2feniks/o JED
fenikso
- 1.
Fabela birdo renaskiĝanta el sia cindro:
la maljuna birdo fenikso fariĝis cindro, sed ĝia ovo
kuŝis ruĝe ardante en la fajro, ĝi krevis kun
granda krako, kaj la ido elflugis
[1];
- a)
- (evitinde) (malofte) (precipe ironie)
Iu aŭ io mirinda, unika:
(figure)
ŝi estas univira, do inter niaj virinoj,
eksedziniĝantoj kvar- aŭ kvinfoje, ŝi estas samtempe fenikso
(unikulino)
[2].
Rim.: Ĉi tiu subsenco figura estas nek trafa, nek tute internacia (ekz-e la ideo pri unikeco estas bazita sur unu versio de la mito, dum laŭ aliaj versioj ekzistas pluraj feniksoj). La figura senco internacia kaj atestita en Esperanto estas: „io rezistanta neniigon, reviviĝanta post la morto“ (vd ekzemplojn sub feniksa2). [Sergio Pokrovskij]
- 2.
-
Birdo de la ĉina mitologio, simbolo de feliĉo:
oni povas vidi kajtojn en la formo de papilio, libelo, milvo, fenikso, granda
skolopendro, drako
[3].
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, ĝardeno de la paradizo
2. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro I
3. Monato, Shang Xiao-han: Kajtoj de Vejfango, 2013
2. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro I
3. Monato, Shang Xiao-han: Kajtoj de Vejfango, 2013
- angle:
- 1. phoenix 2. Fenghuang
- beloruse:
- 1. фэнікс
- ĉeĥe:
- fénix, vynikající osobnost
- ĉine:
- 1. 不死鳥 [bùsǐniǎo], 丹鳥 [dānniǎo], 鷟 [zhuó], 火鸟 [huǒniǎo], 火鳥 [huǒniǎo] 2. 凤凰 [fènghuáng ], 鳳凰 [fènghuáng ]
- france:
- phénix 2. Fenghuang
- germane:
- 1. Phönix 2. Fenghuang
- hispane:
- 1. fénix
- hungare:
- főnix
- nederlande:
- feniks
- pole:
- 1. feniks
- portugale:
- fênix 1. fênix
- rumane:
- 1. fenix
- ruse:
- 1. феникс 2. китайский феникс, фэнхуан
- slovake:
- fénix, vynikajúca osobnosť
Fenikso [4] (Phe)
Sud-hemisfera stelfiguro
(Phoenix).
Fenikso (urbo)4.
Galadí-Enríquez, David; Wandel, Amri: La kosmo kaj ni. Galaksioj, planedoj kaj vivo en la
universo, FEL, Antverpeno, 2005
- angle:
- Phoenix
- beloruse:
- Фэнікс (сузор’е)
- france:
- Phénix (constellation)
- japane:
- 不死鳥 [ふしちょう], フェニックス, 鳳凰 [ほうおう], 第一人者 [だいいちにんしゃ]
- latinece:
- Phoenix
- pole:
- Feniks (gwiazdozbiór)
- rumane:
- Phoenix (constelație)
- ruse:
- Феникс (созвездие)
- ukraine:
- Фенікс
feniksa
- 1.
- Rilata al fenikso1: la feniksa plumo; oni pensis ke la magia birdo vivis dum eĉ 500 jaroj, sed „feniksa periodo“ povis daŭri dum 250 ĝis 7000 jaroj [5].
- 2.
- (figure) Tia, ke ĝi reviviĝas simile al fenikso1: tiu rubriko ĉi-numere post longa paŭzo fenikse revenis [6]; Feniksa „Esperantologio“ (artikoltitolo pri reapero de ĉesigita revuo) [7]; ĝuste antaŭ dek jaroj „La Ondo de Esperanto“ fenikse renaskiĝis [8].
- germane:
- 2. wie Phönix aus der Asche
- pole:
- 1. feniksowaty 2. jak feniks
- rumane:
- 2. în formă de fenix
- ruse:
- 1. фениксный 2. как феникс, подобно фениксу