*ĉiz/i UV
*ĉizi
(tr)
- 1.
Prilabori malmolajn materiojn (ŝtonon, lignon, metalon...)
per ĉizilo, frapante sur ĝin per martelo kaj forigante
ioman materion:
sur marmora tabulo estas ĉizita lia nomo;
ĉizi ŝtonojn por enkadrigo, kaj […] ĉizi
lignon, por fari ĉian laboron
[1];
(figure)
la internaj zorgoj kaj la fizika doloro, kiun li suferis, tiel ĉizis liajn
trajtojn, kvazaŭ tuŝus ilin la delikata mano de majstra skulptisto
[2];
oni metas pezajn ŝtonojn kun ĉizitaj literoj
[3];
sur la muroj de la groto ili ĉizis belajn ĉasbildojn per tajlita fajroŝtono
[4];
en oktobro, dum kukurba popolfesto, oni ĉizas en la ŝelon de la malplena
kukurboglobo vizaĝon kaj lumigas per kandelo
[5];
La vidvo tiam krie krizas, ⫽ Valorajn bubojn ronde ĉizas
[6].
cizeli,
haki,
skulpti- 2.
- PV
cizeli
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 31:5
2. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXXI
3. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Kvina Parto
4. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, Kain kaj Abel
5. Monato, Walter Klag: La kukurbo frukto multvizaĝa, 2008
6. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, La Vidvohomo Meditas
2. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXXI
3. Hendrik J. Bulthuis: Idoj de Orfeo, Kvina Parto
4. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, Kain kaj Abel
5. Monato, Walter Klag: La kukurbo frukto multvizaĝa, 2008
6. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, La Vidvohomo Meditas
- angle:
- chisel
- beloruse:
- 1. даўбіць (долатам, зубілам) 2. чаканіць
- ĉine:
- 劂 [jué], 凿 [záo], 錾 [zàn], 鐫 [juān]
- france:
- 1. ciseler, creuser (au ciseau), façonner (au ciseau)
- germane:
- meißeln
- hebree:
- לפסל
- hispane:
- cincelar
- hungare:
- 1. vés
- itale:
- cesellare 1. scalpellare, intagliare, incidere (legno, pietra, ecc.)
- japane:
- のみで彫る [のみでほる], 刻みこむ [きざみこむ], 彫刻する [ちょうこくする], 練る [ねる], 彫琢する [ちょうたくする]
- katalune:
- cisellar
- pole:
- 1. dłutować, ryć 2. cyzelować
- portugale:
- cinzelar
- rumane:
- 1. cizelăre, sculpta 2. cizelă
- ruse:
- 1. долбить (долотом), рубить (зубилом), выбивать (надпись и т.п.), тесать (камень)
- ukraine:
- різьбити, обробляти різцем, довбати (долотом), рубати (зубилом), різати (по металу)
ĉizilo
-
Ŝtala ilo, longa kaj plata, kun tranĉa ekstremaĵo,
uzata por prilabori malmolajn materiojn:
unu tranĉas la feron per ĉizilo
[7];
por urĝaj riparoj, li prenis segilon, ĉizilon kaj fortikajn prenilojn
[8];
Supraĵe art-ornamoj, ne per skulpt-ĉizilo, ⫽ Sed lerte eltranĉitaj per
ĉarpent’-hakilo
[9].
7.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 44:12
8. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Tria
9. Adam Mickiewicz, trad. Antoni Grabowski: Sinjoro Tadeo, Libro IV.
8. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Tria
9. Adam Mickiewicz, trad. Antoni Grabowski: Sinjoro Tadeo, Libro IV.
- angle:
- chisel, chiseling tool
- beloruse:
- долата, зубіла, пешня, шчарбіла, разец, чакан
- ĉine:
- 銶 [qiú], 凿子 [záozi]
- france:
- ciseau (à pierre, bois, etc.)
- germane:
- Meißel
- hispane:
- cincel
- hungare:
- véső
- itale:
- scalpello, profilo (ferro da cesello), subbia
- katalune:
- cisell
- pole:
- dłuto, majzel (region.)
- portugale:
- cinzel
- rumane:
- daltă
- ruse:
- долото, стамеска, зубило, чекан, резец
Ĉizilo [10] (Cae)
Sud-hemisfera
stelfiguro (Caelum).
10.
D. Galadí-Enríquez, A. Wandel: La kosmo kaj ni, 2005
- angle:
- Caelum
- beloruse:
- Разец (сузор’е)
- ĉine:
- 雕刻刀 [diāokèdāo]
- france:
- Burin (constellation)
- germane:
- Grabstichel
- hebree:
- אִזְמֵל, מפסלת
- hispane:
- Cincel
- itale:
- Bulino
- japane:
- のみ, たがね
- latinece:
- Caelum
- pole:
- Rylec (gwiazdozbiór)
- rumane:
- Dalta (constelație)
- ukraine:
- зубило, стамеска
ĉizileto
-
Malgranda ĉizilo, speciale uzata de juvelistoj.
- angle:
- mini-chisel
- france:
- ciselet
- hungare:
- cizelláló véső
- itale:
- bulino, ciappola, gradina
- japane:
- 彫刻刀 [ちょうこくとう]
- pole:
- dłutko, rylec
- rumane:
- daltă, stil
- ukraine:
- ґрабштихель, маленький різець
ĉirkaŭĉiziPIV1
(tr)
- Ĉizi ĉe la ĉirkaŭo, por doni proksimuman formon, ekzemple al statuo.
- beloruse:
- абчэсваць (напр. камень)
- france:
- façonner (au ciseau, sur le pourtour), dégrossir (au ciseau)
- hebree:
- לעבד באיזמל
- itale:
- sgrossare, dirozzare
- pole:
- ociosywać
- rumane:
- sculpta
- ruse:
- обтёсывать, обтесать
- ukraine:
- обтісувати, обробляти начорно, на око