*gravur/i

*gravuri

(tr)
1.
Desegni sur ligno, ŝtono, metalo kc per pinta malmola ilo aŭ per acido: prenu du oniksajn ŝtonojn, kaj gravuru sur ili la nomojn de la filoj [1]; [sur] la fingringo […] sin trovas gravurita sentenco BdV ; honorante lian piecon [ni] gravuros la jenan surskribon en la tomboj […] [2]; la hakilo engravuris siajn runojn [3]. SUB:ĉizi, enskribi, entranĉi, giloŝi, ksilografi
2.
(figure) Fari fortan kaj longedaŭran impreson aŭ bildon: tiajn ravantajn pentraĵojn povis gravuri nur la tempo [4]; li gravurigis en sian cerbon la figuron KPr ; via ĉarma vizaĝo ĉiam restos gravuritaj en mia memoro ChL ; [tiun] seriozecon de lia mieno […] akraj animdoloroj gravuris sur lia vireca vizaĝo Iŝtar ; post malmultaj monatoj japanaj Hitachi-teknikistoj gravuris la bondeziron „Peace '91“ forportante kelkdekon da sulfuratomoj el kristalo da molibdena disulfato [5]; [la] bildoj de sakura-floroj estas jam engravuriĝintaj en iliaj cerboj kun la sentoj kaj travivaĵoj de ĝojo kaj malĝojo [6]. VD:enradiki, enstampi, konservi, noti
angle:
engrave
beloruse:
гравіраваць
ĉeĥe:
gravírovat, vrývat
ĉine:
2. 彫版 [diāobǎn], 鐫 [juān]
france:
graver
germane:
1. gravieren, stechen, ritzen, einschneiden 2. einbrennen, einmeißeln
hispane:
grabar
hungare:
2. bevés (átv. is), gravíroz
japane:
彫る [ほる], 刻む [きざむ], 彫り込む [ほりこむ], 刻み込む [きざみこむ]
katalune:
gravar
nederlande:
1. graveren, griffen 2. griffen
pole:
1. grawerować
portugale:
1. gravar (em madeira, pedra, metal etc) 2. gravar (f)
ruse:
1. гравировать, выгравировать 2. впечатать (перен., о впечатлении)
slovake:
vyryť
svede:
gravera
ukraine:
ґравірувати, ґравіювати

gravuraĵo, gravuro

BELA Desegnaĵo farita per gravurado: lignogravuroj de Christian Winther [7]; li povoscias fari objektojn el oro, arĝento, kupro, fero, ŝtono, kaj ligno […], fari ĉiajn gravuraĵojn [8]; [ni] devas ne opinii la Diecon simila al […] gravuraĵo de homa arto [9]; VD:epigrafo1
angle:
engraving
beloruse:
гравюра
ĉine:
石刻 [shíkè]
france:
gravure
germane:
Gravur, Gravüre, Stich, eingeschnittene Schrift
hispane:
grabado
hungare:
véset, metszet
japane:
刻み目 [きざみめ], 彫り目 [ほりめ]
katalune:
gravat
nederlande:
gravure
portugale:
gravura (coisa gravada)
ruse:
гравюра
ukraine:
ґравюра

gravurilo

1.
TEK Ilo kun malmola pinto por gravurado; grifelo. VD:ĉizileto, cizelilo, skalpelo
gravuriloj
CC-BY-SA-3.0  [10]
2.
KOMP Aparato por registri datumojn sur lumdisko per lasero: la apero de la kompakta disko plifaciligis ilian taskon, sufiĉas ja disponi pri komputilo kun gravurilo kaj presilo por eldoni tiom, kiom oni bezonas [11].
angle:
1. engraving tool, burin, graver 2. optical writer (CD)
beloruse:
1. разец (гравёрскі), штыхель 2. апарат для запісу аптычных дыскаў
ĉeĥe:
1. rycí jehla, rydlo
ĉine:
1. 挑逗 [tiǎodòu], 揶揄 [yéyú], 逗惹 [dòurě], 戏弄 [xìnòng], 挖苦 [wāku] 2. 烧录机 [shāolùjī]
france:
2. graveur de disque optique
germane:
1. Stichel, Graviermesser 2. Brenner (CD)
hungare:
1. karcolótű, vésőtű
japane:
彫刻刀 [ちょうこくとう]
katalune:
1. burí
nederlande:
1. graveernaald, graveerstift
portugale:
1. buril
ruse:
1. резец (гравёра), штихель
slovake:
1. rydlo
ukraine:
різець

kuprogravuraĵo, kuprogravuro

BELA Bilda aŭ teksta verko presita per reliefa matrico gravurita en kupro: tia magia kvadrato troviĝas sur la kuprogravuraĵo ‚La melankolio‘ de Albrecht Dürer [12]; kuprogravurojn de bataloj bazitaj sur desegnaĵoj de Georg Philipp Rugendas [13].
12. -: Magiaj nombro-kvadratoj, lingvovojo, 2013-09-28
13. -: Goswinus Uilenbroek, Vikipedio, 2024-01-24
france:
chalcographie, gravure sur cuivre

kuprogravuristo

Gravuristo laboranta per kupro: nepo de Rentsch estis la saksa kortegopentristo kaj kuprogravuristo Christian Wilhelm Ernst Dietrich [14].
ĉeĥe:
mědirytec
ĉine:
銅版彫刻機 [tóngbǎndiāokèjī], 铜版雕刻机 [tóngbǎndiāokèjī]
france:
graveur sur cuivre
germane:
Kupferstecher
hungare:
rézmetsző
nederlande:
kopergraveur
pole:
miedziorytnik
ruse:
гравёр на меди
slovake:
medirytec

lignogravuraĵo, lignogravuro

BELA Bilda aŭ teksta verko presita per reliefa matrico gravurita en ligno; ksilografaĵo: kolekto de klasikaj japanaj lignogravuraĵoj [15]; lignogravuro […] prezentis aeran fenomenon, kiu aperis en la urbo Kolonjo [16].
15. I. Lapenna, T. Carlevaro kaj U. Lins: Esperanto en Perspektivo, 1974
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
ĉine:
木刻 [mùkè], 木刻版画 [mùkèbǎnhuà], 木刻版畫 [mùkèbǎnhuà], 木刻画 [mùkēhuà], 木刻畫 [mùkēhuà], 雕版 [diāobǎn], 木版画 [mùbǎnhuà], 木版畫 [mùbǎnhuà]
france:
gravure sur bois, xylographie (œuvre)
germane:
Holzschnitt
nederlande:
xylografie (het gedrukte)
portugale:
xilogravura
ruse:
ксилография, гравюра по дереву

lignogravuristo

Gravuristo laboranta per ligno; ksilografisto: la geamikoj, niaj kunvivantoj en la unuaj monatoj en Ŝanhajo, prezentis al ni lignogravuriston C kaj lian edzinon kiuj bonvolas kunveturi kun ni ĝis Hongkong kaj helpi nin [17].
17. Hasegawa T.: En Ĉinio Batalanta, 1954
angle:
woodcut artist, block-cutter
beloruse:
ксылёграф
ĉeĥe:
dřevorytec
france:
graveur sur bois, xylographe
hispane:
xilógrafo
itale:
silografo, xilografo
japane:
木版師 [もくはんし]
pole:
ksylograf (przest.), drzeworytnik
slovake:
drevorytec, xylograf
svede:
xylograf
ukraine:
ксилограф, ґравер/різьбяр на дереві

ŝtongravuraĵo, ŝtongravuro

BELA Bilda aŭ teksta verko presita per reliefa matrico gravurita en ŝtono; litografaĵo: ŝtongravuraĵoj estis multe uzataj en la antikva Ĉinio, ĉefe por ornami templojn, arkadojn, pontojn, steleojn kaj civilajn domojn [18].
18. Liu Bian: Ŝtongravuro, El Popola Ĉinio, [vidita en 2025]
angle:
lithograph
beloruse:
літаграфія (адбітак)
ĉine:
石印 [shíyìn], 平印 [píngyìn]
france:
lithographie (œuvre)
pole:
litografia
ukraine:
літографія (відбиток)

ŝtongravuristo

Gravuristo laboranta per ŝtono; litografisto: Goethe […] konvinkis lin iĝi ŝtongravuristo [19].
19. -: Friedrich Wilhelm Facius, Vikipedio, 2024-10-31
angle:
lithographer
beloruse:
літограф
ĉeĥe:
litograf
ĉine:
平印工人 [píngyìngōngrén]
france:
lithographe
germane:
Lithograph, Lithograf, Steindrucker
greke:
λιθογράφος
hispane:
litógrafo
hungare:
kőnyomó, litográfus, kőrajzoló
japane:
石版工 [いしはんこう], 石版師 [いしはんし]
nederlande:
lithograaf, steendrukker
pole:
litograf
portugale:
litógrafo
ruse:
литограф
slovake:
kameňotlačiar
ukraine:
літограф

administraj notoj

~ilo: Mankas verkindiko en fonto.
kupro~isto: Mankas dua fontindiko.
ligno~isto: Mankas dua fontindiko.
ŝton~aĵo, ŝton~o: Mankas dua fontindiko.
ŝton~isto: Mankas dua fontindiko.