 与 [yǔ], 與 [yǔ], 偕 [xié], 偕 [jiē], 可带有 [kědàiyǒu], 可帶有 [kědàiyǒu]
- dane:
- med
- estone:
- koos
- eŭske:
- honekin
- filipine:
- may
- france:
- avec
- galege:
- con
- germane:
- mit
- guĝarate:
- સાથે
- haitie:
- ak
- haŭse:
- tare da
- hinde:
- साथ
- hispane:
- con
- hungare:
- -val, -vel
- igbe:
- ọrụ
- irlande:
- le
- islande:
- með
- itale:
- con
- japane:
- とともに
- jave:
- karo
- jide:
- מיט
- jorube:
- pẹlu
- kanare:
- ಜೊತೆ
- kartvele:
- ერთად
- katalune:
- amb
- kazaĥe:
- бірге
- kimre:
- gyda
- kirgize:
- менен
- kmere:
- ជាមួយនឹង
- koree:
- 와
- korsike:
- cù
- kose:
- kunye
- kroate:
- s
- kurde:
- bi
- latine:
- cum
- latve:
- ar
- laŭe:
- ກັບ
- litove:
- su
- makedone:
- со
- malagase:
- amin’ny
- malaje:
- dengan
- malajalame:
- കൂടെ
- malte:
- ma
- maorie:
- ki
- marate:
- सह
- monge:
- nrog
- mongole:
- нь
- nederlande:
- met
- nepale:
- संग
- njanĝe:
- ndi
- okcidentfrise:
- sy
- okcitane:
- amb, ambe
- panĝabe:
- ਦੇ ਨਾਲ
- paŝtue:
- سره
- pole:
- z (wraz)
- portugale:
- 1. com (em companhia de), em companhia de
- ruande:
- hamwe na
- rumane:
- cu
- ruse:
- с
- samoe:
- i
- sinde:
- سان
- sinhale:
- සමග
- skotgaele:
- le
- slovake:
- s, so
- slovene:
- s
- somale:
- la
- ŝone:
- ne
- sote:
- le
- sunde:
- jeung
- svahile:
- kwa
- svede:
- med
- taĝike:
- аз
- taje:
- ด้วย
- tamile:
- உடன்
- tatare:
- белән
- telugue:
- తో
- tibete:
- མཉམ་དུ་
- ukraine:
- еякі
- urdue:
- کے ساتھ
- uzbeke:
- bilan
- vjetname:
- với
- zulue:
- nge
- II.
-
Vortero havanta la sencojn de kun 1, kun 2, kun 3:
*kune
- Adverbo signifanta „samloke, samtempe, samcele kiel“: vi ne devas puŝi ĉiuj kune FK ; vojaĝadi kune [36]; kune labori DL ; [li] aĉetis al si grandan faskon da angiloj kaj buĉitan porkideton, kaj ĉion kune en korbo li starigis malantaŭe [37]; ĉiutaga kuneestado BdV ; patro kaj patrino kune estas nomataj gepatroj [38]; ili parolis kune, ‐ jes, pri kio ili en efektiveco parolis [39]? al ĉiuj kune ni esprimas koran dankon [40]; ni bataladu kune tenataj per unu bela espero [41]! -op
36. La Nova Testamento, II. Korintanoj 8:19
37. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ib kaj malgranda kristino
38. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 36
39. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kolo de botelo
40. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer en la 5a de aŭgusto 1905
41. L. L. Zamenhof: Al la Fratoj- afrikanse:
- saam
- albane:
- së bashku
- amhare:
- አንድ ላየ
- angle:
- together
- arabe:
- معا
- armene:
- միասին
- azerbajĝane:
- birlikdə
- beloruse:
- разам
- bengale:
- একসঙ্গে
- birme:
- အတူတူ
- bosne:
- zajedno
- ĉeĥe:
- celkem, dohromady, společně, spolu, vcelku
- ĉine:
- 一同 [yītóng], 一起 [yīqǐ], 一道 [yīdào], 共同 [gòngtóng], 联袂 [liánmèi], 聯袂 [liánmèi]
- dane:
- sammen
- estone:
- kokku
- eŭske:
- elkarrekin
- filipine:
- magkasama
- france:
- ensemble (adv.)
- galege:
- xuntos
- germane:
- zusammen
- guĝarate:
- એક સાથે
- haitie:
- ansanm
- haŭse:
- tare
- hinde:
- एक साथ
- hispane:
- en común, conjuntamente (adv.)
- hungare:
- együtt
- igbe:
- ọnụ
- irlande:
- le chéile
- islande:
- saman
- itale:
- assieme
- japane:
- 一緒に [いっしょに]
- jave:
- bebarengan
- jide:
- צוזאַמען
- jorube:
- papo
- kanare:
- ಒಟ್ಟಿಗೆ
- kartvele:
- ერთად
- kazaĥe:
- бірге
- kimre:
- gyda’i gilydd
- kirgize:
- бирге
- kmere:
- រួមគ្នា
- koree:
- 함께
- korsike:
- nsemmula
- kose:
- kunye
- kroate:
- zajedno
- kurde:
- bihevra
- latine:
- simul
- latve:
- kopā
- laŭe:
- ຮ່ວມກັນ
- litove:
- kartu
- makedone:
- заедно
- malagase:
- miara
- malaje:
- bersama-sama
- malajalame:
- ഒന്നിച്ച്
- malte:
- flimkien
- maorie:
- tahi
- marate:
- एकत्र
- monge:
- ua ke
- mongole:
- хамтдаа
- nederlande:
- samen
- nepale:
- सँगै
- njanĝe:
- pamodzi
- okcidentfrise:
- mei-inoar
- panĝabe:
- ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ
- paŝtue:
- په ګډه
- pole:
- pospołu, razem, wraz, wspólnie, zarazem
- ruande:
- hamwe
- rumane:
- împreună
- ruse:
- вместе
- samoe:
- faʻatasi
- sinde:
- گڏ
- sinhale:
- එකට
- skotgaele:
- còmhla
- slovake:
- spoločne
- slovene:
- skupaj
- somale:
- wada
- ŝone:
- pamwe chete
- sote:
- hammoho
- sunde:
- bareng
- svahile:
- pamoja
- svede:
- tillsammans
- taĝike:
- ҳамроҳ
- taje:
- เข้าด้วยกัน
- tamile:
- ஒன்றாக
- tatare:
- бергә
- telugue:
- కలిసి
- tibete:
- མཉམ་དུ་
- ukraine:
- разом
- urdue:
- ایک ساتھ مل کر
- uzbeke:
- birga
- vjetname:
- cùng
- zulue:
- ndawonye
kune kun
(prepoziciaĵo)- Kun, precize je la sama loko, tempo, celo: li eniris kune kun siaj disĉiploj [42]; kun Emilo ni estis kune dum tutaj ok tagoj, kaj kiam ni poste revojaĝis […], li nin akompanis [43]; oni povas ankaŭ preni la tutan vorton, t. e. la radikon kune kun ĝia gramatika finiĝo [44]; la Fundamento devas resti severe netuŝebla eĉ kune kun siaj eraroj [45]; oni devas havi certan praktikan konsideradon, kiun oni kompreneble ne akiras kune kun la ĉiutaga manĝo [46]; la junulo […] kuraĝe batalis kune kun ni kontraŭ niaj malamikoj [47].
42. La Nova Testamento, Johano 18:1
43. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Peco da perlovico
44. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 27
45. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Antaŭparolo
46. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
47. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 39- angle:
- together with
- beloruse:
- разам з
- ĉeĥe:
- s, se (7. pád)
- ĉine:
- 一道 [yīdào], 輔以 [fǔyǐ], 辅以 [fǔyǐ]
- france:
- en même temps que (avec), en compagnie de
- germane:
- zusammen mit
- hispane:
- en unión de, en compañía de
- hungare:
- -val együtt, -vel együtt
- itale:
- assieme a
- japane:
- ~といっしょに
- latine:
- una cum
- nederlande:
- samen met
- pole:
- razem z
- rumane:
- împreună cu
- ruse:
- вместе с
- slovake:
- s, so
- svede:
- tillsammans med
kuna
- beloruse:
- сумесны, супольны
- ĉeĥe:
- společný
- ĉine:
- 車鎖 [chēsuǒ], 车锁 [chēsuǒ]
- france:
- commun (qui va avec)
- germane:
- beisammen, zusammen
- hispane:
- adjunto
- hungare:
- együttes, közös
- itale:
- comune (di o tra due o più), unito (in relazione con), congiunto (in relazione con)
- japane:
- いっしょの, 同じ [おなじ]
- pole:
- wspólny
- rumane:
- comun
- ruse:
- совместный
- slovake:
- spoločný
- ukraine:
- спільний
kunaĵo
- 1.
- Aro da kunigitaj objektoj: EU ne estas ŝtato, sed ia speco de „konfederacio”, nome kunaĵo de ŝtatoj, kiuj interkonsentis pri komunaj agadoj en difinitaj kampoj [48]. aro, fasko, garbo, tutaĵo.
- 2.
- [49]
(de du aroj
`bb E`
kaj `bb F`)
Aro, kies elementoj apartenas al `bb E` aŭ
al `bb F`:
la kunaĵon de `bb E` kaj
`bb F`
oni signas per `bb E uu bb F`
(legu: e aŭ fo, aŭ: e kun fo);
la kunaĵo de aro el subaroj (la kunaĵo
de ĉiuj subaroj en la aro).
Rim.: Vd rimarkon sub komunaĵo.
48. Monato, Marko Naoki Lins: Eŭropo ekzemplo de bono kaj malbono, 2004
49. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §240- angle:
- 2. union (of sets)
- beloruse:
- аб’яднаньне, набор, злучэньне, сума
- ĉine:
- 1. 拼接 [pīnjiē], 形成之物或机构 [xíngchéngzhīwùhuòjīgòu], 形成之物或機構 [xíngchéngzhīwùhuòjīgòu], 瓜葛 [guāgé] 2. 統一 [tǒngyī], 统一 [tǒngyī], 併 [bìng], 并 [bìng]
- france:
- 2. union (d'ensembles)
- germane:
- 1. Gebilde, Gefüge, Verbindung, Vereinigung 2. Vereinigungsmenge
- hispane:
- 1. paquete, conjunto 2. unión (de conjuntos)
- hungare:
- 1. köteg, csomó, együttes (tárgyaké) 2. unó (halmazé)
- itale:
- complesso (sost.)
- japane:
- 寄せ集め [よせあつめ], 組み合わせ [くみあわせ]
- nederlande:
- 2. unie
- pole:
- 1. unia, wspólny związek, część wspólna 2. suma (zbiorów), połączenie (zbiorów)
- rumane:
- relație comună
- ruse:
- объединение 2. объединение (множеств)
- ukraine:
- з’єднання, набір
kuneco
- Stato de du aŭ pluraj personoj aŭ objektoj, kiuj estas kune: mi petegas vin […] per la kuneco de nia juneco Hamlet ; la graco de la Sinjoro Jesuo Kristo kaj la amo de Dio kaj la kuneco de la Sankta Spirito estu kun vi ĉiuj [50].
50. La Nova Testamento, II. Korintanoj 13:14- angle:
- togetherness, company (companionship)
- beloruse:
- супольнасьць, спалучанасьць
- ĉeĥe:
- družba, pospolitost, společenství
- ĉine:
- 两立 [liǎnglì], 兩立 [liǎnglì], 共处 [gòngchǔ], 共處 [gòngchǔ]
- france:
- coexistence
- germane:
- Zusammensein, Beisammensein
- hispane:
- convivencia
- hungare:
- közösség, együttesség, együttlét
- itale:
- concomitanza, comunanza
- japane:
- 関係 [かんけい], 結びつき [むすびつき]
- pole:
- wspólnota
- rumane:
- comunitate
- ruse:
- совместность, близость
- slovake:
- družba, pospolitosť, spoločenstvo
- ukraine:
- спільність
kunigi
(tr)- Fari, ke pluraj personoj aŭ objektoj estu kune: kunigi amikojn, la du ekstremaĵojn de ŝnuro, la brovojn; kunigi utilon kun agrablo; li kunigis siajn piedojn sur la lito, kaj mortis [51]; li kunigis kvin tapiŝojn unu kun la alia [52]; oni devas kunigi unu fakton kun alia, por veni al konkludo [53]; Mi kunigos ilin kiel ŝafojn en ŝafejo [54]; li […] ŝutkunigis […] la tutan monon en formo de granda amasaĵo [55]; lingvo tutmonda devas esti pretigata per la kunigita laboro de la tuta civilizita mondo DL . cementi, kunligi, unuigi
51. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 49:33
52. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 36:10
53. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Predikanto 7:27
54. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Miĥa 2:12
55. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko- angle:
- assemble, join together, put together, bring together
- beloruse:
- аб’ядноўваць, задзіночваць, злучаць, спалучаць
- ĉeĥe:
- dát dohromady, sdružit, sloučit, spojit, stmelit
- ĉine:
- 凑 [còu], 湊 [còu], 凑合 [còuhe], 湊合 [còuhe], 心怀感激 [xīnhuáigǎnjī], 心懷感激 [xīnhuáigǎnjī], 联系着 [liánxìzhuó], 聯繫著 [liánxìzhuó], 攒 [cuán], 攢 [cuán], 召集 [zhàojí], 彙總 [huìzǒng], 汇总 [huìzǒng]
- france:
- rapprocher, réunir, unir
- germane:
- verbinden, vereinigen, vereinen, zusammentun, zusammenfügen
- hispane:
- reunir, unir, juntar, empalmar, enganchar
- hungare:
- összesít, összehoz, egyesít
- itale:
- unire, riunire, congiungere, accoppiare, agglomerare
- japane:
- いっしょにする, まとめる, 集める [あつめる], 結びつける [むすびつける]
- nederlande:
- samenvoegen
- pole:
- łączyć, przymocowywać, przytwierdzać, zespolić, zetknąć
- rumane:
- uni, alătura
- ruse:
- объединить, совместить
- slovake:
- pospájať, spojiť, zlúčiť
- svede:
- sammanföra, förena
- tibete:
- ཁ་དཀྲིས་
- ukraine:
- з’єднувати, поєднувати, сполучати, збирати докупи
kunigaĵo
kuniĝi
(ntr)- Esti kunigita kun; ekesti kun: ĉiuvespere ili kuniĝis en mia ĉambro; kun kiu vi kuniĝas, tia vi fariĝas PrV ; du ĉenetojn […] kuniĝantaj per siaj finoj [56]; dum la edzo vivas, ŝi kuniĝas kun alia viro [57]; malbonaj kuniĝoj malbonigas bonajn morojn. [58]; ĉiuj bonaj aferoj kuniĝas triope [59]; ŝipetoj, kuniĝintaj kiel aro da anseroj, diskuradis en ĉiujn direktojn [60]; lia malsato kuniĝis kun la bonegeco de la manĝaĵoj en mirindan guston [61]; la sonoj de harpoj kuniĝis kun la kriegoj de la ebriaj festenantoj [62]; astrologoj ektimigis la popolojn per antaŭdiro, ke baldaŭ fariĝos kuniĝo de ĉiuj planedoj FK ; vi trovos en li la kuniĝon de ĉiuj talentoj Hamlet .
56. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 28:14
57. La Nova Testamento, Romanoj 7:3
58. La Nova Testamento, I. Korintanoj 15:33
59. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tablo, la orazeno kaj bastono el sako
60. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI
61. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro IX
62. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIV- angle:
- come together, join, gather, assemble
- beloruse:
- аб’ядноўвацца, задзіночвацца, злучацца, спалучацца
- ĉine:
- 聚拢 [jùlǒng], 聚攏 [jùlǒng], 抱成一团 [bàochéngyītuán], 抱成一團 [bàochéngyītuán]
- france:
- s'unir
- germane:
- zusammenkommen
- hispane:
- reunirse, unirse
- hungare:
- összejön, társul, egyesül
- itale:
- riunirsi, radunarsi, accoppiarsi, conglomerarsi
- japane:
- いっしょになる, まとまる, 集まる [あつまる], 結びつく [むすびつく]
- nederlande:
- samenkomen
- pole:
- pojednać się
- rumane:
- reconciliate fi
- ruse:
- объединиться
- ukraine:
- з’єднуватися, збиратися докупи/разом
kunulo
- Homo, kiu ordinare estas kun alia: Adam diris: la edzino, kiun Vi donis al mi kiel kunulinon, ŝi donis al mi de la arbo, kaj mi manĝis [63]; tiu […] ne faras malbonon al sia kunulo, kaj ne ĵetas malhonoron sur sian proksimulon [64]; liberigite, ili venis al siaj kunuloj kaj rakontis ĉion [65]; vi do rigardas min kiel kunulon, akceptu lin tiel same, kiel min mem [66]; se vi ekamos min kaj mi fariĝos via amiko kaj ludkunulo, […] mi malleviĝos ĝis la fundo kaj alportos la globon [67]; la lignaĵisto kaj liaj kunuloj amuziĝis ĝis malfrua nokto [68]; mi estas kunulo kaj plej intima amiko de la princo IK ; bonaj kalkuloj, bonaj kunuloj PrV . asociano, kamarado, kolego, societano, vivkunulo
63. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 3:12
64. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 15:2-3
65. La Nova Testamento, La agoj 4:23
66. La Nova Testamento, Filemon 1:17
67. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Reĝo rano aŭ fera Henriko
68. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tablo, la orazeno kaj bastono el sako- angle:
- buddy, companion, comrade, partner
- beloruse:
- кампаньён, таварыш, напарнік
- ĉeĥe:
- druh, společník
- ĉine:
- 伙伴 [huǒbàn], 伴侣 [bànlǔ:], 伴侶 [bànlǔ:], 侣 [lǔ:], 侶 [lǔ:], 同伴 [tóngbàn], 伴 [bàn], 同袍 [tóngpáo]
- france:
- compagne, compagnon
- germane:
- Gefährte, Kumpel, Partner
- hispane:
- compañero, camarada, colega
- hungare:
- társ
- itale:
- compagno
- japane:
- 仲間 [なかま], 連れ [づれ], 同伴者 [どうはんしゃ], 相方 [あいかた], 相棒 [あいぼう], パートナー [ぱーとなー]
- nederlande:
- metgezel
- pole:
- kompan, konkubent, kum
- rumane:
- însoțitor, coabitant, prieten bun
- ruse:
- товарищ, приятель
- slovake:
- partner, spoločník
- tibete:
- རོགས་པ་
- ukraine:
- приятель, товариш, напарник
kunularo
- angle:
- company (companions)
- beloruse:
- аб’яднаньне, садружнасьць, суполка, кампанія, таварыства
- ĉeĥe:
- společníci
- ĉine:
- 伙 [huǒ], 夥 [huǒ], 一群人 [yīqúnrén], 組 [zǔ], 组 [zǔ]
- france:
- compagnie (groupe de personnes), groupe (de personnes)
- germane:
- Gemeinschaft, Gruppe
- hispane:
- compañía (grupo de personas), grupo (de personas)
- japane:
- 仲間 [なかま], 一同 [いちどう]
- pole:
- drużyna (zastęp towarzyszy)
- rumane:
- companie (nu ca institutie !)
- slovake:
- spoločníci
kunuleco
- Stato de tiuj, kiuj ofte, volonte kunestas: ili persistis en la instruo de la apostoloj kaj en la kunuleco, en la dispecigo de pano kaj en preĝoj [71]; fidela estas Dio, per kiu vi estas alvokitaj en la kunulecon de Lia Filo Jesuo Kristo [72]; ni havas kunulecon unu kun la alia [73]; li partoprenis la sportojn de la infanoj kun […] plenkora kunuleco [74].
71. La Nova Testamento, La agoj 2:42
72. La Nova Testamento, I. Korintanoj 1:9
73. La Nova Testamento, I. Johano 1:7
74. E. R. Burroughs, trad. K. R. C. Sturmer: Princino de Marso, 1938- angle:
- companionship, comradeship, fellowship
- beloruse:
- аб’яднанасьць, напарніцтва, таварыства
- ĉine:
- 情义 [qíngyì], 情義 [qíngyì], 友誼 [yǒuyì], 友谊 [yǒuyì], 亲爱精诚 [qīnàijīngchéng], 親愛精誠 [qīnàijīngchéng]
- france:
- camaraderie
- germane:
- Gemeinschaft
- hispane:
- camaradería
- pole:
- pojednawczość
ĉi-kuna
- 1.
- Kun tiu ĉi: mi tuj prezentas vin al nia ĉi-kuna amiko [75].
- 2.
- Kun la nunaĵo, kune enpakita, kunsendata: per la ĉi-kuna bilo vi ricevos de mia banko dudek kvin luidorojn [76]. kunsendaĵo
75. Monato, Eriko Navaro: Flugiloj de libereco, 2013
76. C. de Laclos, trad. J.-L. Tortel: Danĝeraj rilatoj, [2011]- angle:
- included, herein
- beloruse:
- уключаны (у нешта), далучаны, даданы
- ĉine:
- 附上 [fùshàng], 其內 [qínèi], 其内 [qínèi]
- france:
- ci-joint
- germane:
- 2. anbei
- hispane:
- adjunto, incluido
rekunigi
(tr)- Rekonduki al sama loko, de kiu okazis disiro: la intendanto […] rekunigis ilin kaŝe kaj reorganizis ilian bandon [77].
77. Chun-Chan Yeh, trad. W. Auld: Montara Vilaĝo, 1984- angle:
- rejoin, reassemble, bring back together
- beloruse:
- аб’яднаць зноў, сабраць зноў
- ĉine:
- 团聚 [tuánjù], 團聚 [tuánjù]
- france:
- rassembler
- germane:
- wieder vereinen
sekskuniĝi
(ntr)- Havi seksan rilaton: se ies edzino forflankiĝos kaj […] iu viro kuŝos kun ŝi sekskuniĝe, kaj tio estos kaŝita antaŭ ŝia edzo, […] tiam la edzo alkonduku sian edzinon al la pastro [78]; dum lia unua universitata jaro ŝi rifuzis sekskuniĝi kun li kaj li neniam poste sukcesis [79]. amori, fiki, koiti, kopulacii
78. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 5:13
79. Monato, Vilĉjo Simcock: Kiom varmega estas la infero?, 2005- angle:
- have sex
- beloruse:
- займацца сэксам
- ĉine:
- 性愛 [xìngài], 性爱 [xìngài], 作愛 [zuòài], 作爱 [zuòài], 做愛 [zuòài], 做爱 [zuòài], 姤 [gòu], 媾合 [gòuhé], 交媾 [jiāogòu]
- france:
- s'accoupler, faire l'amour, baiser (faire l'amour), coïter, copuler, coucher (coïter)
- germane:
- Geschlechtsverkehr miteinander haben, miteinander Sex haben, es miteinander treiben
- hispane:
- aparearse, hacer el amor, copular
- itale:
- accoppiarsi (sessualente), fare l'amore, copulare, coprire (di animali)
- japane:
- 交尾する [こうびする], 性交する [せいこうする]
- kekĉie:
- aatinank
- pole:
- spółkować
- ruse:
- совокупляться
sekskuniĝo, seksa kuniĝo
80. L. Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1970- angle:
- sex
- beloruse:
- сэкс, полавы акт
- ĉine:
- 性愛 [xìngài], 性爱 [xìngài], 性交 [xìngjiāo], 性关系 [xìngguānxi], 性關係 [xìngguānxi]
- france:
- accouplement, accoppiamento (sessuale), copula (sessuale), amour (charnel), baise (faire l'amour), coït, copulation, relation sexuelle
- germane:
- sexuelle Vereinigung
- hispane:
- apareamiento, el sexo, el coito
- japane:
- 交接 [こうせつ], 交尾 [こうび]
- pole:
- stosunek (seksualny)
- ruse:
- совокупления
ŝnurkunulo ItEsp
- Ulo kiu estas kunligita al aliaj per sekurŝnuro dum montogrimpado.
- germane:
- Seilkamarad
- itale:
- compagno di cordata
vivkunulo
- Homo kun kiu oni dividas la ĉiutagan vivon, inkluzive de la seksa vivo, same kiel faras edzo aŭ edzino: ŝi konvinkiĝis, ke nur mi estas ŝia sola konvena vivkunulo [81]; laŭ freŝa statistiko, 55 % de la edzoj kaj 45 % de la edzinoj trompis almenaŭ unufoje sian vivkunulon [82]. amanto, amoranto, konkubino, koramiko
81. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, Tria preĝo de Pygmalion
82. Monato, Roberto Pigro: Ami, estimi kaj kokri, 2011- angle:
- living partner, life partner
- beloruse:
- сужыцель, партнэр (у жыцьці)
- ĉeĥe:
- družka ve společné domácnosti
- france:
- compagnon (personne avec qui on vit), compagne (personne avec qui on vit), concubin, concubine, conjoint (personne avec qui on vit), conjointe (personne avec qui on vit), copain (personne avec qui on vit), copine (personne avec qui on vit)
- germane:
- Lebensgefährte
- hispane:
- compañero (persona con la que vive), compañera (persona con la que vive), cónyuge, novio, novia
- itale:
- covivente
- japane:
- 配偶者 [はいぐうしゃ], パートナー [ぱーとなー]
- pole:
- partner życiowy
- portugale:
- companheiro, companheira
- rumane:
- partener de viață
- ruse:
- спутник жизни
- slovake:
- družka
vivkunulino
- angle:
- female living partner, female life partner
- beloruse:
- сужыцелька, партнэрка (у жыцьці)
- ĉeĥe:
- družka ve společné domácnosti
- france:
- compagne (personne avec qui on vit), concubine, conjointe (personne avec qui on vit), copine (personne avec qui on vit)
- germane:
- Lebensgefährtin
- hispane:
- compañera (persona con la que vive), cónyuge, novia
- itale:
- covivente
- pole:
- partnerka życiowa
- portugale:
- companheira
- rumane:
- partener de viață
- ruse:
- спутник жизни
- slovake:
- družka
- III.
-
-
Prefikso havanta la sencojn de kun
1, kun
2,
kun 3, kaj
montranta:
- 1.
- Samlokecon: kunveni (veni kun aliaj); kunsidi (sidi kun aliaj); kunpreni (preni kun si); kunporti (porti kun si); kunpuŝi (puŝi unu alian); kunligi (ligi ion kun alia); kunmeti (meti ion kun alia); kunsufiksa vorto, kunfolia arbo, kunŝtona vojo.
- 2.
- Samtempecon: kundisĉiplo (kiu lernas samtempe), kunokazi.
- 3.
- Samcelecon: kunmiliti, kunbatali, kunverki, kunlabori.
- angle:
- co (prefix), con (prefix)
- beloruse:
- су-, з-
- hungare:
- össze-, -társ, együtt- ~puŝi: meglökik egymást.
- ruse:
- с-, со- ~puŝi: столкнуть (что-то с чем-то). ~disĉiplo: соученик.