*
-estr/
UV
- I.
-
-estr
-
Sufikso signifanta tiun, kiu efektive direktas, funkciigas la aferon,
montritan de la radiko:
la ŝipanoj devas obei la ŝipestron
[1];
la regnestro de nia lando estas […] saĝa reĝo
[2];
imperiestrino
FK
;
militestro
[3];
milestroj, centestroj, kvindekestroj, kaj dekestroj
[4];
policestro
[5];
Faraono koleriĝis kontraŭ siaj du korteganoj, kontraŭ la vinistestro kaj
kontraŭ la bakistestro
[6];
la palacestro kaj la urbestro kaj la plejaĝuloj […] sendis al Jehu
[7];
la urbestro staris ĉe la malfermita fenestro
[8];
la lokomotivestroj estas egale fieraj, kiam iliaj maŝinoj estas ornamitaj,
kiel domestrino, kiam ŝiaj ĉambroj estas ordigitaj
FK
;
vilaĝano kreditas, vilaĝestro pruntas
PrV
.
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 372.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 373.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 21:224.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 18:255.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XVI6.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 40:27.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 10:58.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝi estis tute sentaŭga
- beloruse:
- суфікс са значэньнем «кіраўнік»
- ide:
- -estr
- signune:
- g@33
- II.
-
Samsignifa memstara vortero.
*estro
-
Iu, kiu estas ĉe supera kaj unua rango, kaj posedas
efektivan ordonpovon:
la estroj de la komunumo
[9];
la estroj de la triboj
[10];
ho filino de la Ĥaldeoj, ĉar oni ne plu nomos vin estrino de regnoj
[11];
Klaro turnis sin al la estrino de la laborejo
Marta
;
[la] estro de la korpogardistoj
[12];
la estro de la malliberejo
[13];
Jozef estis la estro super la lando, kaj li estis la vendanto de la greno por la
tuta popolo
[14];
Jozef ordonis al la estro de sia domo jene: plenigu la sakojn de tiuj homoj
per greno tiom, kiom ili nur povas porti
[15].
ĉefoano
- angle:
- leader, boss, head (leader), chief
- beloruse:
- начальнік, кіраўнік, галава
- ĉeĥe:
- ředitel, náčelník, předseda, představený, vedoucí, šéf
- ĉine:
- 主席 [zhǔxí], 委员长 [wěiyuánzhǎng], 領袖 [lǐngxiù]
- france:
- chef, dirigeant, supérieur (chef), responsable (chef)
- germane:
- Leiter, Vorsitzender, Vorsteher
- hispane:
- jefe, dirigente, superior (jefe)
- hungare:
- vezető, irányító, főnök
- ide:
- chefo
- japane:
- 長 [なが], 長官 [かみ]
- nederlande:
- leider, hoofd (leider), baas, chef
- pole:
- szef, kierownik, zwierzchnik, naczelnik, zawiadowca, dowódca, wódz
- portugale:
- chefe, diretor
- ruse:
- начальник, руководитель, глава
- slovake:
- predstavený, vedúci
- tokipone:
- jan lawa
- ukraine:
- начальник, командир, директор, завідувач, ватажок
estri
(tr)
-
Esti estro super, regi:
rigardinte la okulojn […] de homo, kiu kutimis estri milionojn, la
pastro kliniĝis ĝis la tero
[16];
li nun trograndaĝis por labori, kaj lia filo nun estris la ŝipon
Rob
;
vi pensas, ke li havas grandan influon je Anna Sergeevna? – jes, sed neniu povas
longe estri ŝin
PatrojFiloj
;
la diablo […] estras ilin kaj povas pereigi ankaŭ vin
[17].
komandi,
mastri,
direkti,
gvidi,
regi.
- angle:
- to lead, be the leader of, be the head of
- beloruse:
- кіраваць, быць
начальнікам, вяршэнстваваць
- ĉeĥe:
- být představeným, ovládat, velet, vést
- ĉine:
- 带领 [dàilǐng], 导 [dǎo], 領導 [lǐngdǎo]
- france:
- commander (diriger), diriger (exercer le commandement)
- germane:
- leiten, vorstehen
- hebree:
- לנהל
- hungare:
- vezető, irányító, főnök, vezér
- japane:
- ~の長である [のちょうである], 率いる [ひきいる]
- nederlande:
- leiden, de leiding hebben over, besturen
- pole:
- zarządzać, rządzić, kierować, przewodzić, szefować (pot.)
- ruse:
- управлять, руководить, быть
начальником, главенствовать
- slovake:
- byť na čele, ovládať
- tokipone:
- lawa
- ukraine:
- керувати, управляти, бути начальником, очолювати
estrado
-
Ago estri:
[li] devis akompani lin en la vojaĝo kaj en la estrado
[18];
Varsovia Akademio de Komputilaj Sciencoj kaj Estrado kaj Administrado
[19].
- beloruse:
- кіраваньне
- ĉeĥe:
- estráda, pódium
- ĉine:
- 經營方式 [jīngyíngfāngshì]
- france:
- direction (action de diriger)
- germane:
- Leitung
- hebree:
- דוּכָן
- hungare:
- vezetés, irányítás
- japane:
- 統率 [とうそつ], 采配 [さいはい]
- pole:
- zarządzanie, rządy, kierownictwo, przewodnictwo, zwierzchnictwo
- ruse:
- руководство (действие), управление (действие)
- slovake:
- vedenie, velenie
- ukraine:
- естрада, підмостки
*estraro
-
Grupo de homoj, kiuj kune estas la plej alta
gvida organo de
organizaĵo:
ĉu eble la estraro certe scias, ke ĉi tiu estas la Kristo?
[20];
[ŝi] neniun volis ofendi, precipe sian estraron
[21];
la alta estraro […] eldiris la verdikton
[22];
koran dankon al la Kembriĝa urbestraro, kiu gastame zorgis pri nia bono
[23];
mi ne scias, kiel la estraro povis konfidi al li tian oficon: li estas pli
malbona ol jakobeno
[24];
pri tio povas juĝi nur la estraro de la Lingva Komitato
[25];
la ŝlosilon […] li transdonadis poste nur al la germana poŝta
estraro en Bremeno
FK
;
skandalon en Irlando kaŭzis la kandidatigo de iama juĝisto al la estraro de la
Eŭropa Investobanko
[26].
ĵurio,
komisio,
komitato,
partio1.a,
prezidanto
20.
La Nova Testamento, Johano 7:2621.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova strata lanterno22.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Kuristoj23.
L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de aŭgusto
190724.
N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara25.
L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 4. Vortaroj26.
Garbhan MacAoidh/pg: Malbona investo, Monato, 2000/11, p. 12
- angle:
- board of directors, executive board, board
- beloruse:
- начальства, кіраўніцтва
- ĉeĥe:
- předsednictvo, vedení
- ĉine:
- 监事会 [jiānshìhuì]
- france:
- direction (les dirigeants)
- germane:
- Vorstand, Leitung
- hebree:
- הנהלה
- hispane:
- junta directiva, conjunto de jefes
- hungare:
- vezetőség, főnökség
- ide:
- direktanta komitato
- japane:
- 幹部 [かんぶ], 役員会 [やくいんかい], 理事会 [りじかい]
- nederlande:
- bestuur, directie, raad van bestuur, bestuursorgaan
- pole:
- zarząd, dyrekcja, kierownictwo, zwierzchnictwo, władza (pot.)
- portugale:
- diretoria (os dirigentes)
- ruse:
- начальство, руководство, правление
- slovake:
- predsedníctvo, predstavenstvo, vrchnosť
- ukraine:
- правління, керівництво, начальство, старшина
estreco
-
Ordonpovo de estro:
Diotrefes […] amas la estrecon inter ili
[27];
la patro baldaŭ fordonos al li la estrecon kaj vivos ripoze en siaj kasteloj
[28];
la traveturanta oficisto volos antaŭ ĉio ĉirkaŭrigardi la kadukulejojn, kiuj
estas sub via estreco
[29].
- beloruse:
- вяршэнства
- ĉeĥe:
- vedoucí postavení, vůdcovství
- ĉine:
- 經營方式 [jīngyíngfāngshì]
- france:
- autorité, direction (pouvoir de diriger)
- germane:
- Leitung
- hungare:
- vezetés, irányítás
- japane:
- 威信 [いしん]
- pole:
- władza, rządy, zwierzchność
- ruse:
- главенство
- slovake:
- vedúce postavenie
- ukraine:
- верховенство
estrigi
- beloruse:
- прызначыць кіраўніком
- germane:
- als Vorstand einsetzen, die Leitung übergeben
estrarano
-
Membro de estraro:
la ministro pri edukado [estas] estrarano de la separatisma partio
[32];
ja dum pli ol 40 jaroj li okupis ŝlosilajn poziciojn […] kiel
prezidanto aŭ estrarano de TEJO kaj UEA
[33];
la teknikan funkciigon faris [li] kadre de sia agado kiel estrarano
de Universala Esperanto-Asocio pri informado
[34];
li […] volas silentigi la kritikon per revizio de la interna regularo
pri la estraranoj de Japana Banko
[35];
estontece 35 % de la estraranoj estu virinoj
[36].
32.
IRL: Ĉu paŝoj al paco?, Monato, 2000/06, p. 733.
Monato, Nikolao Gudskov: Opinioj plej kompetentaj, 200734.
Monato, Grigorij Arosev, Andrej Grigorjevskij: Abonu!, 200435.
Monato, Hori Jasuo: Prezidanto de la japana centra banko
profitis, 200636.
Monato, Evgeni Georgiev: Koalicia kompromiso, 2011
- angle:
- board member, director
- beloruse:
- чалец рады дырэктараў
- ĉine:
- 董事 [dǒngshì], 董事会成员 [dǒngshìhuìchéngyuán]
- japane:
- 役員 [やくいん], 理事 [りじ]
- nederlande:
- bestuurslid
- ukraine:
- член правління
urbestraro
-
La plenuma potenco, la direktanta organo de urbo:
koran dankon al la saksa registaro kaj precipe al la Dresdena urbestraro por
la tuta helpo, kiun ili donis al nia kongreso
[37];
urbestraro lin akceptis en la urbodomo
[38];
la Departemento pri Edukado de la Urbestraro de Tel Aviv-Jaffa
[39];
la brusela urbestraro eĉ kreis ŝtopiĝojn, mallarĝigante vojojn, komplikante
vojkruciĝojn kaj limigante rapidecon en la urbocentro al 30 km hore
[40];
la landa registaro forte kritikis la lokan socialistan urbestraron
[41].
magistrato
Rim.:
Iom konfuzige, grandaj urboj foje havas urbestr·aron, t.e. plurajn urbestrojn
kaj urb·estraron, konsistigatan ekz-e el la elektita urba deputitaro. Pli klare oni povus
do paroli pri „la urbestroj“ de la urbo unuflanke kaj la „urba estraro“
aŭ „urba deputitaro“ aliflanke.
- beloruse:
- муніцыпалітэт, гарадзкая рада
- germane:
- Stadtrat