*dis- PV

I.

dis-

Prefikso esprimanta malkuniĝon, dividon, foriĝon en diversajn direktojn: [la tolaĵon] oni disŝiris […], dishakis, dispremis kaj kuiris […], fariĝis bela blanka delikata papero [1]; mi disŝiris la leteron kaj disĵetis ĝiajn pecetojn en ĉiujn angulojn FK ; (figure) [niaj] membroj estas disĵetitaj en urboj, urbetoj kaj vilaĝoj FK ; oni vidis olivan arbaron […] kaj ĉie dense dissemitajn daktilarbojn [2]; cigno dispelis per la fortaj batoj de siaj flugiloj la krepuskan nebulon [3]; vi diskurigis viajn malamikojn [4]; la bruletantaj karboj de la fajrujo dissendis nur malfortan lumon [5]; ni dissendos manifeston al ĉiuj [6]; [li] disbatis la glacion per sia ligna ŝuo [7]; [tiuj] ideoj disvastiĝos VivZam ; la gardisto disetendis la manojn [8]; disdoni, disfali, dispecigi, dispolviĝi, disporti, disrabi, disŝpruci,distrumpeti, disverŝi, disrompi.
Rim.: Ĉi tiu prefikso havas kelkfoje sencon tre proksiman al tiu de mal-sen-: disvolvi (malvolvi); disfaldi (malfaldi); disrevigi (senrevigi); disharmonia.
beloruse:
раз-
germane:
auseinander-, zer-
pole:
roz-
portugale:
des-, dis- (Prefixo que indica desunião, separação, dispersão)
ruse:
раз-
II.
Samsignifa vortero uzata memstare:

disa

1.
Maldensa, dismetita, dissemita: disaj aretoj da arboj Iŝtar ; en disaj (nekoheraj) pensoj li eksidis apud la skribotablo HsT ; mi aŭdis disajn (unuopajn) frazojn diritajn inter ili, dum ili forlasis la halon KrM . VD:distri, sporada
2.
MAT
a)
[9] (p.p. du aroj) Tiaj, ke ili ne havas komunan elementon: la paraj kaj neparaj nombroj konsistigas disajn arojn; du aroj estas disaj, se kaj nur se ilia komunaĵo estas malplena.
b)
PIV2 (p.p. familio) Tia, ke ĉiuj ajn du termoj de ĝi estas disaj: la kvocienta aro de ekvivalento-rilato ene de aro E konsistigas disan familion de subaroj de E; por ke familio estu disa, ne sufiĉas, ke ĝiaj termoj havu neniun komunan elementon.
angle:
2.a disjoint (set) 2.b disjoint (family)
beloruse:
разьяднаны, раздроблены, разьмеркаваны, дыспэргіяваны
ĉeĥe:
disjunktivní, disjunktní
ĉine:
1. 拆分 [chāifēn], 睽 [kuí]
france:
1. dispersé, éparpillé 2.a (ensemble) disjoint 2.b (famille) disjointe (math.)
germane:
1. auseinander, getrennt 2.a disjunkt (-e Menge) 2.b disjunkt (-e Familie)
hispane:
disperso, dispersa
japane:
ちりぢりの, ばらばらの
pole:
1. oddzielny, rozrzucony 2.a (zbiór) rozłączny 2.b rozłączna (rodzina zbiorów)
ruse:
разъединённый, разобщённый, разрозненный, рассеянный, раздельный, распределённый 2.a непересекающееся (множество) 2.b (семейство) непересекающихся множеств
slovake:
riedky, rozptýlený
ukraine:
роз’єднаний, відділений, відокремлений

diseco

Malkuneco, aparteco, malproksimeco, diferenco, malamikeco: la intergenta diseco [10]; diseco de mia propra familio [11]. VD:diasporo, distanco, kverelo
10. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Homaranismo
11. Anna Löwenstein: La ŝtona urbo
beloruse:
разьяднанасьць, раздробленасьць
ĉeĥe:
rozptyl, rozptýlenost
ĉine:
区隔 [qūgé], 四散 [sìsàn], 散心 [sànxīn]
france:
dispersion, division (dispersion), éparpillement
germane:
Trennung, Zerstreutheit, Teilung
hebree:
פיזור
japane:
散在 [さんざい], 四散した状態 [しさんしたじょうたい]
pole:
oddzielność, rozłączność, rozbieżność
ruse:
разъединённость, разрозненность, разобщённость
slovake:
rozptyl
ukraine:
роз’єднаність, відокремленість

*disigi

(tr)
Apartigi, dividi, malkunigi: kelkaj korteganoj disigas la batalantojn Hamlet ; disigitaj unu de alia per rivereto FK ; disigitaj unu de la alia per la loko kaj tempo [12]; radio de fulmo disigis la aeron [13]; vi disigis la interligon kun via sklavo [14]; disigitaj kiel ŝafoj ne havantaj paŝtiston [15]; ili malfortigis la unuecon, disigis la socion [16]; la Ĥaldeano disigis la veston sur la brusto kaj eltiris oran medalon [17]; per rapidaj paŝoj ili trairis la spacon […], kiu disigis ilin de la parka pordo IK ; longe disigita kaj nun denove kunigita familio BdV ; tiu doloro, kiu samtempe disigis kaj kunligis ilin [18]. VD:dismeti, disĵeti, dissemi, tranĉi
beloruse:
разьядноўваць, разлучаць, разьдзяляць, раздрабняць, дыспэргаваць
ĉeĥe:
oddělit, odloučit, rozdělit, rozloučit, rozpojit, rozptýlit, rozptýlit
ĉine:
[pàn], 軼 [yì], 疏散 [shūsàn], 散出 [sànchū], 分佈 [fēnbù], 局部 [júbù]
france:
disperser, séparer, diviser (séparer), éparpiller
germane:
trennen, zerteilen, zerstreuen
hebree:
להפריד
hispane:
separar, apartar, desunir, dividir
japane:
散らせる [ちらせる], 分割する [ぶんかつする]
pole:
oddzielać, rozdzielać, rozłączać, rozrzucać, rozpraszać (rozrzucać), separować
ruse:
разъединить, разобщить, разделить
slovake:
odlúčiť, rozdeliť, rozložiť, rozviesť
ukraine:
роз’єднувати, розлучати, розділяти

disiĝi

(ntr)
Iri al diversaj direktoj, malkuniĝi: ni disiĝis kaj iris en diversajn flankojn: mi iris dekstren, kaj li iris maldekstren [19]; la popolo disiĝis [20]; la vento malfortiĝis, la nigraj nuboj disiĝis kaj oni vidis sur la ĉielo la sangan sunon [21]; la kurtenoj […] disiĝis kaj la bela infano ekridetis al la faraono [22]; post alkutimiĝo doloras disiĝo PrV .
beloruse:
разьядноўвацца, разлучацца, разьдзяляцца, раздрабняцца, дыспэргавацца
ĉine:
分手 [fēnshǒu], 分別 [fēnbié], 离别 [líbié], 失散 [shīsàn]
france:
se séparer
germane:
sich trennen
hebree:
להיפרד
hispane:
desunirse, separarse, dispersarse, dividirse
japane:
散らばる [ちらばる], 別れる [わかれる]
pole:
oddzielać się, rozdzielać się, rozłączać się, rozpraszać się (rozrzucać), rozstawać się (z kimś), rozchodzić się (z kimś), separować się
ruse:
разъединиться, разделиться, разойтись, расстаться
ukraine:
роз’єднуватися, розділятися, розходитися, розлучатися

nedisigebla

Kiun oni ne povas disigi, kiu ĉiam kunestas kun...: [ŝi] estis la bela najado de tiu fonto, kiu nedisigeble apartenis al ĝi [23]; ili sendube […] ricevis edukon en diversaj kolegioj, sed ili havas tre strangajn manierojn, kiuj kompreneble estas nedisigeblaj de scienca rango [24]; estas libroj, kiuj fariĝas niaj nedisigeblaj amikoj [25].
beloruse:
непадзельны, неразьдзельны
ĉeĥe:
neodlučný, nerozborný, nerozlučný
ĉine:
密不可分 [mìbùkěfēn], 不能分 [bùnéngfèn], 不可分 [bùkěfēn], 形影不离 [xíngyǐngbùlí]
france:
inséparable
germane:
unzertrennlich, untrennlich verbunden
hispane:
inseparable
japane:
分割できない [ぶんかつできない], 不可分の [ふかぶんの]
slovake:
nerozlučný
ukraine:
нероздільний, неподільний, нерозлучний

fokusdiseco

angle:
eccentricity
beloruse:
эксцэнтрысытэт
ĉeĥe:
excentricita, výstřednost
ĉine:
离心率 [líxīnlü], 偏心率 [piānxīnlü]
france:
excentricité (d'une conique)
germane:
Exzentrizität
pole:
mimośród
portugale:
excentricidade
ruse:
эксцентрицитет, эксцентриситет
slovake:
excentricita, výstrednosť
ukraine:
ексцентритет

administraj notoj

fokus~eco: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.