^*turn/i ^PV

(tr)

1.  ↝

Movi ion ĉirkaŭ ĝia akso: turni radon; turni ŝlosilon en la seruro; ĉe la sono de lia voĉo Stella turnis la kapon [1]; la kamparano ... turnis kaj returnis la paĝojn [2]; la folioj en la arbaro fariĝis flavaj ..., la vento ilin forportis kaj turnopelis [3]. kirli, ruli ¹

2.  ↝

Direkti en iun direkton: turni posten la ĉevalon [4]; ili turnis al Mi la dorson (signo de malestimo, rifuzo, fuĝo...) [5]; returnu vin de viaj malbonaj vojoj [6]; turni la okulojn al la pordo; turni sian rigardon, atenton al io; turni ĉiujn siajn fortojn, klopodojn al iu celo; la randoj de la ĉinaj tegmentoj estas turnitaj supren. adresi, apliki, celi

3.  ↝

Meti en novan staton, ŝanĝi: la edziĝo de la princo devis ja alporti al ŝi la morton kaj turni ŝin en ŝaŭmon sur la maro [7]. aliformi, metamorfozi

1.  ↝

Moviĝi ĉirkaŭ sia akso: la rado turniĝis rapide; pordo turniĝas sur sia hoko [8]; la tero turniĝas ĉirkaŭ sia akso kaj rondiras ĉirkaŭ la suno^B ; junaj fraŭlinoj turniĝadis en gaja danco [9]; turniĝadi kiel serpento (rapide ĉiuflanken tordi sian korpon) ^PrV ; la neĝo turniĝadis [10]; la reĝo sin turnis kaj turnadis antaŭ la spegulo [11]; li sin turnis sur la kalkano ^Marta . tordi

2.  ↝

Ŝanĝi sian direkton: tie la karavano sin turnis al la sudo; sin turni kontraŭ la malamikon; la fortuno povas ... forlasi nin, eĉ sin turni kontraŭ ni [12]; (figure) kontraŭ min mem sin turnis mia ruzo. dekliniĝi, konvertiĝi

3.  ↝

Ekdirekti sian atenton, sian agadon, sian penson aŭ konsideron al...: kien ajn li sin turnos, li sukcesos [13]; sin turni al iu kun peto por helpo; por ĉiuj informoj turnu vin al Sinjoro Ajnulo; ne turnu vin al idoloj [14]; mia voĉo sin turnas al la homoj [15]; lia atento baldaŭ sin turnis al ni.

4.

Iĝi en novan staton: lia amo turniĝis en malamon; li mortis kaj turniĝis en polvon^Z .

(tr)

Ŝanĝi la kutiman aŭ normalan direkton de: deturni la fluon de rivero; deturni iun de la vojo; timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono [16]; Sed baldaŭ ŝi forturnas la vizaĝon, kvazaŭ ŝi ne konus lin [17]. deadmoni, deklini, delogi, devojigi, elreligi

Eliri el malfacila situacio per sia lerto: sen la angla ne eblas elturniĝi en la mondo kaj en la estonta profesio [18]; elturniĝi el la pagado de impostoj [19].

Elturniĝa rimedo.

1.  ↝

Laŭ kontraŭa direkto; malantaŭen irante; revenante al la deira punkto: Mi iros returne al mia unua edzo, ĉar pli bone estis al mi tiam, ol nun [20]; li prenis ilin [la galoŝojn] returne [21]; ni ricevas returne nian homan formon [22]; rigardi returnen; flamo movata de vento tien kaj returnen^B ; meti ion returne en ĝian lokon.

2.

(figure) Kompense: doni returne; kiam li elspezis spesdekon, li ricevis spesmilon returne [23].

Laŭ inversa maniero.

Loko de akvejo, kie akvo turniĝas kun ensuĉa forto: ili haltigas aŭ turnas la ŝipon, por eviti danĝerajn akvoturnojn [24]. vorticoakvokirlo

Sento pri nefirmeco en la spaco, pri manko de sampezo, pro kiu ŝajnas turniĝi la objektoj ĉirkaŭe: la vido de la multaj grandvaloraĵoj povis kaŭzi kapturnon [25]; li eksentis fortan kapturnon [26]; sinjorino Anneto sentis kapturnon de ravo [27]; en kapturna alto [28]; (figure) li estis belulo kaj turnis la kapojn al la virinoj (malsaĝigis ilin) ^B .

(malofte)

Kapturno: li ricevis kapturniĝon [29].

Dirmaniero: freŝaj, surprizaj parolturnoj [30].