*krak/i UV
*kraki
(ntr)
- Brui seke pro ŝirado, krevado aŭ rompado: la hela fajro gaje krakadis [1]; krakis pafo post pafo [2]; vi rekompence donis krakantan vangofrapon [3]! kafmuelilo […] komencis krakadi [4]; la malgranda Niko krakadis tiam per sia vipo [5]; pezaj radoj krakis obtuze Marta ; ventego krakiganta la arbojn [6]; ekkrakis frapo de tondro, tiel profunda, tiel terura, kian neniu iam aŭdis [7]; [ili] krakmanĝetadis la maldikajn macojn [8]; [li] parolis plue kun krakanta (ridkrakanta) tono de gajigisto [9]; li mensogas tiel, ke la muroj krakas PrV .
1.
Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, malbela anasido
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, koboldo ĉe la butikisto
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, malgranda Niko kaj granda Niko
6. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Kvina
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
8. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro I
9. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro II
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, malbela anasido
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, koboldo ĉe la butikisto
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, malgranda Niko kaj granda Niko
6. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Kvina
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
8. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro I
9. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro II
- angle:
- bang, clap, crack, detonation, report
- beloruse:
- трашчаць, лускаць, храбустаць
- ĉeĥe:
- bortit se, bouchat, praskat, prásknout, pukat
- ĉine:
- 轟 [hōng], 咣当 [guāngdāng], 嘡 [tāng], 嘣 [bēng]
- france:
- craquer li mensogas tiel, ke la muroj ~as: mentir comme un arracheur de dents.
- germane:
- krachen, knacken, knattern, knallen
- hispane:
- crujir
- hungare:
- recseg, ropog, kopog, zörög li mensogas tiel, ke la muroj ~as: úgy hazudik, hogy majd leszakad a plafon.
- japane:
- 乾いた音を立てる [かわいたおとをたてる]
- pole:
- chrobotać, skrzypieć, trzeszczeć, zgrzytać
- portugale:
- crepitar, estalar
- rumane:
- pârâi, scârțâie
- ruse:
- трещать, хрустеть
- slovake:
- plieskať, práskať
- ukraine:
- тріскати, тріщати, хрустіти
krak
(sonimito)
- Sono de krevo, de rompo: krak! ekĝemis la ovoŝelo [10]; krak', krak'! ekbruis ĉiuj mebloj [11]; „krak!“ la silikvo krevis, kaj ĉiuj kvin pizoj elruliĝis [12].
10.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Flikilo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova domo
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, kvin en unu silikvo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova domo
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, kvin en unu silikvo
- beloruse:
- хруп!, трэсь!
- ĉine:
- 砉 [huā]
- france:
- crac !
- germane:
- knack!
- hispane:
- ¡crac!
- hungare:
- reccs!
- pole:
- trrrach !
- ruse:
- хрусть!, крак!
krako
-
Bruo de io krevanta, rompiĝanta:
vitra pordo […] fermiĝis kun laŭta krako
Marta
;
tondra krako
[13];
estis krako, kvazaŭ ĉe la ĉielbarelo krevis ringego
[14].
Rim.: Ĉe unuopa bruo oni preferas uzi „krako“, dum ĉe ripetoj pli konvenas „krakado“: krakado de la teleroj kaj pladoj [15].
13.
William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
14. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
15. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
14. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
15. Charles Dickens, trad. L. L. Zamenhof: La Batalo de l' Vivo, La Batalo de l' Vivo
- beloruse:
- хруст, храбусьценьне
- ĉeĥe:
- lusknutí, praskot, třesknutí
- france:
- craquement, tintement
- germane:
- Krachen, Krachen
- hispane:
- crujido, chasquido, tañido
- hungare:
- recsegés, ropogás, kopogás, zörgés
- japane:
- ぱちっ, ぱん, ぱりっ, ぴしり, ぽきっ, めりっ, かさっ
- pole:
- chrzęst, łomot, szczęk, trzask
- rumane:
- ronțăit
- ruse:
- хруст, треск
- slovake:
- lúsknutie, praskot, tresknutie
- ukraine:
- тріск, хрускіт
kraketi
(ntr)
- Eligi mallaŭtan ripetitan krakon: estis tiel malvarme, ke la neĝo kraketis sub la piedoj [16]; la sekaj folioj kun kraketo dispeciĝis sub la piedoj [17]; la hajlo kraketas sur la tegmento; ŝi prenis rozan sukeraĵon kaj, kraketigante ĝin en siaj blankaj dentoj Marta krepiti, susuri
16.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, la vento rakontas pri Valdemaro Doe
kaj pri liaj filinoj
17. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉapitro I
17. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉapitro I
- angle:
- crackle, pop, snap
- beloruse:
- храбусьцець, хрупасьцець, патрэскваць
- ĉeĥe:
- chrastit, cvakat, dostávat trhlinu, lupat (oheň), pukat
- france:
- crépiter, croustiller, grésiller
- germane:
- knirschen, knistern
- hispane:
- rechinar, chirriar, crujir
- hungare:
- pattog, csattog, serceg
- japane:
- 小さい音を立てる [ちいさいおとをたてる], はぜる
- pole:
- chrupać, skwierczeć
- rumane:
- sfârâi
- ruse:
- потрескивать, похрустывать
- slovake:
- cvakať, pukať
- ukraine:
- тріскотіти, тріскотати, потріскувати
diskraki
(ntr)
- Rompiĝi kun krako; eksplodi: (figure) vualo pruvema subite diskrakis kaj koro elsaltis nude [18]; (figure) kiam la Habsburga imperio diskrakis (dispeciĝis), la ĉeĥa popolo iĝis sendependa regno. detruiĝi, disfali, disrompiĝi, frakasiĝi, krevi1
18.
Edmond Privat: Vivo de Zamenhof, Vivo de Zamenhof
- beloruse:
- трэскацца, лузацца, лопацца
- ĉine:
- 撐破 [chēngpò]
- france:
- éclater
- germane:
- zerbersten, bersten
- hispane:
- reventar, romper
- pole:
- pęknąć, przerwać
- rumane:
- pauză, stop
enkraki
(tr)
-
Eniri kaj instaliĝi en malplena loĝejo, kiun oni ne
proprumas:
inter politikaj partioj grandaj kaj etaj, sindikatoj,
[…] enkrakistoj, edukaj organizaĵoj ktp. oni
kalkulis pli ol 200 kolektivojn kaj asociojn
[19];
ĵus estis akuzita la estro de „Junsocialista Partio“
pro enkrakado de domo
[20].
Rim.: Tiu vorto ŝajnas al mi pli idiomaĵo ol jura fakvorto [Wolfram Diestel]
19.
-: Sed, kiel finiĝis la defilado?,
Manifesto de la platformo..., [2000?]
20. ruĝulo: Iper rondo de Sennacieca Asocio Tutmonda, 2009
20. ruĝulo: Iper rondo de Sennacieca Asocio Tutmonda, 2009
- beloruse:
- урывацца
- france:
- squatter
- germane:
- ein Haus besetzen, einnisten
- hispane:
- ocupar
- pole:
- zająć
- rumane:
- ocupa