^*post

I.

^*post

Prepozicio montranta:

1.

Tempon pli malfruan ol alia: iru, kaj post tri tagoj revenu al mi [1]; post longaj jaroj de trankvilo la monto komencas fumiĝi [2]; ordono post ordono, regulo post regulo [3]; iom post iom [4]; se ni iam post prepozicio uzas la akuzativon […] [5]; ni ankoraŭ ne resaniĝis post niaj antaŭaj venkoj [6]; post paso de la dudek jaroj […] kaj post (subkomprenu: la momento) kiam Salomono konstruis la urbojn [7]; lian edzinon vi prenis […] post kiam vi lin mortigis [8]; post sufero venas prospero ^PrV ; ĝi estas kiel mustardo post la manĝo ^PrV .

2.

Lokon pli malproksiman rilate al objekto, el vidpunkto de reala aŭ imagita observanto; malantaŭ: la princo […] sidiĝis post kolono [9]; ĉu post la pordo giganto staras kaj volas forkapti vin [10]; li subaŭskultis post la pordo [11]; eniri post ŝi [12]; inter arbetoj kaj post la muro elrigardis krispaj kapetoj kaj nigraj brilantaj okuloj [13]; la koĉero devis kuri post ŝi kaj kapti ŝin [14]. antaŭ ¹

Rim.: Pri uzo de post kun akuzativo, vidu al post, post ...-n.

3.

Rangon pli malaltan ol alia: vi reĝos super Izrael, kaj mi estos la dua post vi [15]; post la kapitano estas la leŭtenanto.

Rim.: Por eviti konfuzon inter loka kaj tempa sencoj de „post“, oni uzas la rimedojn montritajn sub „antaŭ“.

1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 12:5
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XVIII
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 28:10
4. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Antaŭparolo
5. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 28
6. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XVIII
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Kroniko 8:1
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 12:9
9. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI
10. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Reĝo rano aŭ fera Henriko
11. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto dua
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Ruĝaj ŝuoj
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XVII
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Ruĝaj ŝuoj
15. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 23:17

afrikanse:

post

albane:

pas

amhare:

ልጥፍ

arabe:

آخر

armene:

հաղորդագրություն

azerbajĝane:

sonra

beloruse:

па, за, праз, пасьля

bengale:

পোস্ট

birme:

တိုင်

bosne:

post

ĉeĥe:

po, za (místně i časově)

ĉine:

后 [hòu], 後 [hòu], 后面 [hòumian], 後面 [hòumian], 后面 [hòumiàn], 後面 [hòumiàn], 后头 [hòutou], 後頭 [hòutou], 背后 [bèihòu], 背後 [bèihòu], 以后 [yǐhòu], 以後 [yǐhòu], 次后 [cìhòu], 次後 [cìhòu], 而后 [érhòu], 而後 [érhòu]

dane:

indlæg

estone:

pärast

eŭske:

ondoren

filipine:

pagkatapos

france:

après (prép.), derrière (prép.)

galege:

pos

germane:

1. nach 2. hinter 3. nach

guĝarate:

પોસ્ટ

haitie:

pòs

hinde:

पोस्ट

hispane:

después 1. después 2. detrás, tras 3. posterior

hungare:

1. után 2. mögött, után 3. után

igbe:

mgbe

irlande:

tar éis

islande:

post

japane:

ポスト

jave:

sawise

jide:

פּאָסטן

jorube:

ifiweranṣẹ

kanare:

ಪೋಸ್ಟ್

kartvele:

ჩანაწერი

katalune:

desprès

kazaĥe:

кейінгі

kimre:

swydd

kirgize:

кызмат

kmere:

ក្រោយ

koree:

포스트

korsike:

dopu à

kose:

isikhundla

kroate:

poslije

kurde:

koz

latine:

postquam

latve:

pasta

laŭe:

ຕອບ

litove:

pranešimas

makedone:

пост

malagase:

lahatsoratra

malaje:

1. selepas

malajalame:

സ്ഥാനം

malte:

wara

maorie:

pou

marate:

पोस्ट

monge:

tom qab

mongole:

дараах

nepale:

पछि

njanĝe:

positi

okcidentfrise:

peal

okcitane:

après

panĝabe:

ਪੋਸਟ

paŝtue:

وروسته

pole:

po, za 1. po, za 2. po, za

ruande:

nyuma

rumane:

în spatele 1. peste 2. în spatele 3. în spatele

ruse:

1. после, за (о времени), через (о времени) 2. позади, за (о месте, направлении) 3. после, за (о последовательности)

samoe:

pou

sinde:

پوسٽ

sinhale:

පශ්චාත්

skotgaele:

dreuchd

slovake:

po

slovene:

objave

somale:

ka dib

ŝone:

pambiru

sote:

poso

sunde:

pos

svahile:

baada

taĝike:

баъди

taje:

1. หลังจาก, หลังจากที่ผ่านไป 2. หลัง, ข้างหลัง

tamile:

பின்

tatare:

пост

telugue:

పోస్ట్

tibete:

རྗེས་ལ་

ukraine:

повідомлення

urdue:

پوسٹ

uzbeke:

so’ng

vjetname:

bài

volapuke:

1. pos 2. po

zulue:

emva

al post, post ...-n

Al loko situanta post ²: mi sendos post ilin glavon [16]; rigardi post sin [17]; li estingis la torĉon kaj tremante […] enŝovis sin post kolonon [18]; [ŝi] rigardis post lin kun rideto ^FK ; kuri post iun.

Rim.: Pri la prepoziciaj kunaĵoj kun „al“, vidu rimarkon sub „al ĉe“.

16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 9:16
17. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XVIII
18. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XIV

beloruse:

за

france:

derrière (prép., avec mouvement vers)

germane:

dahinter

hispane:

detrás de, en pos de

pole:

za

rumane:

din spate

ruse:

за (о направлении)

de post, depost

1.

a)

De ⁶ la fino de: mi faris eltrovon, la plej grandan de post jarcentoj! [19]; depost multe da jaroj ŝi ne estis en la grafa palaco [20]; [ŝi loĝis] sep jarojn kun sia edzo de post sia virgeco [21]; ĉi tie antaŭ nelonge troviĝis nur malplenejoj, ne finkonstruitaj de post la milito korpusoj [22]; ili do sidiĝis sur tapiŝoj, kaj priparolis la gravajn aferojn okazintajn de post ilia nokta renkonto en la domo de la pramisto [23].

b)

De ⁶ la komenco de: la Eternulo estas mia fido de post mia juneco [24]; de post la vespero de la dek-kvara tago de la unua monato manĝu macojn ĝis la vespero de la dudek-unua tago de la monato [25]; Mi, la Eternulo, estas via Dio de post (via eliro el) la lando Egipta [26]; Marta tusadis, depost kelke da tagoj ŝi komencis sentadi ĝis nun ne konitan malfortecon ^Marta ; depost tempo nememorebla ^PrV . ekde ¹, detempe de.

c)

(malofte) Sekvante la faron de: mi adoras [Dion] de post miaj praavoj (kiel faris miaj praavoj) [27].

Rim.: De logika vidpunkto de post signifas „de la fino de“ kaj ekde „de la komenco de“. Apenaŭ estas nuanco, se la posta substantivo montras tempopunkton, sed se ĝi esprimas daŭron, la distingo gravas. Tion ĉi reliefigas [28], sed multaj aŭtoritataj ekzemploj uzas de post kiel simplan sinonimon de la tempo de, kaj foje eĉ de ekde. La biblia citaĵo pri macoj, ekz-e, tekstas en la originalo: en la vespero de la dek-kvara tago de la unua monato manĝu macojn ĝis... , do hodiaŭ ni prefere uzus ekde, kiun ŝajne ne uzis Zamenhof.

2.

De malantaŭ: de post la kurteno elkuris dancistinoj [29]; [li] kliniĝis de post la kolono [30].

Rim.: Kvankam la unuvorta skribmaniero frue aperis, la duvorta estas preferebla, ĉar vere temas pri du sinsekvaj prepozicioj, ne pri kunmetaĵo de la tipo: malantaŭ, disde, ekde...

19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Dorna vojo de la honoro
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Anneto
21. La Nova Testamento, S. Luko 2:36
22. V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 11a
23. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 20a
24. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 71:5
25. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 12:18
26. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ĥosea 13:4
27. La Nova Testamento, II. Timoteo 1:3
28. Kalocsay: Lingvo, Stilo, Formo, p. 88
29. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 9a
30. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI

beloruse:

з-за, ад

ĉeĥe:

od té doby co; od

france:

de~ tempo nememorebla: de temps immémorial. 1. depuis (prép., temps), dès, à partir de 2. de derrière

germane:

1.a nach 1.b seit 1.c so wie 1. nachdem 2. hervor

hispane:

1.a desde el final de, después de 1.b a partir de, desde de~ tempo nememorebla: de tiempo inmemorial. 1.c como antes 2. por detrás

japane:

～以後 [～いご], ～以来 [～いらい]

pole:

1. od (czasu) 2. zza

ruse:

2. из-за (о месте)

slovake:

od, odo

ĝis post, ĝispost

Ĝis kiam estos pasinta, estos finita: ĉi-lasta informo, raportita en sendependa novaĵkanalo, ne aperis ĝis post kelkaj horoj en la ŝtata [31]; lia buŝo estis tre seka, kaj li havis absurdan deziron prokrasti la intervjuon ĝispost la tepaŭzo [32].

31. Monato, Paul Gubbins: Taglibro de l' milito ... el la lando de Ŝekspiro (3)
32. J. Francis: La Granda Kaldrono, 1978

beloruse:

да, аж да

france:

jusqu'au-delà de

germane:

bis nach

pole:

aż do po

el post

De post ²: el post la arbo li estas bravulo ^PrV ; el post la dometo iris vojo, kies fleksita kaj nebulita strio disfluis kaj malaperis en la malproksimo ^Marta .

beloruse:

з-за

france:

de derrière

germane:

hinter

hispane:

desde atrás

pole:

zza

ruse:

из-за (о месте)

II.

Vortero, montranta plimalfruecon aŭ plimalproksimecon:

posta

1.

Pli malfrua: la postan paroladon mi ne aŭdis; la historio de la reĝo David, la antaŭa kaj la posta, estas priskribita en la kroniko de la antaŭvidisto Samuel [33]; posta jarcento [34]; la postaj generacioj [35]; kiam la pomoj maturiĝis, oni kalkulis ilin, sed tuj en la posta tago unu mankis [36].

2.

Loke pli malproksima, malantaŭa: la posta parto de ŝipo; la glavon […] trapenetris la postan parton de la korpo [37]; la leporo ekstaris sur la postaj piedoj [38]; terurita li kuris al la posta pordo, sed la hundo, kiu tie kuŝis, sin ĵetis al li [39].

33. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Kroniko 29:29
34. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Dorna vojo de la honoro
35. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro II
36. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La ora birdo
37. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 3:22
38. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
39. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La bremenaj muzikistoj

beloruse:

1. наступны, далейшы, пазьнейшы 2. тыльны, задні

ĉeĥe:

pozdější

ĉine:

2. 随后 [suíhòu], 隨後 [suíhòu]

france:

1. ultérieur 2. arrière (adj.)

germane:

1. späterer 2. hinterer

hispane:

1. posterior (en el tiempo) 2. posterior (en el espacio), parte trasera

hungare:

1. utána következő 2. hátsó

japane:

後の [あとの], 後ろの [うしろの]

pole:

1. późniejszy 2. tylny

rumane:

2. din spate

ruse:

1. последующий 2. задний

slovake:

neskorší

ukraine:

наступний, пізніший, подальший

^*poste

1.

Pli malfrue: li paliĝis de timo kaj poste li ruĝiĝis de honto [40]; antaŭe intencu kaj poste komencu ^PrV ; antaŭe kion vi devas, poste kion vi volas ^PrV ; leĝo valoras por poste sed ne por antaŭe ^PrV . pasintaĵo.

2.

Pli malproksime, malantaŭe: antaŭe iris kantistoj, poste kordinstrumentistoj [41]; post la trumpetistoj rajdis dekkelko da asiriaj kavaliroj […] poste iris la piedistaro en kaskoj kaj en manteloj longaj ĝis la tero [42].

40. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 39
41. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 68:25
42. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro X

angle:

after

arabe:

1. ثُمَّ

beloruse:

1. пазьней 2. далей

bulgare:

след

ĉeĥe:

potom

ĉine:

繼後 [jìhòu], 继后 [jìhòu], 以后 [yǐhòu], 以後 [yǐhòu], 嗣后 [sìhòu], 嗣後 [sìhòu], 后 [hòu], 後 [hòu]

france:

1. ensuite, puis

germane:

1. nach 2. hinter

hispane:

1. después, más tarde 2. luego, a continuación

hungare:

mögötte 1. utána, később

japane:

後で [あとで], その後 [そのあと], 後ろで [うしろで]

nederlande:

na, achter

njanĝe:

patapita

pole:

1. później, potem 2. dalej

rumane:

mai departe 1. mai târziu

ruse:

1. потом, позже 2. позади

slovake:

nato, potom, za tým

taje:

1. หลังจาก, หลังจากนั้น

ukraine:

ззаду, далі, потім, пізніше

posten

Celante plue al pli posta loko, malantaŭen: la princo rimarkis, ke la polva nebulo fleksiĝis posten [43]; la barbaroj eĉ ne rigardis posten [44]; la soldato rigardis posten kaj ekvidis urson [45]; vidi posten kaj antaŭen ^Hamlet ; ŝi ĵetis siajn brakojn posten kaj antaŭen ^FK ; li […] sin klinis posten [46]; liaj densaj nigraj ondaj haroj kun intenca nezorgeco estis forĵetitaj posten ^FK .

43. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XVIII
44. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIX
45. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ursa Felo
46. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XXIV

angle:

behind

beloruse:

назад

ĉeĥe:

dozadu, dál

germane:

nach hinten, zurück

hispane:

por detrás

hungare:

mögéje, hátulra

japane:

後ろへ [うしろへ]

nederlande:

achterwaarts

pole:

dalej

rumane:

mai departe

ruse:

назад

slovake:

dozadu, ďalej

ukraine:

назад

posti

Sekvi¹: periodo en la historio de la tero estus meza je ĝenerala karaktero inter tiu kiu antaŭis kaj tiu kiu postis ĝin [47]; Gruŝnickij iris la unua, lin sekvis liaj sekundantoj kaj mi postis kun la doktoro [48]; lin […] oni ŝipes resendis en Afrikon, postis nova enkacreriĝo [49].

47. Ĉarlz Darvin: La Origino de la Specioj, ĉap. 10
48. Miĥail Lermontov, trad. Nikolaj Danovskij: Princidino Mary, p. 70
49. Miguel Fernández: La vorto kaj la vento, Arabesko, p. 89

angle:

follow

beloruse:

сьледаваць

ĉine:

跟随 [gēnsuí], 跟隨 [gēnsuí], 后续 [hòuxù], 後續 [hòuxù], 接替 [jiētì], 遹 [yù]

germane:

nachfolgen

pole:

następować

posto

1.

Posta ² parto de io, malantaŭo, malantaŭaĵo: lia sekvantaro en uniformoj […] staris en la posto de la loĝio [50]; rigardante de la posto de la ŝipo al la arĝenta vojo, kiun ŝi postlasis [51]; Patroklo okupis iliajn postojn! (la postajn poziciojn de ilia armeo) [52]; sur la foto de antaŭo al posto kaj de maldekstro dekstren: unuavice […], duavice […] [53]; fronto kiel arkeo, kaj posto — sanktejo [54]; la posto de vesto ^PV . dorso, pobofono

2.

Posta ¹ tempo: rigardi al la posto ^PIV1 .

50. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
51. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 5
52. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉapitro 18a
53. La Ondo de Esperanto, 2000, No 10
54. Adam Mickiewicz, trad. Antoni Grabowski: Sinjoro Tadeo, Libro IV.

angle:

1. rear

beloruse:

1. тыл, зад 2. мінулае

ĉeĥe:

rub

ĉine:

1. 后方 [hòufāng], 後方 [hòufāng], 背 [bèi], 背部 [bèibù], 在背上 [zàibèishàng], 在背后 [zàibèihòu], 在背後 [zàibèihòu], 在背面 [zàibèimiàn], 椅子靠背 [yǐzikàobèi], 顛倒 [diāndǎo], 颠倒 [diāndǎo]

germane:

1. Hinterteil, Rücken (von etwas), Rückseite

hispane:

1. parte posterior 2. momento posterior

hungare:

1. hátulja

japane:

後ろ [うしろ], 背後 [はいご]

nederlande:

1. achterste deel

pole:

1. tył

ruse:

1. зад 2. прошлое, былое

slovake:

rub

ukraine:

задня сторона, наступне (у знач. ім.)

postaĵo

1.

Posto¹: postaĵo de veturilo, de domo ^PV ; postaĵo de Kremser [55]. malantaŭo, malantaŭaĵopobo

2.

Pugo de homo, gropo de iuj kvarpieduloj aŭ analoga korpoparto de aliaj bestoj: hundaĉ' […] kaptis vin je l' pantalon' […] sur la postaĵo larĝan truon vi honte maskis per ĉapel' [56]; libero de parolo: […] obscene laŭdi postaĵojn de piedirantinoj [57]; ili plu ne povis elteni la suferon de konstipiĝo, kaj levante la postaĵon petis sian patrinon bastonete elfosi la ferbulan fekaĵon [58]; li donis al li fratecan baton sur la postaĵon, tiam li turnis sin kaj iris [59]; la sago estis bone celita kaj enfiksiĝis en la postaĵo de la ĉevalo [60]; la plej abomenaj [simioj] havas malkonvene ruĝajn postaĵojn, kiuj ne estas en la simia socio maskendaj [61].

55. Vikipedio, Tendoĉaro
56. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
57. Monato, Juan Jacobo Schmitter-soto: Lando de la (mal)liberuloj
58. Monato, Wei Yubin: La biciklo de mia patro
59. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Akvo de l' Vivo
60. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 21a
61. V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 5a

angle:

2. bottom, backside

beloruse:

тыл, зад, дупа

bulgare:

2. дупе

ĉine:

1. 后方 [hòufāng], 後方 [hòufāng], 背 [bèi], 在背上 [zàibèishàng], 在背后 [zàibèihòu], 在背後 [zàibèihòu], 在背面 [zàibèimiàn], 椅子靠背 [yǐzikàobèi], 顛倒 [diāndǎo], 颠倒 [diāndǎo], 氂 [máo], 尾 [wěi], 对决 [duìjué], 對決 [duìjué], 腚 [dìng], 尾巴 [wěiba] 2. 屁股 [pìgu], 腚 [dìng]

france:

1. arrière (subst.) 2. derrière (cul)

germane:

1. Hinterteil, Rückseite 2. Hintern, Po

hispane:

1. trasero, parte de atrás 2. culo, grupa

hungare:

1. hátulja, far 2. far

japane:

後部 [こうぶ], 尾部 [びぶ], 裏面 [うらめん], しり

nederlande:

1. achterste deel 2. achterwerk

pole:

1. tylna (część) 2. tyłek, zad

ruse:

1. зад, задняя часть 2. задница

ukraine:

задня частина, зад

postanto

1.

Iu, kiu venas poste.

2.

[62] (de elemento en orda aro) Tiu elemento, se ĝi ekzistas, najbara kun ĝi kaj pli granda ol ĝi: 5 estas la postanto de 4; ĉiu natura nombro a havas postanton, a + 1, neniu natura nombro havas 0 kiel postanton [63].

62. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §288
63. Vikipedio, Natura nombro

angle:

successor

beloruse:

1. наступны (наз.), пасьлядоўнік 2. пасьлядоўнік, наступны элемэнт

ĉeĥe:

následný člen, následovník, následující člen

ĉine:

接班人 [jiēbānrén], 后任 [hòurèn], 後任 [hòurèn], 接棒人 [jiēbàngrén], 繼任者 [jìrènzhě], 继任者 [jìrènzhě], 繼任 [jìrèn], 继任 [jìrèn]

france:

successeur

germane:

Nachfolger

hispane:

1. siguiente, el que viene después 2. sucesor

hungare:

1. utána következő, rákövetkező

pole:

1. późniejszy (gość) 2. następnik

ruse:

последователь 2. последователь, следующий элемент

slovake:

nasledovník, nasledujúci

postea

Posta¹: laŭ posteaj komentistoj Pitagoro komprenadis filozofion kiel amon de saĝo [64]; dum la milito kaj postea komunisma nelibereco [65].

64. Vikipedio, Filozofio
65. Vikipedio, Pola literaturo

beloruse:

наступны, пазьнейшы

ĉeĥe:

pozdější

germane:

späterer

hispane:

posterior

hungare:

utána következő

japane:

後の [あとの]

pole:

późniejszy

ruse:

последующий

slovake:

neskorší

ukraine:

пізніший, подальший

postenigi

Igi iri posten: la minaco postenigis la atakantojn. malfruigi, prokrasti

posten·igi

beloruse:

затрымліваць, адсоўваць

ĉeĥe:

oddálit, přidělit stanoviště, uvést do funkce, zahnat

germane:

zurücksetzen

hispane:

hacer volver

hungare:

hátravisz, hátravon

japane:

持ち場につかせる [もちばにつかせる]

nederlande:

doen terugdeinzen

pole:

opóźnić

slovake:

postaviť na miesto, stanovište, stanoviť, umiestniť

ukraine:

виставляти, розставляти пост(и), призначати на пост

posteniĝi

Iri en postan lokon: la libiaj ŝtonĵetistoj komencis posteniĝi [66]; ŝi posteniĝis timigita [67]; li rektiĝis, posteniĝis unu paŝon kaj […] diris […] ^IK . dorsenpaŝi, inversiri, malantaŭeniĝi, regresi, retroiri

66. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XVIII
67. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIV

beloruse:

затрымлівацца, адсоўвацца

ĉine:

迴避 [huíbì], 撤退 [chètuì]

germane:

sich zurückziehen

hispane:

situarse detrás

hungare:

hátrál, visszavonul

japane:

持ち場につく [もちばにつく]

nederlande:

achteruit gaan

pole:

udać się do tyłu

ruse:

отстать, отставать

posteulo

Tiu, kiu venas poste en tempo: ĉiu generacio laboras por siaj posteuloj; la posteularo de Abraham; la posteuloj sentos teruron pri lia tago, kaj la antaŭulojn kaptos timo [68]; ne restis memoro pri la antaŭuloj, kaj ankaŭ pri la posteuloj, kiuj estos, ne restos memoro ĉe tiuj, kiuj estos (ankoraŭ pli) poste [69]; venos tempo, kiam vi devos elekti edzinon, kies infanoj estos princoj de reĝa sango, kaj la filo via posteulo [70]; niaj posteuloj legos en la historio ^EE ; savi mian posteularon kontraŭ senprogrameco kaj konsekvence kontraŭ refalo en gente-religian ŝovinismon [71].

68. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 18:20
69. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Predikanto 1:11
70. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VII
71. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Homaranismo

beloruse:

пасьлядоўнік, нашчадак

ĉeĥe:

descendent, následník, nástupce, potomek

ĉine:

后 [hòu], 後 [hòu], 传人 [chuánrén], 傳人 [chuánrén], 晜 [kūn], 子孙 [zǐsūn], 子孫 [zǐsūn], 后代 [hòudài], 後代 [hòudài], 后裔 [hòuyì], 後裔 [hòuyì]

france:

descendant (subst.), successeur (subst.)

germane:

Nachfolger, Nachkomme

hispane:

descendiente

hungare:

utód

japane:

後輩 [こうはい], 後進 [こうしん], 後継者 [こうけいしゃ], 後任者 [こうにんしゃ]

nederlande:

opvolger

pole:

następca, potomek

ruse:

последователь, потомок

slovake:

následník, nástupca, potomok

ukraine:

нащадок, потомок

posteume

Post la morto de la koncerna persono: „Libro de perditaj rakontoj“ estis eldonitaj posteume fare de lia filo [72].

72. A. Korĵenkov: Unu ringo ilin regas, 2008

beloruse:

пасьмяротна

ĉine:

过后 [guòhòu], 過後 [guòhòu]

france:

à titre posthume

germane:

nachträglich

hispane:

a título póstumo

pole:

pośmiertnie

postiĝi

Veni poste; atingi la celon pli malfrue; postresti: la postiĝintoj de la armeo estis kaptitaj de la malamiko; leviĝas neniu voĉo kontraŭ la labormetodoj kaj laboriloj de la esperanta terminografio, ankoraŭ tro postiĝintaj rilate al tiuj de naciaj lingvoj [73].

73. Monato, Reinaldo Marcelo Ferreira: Por pli kompleta lingvo

beloruse:

спазьняцца, затрымлівацца

ĉine:

落后 [luòhòu], 落後 [luòhòu]

france:

lanterner, rester en arrière

germane:

zurückbleiben

hispane:

quedarse atrás

hungare:

lemarad

japane:

遅れる [おくれる], 落伍する [らくごする]

nederlande:

achter raken

pole:

pozostać w tyle, spóźnić się

ruse:

опоздать

postumo

1.

(Ĉirkaŭ)malantaŭa parto; dorso³: postumo de altaro [74].

2.

Movebla parto de kanono aŭ pafilo, kiu fermas poste la paftubon.

74. Vikipedio, Aleijadinho

beloruse:

казённая частка

france:

culasse

germane:

1. Rücken

hispane:

culata (tornillo de la recámara de arma de fuego)

hungare:

csőfar

japane:

砲尾 [ほうび], 銃尾 [じゅうお]

pole:

1. tył, 2. zamek (broni palnej)

ruse:

казённая часть

slovake:

1.záver strelnej zbrane, 2.hlava valca

post kiam, post ol, post tio ke, post ke

(dependiga konjunkcio)

En tempo pli malfrua ol tio, ke...: tri jarojn post kiam li forlasis sian naskolandon, en iu maja mateno li atingis la bordon ĉe la haveno de la urbo Makao [75]; okazis ke alian tagon, postkiam la kovertoj estis bruligitaj, ni trovis en la letero la frazon: mian adreson vi trovas sur la koverto [76]; sed post ol ŝi malaperis / kiel la mortintoj / mi ne povis enterigi la memoron [77]; lia mieno ŝanĝiĝis eĉ plie post ol li legis la pergamenon [78]; mi ne scias, kio el mi fariĝos sen mia Marion, post tio, ke ni seson da jaroj vivis kune [79]; [li] transprenis la rolon de ĉefo post ke li mortigis la antaŭan estron [80].

Rim.: La uzado de „post ol“, formsimile al „antaŭ ol“, estis iam nekutima: Zamenhof, konsultita de Boirac pri tiu formo, ĝin „plene aprobis“ (Oficiala Gazeto, 1914, p. 156a).

Rim.: „Post kiam“ estas la ordinara formo, iafoje ankaŭ unuvorte skribata. La aliaj formoj restas malofte uzataj. [ĵv]

75. Hevesi L., trad. Vizi L.: La aventuroj de Andreo Jelky, [2010]
76. -: Peto al niaj korespondantoj, Esperanto Triumfonta, 1922-04-09 (79)
77. E. de Kock: Reve, Nica Literatura Revuo, 1960-05 ĝis 06, numero 5/5, p. 175a
78. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 2a
79. C. Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La batalo de l’ vivo, 1891
80. E. R. Burroughs, trad. D. J. Harlow: Tarzan de la simioj, 2005

beloruse:

пасьля таго як

ĉine:

以后 [yǐhòu], 以後 [yǐhòu], 后来 [hòulái], 後來 [hòulái], 次后 [cìhòu], 次後 [cìhòu]

france:

après que

germane:

nachdem

hispane:

después de que

japane:

～した後で [～したあとで]

pole:

od kiedy, odkąd, skoro

III.

Prefikso esprimanta la samajn ideojn.

1.

En spaco:

a)

(kun substantivo) Malantaŭa parto de io: postbuŝo, postgvardio, postkranio, postkropo, postlumo, postpalato, postremilo, postveturilo...

b)

(kun verbo de moviĝo) Sekvante malantaŭ: postĉasi, postiri, postkuri, postrajdi, postsekvi...

c)

(kun alia aga verbo) Malantaŭ iu malproksimiĝanta: postkrii, postgrumbli, postrigardi...

d)

Malantaŭen: postmeti...

e)

Malantaŭ si: postlasi, posttiri...

f)

(kun adjektivo) Malantaŭa: [ŝi rigardis al la duonfermita pordo], kaj en la postporda ĉambro kuŝis ŝiaj floroj kaj ĉiuj ŝiaj ludiloj [81]; kial li rakontas al ili pri la postlimaj mirakloj? [82]; la pordisto komunikis, ke neniu el la postkulisaj laboristoj ŝatis Hadda'n [83]...

2.

En tempo:

a)

(kun substantivo) Tio, kio restas, okazas post io: postebrio, postefiko, postfalĉaĵo, postfojno, postgusto, postkolekto, postkolero, postkongreso, postmanĝo, postparolo, postsigno, postskribo, poststrio, posttagmezo...

b)

(kun verbo) Daŭri, agi iom pli longe: postdiri, postrikolti, postsoni, postvibri, postresti... postveni, postvivi...

c)

(kun adjektivo aŭ adverbo) Tia, ke ĝi estas pli malfrue ol: postmilita, postmorta, postrevolucia, posttempa, postklasika, postsekvanta, postmorgaŭ...

d)

(malofte) Tia, ke ĝi sekvas; rilata al la sekva: en la postsemajna kunveno ni aŭskultos novaĵojn de scienco kaj tekniko [84]...

81. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Floroj de la malgranda Ida
82. V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 12a
83. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 16
84. Boris Kolker: Vojaĝo en Esperanto-lando, leciono 4a

hungare:

 utó-, után-