*dors/o UV

*dorso

1.
ANA Malantaŭa parto de la homa korpo, de ŝultroj ĝis pelvo: sekreta mortigado de post la dorso [1]; viajn malamikojn mi turnos al vi dorse [2]; li demetis de la dorso (post porti ĝin surdorse) la tablon, starigis ĝin antaŭ sin kaj diris: Kovru vin! [3]; bastonoj, kiuj falis sur mian dorson (batante) [4]; vojkamarado rompis siajn tri vergojn sur la dorso de ambaŭ [5]; (figure) malsati tiel, ke lia ventro enfalis ĝis la dorso [6]; (figure) la eksa ĉefministrino […] turnis la dorson (montris sian senintereson, malŝaton) al la politika mondo kaj akceptis postenon ĉe la brita universitato Oksfordo [7]; (figure) Snitchey lin trompas post la dorso (perfide, kaŝe) [8]. VD:draŝi
2.
ZOO Supera parto de la korpo de bestoj, de kapo ĝis postaĵo: la kato ĝibigis la dorson; ili forportas sur la dorso de junaj azenoj siajn riĉaĵojn [9]; la skarabo [...] falis sur la dorson kaj baraktis per la piedetoj [10]; la bastono, levita super la dorso de l' bruto aŭ sklavo [11]; Elinjo-fingreto […] sidiĝis sur la dorso de la birdo [12]; ĉerpante akvon [ŝi] ekvidos la tuberoplenan dorson de l' krokodilo [13]; (figure) la vespero alvenis sur la dorso de facila, malvarma vento [14]; ŝi ĵus rajdis trans senarbarejon, kiam la terurulo […] levis ŝin de la dorso de la virinĉevalo kaj tiris ŝin kun si [15].
3.
(figure) Malantaŭa parto de objekto, kontraste al fronto: dorso de klingo, de libro, de mano, de folio; metu gluon […] sur la dorson de la afiŝo [16]! la dorso de la altaro [17]; antaŭ ĉiu benko altiĝas la dorso de alia benko [18]; mi […] ekfumis, rektiĝante kaj min apogante al la seĝdorso [19]; kontroli ĉu [la kablo] estas bone konektita al la dorso de via komputilo [20]; li tuŝis la ringon kaj turnis la ŝtonon ĝis la dorso de la mano [21]. SUB:reverso
4.
(figure) Supera kurba parto de kuŝanta objekto: la potenca dorso de la Andoj [22]; lia kunulo kuris preskaŭ kvaronon da horo sur la ŝtonega dorso de la monteto [23]; mi kuŝis sur la dorso de la ondoj kaj naĝis FdO ; la barko de Duponto, sublevita sur dorso de grandega ondego, […] laŭ litere min kolektis pasante [24].
1. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 23:27
3. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tablo kovru vin, la orazeno kaj bastono el sako
4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XI
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
6. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIII
7. Monato, Julius Hauser: Registaro unukolora, 2012
8. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 30:6
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Sterkskarabo
11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro I
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VIII
14. Ferenc Szilágyi: La Granda Aventuro, II.
15. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Drako por Heroo Hinreko
16. Cezaro Rossetti: Kredu min, sinjorino!, 40. Kaj Rapide Kreskas la Afero.
17. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 43:13
18. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Dua Parto
19. I. G. Ŝirjaev: Sen titolo, [1898?]
20. La Ondo de Esperanto, 1999, No 4 (54)
21. Platono: La Respubliko (πολιτεια), Parto Du
22. trad. Ferenc Szilágyi: Vespera ruĝo anoncas ventegon, Harry Martinson
23. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro IV
24. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Deksepa
angle:
back
beloruse:
1. сьпіна, плечы 2. сьпіна 3. тыл, тыльная частка 4. хрыбет (напр. горны)
bulgare:
гръб
ĉeĥe:
rub (mince| medaile)
ĉine:
脊背 [jǐbèi], 腰板 [yāobǎn]
france:
dos 3. face (côté face)
germane:
Rücken post la ~o: hinterrücks.
hebree:
גב
hispane:
dorso 1. espalda
hungare:
hát
indonezie:
punggung
itale:
1. dorso, schiena turnis la dorson: voltare le spalle. post la ~o: alle spalle. 2. dorso, schienale (di bestia macellata) 3. dorso, retro, costa (il retro) 4. dorso, cresta (di monte od onda)
japane:
[そびら], 背中 [せなか], 背部 [はいぶ], 裏 [り], 後ろ [うしろ]
nederlande:
rug
pole:
1. plecy 2. grzbiet 3. plecy 4. grzbiet
portugale:
costas, dorso
rumane:
2. spate
ruse:
1. спина 2. спина 3. тыльная сторона, оборотная сторона
slovake:
chrbát
tibete:
སྒལ་པ་
ukraine:
спина, хребет

dorsaldorse

Duope, kun dorso turnita al la alia kaj rigardante en malaj direktoj: ŝia patro diris nenion, kaj ili sidis dors-al-dorse sur la malseka ŝtono [25]. ANT:frontalfronte
25. H. Laxness, trad. B. Ragnarsson: Sendependaj homoj, 2007
beloruse:
сьпіна да сьпіны
ĉeĥe:
vzadu
france:
dos à dos (adv.)
indonezie:
saling membelakangi, saling memunggungi, berpunggungan, punggung-memunggung
slovake:
vzadu

dorsen, dorsdirekte

Returnen: la anasoj iris dorsen kaj puŝis unu la alian [26]; la ministo apogis sin dorsen [27]; li ŝanceliĝis dorsen kaj falis [28]; Bastjano kuŝigis sin dorsen kaj fermis la okuloj [29]; rigardi kun dorsen klinitaj kapoj supren en la noktoĉielon [30].
26. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
27. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Minejo de l' Bildoj
28. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Urbo de Imperiestroj
29. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Batalo je la Ebura Turo
30. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Stelmonaĥejo
beloruse:
назад
ĉeĥe:
dozadu
ĉine:
向后方 [xiànghòufāng], 朝后 [cháohòu], 向后面 [xiànghòumiàn], 向后 [xiànghòu], 逆向 [nìxiàng]
france:
en arrière
germane:
rückwärts, nach hinten, rücklings
hebree:
אחורה
hungare:
hátrafelé
indonezie:
mundur, ke belakang
itale:
indietro
japane:
後ろへ [うしろへ]
nederlande:
achteruit
pole:
wstecz, do tyłu
ruse:
назад
slovake:
dozadu, naspäť
ukraine:
(повернувшись) спиною, задкуючи

dorse al

Dorsen: li turniĝis dorse al la kasejoj kaj al la proksimiĝanta virino, kaj ekmarŝis [31].
31. Konstanten Krysakov: KOTA AKVO , Monato, 2000/03, p. 28
beloruse:
сьпіной да
indonezie:
mundur, ke belakang

dorse de

(prepoziciaĵo)
Malantaŭ, en la dorsa direkto de: dorse de ili ondiĝis servista rumoro [32].
32. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 88a, volumo 3a, p. 122a
beloruse:
за плячыма, за, ззаду, з тылу
france:
dans le dos de, derrière
hungare:
háta mögött
indonezie:
di belakang
itale:
dietro
nederlande:
aan de achterzijde van
pole:
za plecami, z tyłu
ruse:
сзади, позади, за спиной

administraj notoj