*inter
- I.
-
Prepozicio montranta:
*inter
- 1.
-
La pozicion de iu aŭ io en la spaco, kiu apartigas du
aŭ plurajn personojn aŭ objektojn:
sur la kameno inter du potoj staras fera kaldrono
[1];
pecon da cigaro […] li estis teninta inter la fingroj
DL
;
en la mezo inter la floroj staris gracia aminda fraŭlino
DL
;
Nilo ĝis Memfiso fluas inter du montaj vicoj
[2];
[li] enŝovis la pinton inter la blazonŝildo kaj la muro
KPr
;
li sidis kun la edzino kaj dek unu infanoj, tre komforte inter siaj kvar muroj
[3];
rompu la murojn inter la popoloj
[4];
vivi inter forno hejtita kaj tablo kovrita
PrV
;
esti inter martelo kaj amboso
PrV
;
inter la mano ĝis la buŝo ofte
disverŝiĝas supo
PrV
.
meze deRim.: Pri uzo de inter kun akuzativo, vd al inter, inter ...-n.
- 2.
- La pozicion de io en la tempo, kiu apartigas du aŭ plurajn momentojn aŭ faktojn: inter la dua kaj kvara horo PatrojFiloj ; inter la subiro kaj la leviĝo de l' suno [5]; monato […] estis inter tiu ĉi nokto kaj la reveno BdV ; inter la lulilo kaj la tombo BdV ; neniu tuŝis la veturilon inter la reveno de la laborejestro kaj la tempo kiam li kaj Petro foriris ChB .
- 3.
- La situacion de iu aŭ io en aro da personoj aŭ objektoj; t.e. en la mezo de, en la nombro de: [ĉu] inter tiuj ĉi estos trovita unu, kiu volos preni tiun ĉi laboron DL ; inter aliaj aferoj (vd interalie) tiu ĉi malfeliĉa infano devis ĉerpi akvon [6]; ĉe tiu ĉi malsano unu horo povas decidi inter vivo kaj morto FK ; se vi pistos malsaĝulon en pistujo inter griaĵo, lia malsaĝeco de li ne apartiĝos [7]; esti honesta en tiu ĉi mondo signifas esti elektita inter dek mil Hamlet ; mi estis la plej enviinda patro inter ĉiuj patroj inter la homoj [8]; mi estis ĉiutage inter vi en la templo [9]; kial vi serĉas la vivanton inter la mortintoj [10]? oni komencis babili inter la kamparanoj pri la maljusteco [11]; dividi la grandegan laboron inter ĉiuj komitatanoj LR ; elekti inter tiuj, kiuj aspektis plej malfeliĉaj Kandid ; inter lupoj kriu lupe PrV ; eĉ inter piuloj ne mankas pekuloj PrV . kun, el4
- 4.
- La rilatecon, kiu kunigas du aŭ plurajn personojn akordiĝantaj aŭ malakordiĝantaj: batali, korespondi inter si ADL ; ne povas ĉiam vivi inter si en paco BdV ; ni konsentis inter ni neniam tuŝi plu tiun ĉi objekton BdV ; la diferenco inter lingvo natura kaj lingvo artefarita konsistas en tio, ke […] LR ; la akuzativo kaj prepozicio montras tute klare la rilaton inter la ambaŭ komplementoj LR ; la loto ĉesigas disputojn kaj decidas inter potenculoj [12]; [ŝi], inter ni dirante (vi ne devas tion diri al aliaj), tedas min jam almenaŭ same, kiel mi ŝin QuV ; libere komunikiĝadi inter si [13]; mensogoj kaj kalumnioj arte kreas malamon inter unuj gentoj kaj aliaj [14].
1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 25
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXI
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolo antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève, 1906
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VIII
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 13
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 27:22
8. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Kvina
9. La Nova Testamento, Luko 22:53
10. La Nova Testamento, Luko 24:5
11. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XIV
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 18:18
13. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolo antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève, 1906
14. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolo antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève, 1906- afrikanse:
- tussen
- albane:
- në mes të
- amhare:
- መካከል
- angle:
- 1. between 2. between 3. among, amid, between 4. among, between, amid
- arabe:
- بين
- armene:
- միջեւ
- azerbajĝane:
- arasında
- beloruse:
- між, паміж, сярод
- bengale:
- মধ্যে
- birme:
- အကြား
- bosne:
- između
- ĉeĥe:
- inter, mezi
- ĉine:
- 中間 [zhōngjiān], 之間 [zhījiān], 介 [jiè], 际 [jì]
- dane:
- mellem
- estone:
- vahel
- eŭske:
- arteko
- filipine:
- sa pagitan ng
- france:
- entre 3. parmi
- galege:
- entre
- germane:
- 1. zwischen 2. zwischen 3. unter, inmitten 4. unter, zwischen
- guĝarate:
- વચ્ચે
- haitie:
- ant
- haŭse:
- tsakanin
- hinde:
- के बीच
- hispane:
- 1. entre 2. entre 3. entre, en medio de 4. entre
- hungare:
- között
- igbe:
- n’etiti
- irlande:
- idir
- islande:
- milli
- japane:
- 間に [あいだに]
- jave:
- antarane
- jide:
- צווישן
- jorube:
- laarin
- kanare:
- ನಡುವೆ
- kartvele:
- შორის
- kazaĥe:
- арасында
- kimre:
- rhwng
- kirgize:
- ортосунда
- kmere:
- រវាង
- koree:
- 사이
- korsike:
- trà
- kose:
- phakathi
- kroate:
- između
- kurde:
- navber
- latine:
- inter
- latve:
- starp
- laŭe:
- ລະຫວ່າງ
- litove:
- tarp
- makedone:
- меѓу
- malagase:
- eo
- malaje:
- antara
- malajalame:
- ഇടയില്
- malte:
- bejn
- maorie:
- i waenganui i
- marate:
- दरम्यान
- monge:
- nruab nrab ntawm
- mongole:
- хооронд
- nederlande:
- 1. tussen 2. tussen 3. onder 4. onder
- nepale:
- बीच
- njanĝe:
- pakati
- okcidentfrise:
- tusken
- panĝabe:
- ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ
- paŝtue:
- تر منځ د
- pole:
- 1. między, pomiędzy 2. między 3. między, pomiędzy, wśród, pośród 4. między, wśród, pośród
- portugale:
- entre, no meio de
- ruande:
- hagati
- ruse:
- 1. между 2. между 3. между, меж, среди 4. между, среди
- samoe:
- i le va o
- sinde:
- جي وچ ۾
- sinhale:
- අතර
- skotgaele:
- eadar
- slovake:
- medzi
- slovene:
- med
- somale:
- ka dhexeeya
- ŝone:
- pakati
- sote:
- pakeng tsa
- sunde:
- di antara
- svahile:
- kati ya
- taĝike:
- миёни
- taje:
- ระหว่าง
- tamile:
- இடையே
- tatare:
- арасында
- telugue:
- మధ్య
- tibete:
- ནང་ནས་
- ukraine:
- між
- urdue:
- کے درمیان
- uzbeke:
- o’rtasida
- vjetname:
- giữa
- zulue:
- emkhatsini
al inter, inter ...-n
-
Al loko situanta inter
1 aŭ
3:
tiu vojo […] iris en la mondon, inter la misterajn altaĵojn kaj
nekonatajn spacojn, inter la barojn kaj danĝerojn
Marta
;
enŝovinte la kapon inter la arbetojn [...]
[15];
vi ne povos eliri inter ilin
[16];
la rilato eŭro/dolaro kreskos denove al inter 1,10 kaj 1,15
[17].
Rim.: Pri la prepoziciaj kunaĵoj kun al, vidu rimarkon sub al ĉe.
15. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉap. 3
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 3:25
17. Marc Vanden Bempt: Eŭro unujara, Monato, 2000/03, p. 14- angle:
- between
- beloruse:
- між, паміж
de inter
- De 1,2 loko situanta inter: ne forpreniĝos sceptro de Jehuda, nek regbastono de inter liaj piedoj [18]. la aliaj ludantoj devas trovi […] respondon de inter sia kartaro Kon11 ; ĉeestis aŭskultantaro de inter 100 kaj 200 kongresanoj [19].
18. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 49:10
19. La Ondo de Esperanto, 1999, No 8-9 (58-59)- angle:
- between ('from between' ne estas bonstila kun senco 2)
- beloruse:
- паміж
el inter, elinter
- Prenante, elektante, distingante inter: el inter siaj fratoj li prenis kvin homojn [20]; Dio rekolektos vin el inter ĉiuj popoloj, inter kiujn disĵetis vin la Eternulo [21]; ambaŭ tre bone rekonis vian foton el inter deko da vizaĝoj similaj CKv ; mi saltis elinter la bridoj VaK ; Li alvokas elinter paganoj Abrahamon, plilarĝigas lian nomon, igas lin patro de la kredantoj, akompanas lin dum lia vojo [22].
20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 47:2
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 30:3
22. Petro Krizologo, trad. -: Prediko 147, 2011- beloruse:
- з паміж
- france:
- d'entre, de parmi
- japane:
- ~の間から [のあいだから]
- II.
-
Vortero kun la sencoj 1, 2 kaj 3 de la prepozicio.
intera
- Tia, ke ĝi estas estas inter pluraj aferoj: intera muro ChL ; ni ne havas landon, tra kiu konduki lin en Hispanujon, ĉar la maro kuŝas intere DKM ; kvazaŭ ĉio ĉi subite fariĝus viva realo, kvazaŭ la interaj jaroj estus nur revo sen signifo HsT ; sekvis kelktempa laboro jen tie, jen tie, kun longaj interaj periodoj de senlaboreco HsT .
- beloruse:
- сярэдні, прамежкавы, прамежны
- germane:
- dazwischen seiend, eingeschoben
- japane:
- 間の [あいだの], 中間の [ちゅうかんの]
- ukraine:
- проміжний, середній, серединний
interaĵo
- beloruse:
- прамежак, прамежнасьць
- ĉine:
- 中間物 [zhōngjiànwù]
- germane:
- Zwischending
- japane:
- 中間部 [ちゅうかんぶ]
- ukraine:
- проміжок, проміжність
interulo
- Iu, kiu peras inter pluraj partioj; peranto: ekzistas unu Dio, kaj unu interulo inter Dio kaj homoj, homo, Kristo Jesuo [24]; li estas interulo de nova testamento [25]; tiuj, pli potencaj ol iam ajn, malpli bezonas interulojn por trudi siajn interesojn MD14 . arbitracianto, mediaciisto, mediatoro1, mediumo, ombudo, ŝamano
- beloruse:
- пасярэднік
- ĉine:
- 介紹人 [jièshàorén], 經紀人 [jīngjìrén], 調停人 [tiáotíngrén], 調解人 [tiáojiěrén], 居間人 [jūjiānrén]
- germane:
- Mittler, Vermittler
- III.
-
-
Prefikso kun sencoj 1,
2 kaj 4
de la prepozicio (sed oni devas distingi du
kazojn, laŭ tio ĉu la radiko, kiu sekvas inter en la
kunmetitaĵo, estas ties komplemento aŭ ne).
- 1:
-
- a)
- interetaĝo; interfaco; interkrutejo, intermonto (trairejo inter du montoj); la suno elaperis trans la montaraj interpintoj QuV .
- b)
- interspaco, intertitolo; intermeti, interveni.
- 2:
-
- a)
- interakto (tempo inter du aktoj); intersezono.
- b)
- intertempo (tempo inter du okazoj), intertempe; interrompi (rompi ian daŭron inter du momentoj); interokazaĵo; koleraj interdiroj eksonis VaK ; la patrino interŝovis plorvoĉe: […] InfanTorent2 .
- 4:
-
- a)
- en 1914 ekzistis socialista Internacio Lanti .
- b)
-
interagi,
intertrakti,
interkomuniki,
interkonformigi;
interparolo,
interkonsento,
intervidiĝo
(parolo, konsento, vidiĝo inter du aŭ pluraj
personoj);
interligo,
interakordo,
interfluo;
interkonfuzi,
intermiksi,
interŝanĝi.
Rim.: Iafoje vorto falas en ambaŭ kategoriojn: interreto (t.e. reto inter retoj)
- c)
- Per pliampleksigo de tiu ĉi senco, inter estas uzata aparte por montri reciprokecon: sin intersaluti, intertuŝi, interkisi; interbatiĝo, interfrapiĝi, interfratiĝi; interkompreniĝi, interkonatiĝi, interrilatiĝi; interplekti, interpremi; fluoj de la lumo interkruciĝas en la aero Metrop ; interkroĉiĝis la dentradoj de mirinda mekanismo VaK ; la du familioj […] sin intervizitis KPr .
26. La Ondo de Esperanto, 2002, №7- angle:
- inter-
- beloruse:
- між-, інтэр-
- france:
- entre- (préfixe), inter- (préfixe)
- hispane:
- entre- (prefijo), inter- (prefijo)
- pole:
- między- (przedrostek), śród- (przedrostek)
26.
La Ondo de Esperanto, 2002, №7