*supoz/i UV

*supozi

(tr)
Provizore akcepti ion kiel veran aŭ eblan, ne posedante pruvojn tute certajn: neniam mi supozis, ke mi ree vidos vin vivanta [1]; ŝi multe laboris, pli multe ol oni povus supozi laŭ ŝia maljuna aĝo [2]; la interkomunikiĝo de la popoloj per la telegrafoj, vaporŝipoj kaj fervojoj grandiĝis en maniero neniam supozita [3]; ili, vidante lin iranta sur la maro, supozis, ke ĝi estas fantomo [4]; li amis siajn paroĥanojn, kaj li ankaŭ supozis, ke ili estimas lin [5]. ili estas pli simpatiaj, ol li antaŭe estus supozinta [6]; lia vizaĝo restis ĉe tio ĉi tiel senmova, ke […] neniu supozis en li la farinton [7]; ili supozus min impertinenta mensogulo MortulŜip . VD:diveni, hipotezi, konjekti, kredi
angle:
suppose, assume, presume, surmise
beloruse:
дапускаць, меркаваць, лічыць
ĉeĥe:
domnívat se, předpokládat
ĉine:
假設 [jiǎshè], 假设 [jiǎshè], 料想 [liàoxiǎng], 假使 [jiǎshǐ]
france:
supposer
germane:
annehmen, vermuten
hispane:
suponer
hungare:
feltételez, feltesz (feltesz)
japane:
仮定する [かていする], 想定する [そうていする], 想像する [そうぞうする], 予想する [よそうする]
nederlande:
veronderstellen
ruse:
предполагать, предположить, допускать (предполагать), допустить (предположить)
slovake:
predpokladať
ukraine:
припускати, допускати

supozo

Penso aŭ eldiro, ke io povas esti vera, ankoraŭ ne havante pruvon: tio konfirmas miajn supozojn; ili ne havis eĉ la plej malgrandan supozon, ke la kantado povas koncerni ilin [8]; vi proponas […] nur supozojn kaj teoriajn opiniojn [9]; vi malpravas fari tian supozon koncerne min [10]; mi havas pri tio nek scion nek supozon PrV .
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
9. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado en la Guildhall (Londono) en la 21a de aŭgusto 1907
10. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, tri semajnoj en Rusio, ĉe la sidejo de Komintern
angle:
assumption, presumption, supposition
beloruse:
меркаваньне, прыпушчэньне, гіпотэза
ĉeĥe:
domněnka, hypotéza, předpoklad
ĉine:
假定 [jiǎdìng], 設想 [shèxiǎng], 设想 [shèxiǎng]
france:
supposition
germane:
Vermutung, Annahme
hispane:
suposición
hungare:
feltételezés, feltevés
japane:
仮定 [かてい], 想定 [そうてい], 想像 [そうぞう]
ruse:
предположение
slovake:
hypotéza, odhad, predpoklad
ukraine:
припущення

supozeble

Kiel oni povas supozi: juna knabo en livreo kun metalaj butonoj, supozeble ĝardenisto aŭ lakeeto [11]; supozeble inter ili ne estis eĉ unu, kiu kredus la vortojn de sinjorino Szwejc Marta . tial ke kvardekok horoj jam fluis depost la katastrofo, estas supozeble, ke oni devas forlasi ĉiun esperon lin retrovi [12]; ili ne estas tro riĉaj, ili ne havas propran aŭton supozeble [13]. VD:kredeble, probable, verŝajne
angle:
presumably, supposedly, one can assume that, probably
beloruse:
магчыма, верагодна
ĉeĥe:
doufejme, pravděpodobně, snad
ĉine:
大半 [dàbàn], 假定 [jiǎdìng], 靠譜 [kàopǔ], 靠谱 [kàopǔ], 依稀 [yīxī], 大約 [dàyuē], 大约 [dàyuē], 有可能 [yǒukěnéng], 横是 [héngshi], 橫是 [héngshi]
france:
vraisemblablement
germane:
vermutlich
hungare:
feltehetően
japane:
おそらくは, たぶん
ruse:
предположительно
slovake:
dúfajme, pravdepodobne
ukraine:
припустимо, допустимо

supozigi

(tr)
1.
Agi aŭ aspekti tiel, ke oni emas supozi: tio supozigas, ke la sukceso estos granda; la aspekto de lia vizaĝo supozigis, ke li ne razis sin almenaŭ tri semajnojn [14]; la garnaĵoj de la kameloj supozigas, ke ili venas el la lando Egipta [15].
2.
Logike neprigi: la juro diferencas de la filozofiaj konceptoj precipe pro tio, ke ĝi supozigas realan sankcion [16]; sed se, anstataŭ supozigi la mankantan ligantan vorton „ke“, la frazo havas ligantan vorton alian […], tiam devas esti uzata tiu kazo, kiun postulas la senco de la ekzistanta liganta vorto [17].
14. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 15a
15. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 4a
16. J. Thierry: Unu internacia problemo: la mortigisto, Nica Literatura Revuo, 2:1
17. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, respondo 7a, La Revuo, 1907, februaro
angle:
suppose, assume, presume, surmise
beloruse:
1. наводзіць на думку 2. прымаць у якасьці перадумовы, пастуляваць, дапускаць
ĉeĥe:
vyvolat dojem
france:
laisser supposer, supposer (exiger)
germane:
1. vermuten lassen, die Annahme stützen 2. nahelegen
hungare:
1. arra enged következtetni 2. posztulál, előfeltételként megkíván
japane:
想起させる [そうきさせる], 想像させる [そうぞうさせる]
ruse:
1. дать основание предполагать, указывать 2. постулировать, предполагать (как предпосылку)
slovake:
vyvolať dojem
ukraine:
наштовхувати на думку

antaŭsupozo

Supozo, kiu estas konscia aŭ nekonscia bazo de rezono: tiuj studoj uzas siajn antaŭsupozojn kiel bazon [18]; ni neniam konscias pri ĉiuj niaj antaŭsupozoj [19]. VD:aksiomo1, antaŭjuĝo, elirpunkto, hipotezo, postulato1
18. Platono: La Respubliko (πολιτεια), Parto Ses
19. K. Miner: taglibro, 2007-03-05
angle:
assumption (on which reasoning is based), expectation, prediction, presupposition
beloruse:
дапушчэньне (зыходнае ў меркаваньнях), прыпушчэньне, перадумова
ĉine:
期望 [qīwàng], 假說 [jiǎshuō], 假说 [jiǎshuō]
france:
présupposé (subst.)
germane:
Voreingenomenheit, Vorurteil

kontraŭsupoze

Male ol oni supozis; ne laŭsupoze: kontraŭsupoze ene de la moskeo la atmosfero estis tre libera, kaj oni povas foti [20].
20. [맑은나라?]: ĉu danĝere vojaĝi en irano?, 2014-11-20
angle:
contrary to assumptions, against expectations
beloruse:
насуперак меркаваньню, нечакана
ĉine:
冷不防 [lěngbufáng], 出乎預料 [chūhūyùliào], 出乎预料 [chūhūyùliào]
france:
de manière inattendue
germane:
anders als angenommen, wider Erwarten

laŭsupoze

Laŭ prudenta, verŝajna supozo: tre granda parto de la deportitoj apartenis al la kategorio „kulakoj“ – bonfartaj bienposedantoj, kiuj laŭsupoze kontraŭus la devigan kolektivigon de la terkulturo [21].
21. K. Kniivilä: Idoj de la imperio - la rusoj de Baltio, 2016
angle:
based on assumptions, according to expectations, supposed to
beloruse:
паводле меркаваньня
france:
par hypothèse
germane:
vermutlich, wie vermutet

miasupoze

Laŭ supozo de la parolanto: ni renkontis viron fortikstaturan en militista uniformo, kiu komence alparolis nin latine kaj demandis la ĝardeniston, kien min — la azenon — li kondukas; sed tiu, miasupoze ĉar la lingvon li ne komprenis, respondis nenion [22]. VD:miakrede, miaopinie
22. Lukiano, trad. G. Berveling: Lukio aŭ Azeno, 1988
angle:
according to my assumptions
beloruse:
на маё меркаваньне
france:
je suppose
germane:
meines Erachtens

missupozi

(tr)
Erari maltrafe supozante: la kuracistoj missupozis, ke ŝia intesto ŝtopiĝis [23].
23. Is: Vegetanta homo naskas mem, Monato, 1996:5, p. 26a
angle:
wrongly assume
beloruse:
памылкова меркаваць
france:
s'imaginer, supposer à tort
germane:
fälschlich annehmen
hungare:
tévesen feltételez
ruse:
ошибочно предположить

sensupozeco

Malhavo de supozoj, de hipotezoj, de antaŭjuĝoj: ne la sensupozeco ĝenerale kaj laŭ si estas la postulo de ĉiu vera scienco, sed ĝuste kontraŭe, havi plenon da supozoj [24].
24. T. Haecker, trad. V. Ošlak: Vergilio, la patro de Okcidento, 1998
angle:
absence of assumptions
beloruse:
адсутнасьць меркаваньняў, незаангажаванасьць
france:
absence de préjugés, ouverture d'esprit
germane:
Vorurteilsfreiheit, Unvoreingenommenheit

supoze ke, sub la supozo ke

(konjunkcio)
Se veras tio ke: mankas al li […] preteksto starigi publikan malpacon kontraŭ ni, – supoze, ke li havas la kuraĝon necesan [25]; estro de la Islama Movado en Niĝerio (IMN) konsentis paroli al la gazetaro sub la supozo ke lia liberigo estas tuja [26].
25. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 15a, Omar fariĝas ventegocentro
26. B. Shittu: La ĉefo de la chiite Ibrahim El-Zakzaky konsentis..., todayng, 2018-01-14
angle:
supposing that, assuming that, presuming that
beloruse:
прыпушчаючы, што, мяркуючы, што
ĉine:
假使 [jiǎshǐ], 鉴于 [jiànyú], 鑒於 [jiànyú], 假若 [jiǎruò]
france:
en supposant que, si tant est que
germane:
angenommen, dass
hungare:
feltéve, hogy
japane:
~と仮定して ~[とかていして]
ruse:
предполагая, что, если

administraj notoj