*paf/i PV

*pafi  ↝

(tr)
Ĵeti aĵon tre rapide al iu celo aŭ direkto: pafi ŝtonon per ŝtonĵetilo; (figure) francino, pafante per la ridantaj okuloj Marta ; eĉ kiu plej bone pafas, tamen iam maltrafas PrV .
a)
MIL Ĵeti objekton per rapidiga ilo, celante detrui, vundi aŭ mortigi: pafi kuglon per karabeno, obuson per kanono; li pafĵetis la sagon[1]; hodiaŭ vi pafos vian provpafon, por ke mi povu proklami vin ĉasistoj [2]; mi blinde pafos, eble trafos PrV ; mi pafos preter ĝin tri sagojn, kvazaŭ pafante al celo [3]; pafi birdon, al birdo; pafi kontraŭ iu; (figure) trapafadi la aeron (vane labori) PrV .
b)
SPO Ĵetegi pilkon aŭ alian ludobjekton al celaĵo: la kroata atakisto ĉiam pafas la pilkon al la golgardisto [4].
VD:celi, forpafi, trafi
1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 20:36
2. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 20:20
4. -: komentoj, 2006
angle:
shoot
beloruse:
страляць
bulgare:
стрелям
ĉeĥe:
střelit, střílet, vystřelit, zastřelit
france:
tirer (un projectile)
germane:
schießen
hebree:
לירות \ירה\
hispane:
disparar
hungare:
lő
indonezie:
tembakmenembak
katalune:
llançar, disparar tra~adi la aeron : esforçar-se en va
nederlande:
schieten
norvege:
skyte
pole:
1.a strzelać 1.b strzelać
portugale:
atirar
ruse:
стрелять
slovake:
streliť, vystreliť, zastreliť
svede:
skjuta

paf  ↝ Vikipedio

(sonimito)
Bruo de pafo, de eksplodo, de frakaso: la oficiro ekcelas la trian fojon ― paf! li trafis FK . VD:krak
bulgare:
бум, бам
france:
boum !, paf !
germane:
Peng!
indonezie:
dor!
katalune:
pam!, pum!
pole:
pif! paf!, paf!
ruse:
пиф!, паф!, пиф паф!

pafo Vikipedio

Ago pafi aŭ rezulto de tiu ago: mi aŭdis du pafojn[5]; pafo el pafarko [6]; la pafo de la pafilego Hamlet ; ni ekaŭdis pafojn kaj tuj poste aliajn krakojn [7]; zumis la kugletaĵo kaj krakis pafo post pafo [8]; ĉiu ĝemo sonis kiel malgranda pafo [9].
5. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 40
6. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 21:16
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ligo de amikeco
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Abio
angle:
shot
beloruse:
стрэл
bulgare:
стрелба, изстрел
ĉeĥe:
rána, výstřel
france:
coup de feu, tir
germane:
Schuss
hebree:
ירייה
hispane:
disparo
hungare:
lóvés
indonezie:
tembakan
katalune:
tret
nederlande:
schot
norvege:
skudd
pole:
strzał
ruse:
выстрел
slovake:
streľba
svede:
skott

pafaro, *pafado [10]  ↝ Vikipedio

Ripetitaj pafoj: la pafado daŭris tre longe [11]; la afero finiĝis, kiel la pafado ĉe Hornbergo, kaj ili devis foriri kun longa nazo [12]; kia pafaro! […] unu ― du ― tri BdV ; saluta pafaro.
10. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, -ad'
11. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, §40
12. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
angle:
shooting
beloruse:
залп, пальба, стральба, страляніна
bulgare:
стрелба, стреляне
ĉeĥe:
salva
france:
fusillade, rafale, salve (de tirs)
germane:
Schießen, Salve la ~ado ĉe Hornbergo: das Hornberger Schießen
hebree:
ירי
hungare:
lövöldözés
indonezie:
salvo
katalune:
ràfega, tiroteig, salva
nederlande:
salvo
norvege:
salve
pole:
salwa, palba, kanonada
ruse:
стрельба, залп
slovake:
salva
svede:
skutande

pafaĵo  ↝

Ĉio ajn, kion oni pafas per pafilo: la pafaĵo eksplode atingis la celon [13]; la lastan pafaĵon mi elpafis, kiel vi scias, al la korniko [14]. SUB:kuglo, obuso, sago, ŝtono.
13. E. Rice Borroughs, trad. K. R. C. Sturmer: Princino de Marso, 1938
14. B. Němcová, trad. V. Tobek kaj K. Procházka: Avinjo, ĉapitro 15a
beloruse:
снарад
bulgare:
снаряд
france:
projectile
germane:
Geschoß, Projektil, Munition, Ladung (Gewehr)
hebree:
קליע, טיל
hungare:
lövedék
indonezie:
proyektil
katalune:
projectil
nederlande:
projectiel
pole:
pocisk
ruse:
снаряд
svede:
skott, projektil

pafejo

Loko, kie oni sin ekzercas pafadon: la pafejo finis oriente per kruta muro [15]; foje li estis en kermesa pafejo [16].
15. H. Vallienne: Kastelo de prelongo, 1907
16. J. Hašek, trad. V. Váňa: La aventuroj de la brava soldato Ŝvejk dum la mondmilito, 2004
angle:
firing range, shooting range
beloruse:
цір
bulgare:
стрелбище
ĉeĥe:
střelnice
france:
stand de tir
germane:
Schießstand
hebree:
מטווח
hungare:
lőtér
katalune:
camp de tir, sala de tir
nederlande:
schietstand
pole:
strzelnica
ruse:
тир
slovake:
strelnica
svede:
skjutfält, skjutbana

pafiĝi, sin pafi  ↝

(ntr)
Ĵetiĝi rapidege: raketoj pafiĝas alten; (figure) li pafis sin for (subite malaperis) PrV ; docento de botaniko, kiu, dum klasekskurso en arbaro, ekmalaperas kaj troviĝas morta pro pafiĝo [17]. VD:forpafiĝi, forpafi sin,
17. Monato, Donald Broadribb: Nova krimromano el Aŭstralio
bulgare:
изстрелвам се
ĉeĥe:
střelit, střílet, vystřelit, zastřelit
france:
se propulser
slovake:
streliť, vystreliť, zastreliť

*pafilo [18]  ↝ Vikipedio

1.  ↝
Ĉia ilo por pafi: kun urso promenu, sed pafilon prete tenu PrV ; la pizoj estas ĝuste bonaj por lia krakpafilo [19]. SUP:armiloSUB:pafarko, ŝtonĵetilo
2.  ↝
(komune) =pulvopafilo
3.  ↝
(komune) Fusilo: Adolfo kaj Jono pafis per la pafarkoj super la tombon, ĉar ili ne havis pafilojn aŭ kanonojn [20]; tubaperturo de pafilo [21]; li ŝargis la pafilon kaj ĉirkaŭrigardis [22]; pli vere kuglo rekuros en la tubon de la pafilo kaj dancos en la internaĵo de sia pafanto [23]. PRT:celilo, celgrajno, ĉano, kolbo
18. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, paf'il'
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kvin en unu silikvo
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Floroj de la malgranda Ida
21. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Malbona princo (Legendo)
22. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
23. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
angle:
1. firearm, gun
beloruse:
1. стрэльба
bulgare:
1. стрелково оръжие 2. огнестрелно оръжие
ĉeĥe:
puška, střel. zbraň
france:
1. arme lance-projectiles
germane:
1. Schusswaffe 3. Gewehr, Flinte
hebree:
1. כלי-נשק
hispane:
1. arma de fuego
hungare:
1. lőfegyver
indonezie:
1. pistol
katalune:
1. arma 2. arma de foc 3. fusell
nederlande:
1. vuurwapen
norvege:
1. gevær
ruse:
1. стрелковое оружие 2. огнестрельное оружие
slovake:
puška, strelná zbraň
svede:
1. skjutvapen

*pafilego [24][25]  ↝ Vikipedio

MIL Granda pulvopafilo priservata de pluraj soldatoj-artileriistoj: por muŝon mortigi oni pafilegon ne bezonas PrV ; ne kunvenis regnestroj, nek ministroj, por ŝanĝi la politikan karton de la mondo, ne brilas luksaj vestoj kaj multego da imponantaj ordenoj en nia salono, ne bruas pafilegoj ĉirkaŭ la modesta domo, en kiu ni troviĝas [26]. TUT:artilerioSUB:bombopafilo, haŭbizo, kanono
24. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, paf'il'eg'
25. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 38
26. Zamenhof: La parolado antaŭ la Unua Kongreso Esperantista (Boulogne sur Mer, 1905-08-05).
angle:
cannon
beloruse:
гармата
bulgare:
оръдие
france:
canon
germane:
Geschütz, Kanone
hispane:
cañón
hungare:
löveg
indonezie:
meriam
katalune:
canó, llançacoets
nederlande:
kanon
norvege:
kanon
pole:
armata, działo
ruse:
орудие (арт.)

pafisto  ↝

Sportisto aŭ milisto (precipe infanteriano) kies fako estas celpafi: arkpafisto [27]; kaŝpafisto [28]; sportpafisto [29]; la pafistoj pafis sur viajn servantojn de sur la muro [30]; la plej bonaj pafistoj ĉiam celas al la radiaj celiloj kaj distanciloj de la malamikaj pafilegoj [31].
27. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 21:20
28. Monato, Stefan Maul: Kompatindaj irakanoj
29. Monato, Stefan Maul: Kia konsekvenco!
30. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 11:24
31. E. Rice Borroughs, trad. K. R. C. Sturmer: Princino de Marso, 1938
angle:
kaŝ~isto: sniper marksman
beloruse:
стралок, стралец
bulgare:
стрелец
ĉeĥe:
střelec
france:
tireur
germane:
Schütze ark~isto: Bogenschütze kaŝ~isto: Heckenschütze sport~isto: Sportschütze
hebree:
קלע, צלף
hungare:
lövész
indonezie:
tembakpenembak jitu
katalune:
tirador
pole:
strzelec
ruse:
стрелок
slovake:
strelec

Pafisto (Sgr) (♐︎)  ↝

AST Stelfiguro kaj signo de la zodiako (Sagittarius): la plej suda stelo en la Serpento ĉe la limo kun la najbara konstelacio Pafisto [32].
32. Vikipedio, Serpento (konstelacio)
angle:
Sagittarius
beloruse:
Стралец, Лучнік
bulgare:
Стрелец
ĉeĥe:
střelec
france:
Sagittaire (constellation)
germane:
Schütze (Sternbild)
hebree:
מזל קשת
hispane:
Sagitario
hungare:
Nyilas
indonezie:
Danub, Kaus, Sagitarius
katalune:
sagitari
latinece:
Sagittarius
nederlande:
boogschutter
pole:
strzelec
ruse:
Стрелец
slovake:
strelec

fingropafo  ↝

Frapo aŭ forbato farita per fingro unue pinte retenita ĉe la dikfingro, kaj poste ellasita: per du fingroj la junulino pinĉis la haron kaj malpeze fingropafis ĝin [33].
33. Mo Yan, trad. Vejdo: Travidebla Ruĝa Rafano, 2012
france:
chiquenaude, pichenette
germane:
Fingerschnips

maŝinpafilo  ↝

Pafilo ĵetanta rapide kaj aŭtomate multajn kuglojn: la kirasaŭtomobiloj minace montras maŝinpafilojn kaj plumba pluvo superverŝas la ribelantajn kvartalojn [34]; ambaŭflanke postenis du batalpretaj soldatoj en kamuflaj kostumoj kaj kun oblikve tenataj maŝinpafiloj [35]. SIN:mitralo
34. V. Varankin: Metropoliteno, 1933
35. Pejno S.: Tagmeze en Tunizo, Monato, 2001:11, p. 24a
angle:
machine gun, automatic rifle
beloruse:
кулямёт
bulgare:
картечница
france:
arme automatique à rafale, pistolet mitrailleur
germane:
Maschinengewehr
hebree:
מכונת ירייה
hispane:
ametralladora
hungare:
gépuska
indonezie:
senapan mesin, mitraliur
katalune:
metralladora
nederlande:
machinegeweer
norvege:
maskingevær
pole:
karabin, pistolet maszynowy
ruse:
пулемёт
svede:
maskingevär

mortpafi  ↝

=pafmortigi
Rim.: Kvankam „mortpafi“ estas pli mallonga, tamen „pafmortigi“ estas pli kutima kaj preferinda: unue, ĉar temas pri mortigo per pafo (sed se temas pri neintenca pafo morta, „mortpafi“ povas pli konveni); kaj due, pro la similsencaj vortoj kiel „ŝtonmortigi“. [S. Pokrovskij]
angle:
shoot to death
beloruse:
застрэліць, падстрэліць, прыстрэліць
bulgare:
застрелвам
ĉeĥe:
odstřelit, zastřelit
france:
abattre (tuer qn), fusiller, flinguer
germane:
totschießen
hungare:
agyonlő
indonezie:
tembakmenembak mati
katalune:
matar (amb una arma)
nederlande:
neerschieten
norvege:
skyte ned
pole:
zastrzelić
ruse:
пристрелить, застрелить
slovake:
odstreliť, zastreliť

pulvopafilo  ↝ Vikipedio

Pafilo ĵetanta pafaĵon per eksplodo de pulvo: mi ne rajtis uzi pulvopafilon aŭ lancon, dum li tenas nur glavon [36].
36. E. Rice Borroughs, trad. K. R. C. Sturmer: Princino de Marso, 1938
angle:
firearm
beloruse:
агнястрэльная зброя
bulgare:
огнестрелно оръжие
ĉeĥe:
palná zbraň
france:
arme à feu
germane:
Feuerwaffe
hungare:
tűzfegyver
indonezie:
senjata api, senpi
katalune:
arma de foc
nederlande:
vuurwapen
ruse:
огнестрельное оружие
slovake:
strelná zbraň

sagpafo  ↝

Malformala mezurunuo de longo, proksimume egala al 70 metroj: dekon da sagpafoj okcidenten [37].
37. E. de Zilah: La Princo ĉe la Hunoj, 2011
france:
portée de flèche
germane:
Pfeilwurf (Entfernung), Steinwurf (Entfernung), Wurfreichweite

ŝrotpafilo  ↝

Pafilo pafanta ŝroton, tio estas metalpecetojn; ŝrotero: mi ekkaptis mian ŝrotpafilon [38].
38. M. Twain, trad. R. Williams: La familio McWilliams kaj la kontraŭŝtelista alarmilo, La Ondo de Esperanto, 2014:3 (234)
france:
fusil de chasse
germane:
Schrotflinte

pafilkapo  ↝

(arkaismo) Kolbo: li alpremas al li la pafilkapon al la vizaĝo [39]; ili batis lin teren per la pafilkapoj [40]; ni senprokraste lin atakos per bajoneto kaj pafilkapo [41].
39. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
40. A. Strindberg, trad. G. H. Backman: La konscienco riproĉas, 1928
41. B. von Suttner, trad. A. Caumont: For la batalilojn!, 1914
bulgare:
приклад, дръжка
ĉeĥe:
hlaveň, lauf (hovor.)
germane:
Kolben
hungare:
puskatus, agy (puskáé)
katalune:
culata
ruse:
приклад
slovake:
hlaveň (strelnej zbrane)

administraj notoj

pri ~ilo 3.: 
      Ĉi tiu senco ne plu aperas en PIV1. Temas nur pri komuna uzo
      de la ĝenerala termino "~ilo" anstataŭ la pli preciza
      "fusilo". Mi tamen ne forigis ĝin tute pro la germana
      traduko.
      Mi proponas, ke oni ŝovu la tradukon al alia loko kaj
      transformu snc 2 kaj 3 al simpla rimarko kun referencoj.
      [MB]
pri pulvo~ilo: 
    Indus enkonduki norman manieron nomi ambaŭ tipojn de
    ~ilo en preciza lingvaĵo. PV ŝajne uzas jen
    "eksplodĵetilo", jen "pulvo~ilo" por la dua senco, sed mi ne
    scias,
    ĉu tio havas bazon en la uzado. "Pulvo~ilo" aspektas pli
    kohera
    kaj estas uzata en la difino de aliaj tiaj armiloj, ankaŭ en
    PIV1.
    Tial mi ĝin elektis. Tamen sub "armi" PIV1 enkondukis
    "pafarmilo"
    kun ĝuste tiu senco kaj tio aspektas la mi nek logika (ja
    "pafi"
    ne neprigas uzon de pulvo), nek kohera kun la ceteraj artikoloj.
    [MB]
mort~i: Mankas dua fontindiko.
mort~i: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.