^*vent/o

1.

Pli aŭ malpli rapida movado de la aero en la atmosfero: sur la valo neĝa vento blovas ĉiam pli ^FK ; vibras vok' en vaga vento [1]; li portiĝis sur la flugiloj de la vento [2]; disflugiĝi kiel polvo en vento ^Hamlet ; ili remis laŭ la orienta bordo en senvento [3]; [ili] flugas kun la ventoj [4]; kun veloj sub la vento ^BdV ; la popolaĉo, kiel hordeo sur kampo, iras kun la vento (estas ŝanĝema, adaptiĝema) [5]; li ŝanĝiĝas kiel la vento; flugema kiel vento ^PrV ; batadi la venton (vane peni) ^PrV ; li serĉas la venton sur la kampo (sama signifo) ^PrV ; minacas dento al la vento (vane) ^PrV .

2.

(figure) Ĝenerala disvastiĝanta tendenco: blovis afrika vento; Kroatoj jam longe estas ege malkontentaj pro la regmaniero […] kaj fine la morto de la diktatoro ebligis novan venton [6]. atmosfero, etoso, fluo

1.

Rilata al vento: venta vetero [7]; venta energio [8]; venta, senŝirma, senarba […] insuleto [9].

2.

(figure) Senbaza, malfirma, senvalora, aera: ĉio estas vantaĵo kaj entreprenoj ventaj [10]; ĉio estas vantaĵo kaj ventaĵo, kaj nenia profito [11]; ĉu saĝulo povas respondi per ventaj opinioj? [12].

(ntr)

Blovi (pp vento): forte ventas^Z ; el tombo de prakatakombo plorventas kantik' [13].

1.

Fortega vento, ordinare akompanata de pluvo aŭ neĝo: en tiu nokto blovis terura ventego kaj la pluvo faladis per riveroj ^FK ; kiel pasanta ventego [la] malpiulo malaperas [14]; kvietigi la ventegon [15]; (figure) malfeliĉo venos kiel ventego [16]. tempesto, uragano

2.

(figure) Rapide trapasanta amaso: la ventegoj de la vivo ^Marta ; la mevoj flirtis ĉirkaŭ li kvazaŭ ventego da blankaj flugiloj; li devis elporti ventegon da riproĉoj. lavango, torento

(tr)

1.

Refreŝigi movante la aeron: li ventumas al si per sia ĉapelo; ĉiuj damoj […] sidis en la unua vico kaj ventumadis sin [17]; du nigraj sklavoj ventumis lin [18]. ventoli

2.

Purigi grenon, skuante ĝin en trablovo, kiu forblovas la netaŭgan parton: Boaz […] ventumas hordeon […] en la draŝejo [19]; disfluganta grenventumaĵo [20] (netaŭga ventumita parto de la greno). draŝi¹

1.

Ilo aŭ aparato por ventumi, precipe portebla duondisko refaldebla, kiun oni mane svingas: ventumilo el eburo; ventumiloj el strutaj plumoj [21]; la manoj kun naĝmembrano dislarĝiĝis en formo de ventumilo [22]; grandaj ventumilformaj palmoj staris gracie [23]; li […] ripozis en la ombro de l' granda ventumilo, kiun tenis lia adjutanto [24]. ventolilo

2.

Plata korbo, eventuale kun longa tenilo, por ventumi grenon: lia ventumilo estas en lia mano, kaj li elpurigos sian draŝejon [25]; kiel grenventumilo, oni ventokribras la erarojn de aliuloj, sed siajn proprajn erarojn oni kaŝas [26].

Senpripensema, malsaĝa, sencerba: malgraŭ via tuta ventanimeco vi esence estas bona knabo ^Marta ; ventanimulo ^Marta . ventkapa

Dispeli, disperdigi: ili ĝin disventumos, kaj dezertigos ĝian landon, ĉar en la tago de la malfeliĉo ili estos ĉirkaŭ ĝi ĉiuflanke [27]; reĝo […] disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan [28].

Favora vento, vento blovanta samdirekte kun la movo de velŝipo, avio ktp: restis ankoraŭ 151 km ĝis tiu celo, se la dorsvento daŭros, […] ni eble sukcesos [30]; „Sekreto“ estis iranta kun duono de la veloj ĉe dorsovento [31].