1materi/o
materio
- 1.
Ĉio, kio ekzistas ekster la spirito:
la mondo de la materio kaj tiu de la ideoj;
la mondo materia kaj morala
[1];
Herhor decidis doni al li materian pruvon de bona volo kaj por tiu celo ordonis
tuj eksigi dudek mil dungitajn soldatojn
[2].
- 2.
-
Ia, precipe substanca, formo de materio:
la viva, malviva materio;
flueca, solida materio;
ŝnuroj, saturitaj per flamigeblaj materioj
[3];
malpeza materio
[4];
kio estis la materio, kiun li havis en siaj testikoj
[5].
materialo.
1.
L. L. Zamenhof: Homaranismo, Homaranismo
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XVII
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIX
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
5. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XVII
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XIX
4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
5. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Unua
- angle:
- matter
- beloruse:
- 1. матэрыя 2. матэрыял, матэрыя
- ĉeĥe:
- hmota, hmotná podstata, materiál
- france:
- matière
- germane:
- Stoff (Materie), Materie
- hispane:
- materia
- hungare:
- anyag
- japane:
- 物質 [ぶっしつ], 物体 [もったい], 質料 [しつりょう]
- nederlande:
- stof (materie), materie
- pole:
- materia (fizyka)
- portugale:
- matéria
- rumane:
- materie
- ruse:
- 1. материя 2. материал, материя
- slovake:
- hmota, hmotná podstata, materiál
- ukraine:
- матерія, речовина
materia
-
Konsistanta el materio; koncernanta materion:
spiritaj aferoj [kaj] materiaj aferoj
[6];
materia punkto
PIV1
(en kiu la tuta maso estas koncentrita);
materia pruvo.
6.
La Nova Testamento, Romanoj 15:27
- angle:
- material
- beloruse:
- матэрыяльны
- ĉeĥe:
- hmotný (týkající se hmoty, jsoucí z hmoty), látkový, materiální
- france:
- matériel (relatif à la matière)
- germane:
- stofflich, materiell
- hispane:
- material (relativo a la materia)
- hungare:
- anyagi, tárgyi ~a punkto: anyagi pont, tömegpont. ~a pruvo: tárgyi bizonyíték.
- japane:
- 物質の [ぶっしつの], 物質的な [ぶっしつてきな], 物的な [ぶってきな]
- nederlande:
- materieel, stoffelijk
- pole:
- materialny
- rumane:
- material, materială
- ruse:
- вещественный, материальный, физический ~a punkto: материальная точка. ~a pruvo: вещественное доказательство.
- slovake:
- hmotný
- ukraine:
- матеріальний, речовинний
materiismo PIV1
-
Doktrino, laŭ kiu materio estas la principo de ĉio en la
universo, ankaŭ de la ideoj, konscio, pensado:
materiismo estas, proksimume, la kredo, ke la sola realo estas tiu perceptebla
tra la sensoj (ĉu aŭ ne helpe de teknologio)
[7];
„fina stadio“ estas la scienca (kaj ateisma) materiismo
[8];
en nia ĝenerale materiismeca tempo, la serioze celanta esploristo estas la sola
profunde religia homo
[9];
nia materiisma kaj egoisma epoko
[10].
ideismo
7.
Monato, David Kelso: Kompreno en kunteksto
..., 2009
8. Monato, D-ro Winfried Schumacher: Filozofio metio ideologio, 2012
9. Monato, Hokan Lundberg: Spirita scienco ĉu tio eblas?, 2005
10. Monato, Albisturo Kvinke: Tajg kaj Tomas, 2010
8. Monato, D-ro Winfried Schumacher: Filozofio metio ideologio, 2012
9. Monato, Hokan Lundberg: Spirita scienco ĉu tio eblas?, 2005
10. Monato, Albisturo Kvinke: Tajg kaj Tomas, 2010
- angle:
- materialism
- beloruse:
- матэрыялізм
- france:
- matérialisme
- germane:
- Materialismus
- hispane:
- materialismo
- hungare:
- materializmus
- japane:
- 唯物論 [ゆいぶつろん]
- katalune:
- materialisme
- nederlande:
- materialisme
- pole:
- materializm
- rumane:
- materialism
- ruse:
- материализм (филос.)
- slovake:
- materializmus
- ukraine:
- матеріалізм
materiisto
- Ano de materiismo: li estas skeptikulo kaj materiisto, kiel preskaŭ ĉiuj medicinistoj Mary ; la fruaj filozofoj, laŭ Gudskov, estis iel materiistoj [11]; en la dialogo inter materiisto kaj mistikulo ambaŭ flankoj devus esti same konvinkaj kaj interesaj [12].
11.
Monato, D-ro Winfried Schumacher: Filozofio metio
ideologio, 2012
12. Monato, Nikolao Gudskov: Teologia utopio, 2008
12. Monato, Nikolao Gudskov: Teologia utopio, 2008
- angle:
- materialist
- beloruse:
- матэрыяліст
- ĉeĥe:
- materialista
- france:
- matérialiste (phil.)
- germane:
- Materialist
- japane:
- 唯物論者 [ゆいぶつろんしゃ]
- pole:
- materialista
- rumane:
- materialist
- slovake:
- materialista
- ukraine:
- матеріаліст
kontraŭmaterio
- Antimaterio: Antonino Zichichi […] en 1965 estris la poresploran grupon kiu malkovris la unuan ekzemplon de kontraŭdeŭterio, nome nukleo de kontraŭmaterio [13]; anihilo de grandaj kvantoj de substanco estas do la plej efika fonto de energio imagebla en nuna nivelo de scioj pri materio, la realigo, tamen, ne eblas […] pro ekstrema malfacileco de sintezo de kontraŭmaterio kaj ĝia konservado [14].
- angle:
- anti matter
- beloruse:
- антыматэрыя
- germane:
- Antimaterie
- pole:
- antymateria
- rumane:
- antimaterie
blanka materio
Blanka substanco:
hipokampo […] konsistas el griza materio, kovrita en
la ventrikla surfaco de blanka materio
[15].
15.
R. Feldman Gonzalez, trad. N. Kalusky k. a.:
La nova paradigmo en psikologio, SAT-broŝurservo, [vidita en 2008]
- angle:
- white matter
- beloruse:
- белае рэчыва
- france:
- matière blanche, substance blanche
- germane:
- weiße Masse (Gehirn)
- pole:
- substancja biała
- rumane:
- substanță albă
griza materio
-
Griza substanco:
la interno de la cerbo konsistas el areoj de la tiel nomita griza materio, kun
malhela koloro, [apartigitaj] de areoj de blanka materio, kun pli
hela koloro
[16].
- angle:
- gray matter
- beloruse:
- шэрае рэчыва
- france:
- matière grise, substance grise
- germane:
- graue Masse (Gehirn)
- pole:
- substancja szara
- rumane:
- materie cenusie
malhela materio
Supozata kvanto de kosma materio,
kiu ne estas observata sed laŭ kalkuloj ekzistas:
per lia teorio ne necesas revi pri malhela materio
[17].
17.
H. Broadbent: Subite ne malrapide Tero ŝanĝiĝas,
Mirmekobo, 2008-06
- angle:
- dark matter
- beloruse:
- цёмная матэрыя
- france:
- matière noire
- germane:
- dunkle Materie
- pole:
- materia ciemna
- rumane:
- materia întunecată
historia materiismo
Doktrino, laŭ kiu ekonomia bazo, plie ol ideoj,
determinas la evoluon de la socia vivo:
la loko, kiun la homa menso okupas en la historia materiismo, formas la plej
multe disputatan kaj la plej malmulte komprenatan punkton en ĉi tiu doktrino
[18].
markismo
18.
Anton Pannekoek: La
Historia Materiismo
- angle:
- historical materialism
- beloruse:
- гістарычны матэрыялізм
- france:
- matérialisme historique
- germane:
- Historischer Materialismus
- hispane:
- materialismo histórico
- hungare:
- történelmi materializmus
- japane:
- 史的唯物論 [してきゆいぶつろん], 唯物史観 [ゆいぶつしかん]
- katalune:
- materialisme històric
- nederlande:
- historisch materialisme
- pole:
- materializm historyczny
- rumane:
- materialism istoric
- ruse:
- исторический материализм
- slovake:
- historický materializmus
administraj notoj
blanka ~o:
Mankas dua fontindiko.
griza ~o: Mankas dua fontindiko.
malhela ~o: Mankas dua fontindiko.
historia ~ismo: Mankas dua fontindiko.
griza ~o: Mankas dua fontindiko.
malhela ~o: Mankas dua fontindiko.
historia ~ismo: Mankas dua fontindiko.