^*embaras/o ^UV

(tr)

1.

Impliki en malfacile elireblan situacion per fizikaj malhelpaĵoj: la kapitano kriegis, […] embarasis siajn piedojn en la noktovesto disŝirita tere kuŝanta, perdis ekvilibron kaj kun kapo malsupre ekfalis [1]; la leonido embarasis lin, ĉar estis tre maloportune kuntreni ĝin ĉie [2]; altaj afrankotarifoj [kaj] aliaj komplikaĵoj embarasas la produktadon de Kontakto en Ukrainio [3]; ili tuj aerdisiĝis, opiniante malnecesa sin embarasi per ŝtuparsuriro [4]. ĝeni¹, malhelpi¹, maloportuniblokadi, kompliki, obstrukci

2.

(figure) Impliki en malfacile elireblan situacion per mensaj, moralaj, konsciencaj malhelpaĵoj ne embarasu vin la sonĝo kaj ĝia signifo [5]; mi volis estigi en mia internaĵo iom li klaran bildon de la multaj aferoj, kiuj embarasas kaj premas mian koron [6]; li parolis tiel por embarasi [ŝin] [7]; la silento iom embarasis lin [8]; lin la rekomenco de la interrompita interparolado tute ne embarasis [9]; ili ne embarasu ŝin per scivoleco [10]; en liaj okuloj oni povis legi ian maltrankvilecon aŭ malĝojon, videble io lin embarasis aŭ afliktis ^Marta ; ŝi decidis, ke ŝi […] ne lin embarasos per maldiskretaj demandoj [11]; vi estas […] la plej nobla, la plej kuraĝa: kaj mi estus krimulino, se mi vin embarasus per mia mizero [12]; ĉu vi sincere venis al ili? – mi embarasas, ne trovante la vortojn – tio estas, ĉu oni devas fidi al vi, Alice ^Metrop ? ĝeni², hontigi, konfuzi³, perpleksigi, konsterni, zorgigi

1.

Ĝeno al la movoj, al la agado, kaŭzita de fizikaj malhelpoj: vi venkis, […] sole granda armeestro tiamaniere eliras el embaraso [13]; Mankas ponto, ho anaso, // Savu nin el embaraso! [14]; sidi en amaso da embaraso ^PrV ; eliri sen frakaso el granda embaraso ^PrV .

2.

Situacio, el kiu oni ne povas facile eliri, ŝanceliĝo en decido: mi, en embaraso, kiel fari ekzamenon pri tio, demandis, ĉu li volas iri al Jerusalem kaj tie esti juĝata koncerne tiun aferon [15]; la embarasoj de la ŝtato [16]; lulos vin la dolĉa forgeso pri la antaŭaj embarasoj kaj nunaj kreditoroj [17]; lia voĉo sonis pli amika, ol ordinare, ŝi do respondis sen embaraso [18]; al la koreco aliĝadis ĉiam pli videbla nuanco de silenta kompato, ofte eĉ de embaraso, de sindevigo, kiu retenadis sur la lipoj iajn vortojn malfacile eldireblajn ^Marta ; per la boneco de la koro kaj delikateco de la sentoj [ŝi] divenis la novan embarason, en kiu troviĝos la malriĉa virino ^Marta .

ĉagreno, dilemo², malfacilaĵo, mizero, problemo³, senelirejo, obstrukco

1.

Kaŭzanta embarason: ŝi ruĝiĝis, balbutis, serĉis frazon ian por eliri el embarasa situacio, kaj trovis nur adorindan rideton [19]; ŝi proponis al si pasigi la restantajn horojn de la nokto per forta cerbumado analizi la embarasajn cirkonstancojn, en kiuj ŝi sin trovas [20]; la ŝtataferoj diskutataj evidente estis gravaj kaj embarasaj [21]; tia „formo de ĝentileco“ estas ofte tre embarasa, ĉar tre ofte ni ne scias, kiamaniere ni devas nin turni al tiu aŭ alia persono [22]. ĝena, konsterna

2.

Embarasita, embarasoplena, vidiganta embarason: kial vi staras kun tia embarasa mieno [23]? embarasa rido [24]; por unu minuto ekestis embarasa silento ^Metrop ; vidante mian embarasan vizaĝon, li forte emfazis, ke tio jam vere okazis [25]. perpleksa

(ntr)

1.

Esti ĝenata de embaraso fizika.

2.

Ricevi embarason pro malkomfortiga situacio: aŭskultante lin, li embarasiĝis [26]; ĉiuj konfuziĝis kaj embarasiĝis, dirante unu al alia: Kion ĉi tio signifas [27]? infanino mia, ŝi diris, vi embarasiĝas pro negravaĵoj [28]; mi petegas, al neniu nek unu vorton! – Onjo, kiel do? – embarasiĝis Vitalij ^Metrop . honti

(tr)

1.

Senigi je ĝenaĵoj, je baroj: oni tuj malembarasis lin je la malbenindaj viŝtukoj [29]; en la antaŭĉambro mi malembarasis ŝin je la mantelo kaj rapide ni eniris la unuan ĉambron [30].

2.

Eligi el malfacila situacio: tia bagateligado de granda poeto estas unu maniero malembarasi sin je ĝenanta entrudulo [31].

liberigi, malpezigi