^*foli/o

1.

Diversforma organo de vegetaĵo, ofte verda (kolora ĉe la floroj) kaj maldika, kiu kreskas sur la tigo kaj servas por asimili la karbonacidon de la aero per fotosintezo: la kolombo […] havis en sia buŝo deŝiritan folion de olivarbo [1]; terebintarbo, kies folioj velkis [2]; la floro […] etendis […] ĉiujn siajn blankajn foliojn [3]; la trunketoj kaj folioj sin movis senĉese ^FK ; flavaj kaj rozaj folioj falis de la arboj ^IK ; grandaj foliokreskaĵoj […] formigis vere tropikan laŭbon en tiu ĉi malgranda Edeno ^FK ; [ili] tenis en la buŝo iajn torditajn kaj ekbruligitajn foliojn, kies fumon ili elspiradis ^FK ; li tremas, kiel aŭtuna folio ^PrV ; pelos ilin brueto de falanta folio [4]; foliplato (la plata parto de la folio, limbo); folitigo (tigo tenanta la foliplaton, petiolo); foliingo, folibazo (baza parto de folio ĉirkaŭanta la tigon); elipsa, ovoforma, inverse ovoforma (obovala), spatelforma, lancetforma, sagforma, ronda, lancoforma, renforma, linia, ŝildforma, korforma, pingloforma, pluma (pinata), triloba, manforma, piedforma folio; glatranda, harranda, segildenta, denta, ŝarknaĝila, noĉita, loba, festonranda folio; pinta, pintega, pikilpinta, obtuza folio; strinerva, fingronerva, plumnerva folio.

2.

Maldika, plata objekto: ili batetendis foliojn da oro kaj tranĉis ilin en formo de fadenoj [5]; [li] komencis transturnadi la foliojn en la notolibro ^FK ; [ŝi] plenskribis du grandajn foliojn da poŝta papero ^FK ; filmo, plato

1.

(ntr)
Kreskigi foliojn: daŭre ruĝo floras, verd' folias [6]; (figure) efemereco […] ― folias la horoj, burĝonas la tagoj [7].

2.

Foliumi: [ŝi] prenas la Biblion kaj folias ^Rabistoj .

1.

Amaseto de folioj kreskantaj ĉe branĉo aŭ vegetaĵo: branĉoj kun densa foliaro [8]; [arbo], sur kiu estis bela foliaro, multe da fruktoj [9]; la daktilpalmo etendis sian ŝirman foliaron tre alte, kvazaŭ […] sunombrelo [10]; kamufli sin inter la foliaro [11]; la malluma foliaro de la arbo ^BdV ; sunradioj penetris tra la juna foliaro [12].

2.

Staplo de paperfolioj: TEJO celis ne simple liveri […] nur ankoraŭ alian novaĵ-foliaron aŭ anoncaron, sed veran gazeton ^EeP ; [iu] ŝtelis tiun foliaron ĉe la fotokopia maŝino ^ChV ; pri la origino kaj la evoluo de ĉiu alfabeto oni povus verki dikajn foliarojn [13].

Ĉiu el la folisimilaj partoj konsistigantaj kunmetitan folion: Nigra juglando: […] la folioj havas 15–23 folierojn [14].

Platigi metalon en folion: foliigita arĝento [15]; foliigita pasto [16]; la aranĝo de la glimo en paralelaj tavoletoj donas al [gnejso] foliigitan aspekton [17].

1.

Movi, turni la foliojn de io: malrapida vento foliumis iom en la arbfoliaro ^VRA .

2.

Turni la paĝojn de libro, kajero aŭ simila por supraĵe trarigardi ĝin: Nikolao Adamoviĉ eltiris el sia poŝo la gramatikon […] kaj transdonis ĝin al Paŭlo Petroviĉ; li kun malfido trafoliis ĝin [18]; [li] rigardis la librojn, foliumis en kelkaj kaj legis peceton tie kaj tie ^InfanTorent2 ; ŝi rapide malfermis fotografaĵoplenan albumon, kiun ŝi ofte foliumis ^ChL ; li foliumis kelkajn paperojn sur la skribotablo ^KrM ; nur la foliumado aŭdiĝis [kiel] en niaj bibliotekoj ^VaK ; mi foliumas al la titolvorto kaj tie mi legas, ke la persan tapiŝarton ni konas ekde la dinastio „Safida“ ^SatirRak ; Jano dume plu foliumis la leterojn, subite li fajfis ekscitiĝe ^ChB .

3.

Esplori datumojn (dosierojn, dosierujojn, hipertekstojn) en laŭvola ordo, ne nepre en la rekta ordo.

Legilo por foliumi, precipe TTT-legilo de retumilo: Mikrosofto ankaŭ kontraŭas aron da novaĵoj, kiujn la uzantoj atendas en sia foliumilo [19]; mi hazarde elektis Netscape kiel uzotan programon, [kies] ĉefa avantaĝo estis, ke en unu programo estas samtempe poŝtilo kaj foliumilo [20]; vi povas tuj serĉi el la adres-trabo de via foliumilo [21].

Havanta foliojn, kiuj velkas kaj falas komence de la malvarma sezono: falfoliaj kaj ĉiamverdaj arboj [22]; sovaĝa ajlo […] kreskas sur humida kaj malseka sojlo de la ombraj falfoliaj arbaroj kaj herbejoj de Eŭropo kaj Azio [23].

Kalika aŭ korola folio de la floro: [la elfoj] havis elegantajn vestojn el florfolioj kun garnaĵo el flugiloj de muŝoj [24]; oni ne plu bezonas magrajn herbotigojn […] aŭ rompiĝemajn florfoliojn por fini sian digestadon [25].

Unufolia aŭ malmultfolia presaĵo, ne broŝurita, ordinare uzata por propagando aŭ reklamo: afiŝoj kaj flugfolioj presitaj de la partio de socialistaj laboristoj kaj distribuitaj tra Dublino [26]; NATO sugestis per la flugfolioj „forkuri, indiferente kien“ [27]; jen partiaj disputoj, flagoj, standardoj, banderoloj, flugfolioj kun plej demagogiaj, orgiaj, malhonestaj promesoj [28].

[29]

Tiu responda, komplementa parto de ĉeko, kvitanco, atestfolio ks, kiu restas ĉe la registro, kajero, libreto ks, post apartigo de la transdonita parto kaj surhavas ordinare la samajn informojn; talono¹.

(tr)

Senigi je folioj: la ventego senfoliigas la plej delikatajn rozojn ^RBa ; aŭtuno senfoliigis la grandajn kverkojn [30]: proceso kontraŭ la Dow Chemical, kiu produktis la faman kemian senfoliigaĵon[…] „agent orange“ [31].

Genro el familio fabacoj (Trifolium), kun tripartaj folioj: ĉarma kaj dolĉa estis la aromo, kiu blovetis de la luksa kampo de trifolioj, kie la abeloj zumadis [32]; unuj verdis: la lino, tritiko, trifolio, la aliaj estis oraj de la maturiĝanta hordeo [33]; oni rikoltis la trifolion kaj seneson [34].

^MatVort

Speco de triagrada ebena kurbo: la kartezia ekvacio de kartezia folio estas de la tipo `x^3+y^3=3axy`.