*bird/o
*birdo
- Iu el la klaso birdoj: tiu ĉi ĝardeno estas amata loko de birdoj DL ; ĉiuj birdoj kantis FK ; multaj birdoj flugas en la aŭtuno en pli varmajn landojn [1]; kolombo estas birdo [2]; pigo aŭ ia alia birdo [3]; tero sin trovas en la okcidento, la transflugo de birdoj klare parolas pri la proksimeco FK ; li loĝas tie, kien eĉ birdo ne flugas PrV ; tute libera, kiel birdo aera PrV ; la homo donis nomojn […] al la birdoj de la ĉielo [4]; traflugis super li noktaj birdoj kaj grandaj vespertoj [5]; ili enportis kun si la simplan kampan birdon, […] alaŭdon [6]; (figure) ĝi estas ankoraŭ birdo sur la tegmento (neefektivigita revo) PrV ; (figure) bela birdo (dando)PrV .
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 32
2. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 5
3. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 2:20
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XX
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
2. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 5
3. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 2:20
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XX
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
- afrikanse:
- voël
- albane:
- zog
- amhare:
- ወፍ
- angle:
- bird
- arabe:
- طائر
- armene:
- թռչուն
- azerbajĝane:
- quş
- beloruse:
- птушка
- bengale:
- পাখি
- birme:
- ငှက်
- bosne:
- ptica
- bretone:
- evn, labous
- bulgare:
- птица
- ĉeĥe:
- pták
- ĉine:
- 鸟 [niǎo]
- dane:
- fugl
- estone:
- lind
- eŭske:
- txori
- filipine:
- ibon
- france:
- oiseau bela birdo: gandin.
- galege:
- paxaro
- germane:
- Vogel
- guĝarate:
- પક્ષી
- haitie:
- zwazo
- haŭse:
- tsuntsu
- hebree:
- ציפור, עוף
- hinde:
- पक्षी
- hispane:
- pájaro, ave bela birdo: pájaro.
- hungare:
- madár bela birdo: piperkőc.
- igbe:
- nnụnụ
- indonezie:
- Aves, burung
- irlande:
- éan
- islande:
- fugl
- itale:
- uccello
- japane:
- 鳥 [とり]
- jave:
- manuk
- jide:
- פויגל
- jorube:
- eye
- kanare:
- ಹಕ್ಕಿ
- kartvele:
- ფრინველი
- katalune:
- ocell, pardal
- kazaĥe:
- құс
- kimre:
- adar
- kirgize:
- чымчык
- kmere:
- បក្សី
- koree:
- 조류
- korsike:
- acellu
- kose:
- intaka
- kroate:
- ptica
- kurde:
- teyr
- latine:
- avem
- latve:
- putns
- laŭe:
- ນົກຊະນິດ
- litove:
- paukštis
- makedone:
- птици
- malagase:
- vorona
- malaje:
- burung
- malajalame:
- പക്ഷി
- malte:
- għasfur
- maorie:
- manu
- marate:
- पक्षी
- monge:
- noog
- mongole:
- шувуу
- nederlande:
- vogel
- nepale:
- चरा
- njanĝe:
- mbalame
- norvege:
- fugl
- okcidentfrise:
- fûgel
- okcitane:
- aucèl
- panĝabe:
- ਪੰਛੀ
- paŝtue:
- د مرغانو د
- pole:
- ptak bela birdo: ptak, ptaszek, goguś.
- portugale:
- ave, pássaro
- ruande:
- inyoni
- rumane:
- pasăre
- ruse:
- птица
- samoe:
- manu
- sinde:
- پکي
- sinhale:
- පක්ෂි
- skotgaele:
- eun
- slovake:
- vták
- slovene:
- ptica
- somale:
- shimbir
- ŝone:
- shiri
- sote:
- nonyana
- sunde:
- manuk
- svahile:
- ndege
- taĝike:
- парранда
- taje:
- นก
- tamile:
- பறவை
- tatare:
- кош
- telugue:
- పక్షి
- tibete:
- བྱ་
- tokipone:
- waso
- turke:
- kuş
- ukraine:
- птах
- urdue:
- برڈ
- uzbeke:
- qush
- vjetname:
- chim
- zulue:
- nyoni
birdoj
- Bestoj kovritaj de plumoj, kun du piedoj, flugiloj, naskantaj ovojn, el klaso de vertebruloj (Aves), solaj plu vivantaj dinosaŭroj: Birdoj estas klaso de vertebruloj kun ĉirkaŭ 9 ĝis 10 mil vivantaj specioj [7].
- angle:
- birds
- beloruse:
- птушкі (кляс жывёлаў)
- ĉine:
- 鳥綱 [niǎogāng]
- france:
- oiseaux
- germane:
- Vögel
- hispane:
- aves
- hungare:
- madarak (osztálya)
- indonezie:
- burung
- japane:
- 鳥類 [ちょうるい]
- latinece:
- Aves
- norvege:
- fugler
- pole:
- ptaki
- ruse:
- птицы (класс)
- turke:
- kuşlar
- ukraine:
- птахи
birdaro
- Aro da birdoj kunaj en iu loko: tutaj birdaroj forflugis de ĉiu parto de la arbaro kun laŭtaj krioj [8]; konfuzita birdaro ekflugis al-alte [9]; farmodoma korto plena da kortbirdaro manĝetadanta en sterko [10].
8.
Daniel Defo, trad. Pastro A. Krafft: Robinsono Kruso, Parto II
9. Adam Mickiewicz, trad. Antoni Grabowski: Sinjoro Tadeo, Libro V.
10. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekunua
9. Adam Mickiewicz, trad. Antoni Grabowski: Sinjoro Tadeo, Libro V.
10. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekunua
- angle:
- flock of birds
- beloruse:
- чарада (птушак), вырай (чарада)
- germane:
- Vogelschar
*birdido
- Ido1 de birdo: birdido — nematura birdo [11]; Se vi trovos neston de birdo … kaj la patrino sidas sur la birdidoj aŭ sur la ovoj, ne prenu la patrinon kune kun la idoj [12].
11.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 36
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 22:6
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 22:6
- angle:
- nestling, fledgeling, chick
- beloruse:
- птушаня, птушанё
- indonezie:
- anak burung
- japane:
- ひな鳥 [ひなどり]
- ruse:
- птенец
kortobirdo, kortbirdo
- Birdo bredata en birdokorto pro siaj viando aŭ ovoj: anaso, koko kaj meleagro estas kortobirdoj; sklavinoj […] komencis disporti kukojn, rostitajn kortbirdojn kaj ĉasaĵon [13]; la viruson kunportas la migrantaj birdoj, kaj ili infektas bredejajn kortobirdojn [14].
13.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIV
14. Monato, Thierry Tailhades: Gurdado de onidiroj, 2006
14. Monato, Thierry Tailhades: Gurdado de onidiroj, 2006
- angle:
- farm bird, domestic fowl
- beloruse:
- свойская птушка
- ĉine:
- 家禽 [jiāqín], 家禽的肉 [jiāqínderòu], 野禽 [yěqín], 禽 [qín]
- france:
- oiseau de basse-cour, volaille
- germane:
- Geflügel
- hispane:
- ave de corral
- hungare:
- baromfi
- indonezie:
- unggas
- japane:
- 家禽 [かきん]
- pole:
- drób
- ruse:
- домашняя птица
muŝbirdo
(malofte)
- Kolibro: Nel estis ravita precipe pro la vido de paradizaj muŝbirdetoj [15]; la muŝbirdo sidis sur la flugiloj de la aglo, kaj tiamaniere flugis pii alten ol ĉiuj [16].
15.
H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski: Tra dezerto kaj
praarbaro, 1978
16. Giovanni Balconi: 2a Paska Dimanĉo
16. Giovanni Balconi: 2a Paska Dimanĉo
- angle:
- humming bird
- beloruse:
- калібры
- bulgare:
- колибри
- ĉine:
- 蜂雀 [fēngquè]
- france:
- colibri, oiseau-mouche
- germane:
- Kolibri
- hispane:
- colibrí
- hungare:
- kolibri
- indonezie:
- kolibri
- katalune:
- colibrí
- nederlande:
- kolibrie
- pole:
- koliber
- ruse:
- колибри
- turke:
- sinekkuşu
- ukraine:
- колібрі
naĝobirdo, naĝbirdo
(komune)
- Birdo havanta naĝokapablon: anaso, cigno, mevo estas naĝobirdoj; mara naĝbirdo kun blanka plumaro [17].
17.
S. Grenkamp: Oficiala
Vortaro de Esperanto, mevo
- angle:
- waterfowl
- beloruse:
- вадаплаўная птушка
- bretone:
- evn palvezek
- ĉine:
- 水鳥 [shuǐniǎo], 水禽 [shuǐqín]
- france:
- oiseau d'eau
- germane:
- Schwimmvogel, Wasservogel
- hispane:
- ave acuática
- hungare:
- úszómadár
- indonezie:
- burung air, unggas air
- japane:
- 水鳥 [みずとり]
- nederlande:
- zwemvogel
- ruse:
- водоплавающая птица
- turke:
- su kuşu
paradizbirdo
- 1.
- Nov-Gvinea birdo kun plenkolora plumaro, genro el familio paradizeedoj (Paradisaea): kantantaj paradizbirdoj enflugis [18]; niaj svedaj fraŭlinoj [...] estas nur paseroj kompare kun tiuj ĉi paradizbirdoj kaj kolibroj [19]. paradizeo
- 2.
- Fenikso: ho vi paradiza birdo, ĉiucentjare renovigata, en flamoj naskata kaj en flamoj mortanta [20].
18.
Franjo Modrijan, trad. John Lundgren: Fabeloj, ĉapitro 6a
19. Oscar Levertin, trad. John Lundgren: Uzino 2, La fremdlanda vojaĝo de Mathias Waldius
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Birdo Fenikso
19. Oscar Levertin, trad. John Lundgren: Uzino 2, La fremdlanda vojaĝo de Mathias Waldius
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Birdo Fenikso
- beloruse:
- райская птушка
- france:
- paradisier, oiseau de paradis
- indonezie:
- cenderawasih
- japane:
- フウチョウ, ゴクラクチョウ
- latinece:
- 1. Paradisaea
- ukraine:
- райський птах
rabobirdoj, rabbirdoj
- Birdoj kun akra beko kaj ungegoj, tage ĉasantaj el la ordoj Accipitriformes kaj Falconiformes, foje ankaŭ la nokte ĉasantaj el la ordo Strigiformes: la rabobirdoj malleviĝis sur la kadavrojn [21]; rabobirdo, kiun ĉirkaŭe atakis aliaj rabobirdoj [22]; la rabobirdoj de la dezerto persekutis la kolombojn kaj monedojn [23]; rabobirdoj elektas la altan konstruaĵon kiel gvatejon kaj manĝejon [24]; turfalko estas la plej ofta rabobirdo en Aŭstrio [25].
21.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 15:11
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 12:9
23. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro I
24. Roland Rotsaert: Verda nature, science, socie, Monato, 2000/08, p. 8
25. Monato, Walter, Renate, Irene, Stefan Klag: Birdo de la jaro, 2007
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 12:9
23. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro I
24. Roland Rotsaert: Verda nature, science, socie, Monato, 2000/08, p. 8
25. Monato, Walter, Renate, Irene, Stefan Klag: Birdo de la jaro, 2007
- angle:
- birds of prey
- beloruse:
- сокалападобныя (атрад)
- bretone:
- evned-preizh, laboused-preizh
- bulgare:
- хищна птица, граблива птица
- ĉine:
- 猛禽 [měngqín], 隼形目 [zhǔnxíngmù]
- france:
- oiseaux de proie, rapaces (oiseaux)
- germane:
- Taggreife, Greifvögel, Raubvögel
- hebree:
- עוף דורס
- hispane:
- rapaces, aves de presa, rapaz (ave)
- hungare:
- sólyomalakúak, ragadózómadarak
- indonezie:
- burung pemangsa
- latinece:
- Accipitriformes Falconiformes Strigiformes
- pole:
- ptaki drapieżne
- ruse:
- хищные птицы (отряд), дневные хищные птицы (отряд)
- ukraine:
- хижі птахи, соколоподібні
vadbirdoj, vadobirdoj
- angle:
- wading birds
- beloruse:
- буслападобныя (атрад)
- bretone:
- hirc'hareged
- ĉeĥe:
- brodiví, brodivý pták
- ĉine:
- 鸛形目 [guànxíngmù]
- france:
- échassiers
- germane:
- Schreitvögel
- hispane:
- aves limícolas
- hungare:
- gólyaalakúak, gázlómadarak
- japane:
- 渉禽類 [しょうきんるい]
- latinece:
- Ciconiiformes
- pole:
- ptaki wędrowne
- rumane:
- păsări limicole
- ruse:
- аистообразные (отряд), голенастые (отряд)
- slovake:
- brodivé vtáky
- turke:
- uzun bacaklı kuşlar
- ukraine:
- голінасті
administraj notoj
~oj:
Mankas dua fontindiko.
naĝo~o, naĝ~o: Mankas dua fontindiko.
vad~oj, vado~oj: Mankas dua fontindiko.
naĝo~o, naĝ~o: Mankas dua fontindiko.
vad~oj, vado~oj: Mankas dua fontindiko.