*observ/i PV
*observi
(tr)
- 1.
-
Rigardi ion ade,
kun daŭra atento:
observi la astrojnB
;
observi kvazaŭ per linkaj okulojZ
;
la filozofo konsumas sian vivon por observi la homojn;
observadi iun
(severe gardi sub sia rigardo).
ekzameni,
esplori,
konsideri - 2.
-
Akurate fari tion, kion ordonas leĝo, regulo ktp; ekzakte obei:
mi observas Viajn ordonojn
[1];
observi la teorian vidpunktonZ
;
observi severan elektonZ
;
observu pli da ordo;
observi la morojn de la patrojZ
;
observigi regulon.
konformiĝi,
plenumi,
sekvi
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 119:56
- afrikanse:
- neem
- albane:
- vëzhguar
- amhare:
- ልብ በል
- angle:
- observe
- arabe:
- رصد
- armene:
- պահպանել
- azerbajĝane:
- müşahidə
- beloruse:
- 1. назіраць, наглядаць, сачыць 2. выконваць, прытрымлівацца, трымацца (правілаў і да г.п.)
- bengale:
- পালন করা
- birme:
- စောင့်ရှောက်
- ĉeĥe:
- dodržovat pravidla, dodržovat řád, pozorovat, sledovat
- dane:
- observere
- estone:
- kinni
- eŭske:
- behatzen
- filipine:
- obserbahan
- france:
- observer
- galege:
- observar
- germane:
- 1. beobachten 2. beachten
- guĝarate:
- અવલોકન
- haŭse:
- tsayar
- hinde:
- निरीक्षण
- hispane:
- 1. observar
- hungare:
- 1. megfigyel 2. betart
- irlande:
- breathnú ar
- islande:
- fylgjast
- japane:
- 観察する
- jave:
- mirsani
- jide:
- אָבסערווירן
- jorube:
- daju
- kanare:
- ಗಮನಿಸಿ
- kartvele:
- დაიცვან
- kazaĥe:
- байқау
- kimre:
- arsylwi
- kirgize:
- сактоо
- kmere:
- សង្កេត
- koree:
- 관찰
- korsike:
- osservanu
- kose:
- qaphela
- kroate:
- promatrati
- kurde:
- şopgirtin
- latine:
- observa
- latve:
- novērot
- laŭe:
- ສັງເກດເບິ່ງການ
- litove:
- stebėti
- makedone:
- набљудуваат
- malagase:
- mandinika
- malaje:
- memerhatikan
- malajalame:
- നിരീക്ഷിക്കുക
- malte:
- josservaw
- maorie:
- puritia e
- marate:
- देखणे
- mongole:
- ажиглах
- nederlande:
- 1. observeren, waarnemen 2. in acht nemen
- nepale:
- पालन
- okcidentfrise:
- observearjen
- panĝabe:
- ਦੀ ਪਾਲਣਾ
- paŝtue:
- وګوری
- pole:
- przestrzegać 1. obserwować, przypatrywać się 2. przestrzegać (prawa, obyczaje, itp.), zachowywać (prawa, obyczaje, itp.)
- portugale:
- observar
- ruande:
- kwitegereza
- rumane:
- avertiza, respecta
- ruse:
- 1. наблюдать, следить 2. соблюдать, блюсти, следовать (правилам и т.п.)
- samoe:
- tausia
- sinde:
- مشاهدو
- sinhale:
- නිරීක්ෂණය
- skotgaele:
- sùil
- slovake:
- pozorovať, sledovať
- slovene:
- opazovati
- somale:
- u dhawrtaan
- ŝone:
- kutevedza
- sote:
- boloka
- sunde:
- nitenan
- svahile:
- kuchunguza
- taĝike:
- риоя
- taje:
- สังเกต
- tamile:
- அவதானிக்கவும்
- tatare:
- күзәтегез
- telugue:
- గమనించి
- tibete:
- ཅག་ག་བྱེད་
- tokipone:
- lukin
- ukraine:
- спостерігати
- urdue:
- کا مشاہدہ
- uzbeke:
- kuzatish
- vjetname:
- quan sát
- zulue:
- bona
observado, observo
- 1.
- Atenta rigardado: La observado de la movoj de malamika trupo; la sciencoj bazitaj sur la observo. Beobachtung observation (action) megfigyelés waarneming наблюдение
- 2.
- Akurata obeado: Prizorgi la severan observadon de la regularo.
- beloruse:
- 1. назіраньне, нагляданьне 2. выкананьне, прытрымліваньне
- ĉeĥe:
- dodržení, pozorování, sledování, zachování, zkoumání
- france:
- observation (action), 2. observance
- germane:
- Beobachtung, 2. Beachtung
- hispane:
- 2. observación
- hungare:
- megfigyelés, 2. betartás
- nederlande:
- waarneming, 2. inachtneming
- pole:
- 1. obserwacja, obserwowanie 2. zachowywanie (prawa, obyczaju, itp.), przestrzeganie (prawa, obyczaju, itp.)
- portugale:
- observação
- rumane:
- observație 1. observare, observarea 2. comportare (obicei), respectarea (obicei)
- ruse:
- наблюдение 2. соблюдение
- slovake:
- pozorovanie, sledovanie (činnosť)
observaĵo, observo
- Ĉio, kion oni rimarkis aŭ notis observante: kolekto da observaĵoj pri la tifoida febro.
- beloruse:
- назіраньне (нешта адзначанае)
- ĉeĥe:
- dodržení, pozorování, sledování, zachování, zkoumání
- france:
- observation (fait)
- germane:
- Wahrnehmung
- hispane:
- observación
- hungare:
- észrevétel
- nederlande:
- waarneming
- pole:
- obserwacja, spostrzeżenie, zapisek z obserwacji
- portugale:
- observação
- rumane:
- observație, remarca, notă de observare
- ruse:
- наблюдение (отмеченный факт)
- slovake:
- pozorovanie, sledovanie (činnosť)
observejo
-
Loko taŭga aŭ aranĝita por observado:
mi staris konstante sur mia observejo dum la tago,
kaj sur mia gardejo mi staris tutajn noktojn
[2].
- a)
Scienca esplorejo lokita kaj ekipita
por rekta observo de iu natura medio:
marobservejo.
- b)
Institucio komisiata pri observado
kaj raportado de iuj sociaj agadoj:
starigi lingvan observejon kiu observu
kaj denuncu la lingvajn maljustaĵojn
tra la mondo
[3].
2.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 21:8
3. V. Lutermano: Raporto pri la Plurcentra Monda Socia Forumo 2006, Monda Asembleo Socia, 2006
3. V. Lutermano: Raporto pri la Plurcentra Monda Socia Forumo 2006, Monda Asembleo Socia, 2006
- ĉeĥe:
- rozhledna
- france:
- observatoire
- pole:
- 1.a obserwatorium
- rumane:
- observator
- slovake:
- pozorovateľňa, rozhľadňa
observemo
- Deziro kaj kapablo por observi, por atente kaj detale rigardi: kun observemo de avarulo sekvis liaj okuloj la sortojn de la domo [4].
4.
A. Kivi, trad. I. Ekström: Sep
fratoj, 1947
- ĉeĥe:
- bdělost
- france:
- sens de l'observation
- pole:
- spostrzegawczość
- rumane:
- receptivitate
- slovake:
- bdelosť, bedlivosť, ostražitosť
observanto, observulo
- 1.
- Atenta, zorga rigardanto: observanto povus rimarki, ke la vizaĝo de la prokuratoro ... esprimas malpaciencon [5].
- 2.
-
Diplomato, kiun
registaro sendas al konferenco, en kiu ĝi ne volas oficiale
partopreni, sed pri kiu ĝi volas esti informita.
5.
Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 25a, p. 260a
- beloruse:
- назіральнік, наглядальнік
- ĉeĥe:
- pozorovatel
- france:
- observateur (subst.)
- germane:
- Beobachter
- hispane:
- observador (sust.)
- hungare:
- megfigyelő
- nederlande:
- waarnemer
- pole:
- obserwator, obserwant, osoba ściśle prestrzegająca prawa, obyczaju, przepisu, itp.
- rumane:
- observator
- ruse:
- наблюдатель
- slovake:
- pozorovateľ
kaŝobservi
- beloruse:
- сачыць (употай), шпіёніць, шпегаваць
- france:
- espionner
- germane:
- spionieren
- hispane:
- espiar
- hungare:
- megles, leselkedik, kémkedik
- nederlande:
- spionneren
- pole:
- podglądać, śledzić, szpiegować
- portugale:
- espionar
- rumane:
- urmări, privi
- ruse:
- следить, шпионить
malobservi
(tr)
-
Malobei al, rompi, transpaŝi:
vi ambaŭ fariĝos senvaloraj diboĉuloj, malobservantaj la
regulojn
[6].
malrespekti,
ofendi2
6.
Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 75a, p. 592a
- beloruse:
- парушаць, не трымацца
- ĉeĥe:
- nedbat, nezachovávat, porušit (nedbáním)
- france:
- enfreindre, transgresser, violer (enfreindre)
- germane:
- mißachten
- hispane:
- transgredir, violar
- hungare:
- áthág, megsért (előírást)
- nederlande:
- overtreden
- pole:
- nie przestrzegać (prawa, zwyczaju, itp.), nie zachowywać (prawa, zwyczaju, itp.), łamać (prawo, zwyczaj, itp.), naruszać (prawo, zwyczaj, itp.)
- rumane:
- nu respectă, să nu păstreze, sfărâma, falsifica
- ruse:
- не соблюдать
- slovake:
- nedbať, nevšímať si
marobservejo
Observejo
de la mara medio:
li transprenis gvidan postenon en la marobservejo
„Deutsche Seewarte“
[7].
7.
Vikipedio,
Alfred Wegener, 2011-03-24
- france:
- observatoire marin
- pole:
- obserwatorium morskie
- rumane:
- observatorul maritim
stelobservejo, astronomia observejo
Observejo
ekipita por esploro de steloj kaj aliaj kosmaj aperaĵoj:
tagmeze mi iris al la urba stelobservejo,
por spekti tie la suneklipson
[8];
la lasitaj ŝtonaj konstruaĵoj fundamentis mitojn kaj legendon
kaj diversspecan interpretadon de ilia utiligado kiel
astronomiaj observejoj aŭ lokoj sanktaj
[9].
8.
M. Blahuš:
Suneklipsa spektado..., 2006-03-30
9. Pola Radio: Ni invitas al Pollando: Węsiory kaj Czarna Woda, 2010-04-30
9. Pola Radio: Ni invitas al Pollando: Węsiory kaj Czarna Woda, 2010-04-30
- beloruse:
- абсэрваторыя (астранамічная, астрафізычная)
- ĉeĥe:
- hvězdárna
- france:
- observatoire astronomique
- pole:
- obserwatorium astronomiczne
- rumane:
- observator astronomic
- slovake:
- hvezdáreň
veterobservejo, meteologia observejo
- beloruse:
- абсэрваторыя (мэтэаралягічная)
- france:
- observatoire météorologique
- pole:
- obserwatorium meteorologiczne
- rumane:
- observatorul meteorologic
administraj notoj
~i:
Mankas verkindiko en fonto.
~ado, ~o: Mankas dua fontindiko.
~ado, ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~aĵo, ~o: Mankas dua fontindiko.
~aĵo, ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
kaŝ~i: Mankas dua fontindiko.
kaŝ~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ado, ~o: Mankas dua fontindiko.
~ado, ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~aĵo, ~o: Mankas dua fontindiko.
~aĵo, ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
kaŝ~i: Mankas dua fontindiko.
kaŝ~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.