*vid/i
*vidi
( tr)
- 1.
-
Senti1 per la
okuloj, percepti la bildojn de objektoj:
ni vidas per la okuloj
[1];
li ne plu vidas
(iĝis blinda);
mi vidis lin fali;
neniu okulo min vidu
[2];
vi vidos la infanojn de viaj infanoj
[3];
(figure)
en sonĝo princinon mi vidis
[4];
(figure)
ke li ne vidu la tombon
(ne mortu)
[5];
(figure)
ne vidama (rigardema) turismo enŝipigis nin
[6].
distingi, observi, rigardi
- 2.
- Ĉeesti, konstati: kelkaj homoj sentas sin la plej feliĉaj, kiam ili vidas la suferojn de siaj najbaroj [7]; baldaŭ ni vidis, ke ni trompiĝis [8]; mi vidas plezure, ke vi ne estas malsanaB ; oni neniam vidis tian arogantecon; kaj Dio vidis, ke ĝi estas bona [9].
- 3.
- Koni, kompreni: Dio vidas la fundon de nia koroB ; el la antaŭaj rimarkoj oni povas vidi mian opinion pri tio; mi ne povas vidi la signifon de tiuj vortoj; ĉu vi vidas nun nian eraron? Jakob vidis laŭ la vizaĝo de Laban, ke li ne estas rilate al li tia, kia li estis hieraŭ [10].
- 4.
-
(iun) Renkonti, viziti, akcepti:
sian dolĉan knabon ŝi estis vidonta post la manĝado,
kaj por tio oni ŝin denove vokis
[11];
petu lin reveni, mi ne havas nun la tempon vidi
linPIV2
.
intervidiĝi, revido
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 9
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 24:15
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 128:6
4. L. L. Zamenhof: En sonĝo princinon mi vidis..., el Heine
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 49:9
6. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Sesa Kongreso Esperantista en Washington en la 15a de aŭgusto 1910
7. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 32
8. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 1:21
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 31:2
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Anneto
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 24:15
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 128:6
4. L. L. Zamenhof: En sonĝo princinon mi vidis..., el Heine
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 49:9
6. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Sesa Kongreso Esperantista en Washington en la 15a de aŭgusto 1910
7. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 32
8. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 1:21
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 31:2
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Anneto
- afrikanse:
- sien
- albane:
- shih
- amhare:
- ተመልከት
- angle:
- see
- arabe:
- شاهد
- armene:
- տեսնել
- azerbajĝane:
- görmək
- beloruse:
- бачыць
- bengale:
- দেখা
- birme:
- မြင်
- bosne:
- vidjeti
- bulgare:
- виждам, гледам
- ĉeĥe:
- vidět, vidět
- dane:
- se
- estone:
- vaata
- eŭske:
- ikusi
- filipine:
- tingnan
- france:
- voir
- galege:
- vexa
- germane:
- sehen
- guĝarate:
- જુઓ
- haitie:
- wè
- haŭse:
- gani
- hinde:
- देखना
- hispane:
- ver
- hungare:
- lát
- igbe:
- ịhụ
- indonezie:
- melihat
- irlande:
- féach
- islande:
- sjá
- japane:
- 見る
- jave:
- ndeleng
- jide:
- זען
- jorube:
- wo
- kanare:
- ನೋಡಿ
- kartvele:
- იხილეთ
- katalune:
- veure
- kazaĥe:
- көру
- kimre:
- gweld
- kirgize:
- көрүү
- kmere:
- សូមមើល
- koree:
- 참조
- korsike:
- vidi
- kose:
- khangela
- kroate:
- vidjeti
- kurde:
- dîtin
- latine:
- video
- latve:
- sk
- laŭe:
- ເບິ່ງ
- litove:
- pamatyti
- makedone:
- види
- malagase:
- jereo
- malaje:
- lihat
- malajalame:
- കാണുക
- malte:
- tara
- maorie:
- kite
- marate:
- पहा
- monge:
- saib
- mongole:
- г үзнэ үү
- nederlande:
- zien
- nepale:
- हेर्नुहोस्
- njanĝe:
- onani
- okcidentfrise:
- sjen
- panĝabe:
- ਵੇਖੋ
- paŝtue:
- وګورئ
- pole:
- widzieć
- portugale:
- ver
- ruande:
- reba
- ruse:
- видеть
- samoe:
- vaʻai
- sinde:
- ڏسڻ
- sinhale:
- බලන්න
- skotgaele:
- fhaicinn
- slovake:
- chápať, ponímať, predstavovať si, vidieť
- slovene:
- glej
- somale:
- eeg
- ŝone:
- ona
- sote:
- bona
- sunde:
- tempo
- svahile:
- kuona
- taĝike:
- дидан
- taje:
- เห็น 3. รู้
- tamile:
- பார்க்க
- tatare:
- кара
- telugue:
- చూడండి
- tibete:
- མཐོང་
- tokipone:
- lukin
- ukraine:
- подивитися
- urdue:
- دیکھیں
- uzbeke:
- qarang
- vjetname:
- thấy
- volapuke:
- logön
- zulue:
- bheka
vido
- 1.
- Vidado: je la vido de la virino ekfloris la floroj sur la tero [12]; unu vido taŭgas pli ol dek aŭdoj PrV ; arbo ĉarma por la vido [13]; [ĝi] malaperis el nia vido [14]; je la unua vido tio ŝajne estis malbona moro [15]; baldaŭ ŝi […] malaperis el publika vido (vd percepto) [16]; ĉia lingvaĵo reprezentas la aŭtoran stilon, ties guston kaj internan vidon (vd vidpunkto, koncepto) de la priskribata temo [17].
- 2.
- Vidpovo: la maljunulino, kiu havis malklaran vidon, ne rimarkis tion [18].
- 3.
- (arkaismo) Aspekto: laŭ ŝia ekstera vido oni ne povis ŝin nomi maljunulino [19]; oni ekkonas bovon per la vido kaj malsaĝulon per lia rido PrV ; ĝi penis havi esprimon de seriozeco, kiu donis al ĝi vidon tre ridindan BdV .
12.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, la deveno de
la virino
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 2:9
14. Monato, Lena Karpunina: Tiu tago, 2004
15. Monato, Angela Tellier: Laŭproverbaj fabeloj, 2004
16. Monato, Hayasi Kaneyuki: Legantoj mem decidu, 2007
17. Monato, Sergeo Dereviannykh: Kiu instigas nin al farado, kiel plej multe faras, 2004
18. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Haĉjo kaj Grenjo
19. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 1
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 2:9
14. Monato, Lena Karpunina: Tiu tago, 2004
15. Monato, Angela Tellier: Laŭproverbaj fabeloj, 2004
16. Monato, Hayasi Kaneyuki: Legantoj mem decidu, 2007
17. Monato, Sergeo Dereviannykh: Kiu instigas nin al farado, kiel plej multe faras, 2004
18. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Haĉjo kaj Grenjo
19. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 1
- afrikanse:
- view
- albane:
- view
- amhare:
- እይታ
- angle:
- view 1. sight 2. sight 3. appearance
- arabe:
- رأي
- armene:
- դիտել
- beloruse:
- 1. позірк 2. зрок 3. выгляд
- bengale:
- দেখুন
- birme:
- အမြင်
- bosne:
- pogledaj
- ĉeĥe:
- spatření, zrak
- dane:
- udsigt
- estone:
- vaade
- eŭske:
- ikuspegia
- filipine:
- pagtingin
- france:
- vue
- galege:
- vista
- germane:
- Sehen, Blick 2. Sehfähigkeit 3. Aussehen, Anblick
- guĝarate:
- દૃશ્ય
- haitie:
- View
- hinde:
- देखें
- hispane:
- 1. vista 3. aspecto
- hungare:
- 1. látás 3. kinézet
- igbe:
- ele
- indonezie:
- 1. penglihatan 2. penglihatan 3. tampilpenampilan
- irlande:
- dearcadh
- islande:
- skoða
- japane:
- ビュー
- jave:
- tampilan
- jorube:
- wo
- kanare:
- ವೀಕ್ಷಿಸಿ
- kartvele:
- კალენდარი
- katalune:
- 1. vista
- kazaĥe:
- көрініс
- kimre:
- barn
- kirgize:
- көрүнүш
- kmere:
- ទិដ្ឋភាព
- koree:
- 보기
- korsike:
- vista
- kose:
- uluvo
- kroate:
- pogled
- kurde:
- dîtinî
- latine:
- visum
- latve:
- skats
- laŭe:
- ເບິ່ງ
- litove:
- vaizdas
- makedone:
- поглед
- malaje:
- pandangan
- malajalame:
- കാഴ്ച
- malte:
- fehma
- maorie:
- tiro
- marate:
- दृश्य
- monge:
- saib
- mongole:
- харах
- nepale:
- दृष्टि
- njanĝe:
- amaonera
- okcidentfrise:
- fisy
- panĝabe:
- ਝਲਕ
- paŝtue:
- محتویات
- pole:
- 1. widok 2. wzrok 3. widok, wygląd
- ruande:
- reba
- ruse:
- 3. вид
- samoe:
- vaaiga
- sinde:
- ڏسڻ
- sinhale:
- දැක්ම
- skotgaele:
- sealladh
- slovake:
- schopnosť vidieť, videnie 3. výzor
- slovene:
- pogled
- somale:
- aragtida
- ŝone:
- maonero
- sote:
- maikutlo a
- sunde:
- pintonan
- svahile:
- mtazamo
- taĝike:
- Бознигарии
- taje:
- มุมมอง
- tamile:
- பார்வை
- tatare:
- карау
- telugue:
- వీక్షణ
- ukraine:
- вид
- urdue:
- دیکھیں
- uzbeke:
- ko’rinish
- vjetname:
- xem
- zulue:
- buka
vidado
- 1.
- Sentado de la objektoj per la okuloj: fenestroj, kiuj donas vidon sur la straton; el tiu domo oni ĝuas belan vidon; ne satiĝas la okulo de vidado, kaj ne pleniĝas la orelo de aŭdado [20]; (figure) profeto ŝanceliĝas de drinkaĵo, senkonsciiĝas de vino, […] eraras en la vidado, falpuŝiĝas ĉe la juĝa verdikto [21].
- 2.
- Vidpovo: Isaak maljuniĝis kaj la vidado de liaj okuloj malakriĝis [22]; lia dekstra okulo tute perdos sian vidadon [23]; la princo streĉis la vidadon kaj aŭdadon, penante trapenetri la polvan muron [24]; la princo ĝojis ĉe la vidado de sia oro [25]; la vidado kaj aŭdado ĉiam estis rigardataj de la homo kiel la plej gravaj sentaj kapabloj [26].
20.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Predikanto 1:8
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 28:7
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 27:1
23. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Zeĥarja 11:17
24. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉapitro 18a
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Malbona princo (Legendo)
26. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 28:7
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 27:1
23. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Zeĥarja 11:17
24. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉapitro 18a
25. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Malbona princo (Legendo)
26. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
- angle:
- sight
- beloruse:
- 1. від, краявід, бачаньне 2. зрок
- ĉeĥe:
- vidění
- france:
- vision (vue), vue
- germane:
- 1. Sehen, Blick, Sicht 2. Blick
- hungare:
- 1. látás
- indonezie:
- penglihatan
- nederlande:
- zicht, het zien
- pole:
- 1. widok 2. wzrok
- portugale:
- visão
- ruse:
- 1. вид
- slovake:
- schopnosť vidieť, videnie 1. výhľad
- ukraine:
- зір, бачення, оглядання, споглядання
vidaĵo
- 1.
-
Io, kion oni vidas:
vi freneziĝos de la vidaĵo antaŭ viaj okuloj
[27];
vidaĵo nekomparebla
[28];
kvazaŭ trafita de terura vidaĵo
[29];
la bela vidaĵo de Monto de la Ĝojo, nomata tiel pro la gajeco
de la iamaj pilgrimantoj
[30].
spektaklo 2
- 2.
- Desegno, fotografaĵo prezentanta ian vidaĵon: unu vidaĵo forpuŝis la alian, sed nur unu bildo restis tute fortike en lia animo, precipe pro la gajaj, feliĉaj infanoj, kiuj troviĝis sur ĝi [31].
27.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 28:34
28. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
29. Hjalmar Söderberg, trad. Sten Johansson: La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, Poetoj kaj homoj
30. Monato, Rafaela Urueña: Hispanio: Vojoj al la sankta urbo
31. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
28. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
29. Hjalmar Söderberg, trad. Sten Johansson: La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, Poetoj kaj homoj
30. Monato, Rafaela Urueña: Hispanio: Vojoj al la sankta urbo
31. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
- angle:
- sight
- beloruse:
- від, краявід
- france:
- spectacle, vue (chose vue)
- germane:
- Bild, Schauspiel, Ansicht, Anblick 1. Sichtbares
- hungare:
- látvány
- indonezie:
- penglihatan
- nederlande:
- gezicht, schouwspel
- pole:
- 1. widok 2. widokówka
- ruse:
- вид 1. зрелище
- ukraine:
- вид, краєвид, круговид, видовище
videbla
videbli
videjo
- angle:
- observation point, viewing point, scenic overlook
- beloruse:
- пункт назіраньня
- france:
- point de vue (sur un panorama)
- germane:
- Aussichtspunkt, Stelle mit Aussicht
- hungare:
- kilátóhely
- nederlande:
- uitzichtspunt
- pole:
- punkt widokowy
- slovake:
- rozhľadňa
vidigi
(tr)
- Lasi aŭ igi iun vidi; montri: ne vidigu vin al la viro, antaŭ ol li finos manĝi [36]; dum la tri pasintaj monatoj la vesto pli eluziĝis, en diversaj lokoj ĝi vidigis riparojn kaj flikojn Marta ; larĝa spegulo revidigis en si la […] grupojn da malaltaj kaj molaj mebloj Marta ; ekvidinte ŝin, [li] ne vidigis eĉ la plej malgrandan miron Marta ; iliaj okuloj vidigas sangavidon [37].
36.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Rut 3:3
37. Valdemar Vinař: La skandalo pro Jozefo, plendoj de Jozefo arestita
37. Valdemar Vinař: La skandalo pro Jozefo, plendoj de Jozefo arestita
- angle:
- exhibit, show
- beloruse:
- паказваць, праяўляць, рабіць бачным
- ĉeĥe:
- dát najevo, ukázat, vyjevit
- france:
- faire voir, montrer
- germane:
- sichtbar machen, zeigen
- hungare:
- láttat, megjelenít
- indonezie:
- memperlihatkan
- pole:
- pokazywać, ukazywać
- ruse:
- показывать, показать
- slovake:
- dať najavo, ukázať, vyjaviť
- ukraine:
- виявляти, показувати
vidiĝi
(ntr)
- Sin montri, aperi: en infano vidiĝas, kia homo fariĝos PrV ; el la mezo vidiĝis bildo de kvar kreitaĵoj [38]; jen iu ŝipo, kiu vidiĝas kaj malaperas ie malproksime, jen fumstrio ĉe la horizonto [39]; senvidiĝos la rigardantinoj tra la fenestroj [40]; lia vizaĝo akiris seriozan vidiĝon.
38.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 1:5
39. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, ĉapitro 2a
40. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Predikanto 12:3
39. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, ĉapitro 2a
40. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Predikanto 12:3
- angle:
- be seen
- beloruse:
- паказвацца, станавіцца бачным, зьяўляцца
- france:
- apparaitre, se montrer
- germane:
- sichtbar werden, sich zeigen
- hungare:
- látszik
- indonezie:
- terlihat
- nederlande:
- tonen, laten zien
- pole:
- pokazywać się, ukazywać się
- ruse:
- виднеться, показываться
- slovake:
- ukázať sa
- ukraine:
- бачитися, виднітися, виявлятися
vidindaĵo
- Kuriozaĵo, interesa aŭ bela aĵo, kiun oni volonte vidas: mi jam vidis ĉiujn vidindaĵojn de via urbo DL ; li ne laciĝis, kaj vizitis ĉiun vidindaĵon de Vieno [41]; la ĉefa vidindaĵo de la Kolonia Ekspozicio en Parizo estis la fama Templo de Angkor, perfekta kopio de l' originalo [42].
41.
Hevesi L., trad. Vizi L.:
La aventuroj de Andreo Jelky, [2010]
42. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Angkor'aŭ!
42. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Angkor'aŭ!
- angle:
- sight worth seeing
- beloruse:
- выдатнасьць, славутасьць
- france:
- curiosité (objet)
- germane:
- Sehenswürdigkeit
- indonezie:
- pandangpemandangan
- tibete:
- གནའ་ཤུལ་རྙིང་པ་
- ukraine:
- визначна пам’ятка
akravida
- Kiu havas akran vidpovon, bone rimarkas, bone distingas, trafe juĝas: nun senbride akravide saltu, saltu [43]; poeto ĉiam akravida, sed kun iom distanca rigardopunkto [44].
43.
Raymond Schwartz: La Stranga
Butiko, Sibilla Orakolas
44. C. Minnaja: Resume de l' mio, Monato, 2007:6, p. 24a
44. C. Minnaja: Resume de l' mio, Monato, 2007:6, p. 24a
- beloruse:
- зіркаты, пільны
- france:
- perspicace, pénétrant (perspicace)
- germane:
- scharfsichtig, adleräugig
- indonezie:
- tanggap
antaŭvidebla
-
Tia, ke oni povas antaŭvidi, t.e. anticipe scii, ĝin:
ofte plej terura [estas la] malplej antaŭvidebla kaj
antaŭkalkulebla influo de la blinda trafo
Marta
;
la projektoj de Dio estas ne antaŭvideblaj
ChL
;
ribelo […] povus ekregi la tunan urban kaj kaŭzi
neantaŭvideblajn konsekvencojn
QuV
;
la junulino ruĝiĝis, ĉar ŝi ne pripensis tiun detalon tamen tre antaŭvideblan
KPr
.
konjektebla, kutima, normala1, ordinara
- beloruse:
- прадбачаны
- germane:
- vorhersehbar neantaŭ~ebla: unvorhersehbar.
- taje:
- รับรู้ได้ล่วงหน้า
- ukraine:
- передбачуваний
antaŭvidema
- Prudente kalkulanta probablojn kaj antaŭzorgante pro ili: vi estas antaŭvidema, reiru en paco en la urbon [45]; kun […] antaŭvidemo ili aranĝas, ke la naskonombro sufiĉas nur por ekvilibri la mortonombron [46].
45.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 15:27
46. E. R. Burroughs, trad. K. R. C. Sturmer: Princino de Marso, 1938
46. E. R. Burroughs, trad. K. R. C. Sturmer: Princino de Marso, 1938
- beloruse:
- прадбачлівы
- france:
- prévoyance
- germane:
- vorausschauend
antaŭvidi
(tr)
-
Anticipe koncepti la estontecon,
anticipe ricevi aŭ formi al si ideon pri la estonteco:
uzu tempon estantan, antaŭvidu estontan, memoru estintan
PrV
;
prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas
[47];
kion oni nun nomas profeto, tion oni antaŭe nomis
antaŭvidisto
[48];
mi antaŭvidos iliajn agojn kontraŭ mi kaj mi
ĉiam forigos la danĝeron
[49];
li vidis ĝuste en siaj antaŭvidoj
pri la estonto de l' kapitalismo.
antaŭflari, antaŭsenti, atendi, esperi, konjekti, supozi
47.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 22:3
48. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 9:9
49. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, la fluidumo de la ĉiovido
48. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 9:9
49. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, la fluidumo de la ĉiovido
- angle:
- foresee
- beloruse:
- прадбачыць, прадчуваць
- france:
- prévoir antaŭ~o: prévision.
- germane:
- vorhersehen
- hispane:
- prever
- hungare:
- előre lát, előirányoz
- indonezie:
- meramalkan
- katalune:
- preveure
- nederlande:
- voorzien
- pole:
- przewidywać
- portugale:
- prever
- ruse:
- предвидеть
- slovake:
- predvídať
- taje:
- รู้ล่วงหน้า
- ukraine:
- передбачувати, передбачати
aŭdvida
Uzanta por komuniko sonojn, bildojn kontraste al nura skribo: aŭdvidaj arkivoj [50]; aŭdvidaj ludiloj [51]; la informejo posedas aŭdvidajn aparatojn, planojn, skizon kaj fosiliojn [52]; per la plej modernaj aŭdvidaj iloj ĝi rakontas la historion de la inundigo [53].
sonbilda
50.
-:
59-a Kongreso de IKUE, 2006
51. Monato, Franck Arnaud: Parto 3: Apple iPad ‐ ĉu revolucio aŭ evolucio?, 2010
52. Monato, Maxime Lechien: La parko de kanaloj en La Louvière, 2003
53. Monato, Roland Rotsaert: Du novaj muzeoj en Belgio, 2015
51. Monato, Franck Arnaud: Parto 3: Apple iPad ‐ ĉu revolucio aŭ evolucio?, 2010
52. Monato, Maxime Lechien: La parko de kanaloj en La Louvière, 2003
53. Monato, Roland Rotsaert: Du novaj muzeoj en Belgio, 2015
- angle:
- audio-visual
- beloruse:
- аўдыёвізуальны
- france:
- audiovisuel (adj.)
- germane:
- audiovisuell
- indonezie:
- audiovisual
- pole:
- audiowizualny
- ukraine:
- аудіо-візуальний
ekvidi
(tr)
- Iĝi vidanta ion, ĝin rimarki: ŝi elsaltis el la vagono, – kaj ŝi tuj ekvidis Arturon [54]; ŝi ekvidis puton kun akvo, kaj ŝi iris kaj plenigis la felsakon per akvo [55]; kiam ŝia patro ekvidis ŝin en tia stato, li eksentis teruron kaj diris, ke tio ne estas lia filino [56]; (figure) ekvidi la lumon de ĉi tiu mondo [57] (naskiĝi).
54.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo
55. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 21:19
56. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
57. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
55. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 21:19
56. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
57. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
- angle:
- catch sight of, glimpse, perceive, see
- beloruse:
- убачыць, заўважыць
- ĉeĥe:
- spatřit, uhlídat, uvidět, zahlédnout
- france:
- apercevoir
- germane:
- erblicken, gewahr werden
- hungare:
- megpillant
- katalune:
- veure
- nederlande:
- opmerken
- okcitane:
- apercebre
- pole:
- dostrzec, ujrzeć, dojrzeć, zauważyć
- ruse:
- увидеть
- slovake:
- uvidieť, uzrieť, zbadať
- tibete:
- རྙེད་པ་
- ukraine:
- побачити
envido
Introspekto: la saĝuloj, kiuj praktikas koncentriĝon kaj envidon […], tiajn […] eĉ la dioj tenas karaj [58]; mi ne havas envidon en la koron de la homoj, do mi ne povas scii, kiu estas nove naskita kaj kiu ne [59].
58.
trad. T. T. Anuruddha: La Vojo al Nirvano aŭ la Dhammapado, 14:181, Bồ-Tát-Csoma-Instituto por Budhologio,
1973
59. Monato, Vinko Ošlak: Ĉu satanisto povas administri ekleziojn? (2), 2010
59. Monato, Vinko Ošlak: Ĉu satanisto povas administri ekleziojn? (2), 2010
- angle:
- introspection
- beloruse:
- інтраспэкцыя
- france:
- introspection
- germane:
- Einsicht Selbstbeobachtung, Introspektion
- hispane:
- introspección
- hungare:
- önmegfigyelés, önvizsgálat, introspekció
- indonezie:
- introspeksi, wawas diri
- nederlande:
- introspectie
- pole:
- wgląd
- portugale:
- introspecção
- ruse:
- интроспекция, самонаблюдение, самоанализ
ĝisrevidi
- Adiaŭi dirante „ĝis revido“: tiuj, kiuj […] amindumas, / kiuj ĝisrevidas [60]; antaŭ unu horo proksimume ni ĝisrevidis niajn venezuelajn geamikojn [61].
60.
R. Schwartz:
Provo de Raporto..., Nica Literatura Revuo, 4/1, p. 1a-4a
61. L. J. Santos Morales: Ĵus finiĝis la Karakasa Kongreso, 2002-11-10
61. L. J. Santos Morales: Ĵus finiĝis la Karakasa Kongreso, 2002-11-10
- angle:
- say goodbye
- beloruse:
- разьвітвацца, казаць «да пабачэньня»
- france:
- dire au revoir
- germane:
- verabschieden
- pole:
- żegnać, mówić "do widzenia"
intervidiĝi
- Renkontiĝi kaj ekparoli kun unu aŭ pluraj personoj: ambaŭ okupiĝas pri siaj laboroj kaj intervidiĝas nur ĉiun duan tagon [62]; do ni intervidiĝis, interparolis, ŝercis [63].
- angle:
- see each other
- beloruse:
- пабачыцца
- france:
- se voir
- germane:
- sich sehen
- hungare:
- találkozik
- nederlande:
- ontmoeten
- pole:
- widywać się, spotykać się
- ruse:
- увидеться
revidi
(tr)
- 1.
- Denove vidi ion aŭ iun antaŭe viditan: eble mi lin revidos neniam [64]; ne plu revidos min okulo de vidanto [65]; li ne plu revenos kaj ne revidos la landon de sia naskiĝo [66]; kelkan tempon estis tiel mallumege, ke ŝi nenion povis vidi, sed jen ekfulmis kaj [ŝi] klare revidis ĉiujn [67].
- 2.
- (arkaismo) (evitinde) Revizii2: la reĝo baldaŭ denove sendis alian bonkoran oficiston, por revidi, kiel iras la teksado kaj ĉu la ŝtofo baldaŭ estos preta [68]; dua eldono, revidita, korektita, pliigita Ifigenio .
64.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la porcio da glaciaĵo
65. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 7:8
66. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 22:10
67. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
68. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
65. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 7:8
66. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 22:10
67. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
68. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
- angle:
- 1. see again
- beloruse:
- 1. пабачыць зноў 2. разглядаць, праглядаць
- ĉeĥe:
- setkat se, shledat, uvidět znovu
- france:
- revoir
- germane:
- 1. wieder sehen 2. durchsehen, überarbeiten
- hungare:
- 2. revideál, átnéz
- indonezie:
- bertemu kembali, berjumpa kembali
- nederlande:
- 2. reviseren
- pole:
- 2. przeglądać ponownie
- portugale:
- rever
- ruse:
- 1. увидеться, свидеться
- slovake:
- znova uvidieť
- taje:
- เห็นอีกครั้ง, พบอีกครั้ง
- ukraine:
- знову побачити
revido
-
La ago ankoraŭ foje vidi,
precipe vidi4 iun
jam renkontitan:
sincaran ĝojon […] kaŭzis al ŝi la revido de la
amiko
[69];
amikoj […] kortuŝite diris al si reciproke ĝis la
revido, kaj kun
ĝojo ili atendas tiun revidon
[70];
ĝis revido! — li ekkriis
Marta
;
ĝis la revido en Antverpeno
[71]!
Rim.: Kiel evidentas el la ekzemploj, en la adiaŭa formulo „Ĝis (la) revido“ la uzo de la artikolo dependas je tio, ĉu temas pri antaŭfiksita aŭ ajna eventuala renkontiĝo.
69.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
70. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Kvina Kongreso Esperantista en Barcelona en la 6a de septembro 1909
71. Zamenhof: La ferma parolado ĉe la Sesa Kongreso Esperantista, Vaŝingtono, 1910-08-20
70. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Kvina Kongreso Esperantista en Barcelona en la 6a de septembro 1909
71. Zamenhof: La ferma parolado ĉe la Sesa Kongreso Esperantista, Vaŝingtono, 1910-08-20
- angle:
- ĝis re~o: doodbye.
- beloruse:
- пабачэньне ĝis re~o: да пабачэньня.
- bulgare:
- ĝis re~o: довиждане.
- ĉine:
- ĝis re~o: 再见 [zàijiàn].
- france:
- ĝis re~o: au revoir.
- germane:
- Wiedersehen ĝis re~o: auf Wiedersehen.
- hispane:
- ĝis re~o: hasta la vista.
- hungare:
- ĝis re~o: viszont látásra.
- indonezie:
- ĝis re~o: sampai jumpa, sampai ketemu.
- nederlande:
- ĝis re~o: tot ziens.
- pole:
- ĝis re~o: do widzenia, do zobaczenia.
- ruse:
- ĝis re~o: до свидания.
- ukraine:
- побачення
- volapuke:
- ĝis re~o: adyö.
travidi
(tr)
- Penetri per rigardo ion, kio ne malhelpas la vidon: travidi akvon, glason; la sablo travidiĝas tra la maldensaj spikoj de sekalo [72]; la silenta monaĥeja vilaĝo ricevis travidon tra la muskokovritaj arboj [73]; oni per unu ekrigardo penetras en la kapturnan profundon kaj travidas en unu sola ekfulmo de la penso la nemezureblan vojon [74]; travidigaj puntoj Marta ; ŝi direktis sian rigardon tra la travidan, vastan, hele lumitan fenestron Marta ; (figure) Dio, kiu travidas viajn korojn, ekfuriozus [75]; (figure) riĉulo estas saĝa en siaj okuloj, sed saĝa malriĉulo lin tute travidas [76]; (figure) tre klare li travidis ĉiujn faktojn kaj evitis iluziojn VivZam .
72.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ib kaj malgranda kristino
73. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Peco da perlovico
74. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, En la lasta tago
75. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
76. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 28:11
73. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Peco da perlovico
74. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, En la lasta tago
75. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
76. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 28:11
- angle:
- see through
- beloruse:
- бачыць наскрозь, пранікаць позіркам
- france:
- percer (voir à travers)
- germane:
- durchsehen, hindurchsehen, durchschauen, hindurchschauen, durchblicken, hindurchblicken
- hungare:
- átlát
- nederlande:
- doorzien
- pole:
- widzieć na wskroś, patrzeć na wskroś, patrzeć poprze, przenikać wzrokiem
- ruse:
- видеть насквозь, проникать взглядом
- ukraine:
- бачити крізь, бачити наскрізь
*travidebla
-
El tia substanco, ke oni povas vidi, kio estas trans ĝi:
vitro estas rompebla kaj travidebla
[77];
travidebla sukceno
[78];
travidebla kiel gazo
[79];
la knaboj […] kuradis sur la brilante pura glacio,
kiu estis tiel travidebla, ke ili povis vidi, kiel la
fiŝoj sub iliaj piedoj timiĝis
[80];
ŝia haŭto estis travidebla kaj delikata, kiel
folieto de rozo
[81].
diafana, kristala
77.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 41
78. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
79. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Knabineto kun alumetoj
80. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Monteto de elfoj
81. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, la virineto de maro
78. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
79. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Knabineto kun alumetoj
80. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Monteto de elfoj
81. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, la virineto de maro
- angle:
- transparent
- beloruse:
- празрысты
- ĉeĥe:
- průhledný, průzračný
- france:
- transparent
- germane:
- transparent, durchsichtig
- hispane:
- transparente
- hungare:
- átlátszó
- indonezie:
- tembus pandang, transparan, bening
- katalune:
- transparent
- pole:
- przezroczysty, przejrzysty, transparentny
- ruse:
- прозрачный
- slovake:
- priehľadný, priezračný
- taje:
- โปร่งแสง
- ukraine:
- прозорий
klarvida
- angle:
- clear-sighted
- beloruse:
- яснавідучы, празорлівы, праніклівы
- ĉeĥe:
- bystrý, jasnozřivý, předvídavý
- france:
- claivoyant, perspicace
- germane:
- klarsichtig scharfsichtig, durchblickend
- indonezie:
- tanggap
- pole:
- jasnowidzący
- slovake:
- jasnovidiaci
- ukraine:
- ясновидющий, прозорливий
netravidebla
- 1.
Tra kiu oni ne povas vidi; opaka: [li] havis longan, netravideblan veston, fermitan ĝis la kolo [85]; la cindro […] formis en la strato netravideblan vualon [86].
maldiafana
- 2.
- (figure) Nekomprenebla: Eŭropa Unio […] estas tre komplika konstruaĵo kun strukturoj, kiuj por tre multaj homoj estas netravideblaj [87]; dominas netravideblaj internaciaj entreprenoj [88].
85.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIV
86. A. Gregor, trad. J. Chvosta: Aŭto-ekskurso, Nica literatura revuo, 1959-07 ĝis 08 (4/6), p. 294a-298a
87. S. Maul: Kompatinda EU, Monato, 2009:08-09, p. 8a
88. Monato, Franz-Georg Rössler: Merkato dampita, 2010
86. A. Gregor, trad. J. Chvosta: Aŭto-ekskurso, Nica literatura revuo, 1959-07 ĝis 08 (4/6), p. 294a-298a
87. S. Maul: Kompatinda EU, Monato, 2009:08-09, p. 8a
88. Monato, Franz-Georg Rössler: Merkato dampita, 2010
- beloruse:
- непразрысты, непраглядны
- ĉeĥe:
- neprůhledný
- france:
- opaque
- germane:
- undurchsichtig
- indonezie:
- buram
- slovake:
- nepriehľadný, nepriezračný
- ukraine:
- непроглядний
nigreviduloZ
- beloruse:
- пэсыміст
- france:
- pessimiste (subst.)
- germane:
- Schwarzseher, Pessimist
- hispane:
- pesimista
- hungare:
- borúlátó
- indonezie:
- pesimis
- pole:
- czarnowidz
- ruse:
- пессимист, тот, кто видит всё в мрачном свете
pretervidi
- Ne vidi, kvankam oni povus; ne atenti, ne rimarki: oni ne pretervidu, ke Serbio havas nenian tradicion, nenian sperton pri demokratio [89]; la grandulino pretervidis la polican patrolaŭton, kiu senbrue kaj lante descendis la straton [90]; nepretervideblaj neperfektaĵoj [91].
89.
Monato, S. Maul: https://www.steloj.de/esperanto/monato2/007213.html
90. J. Stave, trad. Donjo kaj Cezar: La venĝo de l’ malgranda Nikolao , Sennaciulo, 2007-12
91. Monato, Boris Kolker: Atentokapta sed ruĝkrajoninda
90. J. Stave, trad. Donjo kaj Cezar: La venĝo de l’ malgranda Nikolao , Sennaciulo, 2007-12
91. Monato, Boris Kolker: Atentokapta sed ruĝkrajoninda
- beloruse:
- недаглядзець, недагледзець, прамінуць, прапусьціць
- ĉeĥe:
- nevšimnout si, přehlédnout
- france:
- manquer (ne pas voir), passer à côté de (ne pas voir)
- germane:
- übersehen
- slovake:
- nevšimnúť si
- ukraine:
- недоглянути, недоглядіти, проґавити
vidalvide
- En kontraŭa pozicio: la […] malliberuloj kaj iliaj familianoj kaŭris vidalvide [92]; vid-al-vida trafiko [93].
92.
Albert Camus, trad. Michel Duc Goninaz: La Fremdulo, S.A.T., 1993, p. 89
93. Monato, Yamasaki Seikô: Busoj, biciklantoj kaj kavaliraj kutimoj, 2007
93. Monato, Yamasaki Seikô: Busoj, biciklantoj kaj kavaliraj kutimoj, 2007
- angle:
- face to face
- beloruse:
- твар у твар, насупраць
- france:
- vis-à-vis, en face, face à face
- germane:
- gegenüber ~-al-~a trafiko: Gegenverkehr.
- hungare:
- szemben, átellenben
- indonezie:
- empat mata, tatap muka
- nederlande:
- tegenover
- pole:
- naprzeciwko, naprzeciw, twarzą w twarz, oko w oko
- ruse:
- друг напротив друга, визави, лицом к лицу
- taje:
- ต่อหน้า
- ukraine:
- напроти
vidalvide al, vid-al-vide al
(prepoziciaĵo)
- 1.
- Kontraŭ, kun vizaĝo aŭ fronto rigardanta al: la grafino sidis vidalvide al mi ĉe la tablo [94]; la loka registaro intencis vidalvide al la katolika preĝejo konstrui protestantan preĝejon [95]; vidalvide al la medreseo de Ulugbek, spegule ripetante ĝian ĉefan fasadon, altiĝas la medreseo Ŝer-Dor [96].
- 2.
- Kontraŭ, iel reagante al la ĉeesto de: kvankam irlandanoj daŭre montras sin gastamaj, multaj lastatempe iĝas suspektemaj kaj malamikaj vid-al-vide al fremduloj [97].
94.
Valdemar Langlet: Vojaĝimpresoj, ĉe Lev Tolstoj en
Jasnaja Poljana
95. Monato, Laimius Stražnickas: Kie unue aperis la Sankta Virgulino?, 2004
96. Monato, Anatoli Ionesov: Perlo ĉe la Silka Vojo, 2006
97. G. MacAoidh: ni hontas kaj postulas, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 7a
95. Monato, Laimius Stražnickas: Kie unue aperis la Sankta Virgulino?, 2004
96. Monato, Anatoli Ionesov: Perlo ĉe la Silka Vojo, 2006
97. G. MacAoidh: ni hontas kaj postulas, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 7a
- angle:
- 1. facing
- beloruse:
- візаві, насупраць, вочы ў вочы, тварам да твару
- france:
- 1. face à, en face de 2. vis-à-vis de
- germane:
- 2. im Angesicht von
- hungare:
- 1. szemközt, átellenben 2. iránt
- indonezie:
- 1. berhadapan, menghadapi
- pole:
- 1. naprzeciwko, naprzeciw, twarzą w twarz, oko w oko 2. w obliczu, twarzą w twarz, oko w oko
- ruse:
- лицом к лицу с
- taje:
- ต่อหน้า
vidpovo, vidkapablo
- Senso, per kiu oni perceptas bildojn de objektoj: la spiritlando estas ekster via vidpovo [98]; Georgo Lagranĝ’ […] estis trafita de okulmalsano, kiu tute perdigis al li la vidkapablon por unu okulo kaj la duonon de la vidkapablo por la alia [99].
98.
I. Madách, trad. K. Kalocsay:
La Tragedio de l' Homo, dua bildo, 1965
99. V. Markov: Memore al..., La Sago, 2004-05
99. V. Markov: Memore al..., La Sago, 2004-05
- angle:
- ability to see
- beloruse:
- зрок
- ĉeĥe:
- zrak
- france:
- vue (sens)
- germane:
- Sehfähigkeit, Gesichtssinn
- hungare:
- látóképesség
- indonezie:
- penglihatan
- pole:
- wzrok
- ruse:
- зрение
- slovake:
- schopnosť vidieť, videnie, zrak
- taje:
- ความสามารถทางการเห็น