1fraz/o
frazo
- 1.
Kunaĵo da vortoj
prezentanta kompletan sencon:
tial ofte [...] pli bona estas frazo ne tute logika kaj ne
perfekte preciza, sed mallonga kaj viva, ol frazo perfekte
preciza, sed enuige peza kaj tro kabineta[1];
simpla frazo
(konsistanta el ununura propozicio);
kompleksa frazo (plurpropozicia);
la lasta frazo de alineo;
tiu frazo estas tro longa kaj ne klara;
tiu vorto estas subjekto de la frazo;
indikativa, ordona, nega frazo.
Rim.: Laŭ ĉi tiu difino kaj la tradukoj el OA1, la Esperanta frazo estas ne malpli ol propozicio1; tamen angle, en la terminaro gramatika, „phrase“ estas, inverse, malpli granda ol propozicio: „Du aŭ pli da vortoj en propozicio formantaj sintaksan unuon, malpli grandan ol kompleta propozicio“ (similan signifon „parolturno“ povis havi ankaŭ la pola „frazes“). Tial la oficialaj tradukoj entenas ankaŭ precizigojn „sentence“ kaj „zdanie“ (t.e. „propozicio“). Ĉi tiun diferencon oni ne preteratentu en derivitaj terminoj; ekz-e la angla „noun phrase“ en Esperanto estu ne „substantiva frazo“, sed „substantiva grupo“ (aŭ „substantiva sintagmo“) ktp. [Sergio Pokrovskij]- 2.
- (figure)
Afektaj, belsonaj, senkernaj, malmultsignifaj paroloj:
grandaj frazoj, malgrandaj agoj.
afekto,
bombasto,
emfazo,
patoso - 3.
Nelonga kaj pli-malpli kompleta parto de muzika
melodio:
la pianisto ludis por ili la etan frazon de Vintejo
[2].
- 4.
En programlingvo,
meznivela unuo de programteksto, prezentanta relative
aŭtonoman kaj kompletan informon:
deklaron de programa
objekto, ordonon
aŭ komandon, esprimon:
deklara, plenumebla, ordona, valorhava frazo.
1.
L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Respondo 25, La Revuo, 1907, Oktobro
2. M. Proust, trad. Ĵ. Vaŝe: Sur la Vojo de Svan, 2015-2017
2. M. Proust, trad. Ĵ. Vaŝe: Sur la Vojo de Svan, 2015-2017
- afrikanse:
- vonnis
- albane:
- fjali
- amhare:
- ዓረፍተ-ነገር
- angle:
- 1phrase 1. 1sentence 4. statement, expression
- arabe:
- عقوبة
- armene:
- նախադասություն
- azerbajĝane:
- cümlə
- bengale:
- বাক্য
- birme:
- ဝါကျ
- bosne:
- kazna
- ĉeĥe:
- instrukce, povel, příkaz, výraz, výrok 1. věta
- ĉine:
- 4. 语句 [yǔ jù], 表达式 [biǎo dá shì]
- dane:
- sætning
- estone:
- lause
- eŭske:
- gogoratu
- filipine:
- pangungusap
- france:
- 1phrase, discours (pompeux)
- galege:
- sentenza
- germane:
- Anweisung 1. 1Satz 2. Reden
- guĝarate:
- સજા
- haitie:
- fraz
- haŭse:
- magana
- hinde:
- वाक्य
- hispane:
- 1. oración
- hungare:
- 1. mondat 2. frázis 3. (zenei) mondat, frázis 4. mondat, utasítás
- igbe:
- ikpe
- irlande:
- abairt
- islande:
- setning
- japane:
- 文 [もん]
- jave:
- ukara
- jide:
- זאַץ
- jorube:
- gbolohun
- kanare:
- ವಾಕ್ಯ
- kartvele:
- სასჯელი
- kazaĥe:
- сөйлем
- kimre:
- dedfryd
- kirgize:
- сүйлөм
- kmere:
- ការកាត់ទោស
- koree:
- 문장
- korsike:
- filaru
- kose:
- isigwebo
- kroate:
- rečenica
- kurde:
- biryar
- latine:
- sententia
- latve:
- teikums
- laŭe:
- ປະໂຫຍກ
- litove:
- sakinys
- makedone:
- казна
- malagase:
- didim-pitsarana
- malaje:
- hukuman
- malajalame:
- വിധി
- malte:
- sentenza
- maorie:
- rerenga kōrero
- marate:
- वाक्य
- monge:
- kab lus
- mongole:
- өгүүлбэр
- nederlande:
- 1. zin 2. frase
- nepale:
- सजाय
- njanĝe:
- chiganizo
- okcidentfrise:
- sin
- panĝabe:
- ਦੀ ਸਜ਼ਾ
- paŝtue:
- سزا
- pole:
- zdanie, fraza 1. 1zdanie 2. 1frazes
- portugale:
- 1. frase 2. frase 3. frase
- ruande:
- interuro
- rumane:
- frază, propoziție
- ruse:
- 1фраза, предложение 1. предложение 3. фраза (муз.)
- samoe:
- faʻasalaga
- sinde:
- سزا
- sinhale:
- දඬුවම
- skotgaele:
- seantans
- slovake:
- inštrukcia, povel, príkaz, vyraz 1. veta
- slovene:
- stavek
- somale:
- xukunka
- ŝone:
- mutongo
- sote:
- polelo
- sunde:
- hukuman
- svahile:
- hukumu
- taĝike:
- ҳукми суд
- taje:
- ประโยค
- tamile:
- தண்டனை
- tatare:
- җөмлә
- telugue:
- వాక్యం
- tibete:
- ཙིག་གྲུབ་
- ukraine:
- вирок
- urdue:
- سزا
- uzbeke:
- hukm
- vjetname:
- câu
- zulue:
- uhlamvu
frazaro
- 1.
- Kunaĵo da frazoj.
- 2.
- Kolekto da modelaj antaŭpretaj frazoj.
- ĉeĥe:
- konverzační příručka
- hungare:
- 2. szólásgyűjtemény
- japane:
- 文例集 [ぶんれいしゅう]
- pole:
- zbiór wyrażeń modelowych
- rumane:
- colecția de expresii model
- ruse:
- 1. набор фраз 2. разговорник
- slovake:
- konverzačná príručka
- ukraine:
- збірник висловів, фраз
frazi
(ntr)
- Paroli per afektaj, malmultsignifaj frazoj.
- ĉeĥe:
- vyjadřovat se ve frázích
- france:
- discourir (pontifier), pontifier
- hungare:
- szónokol (pej.)
- japane:
- 美辞麗句を並べる [びじれいくをならべる]
- pole:
- wygłaszać frazesy
- rumane:
- pronunță fraze
- ruse:
- разглагольствовать
- slovake:
- vyjadrovať sa vo frázach
- ukraine:
- фразувати
frazisto
- Tiu, kiu kutimas frazi: frazista sensencaĵoZ .
- ĉeĥe:
- frázista, frázovitý řečník, mluvka
- france:
- phraseur
- germane:
- Schwätzer
- hungare:
- frazőr
- japane:
- 能弁家 [のうべんか]
- pole:
- osoba mająca zwyczaj wypowiadania fraz, frazesowicz
- rumane:
- persoană care are obiceiul de a pronunța fraze, frazesovici
- ruse:
- фразёр
- slovake:
- frázista
ĉirkaŭfrazo
Stilfiguro,
tropo indikanta ideon,
personon aŭ objekton ne rekte per la propra vorto, sed per
priskribo aŭ karakteriza detalo, ekzemple
„la reĝo de Olimpo“ anstataŭ
„Zeŭso“; „la Eterna Urbo“
anstataŭ „Romo“, „la aŭtoro de
ĉi tiuj linioj“
(anstataŭ „mi“ en aŭtora teksto):
sufiĉe da ĉirkaŭfrazoj!
[3];
la superstiĉa Anfisa sen ĉirkaŭfrazo
deklaris al sia ĉagrenita mastrino, ke tio estas
sorĉo
[4].
eŭfemismo3.
E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Vivu la
neŭtralismo!
4. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 7a
4. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 7a
- angle:
- periphrasis
- france:
- périphrase
- germane:
- Umschreibung
- hungare:
- körülírás
- nederlande:
- omschrijving
- pole:
- peryfraza
- rumane:
- perifrază
- ruse:
- иносказание, перифраза
- ukraine:
- описовий вираз, перифраз
frapfrazo
-
Facile memorebla frazo reklamanta principon, politikan celon,
institucion, vendaĵon:
ni starigas konkurson por trovi trafan frapfrazon de TEJO
[5].
sloganodevizo,
moto
5.
Tejo:
Frapfrazoj, [vidita en 2008]
- ĉeĥe:
- heslo, slogan
- france:
- devise, slogan
- germane:
- Parole, Slogan, Wahlspruch, Werbespruch
- japane:
- キャッチフレーズ [きゃっちふれーず], スローガン [すろーがん], 標語 [ひょうご]
- pole:
- slogan
- rumane:
- slogan
- slovake:
- heslo, slogan
- ukraine:
- влучний вислів
frazparto PMEG
-
Vorto aŭ grupo da vortoj, rolantaj kiel unuo en frazo.
Rim.:
PIV2 nomas tion „sintagmo“ ‐ ne tre oportune, ĉar
tiu vorto estas tro ŝarĝita je sencoj lingvosciencaj (internacie
ĝi havas almenaŭ 5 aliajn sencojn, iuj el kiuj estas pli oftaj).
[Sergio Pokrovskij]
- hungare:
- mondatrész
- pole:
- część zdania
- rumane:
- parte de propoziție
- ruse:
- словосочетание, член предложения
frazelementoEdE PAG PIV1 , frazmembro[6]
-
Frazparto formanta bazan sintaksan unuon:
Oni ne metas komon inter samspecaj frazelementoj ligitaj per
konjunkcioj kaj, nek, aŭ, sed
[7];
rigidorda lingvo estas lingvo, en kiu la ordo de la
ĉefaj frazmembroj estas rigide fiksita per la sintaksaj reguloj
[8];
ne nur, … sed ankaŭ …: Duopa konjunkcio, uzata por
akcenti la gravecon de la dua frazmembro
[9].
Rim.:
La termino „frazelemento“ probable estiĝis per senpripensa
analogio kun „parolelemento“; sed dum tiu
lasta prezentas klaran metaforon de la sencoj filozofia kaj ĥemia,
por „frazelemento“ ĝi ne validas. Pli taŭga kaj internacia
metaforo estas „frazmembro“, pensiganta pri „korpomembro“: ĝi
oportune kombinas implicatan funkcion (kp
„frazrolo“) kun
la ideo pri ekzemplero (kp „ambaŭ membroj“).
Tamen en la reala Esperanto „frazelemento“ estas multe pli ofta.
[Sergio Pokrovskij]
subjekto2,
predikato1,
objekto6,
komplemento16.
E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto, membro (de frazo)
7. Kálmán Kalocsay: Waringhien Gaston: Plena Analiza Gramatiko de Esperanto, §9.
8. Raporto de la Sekcio pri Gramatiko pri vortordo en Esperanto., Oficialaj informoj, №35 (2021-07-14)
9. Plena Ilustrita Vortaro, art. „nur“.
7. Kálmán Kalocsay: Waringhien Gaston: Plena Analiza Gramatiko de Esperanto, §9.
8. Raporto de la Sekcio pri Gramatiko pri vortordo en Esperanto., Oficialaj informoj, №35 (2021-07-14)
9. Plena Ilustrita Vortaro, art. „nur“.
- angle:
- constituent of a sentence, part of a sentence
- france:
- membre de phrase
- germane:
- Satzglied
- hungare:
- mondatfunkció
- japane:
- 文の成分 [ぶんのせいぶん]
- pole:
- część zdania
- rumane:
- parte de propoziție
- ruse:
- член предложения
- ukraine:
- член речення
frazrolo PMEG
-
«Rolo, kiun frazparto rolas en frazo. Tradicie nomata
„frazelemento“»:
Rolfinaĵo estas finaĵo, kiu montras frazrolojn, kaj
rolvortetoj estas vortetoj, kiuj servas por indiki
frazrolojnPMEG
.
Rim.:
Tiu netradicia termino estas apartaĵo de PMEG, kaj apenaŭ aperas
ekster tiu grava verko (krom en recenzoj pri PMEG).
Ĝi malhavas bazon en la lingvoscienca tradicio.
Ĝia formo estas misgvida (apriore ĝi ŝajnas signifi „rolo de
frazo“, sed la celata signifo estas „rolo en frazo“).
PMEG ĝin prezentas kiel sinonimon de „frazelemento“, sed ĝia
formo taŭgas nur por parto de tiu nocio: ĉar frazelemento — aŭ,
pli bone, frazmembro
— estas ne nur „rolo“ (speco, sintaksa nomo) de
frazparto, sed ankaŭ la frazparto mem. Tial ordinaraj
esprimoj kia ekz-e „samspecaj frazmembroj“ ne esprimeblas per
„samspecaj frazroloj“ (tio ekvivalentus al la sensenca
„samspecaj specoj“). Eblus diri „samrolaj frazrolantoj“ — sed
tiel oni ne diras. [Sergio Pokrovskij]