^*help/i

(x)

1.

(iu) Faciligi ies agadon.

a)  ↝

Faciligi ies agadon, partoprenante ĝin: helpi unu la alian [1]; se via tasko estas tro longa, mi helpos vin; li helpis la infanon, al la infano porti la pezan sitelon; helpi aferon tre utilan ^DL ; li tre multe helpis la disvastigon (aŭ al la disvastigo) de la lingvo; nek helpeble, nek konsileble (senrimede perdita, ruinigita) ^PrV ; ili venis kaj ĉerpis akvon kaj plenigis la trogojn […], tiam Moseo leviĝis kaj helpis ilin kaj trinkigis iliajn ŝafojn [2]. apogi, subteni

b)  ↝

Faciligi ies agadon, havigante rimedon kontraŭ embaraso aŭ malbono (danĝero, peniga laboro, mizero ktp): oni konsilas kaj konsolas, sed helpi ne volas ^PrV ; vi helpis malriĉan homon [3]; ni neniel povas helpi al ŝi; la Dio de mia patro helpis min, kaj savis min kontraŭ la glavo de Faraono [4]; vi estos premata kaj prirabata ĉiutage, kaj neniu vin helpos [5]; la dioj […] helpu vin en la tempo de via mizero [6]; sed malgraŭ tuta via perfekteco kiel vi povas helpi miajn embarasojn [7]? min helpu forigi la erarojn, kiujn mi faris ^DL ; ŝi donu helpon kaj por ke vi ne devu morti ^FK ; mi estos arestita ― helpu min [8]! defendi, protekti

2.  ↝

(io) Faciligi ion al iu, esti utila por, efika por ― aŭ kontraŭ io, rimedi kontraŭ io: kontraŭ kalumnio helpas nenio ^PrV ; al farun' malbonspeca ne helpos la spico ^PrV ; li faris sin granda, li faris sin malgranda, sed nenia ombro venis, […] nenio helpis ^DL ; li pensis: nun nenio helpos, oni devas nur kuraĝe resti ĉe sia opinio ^FK ; ne helpis petoj nek minacoj; ne helpos riĉo en la tago de nia morto; ĉiuj miaj admonoj nenion helpis; vi fidas la mensogajn vortojn, kiuj neniom helpas [9]; kion helpas (neniel utilas) nun tro malfruaj plendoj [10]? al fiŝ' kuirita jam akvo ne helpos (kiam oni estas perdita, helpo ne plu utilas) ^PrV ; (figure) la cirkonstancoj helpis min; la silento multe helpas la meditadon. akceli, favori, progresigi, sukuri

(ekkrio)

Helpu (min)!: trafulmis lian menson dum sekundo la ideo krii „help!“ [11].

Rim.: Vidu la rimarkon ĉe halt!

Ago de helpanto; io, kio helpas: donu al mi vian helpon [12]; krii pro helpo; li ne kuraĝis peti helpon [13]; juna homo […] venis Londonon, por serĉi helpon ĉe unu sia parenco ^FK ; mi serĉos helpon, mi sendos venigi kuracistojn [14]; li mirinde aranĝis al si helpon, ĝis li fariĝis potenca [15]. sukurado

1.

Helpanta, donanta helpon en okazo de bezono: helpa mono, trupo, mano; la lingvo helpa de l' homaro devas esti por ĉiuj facila ^VivZam ; venos helpa mono de katastrofa fonduso [16]; helpa dungitaro [17].

2.

Helpanta kontraŭ io: tiu ĉi banejo estas vere por mia malsano la plej helpa ^DL ; por ĉia malbono estas necesa ia helpa rimedo ^Marta .

Laŭ helpa maniero: ĉe lia alvoko, ni kuris helpe (por helpi) al li; la vento blovas helpe (favore) al la vojo ^Hamlet ; mi lin venkos, se mi havos helpe cent ŝtonĵetistojn [18]; la buboj […] fajfadis helpe de la fingroj [19]; la rozokolora dio Eroso helpe flugu al ni malsupren ^Marta .

Tiu, kiu helpas alian, sed ne anstataŭas: ne estas bone, ke la homo estu sola, Mi kreos al li helpanton similan al li [20]; la apotekisto estas helpanto de l' kuracisto ^DL ; adjunkto, akolito, asesoro, asistanto, diakono

Rim.: Anstataŭ duvortaj „helpanto-servanto“, „helpanto-kuiristo“, ktp: mortis bonkora helpant' okulisto ^VivZam ; „help-“ estas foje uzata kvazaŭprefikse simile kiel „vic-“: sendinte en Makedonujon du el siaj helpservantoj […] li mem restis iom da tempo [21]; helplaboristo estis ŝtelinta pakaĵon da kafograjnoj [22].

Volonte helpanta, komplezema: justa kaj helpema li estas [23]; por problemoj malfacilaj de lerneja tasko li estis ankaŭ tre helpema konsilanto ^VivZam ; ili vidis nur kiamaniere li vivis: bonkore, pure, modeste, helpeme, ofere, mirinde pacience kun ĉiuj ^VivZam ; mian varmegan dankon al la publiko por la helpemo, kiun ĝi montris al mi ^DL ; ekzemplo de lia helpemo al homoj estas lia elpensado de tute ellaborita skribmaŝino ^VivZam .

Rimedo por helpi: suprenlevinte ĝin, oni uzis helpilojn, por subzoni la ŝipon [24]; la libro celas esti helpilo al prepariĝo por la ekzamenoj [25]; dum preskaŭ tuta jarcento la mapo estis la ĉefa helpilo por aŭto-ŝoforoj, kiuj veturas en nekonata regiono [26].

[27]

Neebligi, ke io malbona okazu, aperu; preventi: anstataŭ okupiĝi ĉefe pri la konsekvencoj de akvolikoj, preferinde oni okupiĝas pri klopodoj ilin antaŭmalhelpi [28]; antaŭmalhelpi pliakriĝon de la situacio [29]; modera trinkado de alkoholaĵoj kaj nefumado povas antaŭmalhelpi demencon [30]. antaŭforigi, antaŭgardi, antaŭhaltigi

(tr)

Kunlabori, doni helpon en komuna afero: kunhelpi ion, por io, kun iu; kunhelpi al la iom-post-ioma ellaboriĝo de filozofie pura […] religio ^VivZam ; juna gisisto […] kunhelpis ĉe la restaŭra laboro en la domo [31]; kunhelpanto por la kompilo de vortaro. kontribui, kontingenti, kotizi

Kunlaboro, helpo donata en komuna afero: mi rekomendas la diversajn lernolibrojn kaj vortarojn […] eldonitaj de niaj plej kompetentaj amikoj […] sub mia persona kontrolo kaj kunhelpo [32]; vi […] savis mian vivon ― kvankam ne sen mia kunhelpo [33].

(tr)

1.  ↝

(iu) Malfaciligi ies agadon per diversaj kontraŭagoj: pardonu, eble mi malhelpas vin? vi neniel povas malhelpi min, en nenia maniero [35]; ŝi […] trapenetradis la amasojn da homoj, kiuj malhelpis ŝian iradon ^Marta ; la pastraro malhelpas la reformojn por la laborantaj klasoj [36]. embarasi, ĝeni, maloportuni, tedi

2.  ↝

(io) Malfaciligi aŭ malebligi ion: la varmego malhelpis, ke mi finu la laboron; nenio malhelpas, ke...; bruo malhelpas la aŭdadon; lia foriro neniom malhelpas la traktadojn; la severa netuŝebleco de la Fundamento gardos ĉiam la unuecon de nia lingvo, ne malhelpante tamen al la lingvo […] perfektiĝadi [37]; konsumo de kafeino kaj alkoholaĵoj malhelpas noktan ripozon [38]; principoj kaj postuloj puŝis kaj malhelpis unu la alian ^VivZam ; malhelpis al libera veturado de nia buso ankaŭ amaso da modernaj aŭtomobiloj [39]; li […] volis studi en la universitato, sed la malbona stato de liaj okuloj […] malhelpis tiun planon [40]. bari, bridi, ĝeni, haltigi, kontraŭi

Io, kio malhelpas; malfaciligo, malfacilaĵo: multaj malhelpoj rezultas el la lingva diverseco; meti al iu malhelpojn sur la vojon; forigu malhelpojn de la vojo [41]; fianĉon de l' sorto difinitan forpelos nenia malhelpo ^PrV ; la pluvo faladis torente, sed malgraŭ la […] malhelpoj li devis nepre eliri [42]; la gvardio, al kiu neniu faris malhelpon, proksimiĝis [43]; burokrataj malhelpoj [44]; pluraj landoj ne atingas sian normalan produktokvanton pro politikaj malhelpoj [45]. baro, bastono, dorno, trabo, tubero

Malfaciliga, ĝenanta: [li] ja surhavis sian sekurigan zonon, sed ne estis fiksinta sin en la falomalhelpan drategon ĉe la roko [46].

1.  ↝

(iu) Tia, ke mankas ĉia helpo: malriĉa senhelpa orfino [47]; sensaĝaj kaj senhelpaj bestoj ^EE ; la kontraŭuloj ekstaras senhelpe kaj ne scias, kion respondi ^EE ; [la E-istoj] montradis en sia agado grandegan nelertecon kaj senhelpecon ^EE ; li staris senhelpe, tian respondon li ne atendis [48].

2.

(io) Tia, ke nenia helpo povus ĝin plibonigi: [tio okazis] el simpla senhelpa neceseco [49]; senhelpa mizero ^Marta .

1.  ↝

Trovi rimedon por eliri per propraj fortoj el embarasa situacio, elturniĝi: eĉ en fremda lando li al si helpas; kiamaniere la sinjorino helpos al si en la mondo ^Marta ; sur la maro la kuiristo devas povoscii helpi al si [50]; oni bezonis jam helpi al si per priskriba uzo de kelke da vortoj ^EE ; li elpensis rimedon, por helpi al si [51].

2.

(reciproke) helpi unu la alian: ili helpis al si reciproke tiri la boatojn pli alten sur la sablon [52]; el tiu ĉi reciproka sinhelpado rezultos pli da amikeco kaj estimo ^VivZam .

Dediĉita al bono de homoj, precipe de malfeliĉuloj, mizeruloj, viktimoj...; filantropia: kalkuliĝas pli ol 200 homhelpaj organizaĵoj en la lando [53].

Helpo per mono: monhelpo, kiun ni administras [54]; ŝtata monhelpo [55]; mi apartenas al homgrupo kiu tute ne subtenas ĝeneralan monhelpon en la kazo de katastrofoj [56]. alimento, pensio, stipendio, subvencio