*vel/o UV

*velo

1.
SHI Granda forta tuko, fiksita ĉe masto kaj streĉita por kapti la venton: sur ĉiuj ŝipoj oni mallevis la velojn [1]; nur unu velo estis levita, ĉar estis nenia bloveto [2]; hisi la velojn [3]; ferli, malferli, brajli, refi la velojn; la tuta belega maro kuŝis nun etendita […], sed eĉ unu velo ne montriĝis tie [4]; kun veloj sub la vento li naĝas en tiu ĉi malluma nokto al la maro [5]; laŭ la mastoj kaj la veloj mi tuj povis diri, ĉu ŝipo estas brigo, kutero, skuno, trimasta barko [6]; laŭ la vento ĝi devis luvadi […] kun veloj sur ambaŭ mastoj [7]; la velo estis plena je vento [8]; ni levis tiom da veloj, kiom niaj velstangoj povis elporti [9]; la kajto-velo estis farita el ruĝa papero [10]; la vento blovis en ŝian mantelon, kiu etendiĝadis ĉiuflanken simile al granda velo [11].
2.
ANAFON=postpalato
afrikanse:
vaar
albane:
lundrojnë
amhare:
መርከብ
angle:
1. sail
arabe:
الشراع
armene:
վարել
beloruse:
1. ветразь 2. мяккае паднябеньне (анат.)
bengale:
পাল তোলা
birme:
ရွက်
bulgare:
платно
ĉeĥe:
měkké patro, plachtovitá řasa, vélum, závoj
ĉine:
1. [fān], 篷 [péng], 蓬 [péng]
dane:
sejl
estone:
puri
eŭske:
sail
filipine:
layag
france:
1. voile (marine) 2. palais mou, voile du palais
galege:
vela
germane:
1. Segel
guĝarate:
સઢ
haitie:
vwal
haŭse:
ze tashi
hispane:
1. vela
hungare:
1. vitorla 2. ínyvitorla, lágy íny, velum
igbe:
na-akwọpụ
irlande:
seol
islande:
sigla
itale:
1. vela 2. velo, palato molle, palato posteriore
japane:
[ほ]
jide:
זעℷל
jorube:
ta asia
kanare:
ಪಟ
kartvele:
მოტორიანი
kazaĥe:
жүзу
kimre:
hwylio
kirgize:
парус менен жүрүү
kmere:
បើកក្ដោង
koree:
항해
korsike:
navigheghja
kose:
iseyile
kroate:
jedro
kurde:
bapaçavjenîn
latine:
vela
latve:
bura
laŭe:
ປ່ອຍ
litove:
burė
makedone:
едро
malagase:
niondrana an-tsambo
malaje:
belayar
malajalame:
കപ്പല്യാതചെയ്യുക
malte:
qlugħ
maorie:
rere
marate:
शीड
mongole:
онгоцны далбаа
nederlande:
1. zeil
njanĝe:
matanga
okcidentfrise:
sile
panĝabe:
ਜਹਾਜ਼
pole:
1. żagiel 2. podniebienie miękkie
portugale:
1. vela
ruande:
ubwato
rumane:
1. velă 2. palat moale
ruse:
1. парус 2. мягкое нёбо
samoe:
folau
sinde:
ترنديون
sinhale:
රුවල්
skotgaele:
seòl
slovake:
dvadsať jedna, oko, velus
slovene:
jadra
somale:
shiraaq
ŝone:
kwasva
sote:
tsamaea ka sekepe
sunde:
balayar
svahile:
meli
svede:
1. segel
taĝike:
шара
taje:
ใบเรือ
tamile:
புறப்பட்டது
tatare:
җилкән
telugue:
ప్రయాణమయ్యారు
ukraine:
вітрило
urdue:
سیل
uzbeke:
suzmoq
vjetname:
buồm
zulue:
useyili

veli

(ntr)
SHI Veturi per veloj, puŝata de vento: du marojn inter kiuj staras Korint', mi velis [12]; la boato priskribis kurban linion kaj tuj poste ĝi velis tra du gvidmarkiloj [13]; (figure) oni ludis pie kaj intense […] biletoj de kvindek kaj cent kronoj gaje velis tien kaj reen sur la tablo [14]; Komence anseraro, blankaj cignoj velas, ⫽ Dorse vent’, kiel falko, ilin kune pelas [15].
12. J. Racine, trad. G. Lagrange: Fedra, 1991
13. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Unua Parto
14. Stellan Engholm: Homoj sur la tero, Sia propra mastro
15. Adam Mickiewicz, trad. Antoni Grabowski: Sinjoro Tadeo, Libro III.
angle:
sail
ĉeĥe:
plachtit, plout pod plachtami
ĉine:
[péng], 駕帆船 [jiàfānchuán], 驾帆船 [jiàfānchuán]
france:
faire voile
germane:
segeln
japane:
帆走する [はんそうする]
nepale:
पाल
pole:
żeglować
rumane:
naviga
slovake:
plachtiť (plachetnicou)
ukraine:
іти під вітрилом/парусом

velaro

SHI Tuto da veloj de ŝipo: veturi kun plena velaro [16].
HOM:velaro
16. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Artikolo „vel“
angle:
sails
bulgare:
всички платна на един кораб
ĉeĥe:
plachtoví
germane:
alle Segel
pole:
ożaglowanie
rumane:
greement
ruse:
парусное вооружение, паруса (все на корабле), парусность (корабля)
slovake:
plachtovie

Velaro [17] (Vel)

AST Sud-hemisfera stelfiguro (Vela): NGC 2547 estas malfermita stelamaso en konstelacio Velaro [18].
17. Galadí-Enríquez, David; Wandel, Amri: La kosmo kaj ni. Galaksioj, planedoj kaj vivo en la universo, FEL, Antverpeno, 2005
18. Vikipedio, NGC 2547
angle:
Vela
beloruse:
Ветразі (сузор’е)
bulgare:
Корабни платна (съзвездие)
ĉine:
船帆座 [Chuánfānzuò]
france:
Voiles (constellation)
germane:
Segel des Schiffs (Sternbild)
japane:
総帆 [そうほ]
latinece:
Vela
pole:
Żagiel (gwiazdozbiór)
rumane:
Velele (constelație)
ruse:
Паруса (созвездие)
ukraine:
вітрила, паруси, парусність, сукупність вітрил/парусів

antaŭvelo, frontvelo

SHI Velo, fiksita ĉe la antaŭmasto: suprenlevinte la antaŭvelon kontraŭ la vento, ili sin direktis al la sablaĵo [19]. VD:ĵibo, stajvelo
19. La Nova Testamento, La agoj 27:40
angle:
foresail
bulgare:
фок, платно на предната мачта
france:
foc, misaine
germane:
Fock, Focksegel
hungare:
orrvitorla, előtörzsvitorla
itale:
fiocco (naut.)
pole:
fok, fokżagiel
rumane:
foc (velă)
ruse:
фок
ukraine:
клівер

bramvelo

SHI Velo de brammasto, tria, kalkulante de malsupre.
angle:
top-gallant
ĉeĥe:
nadkošová plachta
france:
perroquet
germane:
Bramsegel
hungare:
sudárvitorla
japane:
トゲルンスル
nederlande:
bramzeil
pole:
bramsel
rumane:
bramsel
ruse:
брамсель
slovake:
košová plachta

bumbramvelo, reĝvelo

SHI Kvara velo, kalkulante de malsupre.
angle:
royal
germane:
Royal
hungare:
póznavitorla
japane:
ローヤルスル, 最上檣帆 [もがみほ・ばしらほ]
pole:
bombramsel, bombramżagiel
rumane:
bondar, sail regal
ruse:
бом-брамсель
ukraine:
бом-брамсель

ĉefvelo, grandvelo

SHI Velo, fiksita ĉe la ĉefmasto.
angle:
main sail
germane:
Großsegel
hungare:
főtörzsvitorla, fővitorla
itale:
randa
pole:
grot, grotżagiel
rumane:
vela mare
ruse:
грот (парус)
ukraine:
ґрот

flankvelo

SHI Ekstra velo, kun trapeza formo, kiun oni metas flanke de rekta velo.
angle:
studding-sail
germane:
Leesegel
hungare:
szárnyvitorla, toldatvitorla
pole:
lizel, żagiel wytykowy
rumane:
lizelă
ruse:
лисель

oblikva velo

SHI Velo, situanta laŭlonge de la ŝipo, ofte triangula.
france:
voile goélette
germane:
Gaffelsegel
hungare:
élvitorla
japane:
縦帆 [じゅうはん]
pole:
żagiel skośny
rumane:
vela este oblică
ruse:
косой парус

rekta velo, kvadrata velo

SHI Rektangula velo, pendanta sur velstango, situanta transverse de la ŝipo.
bulgare:
право платно
france:
voile carré
germane:
Quersegel
hungare:
keresztvitorla
itale:
vela quadra
japane:
横帆 [おうはん]
pole:
żagiel prostokątny
rumane:
vela dreptunghiulara
ruse:
прямой парус, поперечный парус

skunvelo

SHI Kvarangula oblikva velo, fiksita ĉe gafo.
bulgare:
гафелно платно
germane:
Schonersegel
hungare:
csonkavitorla, gaffvitorla
itale:
vela aurica
pole:
szkuner
rumane:
pahar înalt pentru bere
ruse:
гафельный парус

stajvelo

SHI Triangula oblikva velo, hisata laŭ stajo kaj situanta ĉe la pruo aŭ inter mastoj.
angle:
staysail
bulgare:
стаксел
germane:
Flieger
hungare:
tarcsvitorla, előkötél-vitorla
itale:
vela di straglio
pole:
sztaksel
rumane:
trinca
ruse:
стаксель
ukraine:
стаксель

topvelo

SHI Velo de topmasto, dua, kalkulante de malsupre: mia ŝipo [...] topvelon sian klinas pli malalten ol kilo [20].
20. William Shakespeare, trad. Alfred E. Wackrill: La Venecia komercisto, akto 1a, sceno 1
angle:
top sail, tops'l
ĉeĥe:
svrchní stěžňová plachta
germane:
Toppsegel, Marssegel
hungare:
csúcsvitorla, derékvitorla
japane:
トップスル, 中檣帆 [ちゅう・しょうはん]
nederlande:
marszeil
pole:
marsel, żagiel gniezdny
rumane:
gabier
ruse:
марсель, топсель
slovake:
plachta na sťažni s plošinkou
ukraine:
марсель

velsono

FON Konsonanto, produktata per fermo aŭ malvastigo de la buŝkanalo per alproksimigo de la langa dorso al la velo2 (k, g, ĥ).
angle:
velar consonant
beloruse:
вэлярны гук
ĉine:
軟齶音 [ruǎnèyīn], 软腭音 [ruǎnèyīn], 舌根音 [shégēnyīn]
france:
vélaire (subst.)
germane:
Velar, Gaumensegellaut
hispane:
velar
hungare:
veláris mássalhangzó, hátsó szájpadláshang
japane:
軟口蓋音 [なんこうがいおん]
katalune:
velar
nederlande:
velaar, velair
pole:
spółgłoska miękkopodniebienna
portugale:
velar
rumane:
consoană velară
ruse:
велярный звук, задненёбный звук
ukraine:
велярний/ задньопіднебінний/м’якопіднебінний приголосний

administraj notoj

~aro: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
bram~o: Mankas dua fontindiko.
bram~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
bumbram~o, reĝ~o: Mankas dua fontindiko.
bumbram~o, reĝ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
ĉef~o, grand~o: Mankas dua fontindiko.
ĉef~o, grand~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
flank~o: Mankas dua fontindiko.
flank~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
oblikva ~o: Mankas dua fontindiko.
oblikva ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
rekta ~o, kvadrata ~o: Mankas dua fontindiko.
rekta ~o, kvadrata ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
skun~o: Mankas dua fontindiko.
skun~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
staj~o: Mankas dua fontindiko.
staj~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~sono: Mankas dua fontindiko.
~sono: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.