¹karakteriz/i ^JED

(tr)

1.

Prezenti, priskribi la karakteron de io aŭ iu: delonge establiĝis la kutimo karakterizi diversajn grupojn da verkistoj per la esprimo „skolo“ [1]; la rolo de Zamenhof […] de tiu tempo apartenis jam al historio, jam kiel historiistoj ni devas karakterizi Zamenhofon […] malakceptante […] la tutan politike-filozofian idearon [2]; ne ekzistas tie eĉ unu epiteto, kiu karakterizus la buŝon de Heleno [3]. atribui³, emfazi³, skizi, specifi

2.

Konsistigi, estigi la karakteron, tipan econ, de io: la paleozoikon, ĝis antaŭ ĉ. 170 jarmilionoj, karakterizas senvertebruloj, fiŝoj kaj amfibioj [4]; kun obstino, kiu karakterizas la maljunulojn [5]; la nunan tumulton karakterizis flama, minaca indigno [6]. distingi, marki, signi, stampi

Karakterizanta: ĉiuj vortoj de la „interrilata tabelo“ konsistas el du partoj: a) radiko, b) karakteriza finiĝo (ekzemple ki-al, ki-o, neni-u, neni-a ktp [7]; tio estas ankaŭ karakteriza trajto pri lia raciemo: konsenti suferi aŭ morti pro ideoj, tio ja signas ian religieman spiritostaton [8]; nia simileco estis tiel trafa kaj karakteriza, ke tio ne povus esti hazarda cirkonstanco [9]; la naztruoj plilarĝiĝis momenton kaj tuj poste kuntiriĝis, donante al la nazo la karakterizan pintan formon, kiu estas la antaŭsigno de la morto [10]; karakteriza anekdoto […] la romia imperiestro Tiberio [11].

Rim.: En malnova verko aperas samsence la formo karakteristika: la karakteristikaj diferencoj inter la homoj [12].

Eco, kiu karakterizas; parto de karaktero: en tipologia klasifiko oni provas grupigi lingvojn laŭ iliaj strukturaj karakterizoj [13]; „ĉu vi aŭdis“, mi demandis, „kiom da bonaj karakterizaĵoj la vivo de malbonulo havas?“ [14]; Stalin nun ĉesis toleri liberan evoluon de lingvoj kaj nacioj dum la transira periodo, forĝante la karakterizaĵojn de tutsoveta patriotismo [15]; Esperanto jam de sia eknasko celis al adekvata prezento de literaturo kaj poezio, karakterizaĵo, kiu distingas ĝin de iu kaj iu alia planlingvo [16]. apartaĵo², diferencigilo, distingilo, specifaĵo², trajto

Io per kies helpo oni karakterizas ion alian: laŭ la terminologio de Plena Gramatiko, tiu substantivo konsistigas la kernovorton, dum la ceteraj karakteriziloj povas esti artikolo, demonstrativo, numeralo, epiteto, aŭ suplemento de tiu [17].