*glob/o PV
*globo
- 1.
-
Fizika objekto, korpo3,
kies supraĵo pli aŭ malpli
ĝuste formas sferon1.a:
la tero estas globo
[1];
bilarda globo;
la globoj de lagro;
terglobo;
kartona geografia globo
(t.e. globuso);
okulglobo;
globkrajono;
amikoj de Esperanto, kiuj reprezentas per si preskaŭ ĉiujn
landojn de la tera globo
[2];
ni ne havas kristalan globon (kiel uzatan de
aŭguristoj), do ni nur atendu kaj vidu
[3].
- 2.
MatVort
- a)
-
(Globo kun centro `a`
kaj radiuso `rho`)
Aro da ĉiuj tiaj punktoj
el metrika spaco, ke ilia
distanco
`d` de `a` la
radiuson `rho` malsuperas
(`d lt rho`, por
„malfermita
globo“),
aŭ ne superas (`d le rho`, por
„fermita globo“).
Rim.: Ĉi-sence troveblas ankaŭ „bulo“ [4].
- b)
- PIV2
(Speciale:) Same difinita (fermita aŭ malfermita)
globo2.a
(solido3) en
tridimensia eŭklida spaco:
la volumeno `V` de globo havanta la radiuson
`r` estas `V=4pi r^3//3`;
la pezglobo estas fera aŭ latuna globo kun
difinitaj pezo kaj diametro
[5].
centro,
diametro,
radiuso;
segmento,
globtavolo,
globdisko.
1.
L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, ĉapitro 1a
2. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer en la 5a de aŭgusto 1905
3. Marc Vanden Bempt: EŬROPA UNIO: Eŭro unujara, Monato, 2000/03, p. 14
4. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §53
5. T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
2. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer en la 5a de aŭgusto 1905
3. Marc Vanden Bempt: EŬROPA UNIO: Eŭro unujara, Monato, 2000/03, p. 14
4. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §53
5. T. Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto, 1972
- angle:
- 2.a ball (in a metric space) 2.b sphere, ball (solid)
- beloruse:
- шар, куля, сфэра
- ĉeĥe:
- koule
- ĉine:
- 1. 枪弹 [qiāngdàn], 弹 [dàn], 珠 [zhū]
- france:
- 1. globe, boule geografia ~o: globe (représentant la Terre). okul~o: globe oculaire. 2.a boule (dans un espace métrique) 2.b sphère, boule (volume sphérique)
- germane:
- 1. Kugel 2.a Kugel 2.b Kugel
- hispane:
- 1. bola geografia ~o: globo terrestre, globo terráqueo, orbe. okul~o: globo ocular. 2.a bola (de un espacio métrico) 2.b esfera, bola (volumen esférico)
- hungare:
- 1. biliárdgolyó geografia ~o: földgömb. okul~o: szemgolyó.
- indonezie:
- globe, bola
- japane:
- 球体 [きゅうたい], 球 [たま], 玉 [ぎょく], 鋼球 [こうきゅう]
- nederlande:
- bol 1. bal, bol geografia ~o: wereldbol. okul~o: oogbal, oogbol.
- pole:
- okul~o: gałka oczna. 2.a kula (w przestrzeni metrycznej) 2.b kula (bryła)
- portugale:
- globo, bola, orbe
- ruse:
- шар okul~o: глазное яблоко. 2.a открытый шар 2.b шар (тело) pez~o: ядро (спортивное).
- slovake:
- guľa
- ukraine:
- куля
globa
- beloruse:
- 1. шараабрысны, шарападобны, круглы, сфэрычны 2. глябальны, сусьветны
- ĉeĥe:
- kulatý, kulový
- ĉine:
- 1. 球形 [qiúxíng]
- france:
- 1. rond (sphérique), sphérique
- germane:
- 1. kugelig
- hispane:
- 1. esférico 2. global
- hungare:
- 1. gömb alakú
- indonezie:
- 1. sferis, bulat 2. global
- japane:
- 球体の [きゅうたいの], 球の [たまの], 球形の [きゅうけいの], 球状の [たまじょうの]
- nederlande:
- 1. bolvormig
- pole:
- 1. kulisty
- portugale:
- 1. globular
- ruse:
- 1. шаровидный, шарообразный, круглый ~a fulmo: шаровая молния. 2. глобальный, всемирный
- slovake:
- guľatý
- tibete:
- རིལ་རིལ་
- ukraine:
- кулястий, круглий
globeto
-
Malgranda globo:
aerglobeto;
sangaj globetoj;
farmaciaj globetoj;
ludi globetojn;
en la densa barbo li havis vitran globeton, el kiu fluis
parfumoj
[8].
8.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉapitro 13a
- beloruse:
- шарык, кулька
- ĉeĥe:
- kulička
- ĉine:
- 水珠 [shuǐzhū], 小球 [xiǎoqiú], 丸 [wán]
- france:
- globule, bulle, bille
- germane:
- Kügelchen
- hispane:
- glóbulo
- japane:
- 小球体 [しょうきゅうたい], ビー玉 [ビーだま], 球 [たま], 珠 [たま]
- nederlande:
- bolletje
- pole:
- kulka
- portugale:
- glóbulo
- ruse:
- шарик
- slovake:
- guľka
- ukraine:
- кулька
blanka globeto
- Blanka sangoĉelo: tromultiĝo de blankaj globetoj en la sango [9].
9.
E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto, leŭkemio
- beloruse:
- лейкацыт, белая клетка крыві
- hispane:
- glóbulo blanco
- indonezie:
- sel darah putih
duonglobo
-
Duono de globo; objekto havanta tian formon:
la dekstra duonglobo de la cerbo;
la norda duonglobo;
la orienta duonglobo;
antipodo estas loko de la tero kuŝanta sub niaj
piedoj sur la alia duonglobo PV
.
- angle:
- hemisphere dekstra duon~o de la cerbo: hemisphere. norda duon~o: northern hemisphere. orienta duon~o: eastern hemisphere.
- beloruse:
- паўшар'е, паўкуля
- ĉeĥe:
- polokoule Země
- france:
- hémisphère
- germane:
- dekstra duon~o de la cerbo: Halbkugel, Hemisphäre.
- hispane:
- hemisferio dekstra duon~o de la cerbo: hemisfero derecho. norda duon~o: hemisferio norte. orienta duon~o: hemisferio oriental.
- hungare:
- félgömb dekstra duon~o de la cerbo: jobb félteke. norda duon~o: északi félgömb. orienta duon~o: keleti félgömb.
- indonezie:
- hemisfer, setengah bola norda duon~o: belahan bumi utara, hemisfer utara. orienta duon~o: belahan bumi timur, hemisfer timur.
- japane:
- 半球 [はんきゅう]
- nederlande:
- halfrond, hemisfeer dekstra duon~o de la cerbo: rechter hersenhelft. norda duon~o: noordelijk halfrond. orienta duon~o: oostelijk halfrond.
- pole:
- półkula dekstra duon~o de la cerbo: półkula.
- portugale:
- hemisfério
- ruse:
- полушарие dekstra duon~o de la cerbo: правое полушарие мозга. norda duon~o: северное полушарие Земли. orienta duon~o: восточное полушарие Земли.
- slovake:
- pologuľa Zeme
- ukraine:
- півкуля
fadenglobo
- (evitinde)
fadenbulo
- france:
- pelote
- germane:
- Garnknäuel
- hispane:
- ovillo
- indonezie:
- bola benang
- pole:
- kłębek
- ruse:
- клубок
ĵetglobo
-
globo plejofte ligna aŭ metala, tenebla per unu mano,
uzata en diversaj ludoj en kiuj ludantoj provas ilin
ĵeti plejeble proksimen al iu celo:
diversaj ĵetglobludoj estas popularaj precipe
en Kroatio, Italio, Francio;
dum la posttagmezoj dimanĉaj mi iris tien kun
via patro por ludi je ĵetgloboj.
[10].
10.
I. Silone, trad. D. Mistretta:
La sekreto de Luka, [vidita en 2018]
- beloruse:
- ядро (спартовае)
- france:
- boule (de jeu de boule)
- hispane:
- bocha (del juego de bochas)
- itale:
- boccia
- japane:
- 砲丸 [ほうがん]
- ukraine:
- ядро
platglobo
- beloruse:
- плянісфэра
- ĉine:
- 世界地图 [shìjièdìtú]
- france:
- planisphère
- germane:
- Weltkarte
- hispane:
- planisferio
- hungare:
- világtérkép
- indonezie:
- planisfer
- japane:
- 世界地図 [せかいちず], 平面球形図 [へいめんきゅうけいず]
- nederlande:
- wereldkaart
- portugale:
- planisfério
- ruse:
- планисфера
- slovake:
- zemská mapa
- ukraine:
- карта півкуль
ruĝa globeto
- Ruĝa sangoĉelo: malpliiĝo de hemoglobino kaj de ruĝaj globetoj [12].
- beloruse:
- чырвоная клетка крыві, эрытрацыт
- hispane:
- glóbulo rojo
- indonezie:
- sel darah merah
terglobo
-
La planedo Tero
konsiderata kiel tuto, kun ĝia formo proksima al globo:
li ĉiam iris laŭ sia kutimo, kvazaŭ li, tute sola,
kapablus ŝanĝi la pozicion de la akso de la terglobo
[13];
pli vasta ol la terglobo
[14];
tergloba varmiĝo
[15];
la estigita tertremo estis mezurebla sur la tuta terglobo
[16];
la gripviruso povas kaŭzi vastegajn epidemiojn, kiuj povas
endanĝerigi la tutan terglobon
[17].
13.
Sabahattin Ali, trad. Ferruh Canatay: Ide-kamarado, „Paŝoj al plena posedo“, la paŝo 7ª
14. Hose Marques: Vojaĝo al la provinco Tukumano, Monato, 2000/12, p. 22
15. Monato, Stefan MacGill: Dudirekta instruo kaj influo, 2005
16. Evgeni Georgiev: Vulkanoj, Monato, 2001/02, p. 22
17. Monato, Vladimir Lemelev: Birda gripo, ĉu danĝera por la homo?, 2003
14. Hose Marques: Vojaĝo al la provinco Tukumano, Monato, 2000/12, p. 22
15. Monato, Stefan MacGill: Dudirekta instruo kaj influo, 2005
16. Evgeni Georgiev: Vulkanoj, Monato, 2001/02, p. 22
17. Monato, Vladimir Lemelev: Birda gripo, ĉu danĝera por la homo?, 2003
- angle:
- globe
- beloruse:
- Зямля, зямны шар, зямная куля
- ĉeĥe:
- zeměkoule
- ĉine:
- 地球 [dìqiú]
- france:
- globe terrestre (la Terre)
- germane:
- Erdkugel
- hebree:
- כדור הארץ
- hispane:
- globo terráqueo
- hungare:
- földgolyó
- indonezie:
- globe
- japane:
- 地球 [ちきゅう]
- nederlande:
- aardbol
- pole:
- kula ziemska, glob ziemski, Ziemia
- ruse:
- земной шар
- slovake:
- zemeguľa
- ukraine:
- земна куля
kava globo
administraj notoj
pri
~eto:
blanka ~eto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
duon~o: Mankas verkindiko en fonto.
faden~o: Mankas dua fontindiko.
faden~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ruĝa ~eto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
kava ~o: Mankas dua fontindiko.
kava ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
Mi ne certas, pri kio temas la farmaciaj ~etoj.
Ĉu sinonimoj de „granolo“?
[MB]
pri
faden~o :
La PV-a difino estas „volvaĵeto da fadeno“
kaj mi ne vidas esencan diferencon disde
„fadenbulo“.
[MB]
~a:
Mankas verkindiko en fonto.
blanka ~eto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
duon~o: Mankas verkindiko en fonto.
faden~o: Mankas dua fontindiko.
faden~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ruĝa ~eto: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
kava ~o: Mankas dua fontindiko.
kava ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.