*senc/o
*senco
- 1.
-
Ideo pri tio, kion esprimas vorto aŭ frazo:
la vorton „ŝati“ mi uzas ordinare en la senco de „rigardi kiel valoran, kiel
gravan“
[1];
la senco de ambaŭ vortoj estas malsama
[2];
[sen] la akuzativo […] la senco ofte estus ne klara
[3];
kelkaj verboj havas duoblan sencon
[4];
en la frazo „la akvo plenigas la kruĉon“ la senco diras al ni, ke la sufikso
„ig“ estas necesa
[5];
la senco ne montras al ni, kian prepozicion uzi
[6];
la akuzativo en nia lingvo […] dependas […] nur de la
senco
[7];
li […] klarigis al mi la sencon de la diritaĵo
[8];
tia ekzameno ne estas ekzameno en la propra senco
FK
;
li estis homo en plej pura senco
Hamlet
;
metafora senco.
signifo - 2.
- Komprenebleco, memevidento: delire kaj sen ia klara senco Hamlet ; la tuta vivo perdis en miaj okuloj ĉian sencon kaj valoron VivZam .
- 3.
- (evitinde) PIV1 Sencumo: [la bildoj montras] en kontraŭ[horloĝ]a senco ekde la supra maldekstra angulo [9].
Rim.:
Pri nuancigo inter „senco“ kaj „signifo“ vidu la rimarkon sub
signifo.
1.
L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. Vortuzo
2. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 9. Refleksivaj pronomoj
3. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 5. Kazosintakso
4. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 11. Verboj
5. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 1. Vortfarado
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 29
7. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 5. Kazosintakso
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 7:16
9. Nova ateismo - Vikipedio
2. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 9. Refleksivaj pronomoj
3. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 5. Kazosintakso
4. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 11. Verboj
5. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 1. Vortfarado
6. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 29
7. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 5. Kazosintakso
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 7:16
9. Nova ateismo - Vikipedio
- afrikanse:
- sin
- albane:
- kuptim
- amhare:
- ስሜት
- angle:
- 1. sense, meaning 2. sense, meaning
- arabe:
- المعنى
- armene:
- իմաստ
- azerbajĝane:
- mənada
- beloruse:
- 1. сэнс 2. сэнс
- bengale:
- জ্ঞান
- birme:
- အာရုံ
- bosne:
- smislu
- bulgare:
- смисъл
- ĉeĥe:
- smysl, směr, význam 1. smysl (čeho) 2. smysl (čeho)
- dane:
- fornuft
- estone:
- mõttes
- eŭske:
- zentzu
- filipine:
- pakiramdam
- france:
- 1. sens (signification) 2. sens (signification)
- galege:
- sentido
- germane:
- 1. Sinn, Bedeutung 2. Sinn
- guĝarate:
- અર્થમાં
- haitie:
- sans
- haŭse:
- ma’ana
- hebree:
- 1. פירוש, מובן 1. משמעות 2. משמעות
- hinde:
- भावना
- hispane:
- 1. sentido 2. sentido
- hungare:
- 1. jelentés 2. értelem
- igbe:
- uche
- irlande:
- ciall
- islande:
- vit
- itale:
- senso
- japane:
- 感覚
- jave:
- raos
- jide:
- זינען
- jorube:
- ori
- kanare:
- ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ
- kartvele:
- აზრი
- kazaĥe:
- сезім
- kimre:
- synnwyr
- kirgize:
- сезим
- kmere:
- យល់
- koree:
- 의미
- korsike:
- asempiu
- kose:
- intsingiselo
- kroate:
- osjećaj
- kurde:
- hîs
- latine:
- sensum
- latve:
- saprāts
- laŭe:
- ຄວາມຮູ້ສຶກ
- litove:
- jausmas
- makedone:
- смисла
- malagase:
- hevitra
- malaje:
- rasa
- malajalame:
- അർഥത്തിൽ
- malte:
- sens
- maorie:
- tikanga
- marate:
- अर्थ
- monge:
- siab
- mongole:
- мэдрэмж
- nederlande:
- 1. zin (betekenis), betekenis 2. zin (betekenis), betekenis
- nepale:
- अर्थ
- njanĝe:
- m’lingaliro
- okcidentfrise:
- sin
- panĝabe:
- ਭਾਵਨਾ
- paŝtue:
- احساس
- pole:
- kierunek (ruchu) 1. sens, znaczenie 2. sens, znaczenie
- portugale:
- 1. sentido
- ruande:
- kumva
- ruse:
- 1. смысл 2. смысл
- samoe:
- lagona
- sinde:
- احساس
- sinhale:
- හැඟීමක්
- skotgaele:
- mothachadh
- slovake:
- smer, význam, zmysel
- slovene:
- občutek
- somale:
- dareenka
- ŝone:
- pfungwa
- sote:
- kutloisiso
- sunde:
- rarasaan
- svahile:
- maana
- taĝike:
- маъно
- taje:
- ความรู้สึก
- tamile:
- உணர்வு
- tatare:
- мәгънә
- telugue:
- భావం
- ukraine:
- сенс
- urdue:
- احساس
- uzbeke:
- sezgi
- vjetname:
- ý nghĩa
- zulue:
- ngomqondo
sencumo
PIV2
-
Ĉiu el la du manieroj, en kiuj io povas moviĝi
laŭlonge de linio:
angulo kalkulita el la Norda direkto laŭ negativa sencumo
[10];
kliko estas meĥanismo kiu permesas ke sistemo iru en ian sencumon, sed blokas
se la sistemo emas iri al kontraŭa sencumo
[11].
orientiĝo2Rim.: Tiu ĉi vorto apenaŭ estas uzata, sed estis saĝe ĝin enkonduki, por ke ĝi anstataŭu sencon 3, kiu estis logike nepravigebla, ĉar kvankam la fundamentaj tradukoj per „sens“, „sense“, „Sinn“ ĝin pravigas, la tradukoj per „смысл“ kaj „znaczenie“, „sens“ ĉi tion ne allasas. Ja la rusa kaj la pola preferas uzi ĉi-sence vorton signifantan „direkto“, kiu ne plene kontentigas, ĉar de matematika vidpunkto estas du manieroj moviĝi laŭ rekto, sed rekto havas nur unu direkton.
- beloruse:
- кірунак (руху)
- ĉeĥe:
- smysl, směr
- france:
- sens (direction)
- germane:
- Sinn (Richtung)
- hispane:
- sentido (dirección)
- hungare:
- irány
- itale:
- senso (verso, direzione)
- pole:
- kierunek (ruchu)
- slovake:
- smer, zmysel
- ukraine:
- значення, напрям
ĉefsenco
Precipa, kerna senco, ne dependa je kunteksto;
denotacio
kontraste al kunsenco:
la greka termino „peirasmos“ havas du
ĉefsencojn: tento kaj provo
[12].
12.
B. Caddei:
Koresponde, Espero Katolika, 1999:9-10
- beloruse:
- галоўны сэнс, галоўнае значэньне
- france:
- dénotation, sens principal
- germane:
- Hauptbedeutung
iusence, certasence
- Iel rigardate, laŭ iu vidpunkto: sonĝoj estas parto de nia ĉiutaga vivo […] iusence gravaj [13]; iusence animpuriga muziko [14]; li jen pritraktas […] aliajn demandojn, kiel revivigo de lingvoj (la hebrea kaj, certasence, la latina) [15].
13.
Monato, Reza Kheir-khah: Sonĝo: Mirinda dimensio de nia
vivo
14. J. Zajdman, P. Moĵajev: Ege riĉaj harmonie, Monato, 2002:11, p. 24a
15. Monato, Reinaldo Marcelo Ferreira: Interlingvistiko por ĉiuj, 2007
14. J. Zajdman, P. Moĵajev: Ege riĉaj harmonie, Monato, 2002:11, p. 24a
15. Monato, Reinaldo Marcelo Ferreira: Interlingvistiko por ĉiuj, 2007
- angle:
- in some sense
- beloruse:
- у пэўным сэньсе
- bulgare:
- в някакъв смисъл, в определен смисъл
- france:
- dans un certain sens
- germane:
- in gewissem Sinne
- hebree:
- באיזשהו מובן
- hispane:
- en cierto sentido
- hungare:
- bizonyos értelemben
- itale:
- in un certo senso
- pole:
- w pewnym sensie
- ruse:
- в каком-то смысле, в определённом смысле
kontraŭsence
- beloruse:
- насуперак
- france:
- à l'envers, à rebours
- germane:
- gegensinnig
- hungare:
- ellentétes értelemben
- itale:
- contrariamente (dissentire)
- pole:
- w przeciwnym kierunku, pod prąd
- ukraine:
- усупереч значенню, навпаки
kunsenco, kromsenco
-
Senco flanka, kroma aŭ
kiu aperas depende je la
cirkonstancoj aŭ la kunteksto;
konotacio:
„kredo“ ja havas tro da gnoseologiaj
kunsencoj; ĉe Paŭlo temas pri la
„fido“
[18];
[la vorto] „mamook“ akiris maldecan
kromsencon
[19].
18.
G. Berveling: Pri kelkaj radikoj de la kristana
kontraŭjudismo, Monato, 2001:10, p. 25a
19. Vikipedio, ĉinuka piĝino, 2012-08-31
19. Vikipedio, ĉinuka piĝino, 2012-08-31
- angle:
- connotation
- beloruse:
- схаваны сэнс, падтэкст, канатацыя
- bulgare:
- подсмисъл, скрит смисъл
- france:
- connotation
- hebree:
- קונוטציה, משמשעות לוואי
- hispane:
- connotación
- hungare:
- jelentésárnyalat, konnotáció
- itale:
- connotazione
- pole:
- podtekst, zapis między wierszami
- ruse:
- подтекст, скрытый смысл, коннотация
plursencaĵo
-
Vorto, esprimo, signo, kiu havas plurajn
eblajn sencojn;
polisemo:
sintaksa plursencaĵo estas nur unu
speco de plursencaĵo
[20].
20.
I. Fantom:
PRI: Internacia lingvo, 1997-03-04
- beloruse:
- шматзначнае слова, шматзначны выраз
- france:
- polysème
plursenceco
- (pri signo, diro...)
Havo de pluraj distingeblaj sencoj;
polisemio:
pluraj problemoj plikomplikas la tradukan procezon, kiel ekzemple mankantaj
vortoj, […] plursenceco kaj aliaj
[21];
la diferenco inter plursenceco kaj malprecizo
ofte estas konfuza
[22].
21.
Monato, Marc Vanden Bempt: https://www.steloj.de/esperanto/monato2/006846.html
22. E. Grimley-Evans: Re: Gender in Esperanto, soc.culture.esperanto, 1996-08-30
22. E. Grimley-Evans: Re: Gender in Esperanto, soc.culture.esperanto, 1996-08-30
- beloruse:
- шматзначнасьць, полісэмія
- france:
- polysémie
- germane:
- Mehrdeutigkeit
samsencaĵo
23.
Claude Piron: La bona lingvo, p. 11a
- angle:
- synonym
- beloruse:
- сынонім
- bulgare:
- синоним
- france:
- synonyme
- germane:
- Synonym
- hebree:
- מילה נרדפת
- hispane:
- sinónimo
- hungare:
- rokon értelmű szó, szinonima
- itale:
- sinonimo
- nederlande:
- synoniem
- pole:
- synonim
- ruse:
- синоним
samsenceco
-
Sinonimeco:
internacia simileco kaj samsenceco
de trafiksignoj gravas en internacia trafiko
[24].
- beloruse:
- сынанімія
- france:
- synonymie
sensenca
- 1.
- (io) Havanta nenian sencon: sensenca parolado, […] tro libera babilado [25].
- 2.
- (io) Malsaĝa: la petoj, kiujn tiu virino sendis al la ĉielo, estis sensencaj, maljustaj, tro postulemaj Marta ; pro neĝusta timo antaŭ sensencaj atakantoj ili penas […] nei [26]; Trajan konvinkiĝis, ke ĉio estas sensenca kaj freneza [27].
25.
La Nova Testamento, Efesanoj 5:4
26. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de aŭgusto 1906
27. J. Modest: La ikono, Monato, 2001:12, p. 23a
26. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de aŭgusto 1906
27. J. Modest: La ikono, Monato, 2001:12, p. 23a
- angle:
- 1. senseless, nonsensical 2. senseless, absurd
- beloruse:
- бессэнсоўны
- bulgare:
- безсмислен
- ĉeĥe:
- absurdní, nesmyslný
- france:
- absurde
- germane:
- sinnlos
- hebree:
- 1. חסר משמעות 2. חסר הℷיון
- hispane:
- absurdo 1. sin sentido 2. sinsentido, absurdo
- hungare:
- 1. értelmetlen, képtelen 2. ostoba, abszurd
- itale:
- insensato, assurdo
- nederlande:
- zinloos
- pole:
- 1. bezsensowny, absurdalny, nonsensowny 2. durny, głupi, bzdurny, chory, poroniony
- ruse:
- бессмысленный
- slovake:
- absurdný, nezmyselný
- ukraine:
- безглуздий, нісенітний, абсурдний
*sensencaĵo
- Aserto, okazaĵo, situacio, kiu ŝajne ne havas sencon, ne estas komprenebla: vi parolas sensencaĵon, mia amiko [28]; la buŝo de malsaĝuloj elparolas sensencaĵon [29]; la tuta afero estis nenio krom sensencaĵo [30]! [ili] okupas sin je ĉia plej sencela kaj senutila sensencaĵo, se ĝi nur estas en modo kaj konforma al la rutinaj ideoj de la amaso EE ; devigi min sekvi arbitrajn sensencaĵojn [31].
28.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 35
29. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 15:2
30. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
31. Claude Piron: La bona lingvo, p. 29a
29. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 15:2
30. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
31. Claude Piron: La bona lingvo, p. 29a
- angle:
- nonsense, senselessness, absurdity
- beloruse:
- бязглузьдзіца, бяссэньсіца
- bulgare:
- глупост, безсмислица
- france:
- absurdité
- germane:
- Unsinn, Quatsch
- hebree:
- שטות
- hispane:
- sinsentido, absurdo
- hungare:
- értelmetlenség, képtelenség, ostobaság
- itale:
- assurdità
- pole:
- nonsens, absurd, andron, banialuka, bzdura, głupota
- ruse:
- бессмыслица, вздор, нелепость
- tibete:
- གད་སྙིགས་
- ukraine:
- нісенітниця, дурниця, безглуздість, безглуздя