*stat/o
*stato
↝ 
- 1. ↝
-
Momentaj ecoj, maniero de iu afero:
en stato de frenezo
[1];
la infektaĵo restis en la antaŭa stato kaj […] ne disvastiĝis sur la haŭto
[2];
ĉio estas en bona stato
[3];
mizera stato
[4];
ridado estas la signo de plej alta spirita stato
[5];
mizera vilaĝa dometo, kiu estis en tia kaduka stato,
ke ĝi mem ne sciis, sur kiun flankon ĝi falu
[6];
forgesante la nunan staton de Esperanto
[7];
estas danĝera afero daŭrigi ĉi tiun staton
de l' necerteco
[8];
vivu stomako laŭ stato de l'
sakoPrV
;
la solida, likva, gasa stato de akvo.
kondiĉo, kvalito, farto, -a
- 2. ↝
-
Maniero de ies esto rilate la cirkonstancoj;
ekz. rilate la socion, t.e. statuso:
aŭ plej riĉa stato, aŭ plena malsato
PrV
;
bona stato saĝigas, malbona malsaĝigas
PrV
;
nova stato ― nova vivo
PrV
;
mi estas en tre premita stato, la Filiŝtoj militas kontraŭ mi
[9];
la fina stato de tiu homo
[10];
li troviĝis en stato duondorma
[11];
dum la unua jaro nia stato estis bona, ni havis servistojn kaj servistinojn
[12];
bonstato
[13];
ŝi […] ŝmiris ŝian belan vizaĝon per malbonodora
ŝmiraĵo kaj malordigis ŝiajn belajn harojn […]
kiam ŝia patro ekvidis ŝin en tia stato, li eksentis teruron
[14];
[ili] reprezentas per si preskaŭ ĉiujn
landojn [...], ĉiujn naciojn [...], rangojn,
statojn kaj klasojn de la homoj
[15].
kondiĉo, pozicio, rango, situacio2
1.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉap. 12a
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 13:5
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 6:14
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ĥabakuk 3:7
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
7. L. L. Zamenhof: Paroloj, antaŭ la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉap. 16a
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. samuel 28:15
10. La Nova Testamento, Mateo 12:45
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝi estis tute sentaŭga
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ib kaj malgranda kristino
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
15. L. L. Zamenhof: Paroloj, antaŭ la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer, 1905
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 13:5
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 6:14
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ĥabakuk 3:7
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
7. L. L. Zamenhof: Paroloj, antaŭ la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉap. 16a
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. samuel 28:15
10. La Nova Testamento, Mateo 12:45
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝi estis tute sentaŭga
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ib kaj malgranda kristino
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
15. L. L. Zamenhof: Paroloj, antaŭ la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer, 1905
- angle:
- condition, state
- beloruse:
- 1. стан 2. саслоўе
- ĉeĥe:
- postavení, povolání, situace, skupenství, stav
- france:
- condition (état), état
- germane:
- 1. Zustand, Stand (einer Angelegenheit), Sachstand, Verfassung 2. Stand, (Gesellschafts-)Schicht, Status
- hispane:
- estado
- hungare:
- 1. állapot 2. rend
- nederlande:
- toestand, gesteldheid, staat, situatie
- ruse:
- 1. состояние 2. сословие
- slovake:
- stav, štádium
- svede:
- tillstånd, skick
stati ↝
(ntr)
-
Esti en iu statо:
sciiĝu pri miaj aferoj, kiel mi statas
[16];
tiel statas la afer'
[17];
ili estis kiel homoj, kredantaj ke ĉiam ie aliloke la aferoj statas pli bone
[18];
kiel statas socio, kiu sufokas la scivolemon, entreprenemon kaj kreemon de siaj infanoj
[19];
se do teksto havis pli ol du litergrandojn, oni devis dum la
kompostado halti, malfermi la maŝinon […] simile statis
pri tiparoj, nur du tiparfilmoj povis samtempe enesti, kio
necesigis ripetan malfermadon de la maŝino
[20].
esti4, stari6
16.
La Nova Testamento, Al la Efesanoj 6:20
17. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
18. MonatoGeraldo Mattos
19. Monato, Jomo Ipfelkofer: Kuraĝu malobei!
20. Monato, Paul Peeraerts: Komposta revolucio kaj presada stabileco
17. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
18. MonatoGeraldo Mattos
19. Monato, Jomo Ipfelkofer: Kuraĝu malobei!
20. Monato, Paul Peeraerts: Komposta revolucio kaj presada stabileco
- beloruse:
- быць (у нейкім стане), знаходзіцца (у нейкім стане), ісьці (пра справы)
- ĉeĥe:
- být ve stavu, mít se
- france:
- être en situation
- germane:
- stehen (Angelegenheiten)
- hungare:
- áll (dolog), van, található
- ruse:
- обстоять, находиться (в каком-л. состоянии)
- slovake:
- byť v stave, v situácii
aferstato, stato de aferoj ↝
(frazaĵo)
- Situacio1: terura estas la stato de aferoj en la multelingva Kaŭkazo [21]; la stato de l’ afero estas tia: mi filinon havas Hamlet ; la socio ne prijuĝas tiun ĉi aferon objektive kaj studas, nek laŭ la vidopunkto psikologia nek laŭ la praktika, la veran aferstaton [22].
21.
L. L. Zamenhof: Paroloj, antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Ĝenevo,
1906
22. J. Haŝek, trad. M. Lukaŝ: Kiel mi alkudris butonon al mia pantalono, Nica Literatura Revuo, 1958-09 ĝis 10, numero 4/1, p. 27a-30a
22. J. Haŝek, trad. M. Lukaŝ: Kiel mi alkudris butonon al mia pantalono, Nica Literatura Revuo, 1958-09 ĝis 10, numero 4/1, p. 27a-30a
- france:
- état de choses
- germane:
- Stand der Dinge
animstato, mensostato ↝
Stato de spirito aŭ de koro, ĝenerala inklino, humoro: kiu ne estis iam en sia vivo en poezia mensostato [23]? la muzikistoj neniam devas esti seriozaj eĉ se ilia animstato estas malgaja [24].
agordo, inklino
23.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, galoŝoj de
feliĉo
24. J. Vance, trad. E. Fabian: Asutroj, [vidita en 2012]
24. J. Vance, trad. E. Fabian: Asutroj, [vidita en 2012]
- angle:
- state of mind
- beloruse:
- стан душы
- ĉeĥe:
- duševní stav, stav duše
- france:
- état d'âme, état d'esprit
- germane:
- Gemütsverfassung, Stimmung
- hispane:
- estado de ánimo
- hungare:
- lelkiállapot
- nederlande:
- gemoedsgesteldheid, stemming
- ruse:
- расположение духа
- slovake:
- duševný stav
bonstato
- Prospera situacio: laboro donas bonstaton, mallaboro malsaton PrV ; kiu fidas la Eternulon, tiu estos bonstata [25].
25.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 28:25
- ĉeĥe:
- blahobyt, dobrý stav, pohoda
- france:
- bien-être, prospérité
- germane:
- Wohlstand
- hungare:
- jólét
- nederlande:
- welvaart
- ruse:
- благосостояние
- slovake:
- blahobyt, pohoda
sanstato ↝
Situacio de la saneco de vivanto aŭ de grupo: kelkaj eĉ ne estis informitaj pri sia sanstato, kaj pro tio estis infektitaj [iliaj] infanoj [26]; mia ĝenerala sanstato estas bona, kaj sen troigo mi hodiaŭ iusence sentas min pli juneca ol antaŭ dudek jaroj [27]; kiam hibridoj estas produktitaj per la nenatura krucigo de du specioj, la reprodukta sistemo, sendepende de la ĝenerala sanstato, estas malfekundigita [28].
farto
26.
Monato, Garbhan Macaoidh: Paŝoj al purigado
27. Monato, Garbhan Macaoidh: Manĝu por sano, samideano!
28. Ĉarlz Darvin, trad. Klivo Lendon: La Origino de Specioj, ĉapitro 8a
27. Monato, Garbhan Macaoidh: Manĝu por sano, samideano!
28. Ĉarlz Darvin, trad. Klivo Lendon: La Origino de Specioj, ĉapitro 8a
- ĉeĥe:
- zdravotní stav
- france:
- état de santé
- germane:
- Gesundheitszustand
- hispane:
- estado de salud
- slovake:
- zdravotný stav