*-ec/ UV
- I.
-
-ec
- Sufikso esprimanta abstraktan ideon de kvalito aŭ stato: boneco, beleco, certeco, soleco, infaneco, homeco; sapo blankecon ne havas, tamen blanke ĝi lavas PrV ; donacetoj subtenas amikecon PrV ; tiu ĉi moleco de la trajtoj fariĝis indigno [1]; li restu longe en sia reĝeco [2]; lia alteco estis ses ulnoj [3]; ŝiaj okuloj […] akiris la esprimon de neordinara akreco, eĉ preskaŭ penetremeco Marta ; montranta internan kontentecon aŭ miron de lernantino, kiu kaptas la malgajan sekreton de senklereco de sia instruantino Marta ; malgraŭ via tuta ventanimeco vi esence estas bona knabo Marta ; Reĝo Alberto [prenas] sur sin la protektantecon super nia kongreso [4]; silkecaj nigraj haroj (havantaj la kvalitojn, aspekton, naturon de silko) Marta ; ŝi forgesis demeti ankaŭ la lignecan jugon [5]; kun senmova vizaĝo kaj kun okuloj, kies vitreca rigardo vagadis sur la vizaĝoj de la pasantoj Marta ; regis tiu dezerteca silento, kiu nur de tempo al tempo estas interrompata [6]; mi donas al vi unu pecon preferece antaŭ viaj fratoj [7].
1. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 17:20
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 17:4
4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Sepa Kongreso Esperantista en Antwerpen en la 21a de aŭgusto 1911
5. trad. Ferenc Szilágyi: Vespera ruĝo anoncas ventegon, Harry Martinson
6. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro I
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 48:22- beloruse:
- афікс, які вызначае якасьць, прыкмету, уласьцівасьць, -сьць, -ва
- france:
- -esse, -itude
- germane:
- -heit, -keit, -schaft, -tät
- hungare:
- -ság, -ség
- pole:
- -ość
- portugale:
- -ez, -eza, -dão, -idão, -itude, -tude (sufixo que indica qualidade)
- signune:
- F@10
- II.
-
Samsignifa memstara vortero:
eco
-
Difinita kvalito aŭ stato:
Liaj nevideblaj ecoj de post la kreado de la mondo fariĝas videblaj
[8];
al kiu mankas tiuj ecoj, estas blinda, miopa, forgesinte la forpurigon el
siaj antaŭaj pekoj
[9];
tiu ĉi ŝtofo, havas la mirindan econ, ke al ĉiu, kiu […] estas
tro malsaĝa, [ĝi] restas nevidebla
[10];
ŝi, la malfeliĉa blinda infano […] antaŭ ĉio havis unu econ:
profundan sentemecon
[11];
kato […] havas la grandan malbonan econ, ke ĝi manĝas musojn
[12];
en la princo […] kuniĝis ekstreme kontraŭaj ecoj
[13];
peko kaj eraro estas ecoj de l'
homaro
PrV
.
atributo1, diferencigilo, distingilo, karakterizo, trajto
8. La Nova Testamento, Romanoj 1:20
9. La Nova Testamento, II. Petro 1:9
10. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
11. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
13. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI- angle:
- property, quality
- beloruse:
- якасьць, уласьцівасьць
- bulgare:
- качество
- ĉeĥe:
- vlastnost
- ĉine:
- 品 [pǐn], 档次 [dàngcì], 性状 [xìngzhuàng], 形状 [xíngzhuàng], 奇习 [qíxí]
- france:
- caractère (propriété), propriété, qualité
- germane:
- Eigenschaft, Qualität, Beschaffenheit
- hispane:
- cualidad
- hungare:
- tulajdonság
- itale:
- caratteristica
- japane:
- 性質 [せいしつ]
- nederlande:
- eigenschap
- pole:
- cecha, przymiot
- ruse:
- свойство, качество
- slovake:
- vlastnosť
*eca [14]
- Kvalita, speca: tiuloka preparaĵo […] estas samtempe sukerita kaj tre spica, ‘pilipili’eca, se vi konas [15]; tio estas EU-eca demokratio [16].
14. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, ec'a
15. Johán Valano: Ĉu vi kuiras ĉine?, 13
16. Monato, Dmitri Gabinski: Kompatinda Eŭropo, 2011- beloruse:
- якасны, уласьцівы, характэрны
- france:
- qualitatif
- germane:
- -artig
- japane:
- 性質の [せいしつの]
ecaro
-
La tuto de ies ecoj:
[ili] redaktis treege laŭdan priskribon pri la ĉarma ecaro kaj
talento de sia juna favorato
[17];
mi kredas je astrologio, ĉar ĝi montras al mi mian propran ecaron,
senutiligante ĉiun penadon je memtrompo
[18];
la eterna estaĵo, kiun oni nomas per diversaj nomoj, […] kiuj montras
nur parton de la tutaĵo de lia ecaro
[19].
esenco1, ĥaraktero, naturo2
17. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VI
18. H. A. Luyken: Mirinda Amo, Ĉapitro VIII
19. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro III- beloruse:
- характар (сукупнасьць характарыстык), профіль
- ĉine:
- 特徵 [tèzhēng], 質感 [zhígǎn], 質素 [zhìsù]
- germane:
- Beschaffenheit, Wesensart, Profil (Eigenschaften), Charakter, Naturell
- japane:
- 性格 [せいかく], 性質 [せいしつ]
-
Difinita kvalito aŭ stato:
Liaj nevideblaj ecoj de post la kreado de la mondo fariĝas videblaj
[8];
al kiu mankas tiuj ecoj, estas blinda, miopa, forgesinte la forpurigon el
siaj antaŭaj pekoj
[9];
tiu ĉi ŝtofo, havas la mirindan econ, ke al ĉiu, kiu […] estas
tro malsaĝa, [ĝi] restas nevidebla
[10];
ŝi, la malfeliĉa blinda infano […] antaŭ ĉio havis unu econ:
profundan sentemecon
[11];
kato […] havas la grandan malbonan econ, ke ĝi manĝas musojn
[12];
en la princo […] kuniĝis ekstreme kontraŭaj ecoj
[13];
peko kaj eraro estas ecoj de l'
homaro
PrV
.