*mastr/o PV

*mastro

Tiu, kiu posedas, ordonas kaj disponas: bona servisto de bona mastro; li estas sia propra mastrino (li vivas fraŭle) PrV ; hundo fidela al sia mastro; mastro en vojo, servantoj en ĝojo (vd kato) PrV trezoro sen mastro; li fariĝos mastro super la trezoroj de oro, arĝento, kaj ĉiuj grandvaloraĵoj de Egiptujo [1]; Romo fariĝis mastro de la mondo; materiala mastro de tiu ĉi lingvo estas la tuta mondo [2]; la spiritaj mastroj de la lingvo [3]; la tutan mastrecon pri Esperanto [Zamenhof] transdonis al la esperantistoj mem [4].
a)
Estro de hotelo gastejo, komercejo: li troviĝis ĝuste antaŭ drinkejo, li volis eniri, sed en la sama momento la drinkejmastro volis eliri [5]; la gasto pagis sian kalkulon kaj kuŝiĝis, la mastro nokte ŝteliris en la stalon, elkondukis la […] azenon [6]; la knabo eniris en gastejon kaj demandis la mastron, ĉu li povas akcepti la bestojn por la nokto [7]; la loĝejoj de la mastro kaj vojaĝantoj okupis tri etaĝojn, malsupre estis drinkejo kaj restoracio [8].
b)
Estro de fabriko aŭ laborejo: la teksa industrio submetiĝis al la postuloj de la britaj mastroj celantaj avide profitigi la proprajn teksejojn en nord-okcidenta Anglio [9].
SUP:estroSUB:ekonomo
1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 11:43
2. Deklaracio pri la esenco de la Esperantismo de la 9-a de Aŭgusto 1905
3. Deklaracio pri la esenco de la Esperantismo de la 9-a de Aŭgusto 1905
4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Kion la patro faras, estas ĉiam ĝusta
6. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tablo kovru vin, la orazeno kaj bastono el sako
7. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 19a
9. Monato, Paul GUBBINS: Ĉe-telefone ... kiu?
afrikanse:
meester
albane:
mjeshtër
amhare:
ጌታ
angle:
master
arabe:
سيد
armene:
վարպետ
beloruse:
гаспадар
bengale:
মাস্টার
birme:
မာစတာ
bretone:
mestr
ĉeĥe:
hospodář, hospodář, majitel, pán, vlastník, zaměstnavatel
ĉine:
师 [shī], 師 [shī], 师傅 [shīfu], 師傅 [shīfu], 师尊 [shīzūn], 師尊 [shīzūn], 师父 [shīfu], 師父 [shīfu], 熟練掌握的人 [shúliànzhǎngwòderén], 熟练掌握的人 [shúliànzhǎngwòderén], 領班 [lǐngbān], 领班 [lǐngbān], 工头 [gōngtóu], 工頭 [gōngtóu]
dane:
mester
estone:
kapten
france:
maitre
galege:
mestre
germane:
Meister, Chef, Herr 1.a Wirt, Ladeninhaber 1.b Geschäftsführer, Betriebswirt, Fabrikant
guĝarate:
માસ્ટર
haitie:
mèt
hinde:
मास्टर
hispane:
amo (señor), capataz
igbe:
ukwu
indonezie:
tuan, empu, majikan, kepala
irlande:
máistir
islande:
húsbóndi
japane:
マスター
jide:
בעל
jorube:
titunto si
kanare:
ಮಾಸ್ಟರ್
kartvele:
საძიებო
kazaĥe:
мастер
kimre:
meistr
kirgize:
кожоюн
kmere:
មេ
koree:
마스터
korsike:
patruni
kose:
inkosi
kroate:
majstor
kurde:
mamoste
latine:
magister
laŭe:
ແມ່ບົດ
litove:
meistras
makedone:
господар
malagase:
tompony
malaje:
induk
malajalame:
യജമാനന്
malte:
kaptan
maorie:
ariki
marate:
मास्टर
monge:
tswv
mongole:
мастер
nederlande:
1.a baas 1.b baas heer, meester
nepale:
मालिक
njanĝe:
mbuye
panĝabe:
ਮਾਸਟਰ
paŝtue:
د بادار
pole:
gospodarz, zarządca, szef
portugale:
amo, senhor, dono, patrão, proprietário
ruande:
shobuja
ruse:
хозяин
samoe:
aliʻi
sinde:
رکن ٿا
sinhale:
ස්වාමියා
skotgaele:
mhaighstir
slovake:
hospodár, majiteľ, pán, vlastník
slovene:
mojster
somale:
sayidkiisii
ŝone:
tenzi
sote:
mong’a
sunde:
ngawasaan
svahile:
bwana
taĝike:
усто
taje:
ปริญญาโท
tamile:
மாஸ்டர்
tatare:
мастер
telugue:
మాస్టర్
ukraine:
майстер
urdue:
ماسٹر
uzbeke:
usta
vjetname:
chủ
zulue:
induna

mastri

(tr)
Esti mastro super, agi kiel mastro de; regi, administri: nia nova grafikisto […] mirinde rapide ekmastris la novan taskon [10]; en tiuj bone strukturitaj landoj oni relative bone mastris la problemojn, ankaŭ ne mankis helpiloj kaj helpantoj [11]; iun tagon, kiam li jam bone mastris la uzadon de la maŝineto, li vizitis min por danki min pro mia helpo [12].
10. Monato, Stefan Maul: Akurateco
11. Monato, Stefan Maul: Ĉu kulpas nur la naturo?
12. Monato, G. O. Òshó-Davies: Poŝtelefono
angle:
be master over
beloruse:
валодаць, быць гаспадаром
bretone:
bezañ mestr (war), mestroniañ
ĉeĥe:
ovládat, řídit
ĉine:
主持 [zhǔchí], 董 [dǒng], 导 [dǎo], 導 [dǎo], 掌握 [zhǎngwò], 操持 [cāochi], 送入 [sòngrù]
france:
diriger (administrer)
germane:
leiten, führen, verwalten
hispane:
ser amo, ser capataz
indonezie:
mempertuan, mempertuankan, menuani
japane:
支配する [しはいする], 主人としてふるまう [あるじとしてふるまう]
nederlande:
heersen
pole:
szefować, rządzić
ruse:
владеть, обладать, быть хозяином
slovake:
ovládať, riadiť
ukraine:
володіти, бути господарем/хазяїном

*mastrumi [13]

(tr)
Zorgi pri ĉio, kio koncernas la ekonomion de hejmo: ŝi mastrumis kaj zorgis pri la ordo en la domo [14]; li mastrumis en la princa domo, kvazaŭ en sia IK ; mi, tute ne sciante mastrumi, tiel malbonigis ĉiujn miajn aferojn, ke fine mia bieno pro ŝuldoj estis vendita FK ; mastruma progreso de la kapitalismo nenion donas al la laboristaro; vilaĝmastruma kolektivo.
VD:mastruma sistemo (de komputilo)
13. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, mastr'um'
14. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Neĝulino
angle:
keep house
beloruse:
гаспадарыць
ĉeĥe:
hospodařit, obhospodařovat
ĉine:
整理工作 [zhěnglǐgōngzuò], 管理 [guǎnlǐ]
france:
tenir (administrer)
germane:
haushalten, wirtschaften
indonezie:
mengurus rumah tangga
japane:
家事を切り盛りする [かじをきりもりする], 家政をとる [かせいをとる], 経営する [けいえいする], 管理運営する [かんりうんえいする], 取り仕切る [とりしきる]
nederlande:
huishouden
pole:
zarządzać, gospodarzyć
ruse:
хозяйничать, хозяйствовать, вести хозяйство
slovake:
gazdovať, hospodáriť, viesť domácnosť
ukraine:
господарювати, хазяювати, порати, поратися

mastrumado

Prizorgo de monaj kaj praktikaj necesaĵoj de hejmo: la salajro de mia edzo kaj la monata rento, kiun donacis al mi mia patro, plene sufiĉis por nia modesta mastrumado [15].
15. B. von Suttner, trad. A. Caumont kaj F. Luin: For la batalilojn!, 1914, 2001
beloruse:
гаспадараньне
france:
arts ménagers, économie domestique
indonezie:
urusan rumah tangga

*gemastroj

Mastro kaj mastrino kune.
beloruse:
гаспадары
france:
maitres
japane:
主人夫妻 [あるじふさい]
ukraine:
господарі (господар і господиня)

memmastrumado

EKONPOL Regado de firmao, societo ktp fare de ĉiuj ĝiaj anoj egalrajte: laboristo defendas pli ampleksan percepton de memmastrumado, eble pli modernan: „Necesas komenci demokratiigi la entreprenon“ [16]; en Jugoslavio funkciis ekonomia memmastrumado kombinita kun politika unupartieco [17].
VD:kooperativo
16. C. Raimbeau, trad. V. Lutermano: Ĉu memmastrumado havas estontecon?, le Monde diplomatique, 2007-12
17. Monato, Zlatko Tišljar: Tolaro ne plu tolerata
angle:
self-governance
beloruse:
самакіраваньне
ĉeĥe:
vedení domácnosti bez cizí pomoci
france:
autogestion
germane:
Selbstverwaltung
indonezie:
kepemimpinan sendiri, pemerintahan sendiri
japane:
自主管理 [じしゅかんり], 自主運営 [じしゅうんえい]
pole:
samozarząd
slovake:
vedenie domácnosti bez cudzej pomoci
ukraine:
самогосподарювання

administraj notoj

ge~oj: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.