*pens/i

*pensi

(x)
1.
Formi, kunligi kaj volvi ideojn en la spirito: mi pensas, do mi ekzistas; li nur ripetas, kion aliaj pensis antaŭ ol li; malpia penso [1]; la pensmaniero de malvirtuloj [2]; [ili] ne pensas pri danĝero [3]; kiu multe babilas, pensas malmulte PrV ; ilia koro pensas pri perfortaĵo [4]; ŝi pensas pri kampo kaj aĉetas ĝin [5]; ŝerce dirite, cele pensite PrV ; ŝi estis ĉiam silenta kaj enpensa [6]. SUB:fantazii, imagi, mediti, kontempli, revi
2.
Opinii: laŭ […] la inĝenieroj tiu ĉi fervojo estas konstruota en la daŭro de du jaroj, sed mi pensas, ke ĝi estos konstruata pli ol tri jarojn [7]; Volapük ne estis venkita de Esperanto, kiel multaj personoj pensas tute erare [8]; mi kredeble ne povos veni, ĉar mi pensas, ke mi mem havos hodiaŭ gastojn [9]; ĉiu, kiu ŝin vidis, povis pensi, ke li vidas la patrinon [10]; Eli pensis, ke ŝi estas ebria [11]; li pensis, ke ŝi estas publikulino, ĉar ŝi kovris sian vizaĝon [12]; mi pensis, ke eble mi mortos pro ŝi [13]; kion vi pensas pri mia projekto VdE ?
1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 15:9
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 22:18
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 18:10
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 24:2
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 31:16
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
7. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, §25.
8. Zamenhof: Parolado antaŭ la Sepa Kongreso Esperantista, (Antwerpen, 1911-08-12).
9. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, §41.
10. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, §11.
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 1:13
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 38:15
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 26:9
afrikanse:
gedink
albane:
mendimi
amhare:
አሰብኩ
angle:
think
arabe:
يعتقد
armene:
միտք
azerbajĝane:
fikir
beloruse:
думаць, мысьліць, меркаваць
bengale:
চিন্তার
birme:
စိတ်ထင်
bosne:
mislio
ĉeĥe:
domnívat se, myslet, myslit, mínit, zamýšlet
ĉine:
思 [sī], 思維 [sīwéi], 思维 [sīwéi], 心机 [xīnjī], 心機 [xīnjī], 暗想 [ànxiǎng], 想 [xiǎng], 动脑筋 [dòngnǎojīn], 動腦筋 [dòngnǎojīn], 忖 [cǔn], 寻味 [xúnwèi], 尋味 [xúnwèi], 以为 [yǐwéi], 以為 [yǐwéi], 認為 [rènwéi], 认为 [rènwéi]
dane:
tænkte
estone:
arvasin
eŭske:
pentsatu
filipine:
palagay
france:
penser
galege:
pensaba
germane:
denken 1. nachdenken
guĝarate:
વિચાર્યું
haitie:
te panse
haŭse:
tsammani
hinde:
सोचा
hispane:
1. pensar 2. creer
hungare:
1. gondol, gondolkodik, gondolkozik 2. vél, vélekedik, tart (vél)
igbe:
chere
indonezie:
1. berpikir, memikirkan 2. berpikir, berpendapat
irlande:
shíl
islande:
hugsun
japane:
考え [かんがえ]
jave:
panginten
jide:
ℷעדאַנק
jorube:
ro
kanare:
ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ
kartvele:
ეგონა
katalune:
1. pensar 2. creure
kazaĥe:
ой
kimre:
meddwl
kirgize:
ой
kmere:
គិតថា
koree:
생각
korsike:
pinsau
kose:
ingcinga
kroate:
mislio
kurde:
pojin
latine:
cogitavit
latve:
doma
laŭe:
ຄິດວ່າ
litove:
mintis
makedone:
мисли
malagase:
nihevitra
malaje:
fikir
malajalame:
ചിന്ത
malte:
ħasbu
maorie:
whakaaro
marate:
विचार
monge:
xav
mongole:
гэж бодсон
nederlande:
denken
nepale:
लाग्यो
njanĝe:
ndinaganiza
okcidentfrise:
tins
panĝabe:
ਸੋਚਿਆ
paŝtue:
فکر
pole:
myśleć, mniemać
portugale:
1. pensar
ruande:
yatekereje
rumane:
gândi
ruse:
1. мыслить 2. думать
samoe:
manatu
sinde:
فڪر
sinhale:
කල්පනා
skotgaele:
smaoineachadh
slovake:
domnievať sa, myslieť, zamýšľať
slovene:
mislila
somale:
fikirka
ŝone:
pfungwa
sote:
nahana
sunde:
pikiran
svahile:
wazo
taĝike:
фикр
taje:
คิด
tamile:
நினைத்தேன்
tatare:
– дип уйлады
telugue:
ఆలోచన
tibete:
བསམ་བློ་གཏོང་
ukraine:
думка
urdue:
سوچا
uzbeke:
fikr
vjetname:
nghĩ
volapuke:
tikön
zulue:
bacabanga

penso

1.
Tio, kion oni pensas en iu momento; rezulto de la ago pensi: parolo anĝela, sed penso pri ŝtelo PrV ; ĉiuj pensoj kaj intencoj de iliaj koroj estas nur malbono [14]; la pensoj de feliĉuloj [15]; li staris dum tridek sekundoj sen respondi, sed liaj pensoj ne estis atingeblaj [16]; la pensomondo de […] artistoj [17]. SUB:ideo, opinio, vidpunkto2
2.
Pensado: la penso de la homa koro estas malbona jam de lia juneco [18]; boligi la kaldronon de l' ideoj en la kuirejo de la penso [19].
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 6:5
15. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ijob 12:5
16. Konstanten Krysakov: Kota akvo, Monato, 2000/03, p. 28
17. Monato, Guido van Damme: Pli interese estas kreskigi kukurbojn, 2004
18. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 8:21
19. Manoel BORGES DOS SANTOS: Poemoj, Monato, 2000/04, p. 32
angle:
thought
beloruse:
1. думка, меркаваньне 2. мысьленьне
ĉeĥe:
myšlenka, nápad
ĉine:
思維 [sīwéi], 思维 [sīwéi], 思想 [sīxiǎng], 念头 [niàntou], 念頭 [niàntou], 念 [niàn], 思潮 [sīcháo]
france:
pensée
germane:
1. Gedanke 2. Denken
indonezie:
pikiran, ide, gagasan, pendapat 2. pemikiran
japane:
考え [かんがえ], 思い [おもい], 思想 [しそう]
pole:
myśl
rumane:
gînd
slovake:
myšlienka
taje:
ความคิด
ukraine:
думка, гадка, міркування

pensado

Kapablo pensi: mia scio estas bazita sur mia propra pensado [20]; leĝoj de pensado EE ; konscia pensado (vd introspekto) Marta ; tiu proceso de la homa moviĝado, pensado kaj sentado, kiu estas nomata vivo Marta ; eterna nokto sen pensado kaj sonĝado (morto) ŝin atendis [21].
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
21. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
angle:
thinking, thought
beloruse:
мысьленьне
ĉeĥe:
myšlení, přemýšlení
ĉine:
思維 [sīwéi], 思维 [sīwéi], 思想 [sīxiǎng], 思維方式 [sīwéifāngshì], 思维方式 [sīwéifāngshì], 心 [xīn], 思惟 [sīwéi]
france:
noèse, pensée
germane:
Denken
hispane:
pensamiento
hungare:
gondolkodás
indonezie:
pemikiran
japane:
思考 [しこう]
katalune:
pensa, pensament
nederlande:
het denken
pole:
myślenie
rumane:
gândire
ruse:
мышление
slovake:
myslenie
ukraine:
мислення, міркування

pensaĵo

(malofte) Interaranĝo de pensoj1: elpensaĵo FK ; bedaŭrinde la fonto de la pensaĵo ne plu troviĝas en la reto [22]; la ideoj estas la atomoj de la pensaĵo, kaj la pensaĵo estas kombinaĵo de ideoj [23].
22. Pioniroj de Esperanto ‐ esplori la pasinton por ...
23. Ideo
beloruse:
думка, ідэя
ĉine:
念 [niàn], 思潮 [sīcháo], 思想 [sīxiǎng], 思路 [sīlù], 念头 [niàntou], 念頭 [niàntou]
france:
noème, pensée
germane:
Gedanke
hispane:
idea, concepto
hungare:
gondolat
katalune:
idea, concepte
nederlande:
gedachte
pole:
idea, myśl
portugale:
ideia
rumane:
idee, cugetare
ruse:
мысль

pensema

Ema al pensado; videble pripensanta: vizaĝo pensema, honesta kaj milda Marta ; saĝa, modesta, pensema, studema, neniam laŭta, kvankam obstineta, li ĉiam evitis suferigi iun ajn VivZam ; lia rigardo estis pensema kaj revema [24]; Karlo estis tre pensema knabeto kaj jam havis siajn precizajn ideojn pri multaj aferoj [25].
24. Monato, Julian Modest: Nina kaj la knabo, 2008
25. E. Privat: Karlo, 1926
angle:
thoughtful, pensive
beloruse:
задумлівы, задуменны
ĉeĥe:
přemýšlivý
ĉine:
悠 [yōu], 周到 [zhōudào]
france:
réfléchi
germane:
nachdenklich
indonezie:
suka berpikir, penuh pemikiran, bijaksana
japane:
物思いにふけった [ものおもいにふけった], 思慮深い [しりょぶかい]
pole:
zamyślony
rumane:
îngândurat
slovake:
premýšľavý
ukraine:
вдумливий

pensero

Nekompleta elemento de penso, de rezono: mia menso forvagas, ke ĝi saltetas de pensero al pensero [26]; mi estis kaj mense kaj fizike tro elĉerpita […] kaj neniel povis ekhavi la ideon ke mi ordigu la disajn penserojn [27].
26. Internaciaj metaforoj / Pri aliaj lingvoj / Forumo
27. Okada H., trad. Konisi G.: Notoj pri la Delto, 1992
angle:
fragment of thought
beloruse:
абрывак думкі
france:
élément de pensée
germane:
Gedankenfetzen
indonezie:
potongan pemikiran
pole:
strzęp myśli
rumane:
fragment de gând

pensisto, pensulo

Homo, kiu profunde pensas: la maljuna pensulo predikis amon, pacon, kaj studadon VivZam ; konstatoj de seriozaj pensuloj [28]; unu el la ĉefpensuloj de la dua duono de la dudeka jarcento [29]; lando de poetoj kaj pensuloj [30]; Gersom Scholem [estis] fama nemulte ortodoksa berlina jud-asimilita pensisto [31].
28. Gilbert Ledon: Morti miskomprene (1), Monato, 2000/12, p. 4
29. Monato, Donald Broadribb: Popularsciencaj kaj socikritikaj artikoloj, 2008
30. Monato, Stefan Maul: Histerio, 2005
31. Monato, Armando Zecchin: Ĉu vere okazis sang-oferaj paskoj?, 2007
angle:
thinker
beloruse:
мысьліцель, мысьляр
ĉeĥe:
mudrlant, přemýšlivý čl.
ĉine:
思想家 [sīxiǎngjiā]
france:
penseur
germane:
Denker lando de poetoj kaj ~uloj: Land der Dichter und Denker.
hispane:
pensador
hungare:
gondolkodó
indonezie:
pemikir
japane:
思想家 [しそうか]
katalune:
pensador
nederlande:
denker
pole:
intelektualista, myśliciel
rumane:
intelectual
ruse:
мыслитель
slovake:
premýšľavý človek
ukraine:
мислитель

pensiga

Liveranta temon por pensi, inspiranta pensaĵojn: pensiga raporto [32]; la datreveno ne estu gaja afero, sed pensiga, solena ceremonio [33]; rakontaro sukcesa, leĝera, sed kelkfoje pensiga [34]; [li] trovis mian analizon tiel pripensiga, ke li tradukis ĝin [35].
32. Monato, Paul Gubbins: Taglibro de l' (antaŭ)milito ... el la lando de Ŝekspiro (2), 2003
33. Paŭlo Gubbins: Reviviĝas la fantomoj -- de 1944, Monato, 1994/06, p. 11
34. Monato, Donald Broadribb: Plezuro diluita de mislingvaĵoj, 2003
35. Monato, Eskil Svane: Milito necesa, 2003
angle:
thought-provoking
beloruse:
які прымушае задумацца
ĉeĥe:
nutící k zamyšlení
ĉine:
耐人寻味 [nàirénxúnwèi], 耐人尋味 [nàirénxúnwèi], 发人深省 [fārénshēnxǐng], 發人深省 [fārénshēnxǐng], 发人深思 [fārénshēnsī], 發人深思 [fārénshēnsī]
france:
profond (qui inspire la réflexion), qui donne à penser
germane:
bedenkenswert, nachdenkenswert, zum Denken anregend
hispane:
profundo, que induce a reflexión
hungare:
elgondolkoztató
indonezie:
menggugah pikiran
japane:
考えさせる [かんがえさせる]
katalune:
profund, que indueix a reflexió
nederlande:
tot nadenken stemmend
pole:
dający do myślenia, pobudzający do myślenia
rumane:
provocatoare de gândire, stimulează la gândire
ruse:
наводящий на размышление, заставляющий задуматься
slovake:
nútiaci k zamysleniu
ukraine:
який викликає певну думку, спонукає замислитися

pensigi

(tr)
Inspiri, trudi, elvoki pensaĵon, ideon, supozon: tio pensigas nin pri la homo, kiu diris: „Ne aĉetu libron por Johano, ĉar li jam havas unu“ [36]; jam tre virineca, ĉar, dum ŝi mem ne pensis, ŝi pensigis la aliajn [37]; kaŝiteco povus pensigi, ke mi kaŝas min kontraŭ la batoj, aŭ ke mi hontas kaj timas konfesi publike miajn principojn [38]; li pensigis ilin, ke ili silentigis min, la ĉefmalamikon, por ĉiam [39]; tion ni faras por tio, ke la formo „okupis“ ne pensigu, ke mia okupiteco jam pasis [40].
36. F. R. Banham: Recenza relativeco, Nica Literatura Revuo, 3:4
37. trad. A. Nurak: Memorindaj diroj, Nica Literatura Revuo, 4:4
38. L. L. Zamenhof: [Kion Zamenhof ne povis diri en Ĝenevo], Nica Literatura Revuo, 4:6
39. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 16a
40. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, Respondo 48a, Oficiala Gazeto, 1913, p. 293
angle:
suggest, make one think
beloruse:
прымушаць задумацца, наводзіць на думку
ĉine:
耐人寻味 [nàirénxúnwèi], 耐人尋味 [nàirénxúnwèi]
france:
évoquer, faire penser
germane:
zum Denken anregen, nachdenklich machen, erinnern an
hispane:
hacer pensar
hungare:
meggondolkodtat, gondolkozásra késztet, sugall
indonezie:
menyarankan, membuat berpikir, menggugah pikiran
katalune:
fer pensar
pole:
dawać do myślenia, zastanawiać
rumane:
da de gandit, cugeta
ruse:
внушить мысль, навести на мысль, надоумить, заставить думать

antaŭpensi

(tr)
Pripensi antaŭ la ago: antaŭpensita krimo; mi tute ne povis antaŭpensi ion similan [41]; natura lingvo […] estiĝas neantaŭpensite [42].
41. Monato, Clair Mahé: La okcitana lingvo, 2006
42. Monato, Garvan Makaj: Lingvoj, ĉu naturaj, ĉu artefaritaj?, 2012
beloruse:
задумваць
ĉine:
思忖 [sīcǔn], 忖 [cǔn], 預謀 [yùmóu], 预谋 [yùmóu], 慮 [lù:], 虑 [lù:], 深思 [shēnsī]
france:
élaborer (préméditer), préméditer
germane:
bedenken, durchdenken, vorher nachdenken
hispane:
planear (hacer un plan) antaŭ~ita: preconcebido.
hungare:
előre elgondol, kitervel
indonezie:
berpikir dahulu
katalune:
planejar antaŭ~ita: preconcebut.
nederlande:
tevoren bedenken
pole:
przemyśleć, rozważyć
rumane:
gandeste-te bine, considera
ruse:
предумышлять, замыслить
ukraine:
обдумувати (наперед/заздалегідь)

antaŭpripensi

(tr)
Anticipe pripensi: vi lin venĝu, antaŭpripensanta FK ; mi povas bone kompreni, ke la sanktaj viroj, konfuzite de tia terura okazintaĵo, ne zorge antaŭpripensis tian deziresprimon [43].
43. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 10
angle:
think before acting, give forethought
beloruse:
абдумваць загадзя
ĉine:
寻思 [xúnsī], 尋思 [xúnsī], 忖 [cǔn], 思忖 [sīcǔn]
france:
réfléchir d'avance
hispane:
reflexionar por adelantado
hungare:
előre megfontol
katalune:
reflexionar per endavant
pole:
obmyślać, rozważać
rumane:
chibzuiește, discuta

*elpensi [44]

(tr)
1.
Krei per pensado ion novan: eĉ plej freneza imago ne povus elpensi ion similan; maŝinoj elpensitaj de specialistoj [45]; li elpensis la kartludadon Fab3 ; la aerostatoj estas jam elpensitaj [46]; la elpensinto de tiu supo [47]; li ne elpensis la filozofian ŝtonon PrV ; li pulvon ne elpensis (li ne estas tre inteligenta) PrV ; VD:eltrovi, inventi, malkovri
Rim.: Krom tiuj aprobaj sencoj, „elpensi“ ankaŭ povas havi la sencon de fantazii (aproban aŭ mallaŭdan):
2.
Inventi fantazion, pretekston, mensogon ks: ili kaptiĝu per la artifikoj, kiujn ili elpensis [48]; ho, vi povas tuj elpensi ian fabelon [49]! deliranto aplikas propran logikon: tiun de raciecigo de fantazi[i]taj elpensoj [50]; klaĉuloj en najbara vilaĝo volonte donas detalojn, plejparte elpensitajn [51]; oni ne volis kredi min kaj trudis al mi konfesi pri mensogo, dum por mi estis ne elpensaĵoj, sed simpla vero [52]; Roman' antikva, aĵ' klasika, / Elstare dika, dika, dika ‐ / Sen elpensaĵo romantika, / Nur kun edifo kaj prudent' [53].
44. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, el'pens'
45. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Kroniko 26:15
46. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
47. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
48. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 10:2
49. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto
50. J. Camacho: La liturgio de l' foiro, 1999
51. Donald Broadribb: Inter la dek plej bonaj romanoj, Monato, 2000/11, p. 26
52. C. Piron: Intervjuo al Hokan Lundberg, 2007
53. A. Puŝkin, trad. M. Bronŝtejn: Graf' Nulin, [2000?]
angle:
devise, invent, make up, think up
beloruse:
выдумваць
ĉeĥe:
vymyslet
ĉine:
发明创造 [fāmíngchuàngzào], 發明創造 [fāmíngchuàngzào], 虚构 [xūgòu], 虛構 [xūgòu], 想出 [xiǎngchū], 造 [zào], 动脑筋 [dòngnǎojīn], 動腦筋 [dòngnǎojīn]
france:
inventer li pulvon ne elpensis: il n'a pas inventé l'eau chaude. el~aĵo: invention.
germane:
ausdenken, erfinden, ersinnen [ark] el~aĵo: Ausgedachtes, Erfindung.
hispane:
inventar, idear
hungare:
kitalál, kigondol
japane:
考え出す [かんがえだす], 発案する [はつあんする], 発明する [はつめいする]
katalune:
inventar, idear
nederlande:
bedenken
pole:
wymyślać
portugale:
inventar el~aĵo: invenção.
rumane:
inventa
ruse:
выдумать el~aĵo: выдумка.
slovake:
vymyslieť
ukraine:
видумувати, вигадувати, винаходити

elpensaĵo

1.
Io elpensita, io novkreita; invento: kelke da pecoj de la estonta elpensaĵo, kiun oni nomos ĥemiaj alumetoj [54]; tiuj bufedoj estas tamen bonega elpensaĵo [55]! VD:kreaĵo1
2.
Elpensita fantazio, inventaĵo, elturno, preteksto ks: Prometeo estas laŭdire nur elpensaĵo de la poetoj [56]; ne utilis al mi […] diri tiun veron, […] ili, male, juĝis ĝin kiel mensogon kaj elpensaĵon mian [57]; pereu iliaj malvirtaj elpensaĵoj [58]; oni ripetadas antaŭ ili la plej fantaziajn malverajn elpensaĵojn [59]. VD:imagaĵo
54. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
55. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
56. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro LXXIII
57. Don Miguel de Cervantes Saavedra: Don Kiĥoto de la Manĉo en Barcelono (5 ĉapitroj), Ĉapitro LXIII
58. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XV
59. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dekunua Ĉapitro
angle:
invention
beloruse:
выдумка, вымысел, вынаходніцтва
ĉine:
发明 [fāmíng], 發明 [fāmíng]
france:
invention
germane:
Erfindung 2. Ausgedachtest
indonezie:
penemuan

enpensema, enpensiĝema

Ema enpensiĝi, absorbiĝi en pensado: li […] gapis kun oblikve klinita kapo, kiel profunde enpensema kokido [60]; belo splende brilis en viaj okuloj ridantaj kaj elfuĝemaj, kaj vi, ĝojplena kaj enpensema, vin levis sur la sojlon de juneco [61]; kaŝa objekto de enpensiĝemaj romantikuloj [62]. VD:revema
60. Mo Yan, trad. Vejdo: Travidebla Ruĝa Rafano, 2012
61. Giacomo Leopardi: Al Silvia
62. Vikipedio, Blue in Green
angle:
pensive
beloruse:
задумлівы, задуменны
ĉine:
悠 [yōu]
france:
pensif
germane:
nachdenklich
pole:
zamyślony
rumane:
meditativ

enpensiĝi

Esti absorbita en penso: ĉiu timas enpensiĝi serioze eĉ unu minuton pri la mokata ideo EE ; enpensiĝinte li sidis en sia malgranda ĉambro [63]; la gefianĉoj sidis […] tute enpensiĝinte [64]. VD:mediti
63. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Kupra porko
64. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
angle:
get absorbed in thought
beloruse:
задумвацца, паглыбляцца ў думкі
ĉine:
思忖 [sīcǔn], 沉思 [chénsī]
france:
se concentrer, méditer (réfléchir), réfléchir (méditer)
germane:
nachdenken, meditieren, in Gedanken versinken, in sich gehen
hispane:
embobarse, abstraerse
hungare:
gondolataiba mélyed, elgondolkodik
japane:
考え込む [かんがえこむ]
katalune:
embadalir-se, abstreure's
nederlande:
in gedachten verzinken
pole:
dumać (zamyślić się)
rumane:
medita (reflecta asupra)
ruse:
задуматься

liberpensulo

Ateismano: religie li estis liberpensulo, sed en la fino de sia vivo li aliĝis al la tutmonda Bahai-movado [65]; ceteran parton de ĉiu religio [li povus] rigardadi kiel morojn de lia gento, se li estas liberpensulo [66]; subtenantoj de la scienco kaj liberpensuloj asertas, ke la problemo devas esti rigardata el nure fizika vidpunkto [67]. VD:ateisto, framasono, intelektulo, klerulo, libertinismo
65. Privat Edmond: Aventuroj de pioniro, ĉapitro 51a, p. 116a
66. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Kion Zamenhof ne povis diri en Ĝenevo
67. Monato, Roberto Pigro: Ŝtonĵeto sen cenzuro, 2015
angle:
freethinker
beloruse:
вальнадумец
ĉeĥe:
volnomyšlenkář, čl. neuznávající dogmata
france:
libre-penseur (subst.)
germane:
Freigeist, Freidenker
hispane:
librepensador
hungare:
szabadgondolkodó
indonezie:
pemikir bebas
japane:
自由思想家 [じゆうしそうか], 無神論者 [むしんろんしゃ]
katalune:
lliurepensador
pole:
wolnomyśliciel
rumane:
liber-cugetător
ruse:
свободомыслящий (сущ.)
slovake:
voľnomyšlienkar
ukraine:
вільнодумець, атеїст, безбожник

postpenso

Penso venanta post la koncerna okazo, pli malfrue aŭ tro malfrue: verŝajne mi ne estos la sola, kiu trovos la postpensojn de la poeto ne nepre plibonigoj [68]; vi ne havas tempon por la postpenso [69].
68. W. Auld: Antaŭparolo de „Izolo“, 1977
69. Red Hot Chili Peppers - Dark necessities lyrics ...
angle:
afterthought
beloruse:
думка наўздагон, рэфлексія
ĉine:
后感 [hòugǎn], 後感 [hòugǎn]
france:
réflexion après coup
indonezie:
renungan
pole:
refleksja
rumane:
cugetare

prempenso

Obsedo: kvazaŭ posedita de ia prempenso [70].
70. Francisco Cândido Xavier: De la spirito Emmanuel ‐ Antaŭ du mil jaroj
angle:
obsession
beloruse:
прычэпная думка, неадчэпная думка
ĉeĥe:
vtíravá myšlenka
ĉine:
热衷 [rèzhōng], 熱衷 [rèzhōng]
france:
obsession
germane:
Besessenheit, Obsession
hispane:
obsesión
hungare:
rögeszme, kényszerképzet
indonezie:
obsesi
japane:
強迫観念 [きょうはくかんねん]
katalune:
obsessió
nederlande:
obsessie
pole:
obsesja
rumane:
obsesie
ruse:
навязчивая идея
slovake:
vtieravá myšlienka

*pripensi [71]

(tr)
Uzi siajn spiritajn fortojn pri aparta temo por atingi juĝon aŭ decidon; profundigi sian penson pri farota ago: virtulo pripensas respondon [72]; li respondis sen pripenso [73]; niaj samideanoj havu okazon pripensi la aferon kaj eble esprimi ian utilan opinion [74]; ne pripensu malbonon kontraŭ via proksimulo [75]; pripensu malrapide kaj agu decide PrV ; tia grava afero postulis pripenson BdV ; nepripensita parolo [76].
VD:mediti
71. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, pri'pens'
72. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 15:28
73. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro III
74. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 4. Vortaroj
75. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 3:29
76. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 12:18
angle:
ponder, reflect, think about
beloruse:
абдумваць
ĉeĥe:
promyslit, přemýšlet, rozvážit, usoudit, uvážit, zvážit
ĉine:
再考慮 [zàikǎolǜ], 再考虑 [zàikǎolǜ], 加盖 [jiāgài], 加蓋 [jiāgài], 思考 [sīkǎo], 反思 [fǎnsī], 沉思 [chénsī], 审订 [shěndìng], 審訂 [shěndìng], 有屋頂 [yǒuwūdǐng], 有屋顶 [yǒuwūdǐng], 認真考慮 [rènzhēnkǎolǜ], 认真考虑 [rènzhēnkǎolǜ], 暗想 [ànxiǎng], 忖 [cǔn], 从长计议 [cóngchángjìyì], 從長計議 [cóngchángjìyì]
france:
considérer, réfléchir (à qc) nepri~ita: irréfléchi.
germane:
durchdenken, überlegen, überdenken, darüber nachdenken nepri~ita: unüberlegt, unbedacht.
hispane:
meditar, reflexionar
hungare:
meggondol, megfontol nepri~ita: meggondolatlan.
indonezie:
menimbang, mempertimbangkan, merenungkan
japane:
思案する [しあんする], 考慮する [こうりょする]
katalune:
reflexionar, meditar, rumiar
nederlande:
overdenken nepri~ita: onbedachtzaam.
pole:
namyślać się, obmyślać, pomyśleć, przemyśleć
rumane:
să gândești, chibzuiește, cugeta
ruse:
обдумать
slovake:
premyslieť, rozmyslieť, uvážiť
taje:
ครุ่นคิด
tibete:
བསམ་བློ་གཏོང་
ukraine:
обдумувати, обмірковувати, роздумувати, зважувати

pripensema

Momente aŭ karaktere inklina al pripenso, al konsiderado de demando: pripensema kaj prudenta homo [77]; vi estas facilanima knabo, […t]iel nepripensema [78]; kiam mi demandas al Marina, kion Saĥarov laŭ ŝi pensus pri la politika evoluo de la lastaj jaroj, ŝi silentiĝas kaj aspektas pripensema [79].
VD:meditema
77. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Kion la patro faras, estas ĉiam ĝusta
78. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
79. K. Kniivilä: Homoj de Putin, 2016
angle:
reflective, thoughtful, pensive
beloruse:
удумлівы, разважлівы
ĉine:
周到 [zhōudào], 心眼大 [xīnyǎndà]
france:
pensif
germane:
bedacht, überlegt
indonezie:
reflektif, bijaksana, penuh pertimbangan
japane:
思慮深い [しりょぶかい]
pole:
skory do przemyśleń
rumane:
predispus la gândire
ukraine:
вдумливий, розважливий, розважний

pripensinda

Kiun pripensi estas bone, profite: [tiu revo] restis por li ĉiam pripensinda: […] la ideo pri unu homa lingvo VivZam ; koncerne mia enua vivo, ĝi ne estis pripensinda [80]; jen kelkaj pripensindaj ideoj, kiujn mi proponas al diskuto de ĉiuj Lanti .
VD:interesa
80. D. Defo, trad. A. Krafft: Robinsono Kruso, 1908
angle:
worth consideration, worth thinking about
beloruse:
варты абдумваньня
ĉine:
耐人寻味 [nàirénxúnwèi], 耐人尋味 [nàirénxúnwèi]
france:
digne de considération
germane:
bedenkenswert, überlegenswert
hispane:
merecedor de atención
indonezie:
patut dipertimbangkan, patut direnungkan
katalune:
mereixedor d'atenció
pole:
do rozważenia
rumane:
considera

revpensi

(ntr)
Akcepti agrablan iluzion kiel veron kaj premison: [tiaj frazoj] ne priskribas la realon, sed preskribas ĝin laŭ meĥanismo, kiun angloj nomas wishful thinking ‐ revpensado [81].
81. J. Camacho: La liturgio de l' foiro, 1999
beloruse:
летуцець, крозіць, марыць
ĉine:
做白日夢 [zuòbáirìmèng], 做白日梦 [zuòbáirìmèng], 幻想 [huànxiǎng], 一厢情愿 [yīxiāngqíngyuàn], 一廂情願 [yīxiāngqíngyuàn]
france:
s'illusionner, prendre ses désirs pour des réalités
germane:
Wunschdenken
hispane:
soñar despierto rev~ado: pensamiento desiderativo (que expresa deseo).
hungare:
ábrándozik, álmodozik
katalune:
somiar despert rev~ado: pensament desideratiu.
pole:
marzyć
rumane:
visa
ruse:
предаваться иллюзиям, строить иллюзии

senpripensa

Aganta aŭ okazanta sen pripenso, sen plano, facilanime: de senpripensa rekomendo venas ploro kaj plendo PrV ; malserioza kaj senpripensa karaktero (frivola, vanta). kiam finiĝos viaj senpripensaj fieksperimentoj [82]?
82. trad. P. Moĵaev: Ivan Vasiljeviĉ Ŝanĝas la Profesion, 2010
angle:
rash, uncritical, thoughtless, inconsiderate
beloruse:
неабдуманы, неразважлівы
ĉeĥe:
bezmyšlenkovitý, lehkovážný, nepředložený, nerozvážný, nerozvážný, ukvapený, zbrklý
ĉine:
不周 [bùzhōu], 粗心 [cūxīn], 不注意 [bùzhùyì], 冒失 [màoshi], 孟浪 [mènglàng]
france:
écervelé, étourdi senpri~a: irréfléchi.
germane:
unbedacht, unüberlegt
hungare:
senpri~a: meggondolatlan.
indonezie:
gegabah, ceroboh, sembrono, terburu-buru (dlm berpikir dsb.), tergesa-gesa (dlm berpikir dsb.)
japane:
考えなしの [かんがえなしの], 軽率な [けいそつな]
pole:
bezmyślny (nieobmyślony), machinalny, niedorzeczny, nierozważny
rumane:
necugetat (neconsiderat), machinală, ridicol, nerezonabil
slovake:
nepremyslený, nerozmyslený, nerozvážny
ukraine:
необдуманий, нерозважний, легковажний

administraj notoj

pri rev~i: 
    Mi ne klare komprenas la sencdiferencon disde "iluziigi sin".
    [MB]
prem~o: Mankas dua fontindiko.
rev~i: Mankas dua fontindiko.