*okup/i VdE

*okupi

(tr)
1.
Preni en posedon iun lokon: ili venis en la urbon kaj okupis ĝin, kaj rapide ekbruligis la urbon per fajro [1]; ili iris […] kaj okupis la transirejon de Jordan […] kaj permesis al neniu transiri [2]; alia […] okupos lian lokon [3]; se la malamiko okupus defendan pozicion, mi ne moviĝus [4]; printempaj vegetaĵoj okupas la lokon de la malleviĝantaj akvoj [5]; paseroj okupis la neston de la cikonioj [6]; mia ĝeneva gazeto certe ĝojis presi dekon da artikoloj pri okupata Polujo [7]. VD:akiri, ekokupi, instali sin, kapti, okupacii, uzurpi
2.
Teni en posedo iun lokon aŭ tempon; daŭre lokiĝi ie: la akvo okupis la teron dum cent kvindek tagoj [8]; la ĉefan kaj plej bonan lokon okupis maljuna dika viandisto [9]; la arta lago Moeris okupis 300 kilometrojn kvadratajn [10]; malgraŭ sia malalta popola deveno, li okupis gravan postenon en la ŝtato, dank' al esceptaj kapabloj [11]; vojaĝantoj okupis tri etaĝojn [12]; tablo, ŝarĝita per paperoj […] okupis la tutan spacon inter du fenestroj [13]; okupi sen celo lokon sub ĉielo PrV ; mi ankaŭ lokon sur la tero okupas PrV . VD:kovri2, kuŝi3
3.
Tiri al si la atenton, intereson aŭ aktivecon de iu: kiu okupas sin je ĥemio, estas ĥemiisto [14]; mi ne okupas min per aferoj […] neatingeblaj por mi [15]; tiuj, kiuj sin okupas pri sanktaj aferoj, manĝas el la templaj manĝaĵoj [16]; profunda enpensiĝo okupis lian menson [17]; lin tre vigle okupis la penso, kiajn profitojn oni havus [18]; okupu vin per la grekaj regimentoj kaj kiel eble plej baldaŭ [19]; tutan tagon […] la multeokupita generacio dediĉas al la grandaj Anglujo kaj Skotujo [20]; lia amo al Else plene lin okupis [21]. VD:ĝeni, klopodi, posedi, zorgi
Rim.: Zamenhof atentigas, ke „la senco de okupi havas du nuancojn: preni en posedon kaj teni en posedo; per la formo mi estas okupita ni esprimas samtempe ambaŭ nuancojn, dum la formo mi estas okupata esprimus nur la unuan nuancon. […] La kutimo de la popoloj […] postulas, ke ni diru mi estas okupitaLR.
angle:
occupy
beloruse:
1. займаць, акупаваць 2. займаць 3. займаць
ĉeĥe:
obsadit, okupovat, zabrat, zaměstnat, zastávat, zaujmout, zmocnit se
ĉine:
佔據 [zhànjù], 占据 [zhànjù], 佔用 [zhànyòng], 占用 [zhànyòng], 占 [zhàn], 据 [jù], 據 [jù], 占地 [zhàndì], 攻佔 [gōngzhàn], 攻占 [gōngzhàn], 据有 [jùyǒu], 據有 [jùyǒu], 碌 [lù]
france:
occuper
germane:
1. besetzen, einnehmen 2. einnehmen, versperren 3. sich beschäftigen (mit), eingenommen sein (von)
hispane:
ocupar
hungare:
1. elfoglal, bevesz 2. foglal, lefoglal 3. foglalkoztat, elfoglal
indonezie:
1. menduduki, mendiami, mengokupasi, menempati 2. mengisi, menempati 3. menyibukkan (diri)
japane:
占めている [しめている], 占有している [せんゆうしている], 占領している [せんりょうしている], , 専念させる [せんねんさせる], 忙殺する [ぼうさつする], 従事させる [じゅうじさせる]
nederlande:
1. bezetten 2. in beslag nemen 3. bezig houden
pole:
zajmować
portugale:
ocupar
ruse:
1. занять, оккупировать 2. занимать 3. занимать
slovake:
prideliť, priradiť
ukraine:
займати (місце, час, посаду), окупувати

okupo

1.
Tio, kio okupas: la kantado estas agrabla okupo [22]; arĝentaĵisto […] liveris al la metiistoj multe da okupo [23]; la fianĉo pro siaj multaj okupoj ne povis entrepreni la vojaĝon [24]; li havis tempon por ekzerci la soldatojn, kio estis lia plej amata okupo [25]; la instruisto […] interrompis sian okupon kaj diris al la knaboj lecionon [26]. VD:rolo, tasko
2.
Daŭra laboro per kiu oni sin vivtenas: juna homo, kiu en sia urbo havis nenian okupon, venis Londonon por serĉi [27]; [li] trovis por mi okupon, kaj mi fariĝis lakeo de Kavaliro de Malto [28]; ĉu vi ĉiam plenumis la nunan oficon, aŭ eble, kiel ŝajnas al mi, vi havis alian okupon [29]? mi perdis la okupon en la kudrejo, en kiu mi laborenspezadis dudek spesdekojn por tago Marta . VD:ofico, laborloko, dungito, metio, profesio
angle:
1. occupation 2. employment, business
beloruse:
занятак
ĉeĥe:
povolání, zabývání se, zaměstnání, zaměstnání, zaujatost (zájem)
ĉine:
[yè], 業 [yè]
france:
occupation
germane:
Beschäftigung, Tätigkeit 2. Anstellung
hispane:
ocupación
hungare:
foglalkozás, elfoglaltság
indonezie:
1. pekerjaan, jabatan, kedudukan 2. pekerjaan, profesi, bisnis
japane:
仕事 [しごと], 業務 [ぎょうむ], 職業 [しょくぎょう]
nederlande:
bezigheid
pole:
zajęcie
portugale:
ocupação
ruse:
1. занятие 2. работа
slovake:
povolanie, zamestnanie, zaoberanie sa, zaujatosť
ukraine:
заняття

okupado

Ago okupi.
1:
la nazia okupado kaj la milito unue, kaj poste la Stalin-a malpermeso multe influis lamige la eldonkapablon de la ĉeĥoslovakaj tradukemuloj [30]; la celo estis ne la okupado de teritorio, sed la kolektado de ofermaterialo [31].
2:
dum la sovetia okupado de Afganio Usono subtenis ekstremfanatikajn talibojn [32]; nurajn 11 jarojn post la rusa sieĝo fininta la germanan okupadon, granda parto de Budapeŝto denove kuŝis en ruinoj [33].
3:
oni ne faras ĉiam tion, kion oni volas, mi estis detenita de okupadoj, kiujn estis neeble eviti [34]; ĉefa okupado estas la amoro [35]; surŝarĝita de okupadoj pro skandala proceso [36]; mi post ne pli ol du horoj da sinokupado havis la eblon se ne skribi, tamen libere legi [37]; ĉar la politiko estis fermita, sinjoro de Prelongo havis do nur unu eblan okupadon, la metion de kampara nobelulo [38]; mi baldaŭ trovis okupadon sur ŝipo [39].
beloruse:
заняцьце, акупацыя
ĉeĥe:
obsazení, okupace, zabrání
ĉine:
[yè], 業 [yè], 录用 [lùyòng], 錄用 [lùyòng], 有事 [yǒushì], 鞅掌 [yāngzhǎng]
france:
occupation
germane:
Beschäftigen, Besetzen
hungare:
elfoglalás, foglalkoztatás
indonezie:
okupasi, pendudukan, penempatan
japane:
占有 [せんゆう], 占拠 [せんきょ], 占領 [せんりょう]
nederlande:
bezetting
pole:
zajęcie
portugale:
ocupação
slovake:
okupácia, zabratie
ukraine:
(тривале) заняття, окупація

okupiĝo, okupateco

Stato de iu okupata: eliras homo por sia okupiĝo, por sia laboro ĝis la vespero [40]; la diverseco de la profesioj kaj aliaj okupiĝoj kaŭzas la lingvan heterogenecon [41]; la malaltigo de salajroj malaltigas la postuladon, la konsumadon kaj la okupatecon en Japanio [42]; pro sia troa okupateco […li] ne plu deziris esti prezidanto de la filio de LEA [43]; mi preferis silenti kaj nur daŭrigi la disdonon de la flavaj ŝtoneroj, pli poste mi sukcesis konatiĝi eĉ kun pli fantaziaj okupiĝoj [44].
beloruse:
занятасьць
ĉeĥe:
zaměstnanost
france:
indisponibilité
germane:
Beschäftigung, Beschäftigtsein
hungare:
foglalkozás, elfoglaltság
japane:
従事 [じゅうじ], 従業 [じゅうぎょう], 専念 [せんねん]
nederlande:
beleg (bezetting)
pole:
zajętość, zajęcie
portugale:
ocupação
ruse:
занятость
slovake:
zamestnanosť, zaneprázdnenosť
ukraine:
займаність

okupiĝi

Sin okupi pri io: Franjo okupiĝis pri la temaŝino, kaj mi iom legis [45]; en nia magazeno virinoj neniam okupiĝas per vendado de komercaĵoj, tion faras nur viroj Marta ; ŝiaj pensoj komencas okupiĝi pri ili mem anstataŭ pri iliaj diskutoj [46]; la cezaro […] nevolonte okupiĝas per fremdaj aferoj, eble eĉ ne volos helpi [47]; vi okupiĝas pri spiritismo [48]? VD:labori, zorgi
beloruse:
займацца
ĉine:
[wù], 務 [wù], 从事 [cóngshì], 從事 [cóngshì], 伏侍 [fúshi]
france:
s'occuper de
germane:
sich beschäftigen (mit)
hungare:
foglalkozik
indonezie:
menyibukkan (diri)
japane:
専念する [せんねんする], 忙殺される [ぼうさつされる], 従事する [じゅうじする]
nederlande:
zich bezig houden met
pole:
zajmować się
portugale:
ocupar-se
ruse:
заниматься
ukraine:
займатися

ekokupi

(tr)
1.
Okupi1: Ramzes XIII-a ekokupis la tronon kaj ornamis sian frunton per ureus [49]; Iljon kiun oni sieĝas kaj kiun oni ne ekokupas [50].
2.
Subite okupi3: iru do ĝin serĉi, kaj rapidu, ekkriis Fernando, kiun kolero ekokupis [51]; ŝin ekokupis tiu nedifinebla maltrankviligo, kiun ni sentas, kiam iu nin fikse rigardas [52]; poste li ree ekokupis sin pri siaj aferoj [53].
beloruse:
займаць, заняць, акупаваць, ахопліваць, захопліваць
ĉeĥe:
1. obsadit, zaujmout postavení, zmocnit se
ĉine:
被佔領 [bèizhànlǐng], 被占领 [bèizhànlǐng], 填空 [tiánkòng], 按需供应 [ànxūgōngyìng], 按需供應 [ànxūgōngyìng], 飾釘 [shìdìng], 饰钉 [shìdìng]
germane:
1. besetzen 2. befallen werden
hungare:
1. elfoglal, birtokba vesz
japane:
占取する [うらなとする], 占有する [せんゆうする], 占領する [せんりょうする]
nederlande:
1. zich meester maken van
pole:
1. zająć się
ruse:
1. занять
slovake:
1. zaujať postavenie
ukraine:
зайняти

malokupi

(tr)
Forlasi okupitan lokon: malokupu la lokon, aŭ mi vokos gardiston [54]; post tri jaroj la trupoj malokupis la venkitan landon. SIN:evakui
54. La Ondo de Esperanto, 1999, No 7 (57)
beloruse:
пакінуць, вызваліць
ĉine:
撤出 [chèchū], 撤离 [chèlí], 撤離 [chèlí], 清场 [qīngchǎng], 清場 [qīngchǎng], 腾出 [téngchū], 騰出 [téngchū], 移开 [yíkāi], 移開 [yíkāi], 空出 [kōngchū], 讓出 [ràngchū], 让出 [ràngchū], 迁出 [qiānchū], 遷出 [qiānchū]
france:
évacuer, se retirer de
germane:
räumen, entsetzen
hungare:
kiürít, evakuál
indonezie:
mengosongkan (tempat dll.), meninggalkan (tempat dll.), mengevakuasi
japane:
放棄する [ほうきする], 解放する [かいほうする]
nederlande:
ontruimen
pole:
zwalniać
portugale:
desocupar
ruse:
освободить, оставить, покинуть, деоккупировать
slovake:
opustiť, vyprázdniť, zanechať

priokupo

Ago okupi13 venteto-petolulo helpas miajn priokupojn: li ĉe ĉiu stratangulo blovas sub knabinajn jupojn [55]; seksaj plezuroj invadis pli kaj pli la terenon de liaj priokupoj – jen de la sento regi [56]. VD:akiro
beloruse:
заняцьце
germane:
Eroberung, Nachstellung

senokupa

Havanta nenian okupiĝon: Knut estis donita al ŝuisto por lernado, la gepatroj ne povis plu lasi lin senokupa [57]; li vidas amason da kolektiĝintaj senokupaj laboristoj [58]; mi duone sidis sur la angulo de granda tablo, […] kun senkuraĝa kaj senokupa (vd indiferenta) mieno [59]; vintro venis, kaj Kristoforo estis senokupa [60]; oni petas min dispeli la enuon de senokupaj horoj per rakonto [61]. SIN:senlabora
57. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Sub la saliko
58. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XVIII
59. Alain Fournier, trad. Roger Bernard: La Granda Meaulnes, p. 121
60. Stellan Engholm: Homoj sur la tero, Heredanto
61. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro VI
beloruse:
бязьдзейны, гультайскі
ĉine:
无业 [wúyè], 無業 [wúyè], 无所事事 [wúsuǒshìshì], 無所事事 [wúsuǒshìshì], 失业的 [shīyède], 失業的 [shīyède], 沒工作 [méigōngzuò], 没工作 [méigōngzuò]
france:
désœuvré, désoeuvré
germane:
ohne Beschäftigung, arbeitslos, untätig
indonezie:
menganggur
ruse:
праздный
ukraine:
без (жодних) занять, вільний, безробітний

administraj notoj