*interes/i PV

*interesi

(tr)
1.
Tenadi ies atenton, persistemon,
a)
vekante scivolemon, deziron pli detale koni: hodiaŭ [la problemo] interesas la publikon, morgaŭ ĝi povas esti indiferenta por ĝi Marta ; ili ricevas francan nomon, kiun mi ne povas elparoli kaj kiu min eĉ tute ne interesas [1]; sur lia vizaĝo oni ne povis legi, ĉu lin interesas la priskribo, aŭ ĉu indignigas lin la mensogo [2]; ni antaŭdiras al la homoj la estontecon, ĉar ĝi interesas ilin [3]; nenio min interesas plu kaj neniam mi malfermas ĵurnalon [4]; kion (per kio) do povas min interesi tio, kio fariĝos al vi Marta ? la lingvistikaj demandoj interesas multajn esperantistojn VdE ; Arne atentis pri la aferoj, kiuj interesis lin [5].
b)
pro graveco, pro kapablo alporti utilon (materian aŭ moralan) aŭ malutilon: oni devas vivi kiel fremdulo en fremda lando, kie oni neniun interesas [6]; mi iros mian propran vojon, kaj tiam la aliaj min plu ne interesos [7]; la aklamoj ne interesis lin plu [8]; ili ĉiuj kune ne interesas min tiel, kiel vi sola [9]; mi estas amiko de la princo kaj tial tre interesas min la ĝenerala opinio pri li [10]; mono lin ne interesas, kiam li povas havi sufiĉe da ĝii [11]; en la afero, kiu nun vin interesas, mi mem persone ne estas kompetenta juĝanto Marta ; ni facile forgesas, kio nin ne interesas PrV . VD:gravi, koncerni
c)
(arkaismo) vekante bonfareman senton: mi ekkonis antaŭ nelonge iun malriĉan virinon, kiu min tre interesas Marta ; tiu malriĉa familio interesas multajn personojn PV .
2.
(iu) Doni financan profiton en iu afero: interesi iun en komerca, industria societo; ĉiuj firmoj, kiuj havas intereson en la komercado de Browning [12]; mi estas industriisto, devigata gardi miajn interesojn Marta .
1. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VI
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro IX
4. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekkvina
5. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Unua Parto
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Io
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXI
9. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XIV
10. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉaptiro III
11. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
12. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 8
angle:
 interest
ĉeĥe:
 zajímat
france:
 intéresser, brancher (plaire), plaire (à), concerner, importer (à), s'appliquer (à), se rapporter (à), relever (de), toucher (à)
germane:
2. beteiligen 1.a interessieren 1.c kümmern
hispane:
 interesar
hungare:
 érdekli, érdekelt (vmiben)
nederlande:
 interesseren
pole:
1. interesować, zaciekawiać, zajmować (przest.) 2. interesować
portugale:
 interessar
ruse:
  интересовать
slovake:
 pútať, zaujímať
ukraine:
 цікавити, інтересувати, викликати інтерес, (при запереченні ще) обходити

intereso

1.
Eco de tio, kio
a)
interesas 1.a: tiu libro havas grandan, neniun intereson;
b)
interesas 1.b: tio estas sen intereso por mia decido; [demando], kiu povas havi intereson por la homaranoj [13]; [lingvo,] en kiu povus esti publikigataj tiuj verkoj, kiuj havas egalan intereson por ĉiuj popoloj [14]; ĉu plu vivi, aŭ ĉu morti tuj ? kio estas preferinda, kiam la vivo perdis ĉian intereson ? [15].
2.
Sento de tiu, kiu estas
a)
interesata 1.a: la leganto trovos fortan intereson pri tiu romano; renkonti grandan intereson; li sukcesis ligi la intereson de la lernantoj;
b)
interesata 1.b: la tuta esperantistaro havas grandan intereson pri la oficiala enkonduko de ĝia lingvo en lernejoj; la persona intereso tro ofte kondukas la homojnZ ; ne ekzistas kareso sen intereso PrV ; al mi pli plaĉas, ke oni estas kompleza por mi el la pura koro kaj ne pro intereso [16];
c)
interesata 1.c: mia konsilo estas nur pro intereso al via sano; mi havas grandan intereson al, por tiu familio; tio vekis en mi intereson por la malliberulo [17];
SIN:interesiĝo
3.
Tio, kio interesas 1.b: la intereso de la mondo estas havi unu helpan lingvon, ne du aŭ tri; tion postulas la intereso de la aferoZ ; ili devis batali por siaj subpremantoj kontraŭ la interesoj de sia propra nacio; en la intereso de la Aziaj popoloj; mi devas gardi miajn monajn kaj moralajn interesojn; servi la interesojn de sia klaso; tiaj proletoj estas ĉiam pretaj perfidi la interesojn de sia klaso [18]; pro konkurantaj interesoj ili troviĝadis en konstanta malpacoZ ; la intermiksadon de la interesoj de lando kun la interesoj de tiu aŭ alia gento, lingvo aŭ religio mi rigardas kiel restaĵon de la tempoj barbaraj [19]; mi estas industriisto, devigata gardi miajn interesojn Marta ; posedi grandajn interesojn en societo, entrepreno; tiu oficisto havas intereson en la profitoj; mi havas intereson zorgi pri la profitoj de la firmoZ ; li defendas la interesojn de usona kapitalo; en via propra intereso (por via propra utilo) atentu tiun averton.
13. L. L. Zamenhof: Homaranismo,
14. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Deklaracio
15. Claude Piron: Lasu min paroli plu!, Revenis amo, feliĉu ni!
16. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, 4
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kion rakontis la kvara muso
18. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Kio estas burĝo?
19. L. L. Zamenhof: Originala Verkaro, § III-6 (Homaranismo)
afrikanse:
 belangstelling
albane:
 interesi
amhare:
 ፍላጎት
arabe:
 مصلحة
armene:
 հետաքրքրություն
azerbajĝane:
 faiz
bengale:
 সুদ
birme:
 ဝါသနာ
bosne:
 interesa
ĉeĥe:
 interes
dane:
 interesse
estone:
 huvi
eŭske:
 interes
filipine:
 interes
france:
 intérêt (qu'on trouve à qc ou qn), utilité, profit (qu'on trouve dans qc), avantage (qu'on trouve à qc), penchant (pour qc ou qn), inclination (pour qc ou qn), goût (pour qc ou qn), sympathie (pour qc ou qn), sollicitude, attention (pour qc ou qn)
galege:
 interese
germane:
 Interesse
guĝarate:
 રસ
haitie:
 enterè
haŭse:
 amfani
hinde:
 ब्याज
hispane:
 interés
hungare:
 érdek, érdekelődés, érdekeltség
igbe:
 mmasị
irlande:
 ús
islande:
 vextir
japane:
 関心
jave:
 kapentingan
jide:
 אינטערעס
jorube:
 anfani
kanare:
 ಆಸಕ್ತಿ
kartvele:
 ინტერესი
kazaĥe:
 қызығушылық
kimre:
 llog
kirgize:
 пайыздык
kmere:
 ការប្រាក់
koree:
 관심
korsike:
 intaressu
kose:
 umdla
kroate:
 interes
kurde:
 zem
latve:
 procenti
laŭe:
 ມີຄວາມສົນໃຈ
litove:
 palūkanos
makedone:
 интерес
malagase:
 mahaliana
malaje:
 kepentingan
malajalame:
 പലിശ
malte:
 interess
maorie:
 pānga
marate:
 व्याज
monge:
 paj
mongole:
 хүү
nederlande:
 belang, belangstelling
nepale:
 चासो
njanĝe:
 chidwi
okcidentfrise:
 rinte
panĝabe:
 ਵਿਆਜ
paŝtue:
 ګټه
pole:
2. zainteresowanie, zaciekawienie 3. interes
portugale:
 interesse
ruande:
 inyungu
ruse:
 интерес
samoe:
 tului
sinde:
 فائدي
sinhale:
 පොලී
skotgaele:
 ùidh
slovake:
 interes
slovene:
 obresti
somale:
 danta
ŝone:
 mubereko
sote:
 thahasello
sunde:
 bunga
svahile:
 maslahi
taĝike:
 манфиат
taje:
 ที่น่าสนใจ
tamile:
 வட்டி
tatare:
 кызыксыну
telugue:
 వడ్డీ
ukraine:
 інтерес
urdue:
 دلچسپی
uzbeke:
 qiziqish
vjetname:
 quan tâm
zulue:
 isithakazelo

interesa

Interesanta: interesa romano; propono interesa por la industrio.
ĉeĥe:
 zajímavý
france:
 intéressant
germane:
 interessant
hispane:
 interesante
hungare:
 érdekes
nederlande:
 interessant
pole:
 interesujący, ciekawy, zajmujący
portugale:
 interessante
ruse:
 интересный
slovake:
 zaujímavý
tibete:
 སྙན་པོ་
ukraine:
 цікавий, інтересний

interesegi

(tr)
Pasie interesi.
france:
 passionner (captiver), captiver (passionner), fasciner (passionner)
hispane:
 apasionar, cautivar, fascinar
hungare:
 roppant érdekli
nederlande:
 belang inboezemen
pole:
 pasjonować się, fascynować się
ruse:
  захватывать (сильно интересовать)

interesigi

1.
Igi interesiĝi: interesigi la komercan ĉambron pri Esperanto PV ; mi provis paroli al kelkaj ekslernantoj kaj eĉ salutis ilin per „Boŭnan tagon“ aŭ „Boŭnan vesperon“ por interesigi ilin, sed ŝajne ili jam estas tute kontraŭ Esperanto [20]; kiam vi sukcesas interesigi kaj kredigi iun pri la neceseco de Esperanto, ne diru, ke vi „konvinkigis“ lin [21].
Rim.: La sendiferenco disde "interesi 1" estas apenaŭ perceptebla, kio riskas sugesti, ke „interesi“ estas netransitiva. Eble tial ĉi tiu formo mankas en PIV.
2.
PV (malofte) Fari ion interesa.
20. Boris Kolker: Vojaĝo en Esperanto-lando, C. Rossetti: Sonĝo teruras, sonĝo forkuras, leciono 7a
21. H. Seppik: La tuta Esperanto, 1937
france:
1. susciter l'intérêt, intéresser (faire s'intéresser) , faire s'intéresser
hungare:
1. felkelti az érdeklődését 2. érdekessé tesz
nederlande:
1. belangstelling wekken 2. interessant maken
pole:
1. zainteresować (kogoś, czymś) , zaciekawiać (kogoś, czymś) 2. uatrakcyjniać
ruse:
1. заинтересовать (кого-л. чем-л.) 2. сделать интересным

interesiĝi, sin interesi

Iĝi interesata:
1.a:
la germanoj tre interesiĝas pri verkoj el sovetia vivo [22]; ni ĉiuj interesiĝas en tiu demando; interesiĝi pri libro, pri oratoro. VD:sekvi
1.c:
mi interesiĝas pri liZ .
2:
sin interesi en entrepreno; interesiĝi en la profitoj.
22. V. Varankin: Metropoliteno, ĉap. 2
ĉeĥe:
 zajímat
france:
 s'intéresser, ressentir de l'intérêt, prendre des intérêts, aimer (avoir de l'intérêt pour)
hispane:
 interesarse
hungare:
 érdeklődik
nederlande:
1.a:  zich interesseren voor 1.c:  zich interesseren voor 2:  zich interesseren in
pole:
1.a:  interesować się, być ciekawym (czegoś), zajmować się (przest.) 1.c:  interesować się, być ciekawym (czegoś), zajmować się (przest.) 2:  interesować się, zajmować się (przest.)
portugale:
 interessar-se
ruse:
 интересоваться
slovake:
 pútať, zaujímať
ukraine:
 цікавитися, інтересуватися, виявляти інтерес

interesiĝo

Stato de iu interesata: li montris plej grandan interesiĝon pri miaj ideoj kaj tre varme min akceptis [23]; vigla diskutado post la raporto evidentigis profundan interesiĝon de la delegitoj koncerne la Esperantajn aferojn. SIN:intereso 2
23. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉap. 2
france:
 intérêt (qu'on trouve à qc ou qn), penchant (pour qc ou qn), inclination (pour qc ou qn), goût (pour qc ou qn), sympathie (pour qc ou qn), sollicitude, attention (pour qc ou qn)
germane:
 Interesse
hungare:
 érdeklődés
nederlande:
 interesse
pole:
 zainteresowanie, ciekawość, zaciekawienie
portugale:
 interesse
ruse:
 заинтересованность
ukraine:
 зацікавлення

neintereso, neinteresiĝo

Manko de intereso: pro la neinteresiĝo de la ceteraj estraranoj, Renato Corsetti mem prenis je si la respondecon plutrakti kun BKC [24]; li aŭdis voĉon, kiu malgraŭ lia neintereso allogis lian atenton [25].
24. A. Grigorjevskij: Mi estis elektita hazarde, Libera Folio, 2004-08-19
25. M. C. d'Aulnoy, trad. D. J. Harlow: La flava gnomo, [2000?]
france:
 désintérêt, incurie
germane:
 Desinteresse
hispane:
 desinterés
pole:
 brak zainteresowanie
portugale:
 desinteresse
ruse:
 незаинтересованность

pliinteresigi

Igi pli interesa: ni krome ludu almenaŭ unu stelon je poento, por pliinteresigi la ludon [26].
26. L. Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974
france:
 rendre plus intéressant, intéresser (le jeu)
pole:
 uatrakcyjniać
ruse:
  сделать более интересным

seninteresa, neinteresa

Senigita je intereso: Ken havas malgravan seninteresan oficon en la urba administrejo [27]; lia opinio estas tute seninteresa por mi. VD:indiferenta, malgrava, bagatela, banala. VD:gurdita.
27. Claude Piron: Lasu min paroli plu!, La vesperfuŝulo
ĉeĥe:
 bez zájmu, fádní
france:
 inintéressant, sans intérêt, dénué d'intérêt, banal, commun (inintéressant), insignifiant (inintéressant), quelconque (inintéressant)
germane:
 uninteressant
hispane:
 vulgar (en el sentido de común), insulso, indiferente
hungare:
 érdektelen
nederlande:
 onbelangrijk
pole:
 nieinteresujący, nieciekawy
portugale:
 sem interesse (adj.)
ruse:
 безынтересный
slovake:
 nezainteresovaný
ukraine:
 нецікавий, неінтересний

seninteresiĝi

(malofte)
Perdi intereson, ne havi intereson: la rusa Registaro seninteresiĝas pri nia propagando, eĉ likvidas la poresperantajn organizojn [28]; oni do ne miru ke la plej multaj civitanoj de la membroŝtatoj seninteresiĝas [pri la konstitucia traktato] [29].
28. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, Je la lumo de la sperto
29. A. C. Robert, trad. V. Lutermano: Speciala kajero pri Eŭropo, Le Monde Diplomatique en Esperanto, 2004-03
france:
 se désintéresser (montrer du désintérêt)
germane:
 desinteressiert sein
hispane:
 desinteresarse
portugale:
 desinteressar-se
ruse:
 потерять интерес

seninteresiĝo

(malofte)
Stato de iu seninteresinta. SIN:indiferentecoVD:senfervoreco, flegmo.
france:
 désintérêt grandissant, tendance à l'indifférence, tendance à la banalisation
germane:
 Desinteresse
nederlande:
 onverschilligheid
portugale:
 desinteresse (subst.)
ruse:
 незаинтересованность

administraj notoj

pri ~o: 
     Pro la reverkado mi devis grupigi la tradukojn hu, nl, de
     fine de la artikolo. La koncernatoj bv kontroli.
     [MB]
pri ~igi 2.: 
      Mi dubas, cxu ~igi sola havas la montritan signifon.
      [MB]
~o: Mankas verkindiko en fonto.
~a: Mankas dua fontindiko.
~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~egi: Mankas dua fontindiko.
~egi: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~iĝi, sin ~i: Mankas verkindiko en fonto.
sen~iĝo: Mankas dua fontindiko.
sen~iĝo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.