^*land/o ^UV

1.

Surtera difinita regiono konsiderata kiel formanta apartan tuton laŭ geografia vidpunkto: multaj birdoj flugas en la aŭtuno en pli varmajn landojn [1]; lando dezerta [2] [3]; la eŭropaj landoj.

Rim. 1: Z klarigis, ke „Via opinio pri la nomoj geografiaj estas tute ĝusta, kaj vian ideon pri la uzado de la aldono „lando“ mi plene aprobas. Laŭ la reguloj de Esperanto oni povas tute bone diri Franclando, Anglolando, Kanadlando, Perulando ktp.“ [4].

Rim. 2: -land/o estas kelkfoje netuŝebla parto de la radiko: Irlando, Islando, Nederlando, Holando, Gronlando, Togolando, Nov-Zelando, Burgenlando, Kablando.

2.

Natura regiono: la ĉirkaŭa lando estas bela kaj riĉa; li ekrigardis […] al la tuta lando de la ĉirkaŭaĵo, kaj li vidis, ke jen fumo leviĝas de la tero [5].

3.

Regno¹: Pollando; ĉiu regnano sciu, ke li […] devas obei ĉiam nur klarajn, tute difinitajn fundamentajn leĝojn de sia lando [6]; nia lando venkos [7]; ministro pri enlandaj aferoj. ŝtato

Loĝanto de lando: monpotencaj landoj povas facile doni ŝancojn al siaj landanoj kaj, sekve, la sopiratajn medalojn, dum en aliaj mondopartoj sportistoj ne havas monon eĉ por aĉeti siajn ŝuojn [8].

Reganto, komisiata aŭ memstara, de lando: li faris festenon […] por la potenculoj de Persujo kaj Medujo, por la landestroj kaj regionestroj [9]; la popolo staris ekstere sur la strato kaj demandadis la kortegestron, kia estas la stato de ilia landestro [10]. regnestro, provincestro, guberniestro

(malofte)

Homo, kiu naskiĝis en la lando. indiĝeno

Rim.: Mi neniam vidis aŭ aŭdis tiun vorton uzata; probable ĝi estas vortarista elpensaĵo. [Sergio Pokrovskij]

Nomo de iu lando: kiam mondvaste oni raportis pri ribelado de monaĥoj, vi legis kaj aŭdis la landnomon Mjanmao aŭ Birmo [11]; sur paĝo 13 mi legas la landnomon „Luksemburgio”, kaj sur paĝo 14 la nomon „Meksikio”, kvankam laŭ la Monato-konvencioj devus esti respektive „Luksemburgo” (tiel sur paĝo 4) kaj „Meksiko” [12]; en okcidento landnomo estas derivata el gentnomo, en oriento inverse [13]. -uj/-i/-an/

Rim. 1: La landnomoj apartenas al du kategorioj: landobazaj kaj gentobazaj nomoj. En la unua kategorio ordinare la radiko havas landan signifon, kaj oni uzas la sufikson -an/ por formi nomon de la landanoj, laŭ la sistemo „Lando-landano“: Usono-usonano. Tiu unua kategorio entenas la grandan plimulton de la landnomoj. En la dua kategorio la baza radiko nomas genton aŭ popolon. Oni formas la nomon de la lando per la Fundamenta sufikso -uj/ aŭ per la neoficiala sufikso -i/, laŭ la sistemo „homo-Homujo“ aŭ „homo-Homio“: franco-Francujo aŭ franco-Francio. Tiu dua kategorio koncernas nur malplimulton da landnomoj, kiu troviĝas principe en Eŭropo, sed ankaŭ en Azio kaj Afriko.

Rim. 2: En ambaŭ klasoj, egale ĉu la radiko nomas landon aŭ genton, la finaĵo -a, -e kutime sufiĉas por esprimi ideon adjektivan aŭ adverban: Angla (Usona) voĉo (pejzaĝo), paroli Angle (Usone). Se bezone, oni povas precizigi: Usonana voĉo, Angluja pejzaĝo, paroli Anglalingve. Preferinde estas, ĉe derivaĵoj, uzi majusklon: Polo, Pola, Polujo. En siaj plej maturaj verkoj (Biblio, Fabeloj), Z definitive adoptis tiun Anglan sistemon. Ofte minusklo kaŭzas heziton aŭ dubesencon. Inter Kuba kaj kuba estas diferenco. Same ĉe Esperanto, Esperanta, Esperantisto: mi skribas al vi Esperante, esperante tujan respondon.

Bertilo: Landoj kaj lingvoj de la mondo (kun klarigoj)

Eksterlando: li vivis multajn jarojn en la alilando [14]; post kelkaj minutoj elveturas preskaŭ laŭ ĉiuj direktoj la poŝtaj vagonaroj, kiuj disportas la transmaran poŝton por Germanujo kaj la alilando ^FK .

Eksterlandano: lia parolo tuj montras en li alilandulon [15]; ili venis en banejon, kie sin trovis multaj alilanduloj kaj inter tiuj ĉi unu tre bela reĝidino [16]; alilandulo, kiu venos el malproksima lando kaj vidos la plagojn de ĉi tiu lando [17].

Alte kuŝanta lando, regiono: li sukcesis aĉeti por si forlasitan bienon en valo flanke de la altlando [18].

altaĵo

Rilata al eksterlando: la soldatoj de eksterlandaj regimentoj [19]; eksterlandaj teksaĵoj, parfumoj kaj fruktoj [20]; mi rakontos ĉiujn agrablaĵojn, kiujn mi ĝuis dum mia eksterlanda vojaĝo [21]; la ministroj kompetentos pri eksterlandaj aferoj, defendado, ekonomio kaj rajtoj de homoj kaj etnaj malplimultoj [22].

Ĉiuj landoj krom la propra: aliaj homoj prenas por si pasportojn por la eksterlando [23]; poŝtaĵoj difinitaj por la eksterlando kaj por transita trairo ^FK ; ĵus reveninta hejmen el la eksterlando ^FK ; sekrete forkuri en la eksterlandon ^BdV .

Homo, kiu vivas en alia lando aŭ devenas de alia lando: tiujn postenojn okupas, pli ol trione, la pendolantaj translimuloj, kaj, po malpli ol trione, eksterlandanoj rezidantaj en Luksemburgio, kaj, fine, la „veraj” luksemburgianoj mem [24]; mi ŝatus partopreni kursojn por eksterlandanoj pri la islanda lingvo [25]; homoj bonkoraj koncerne siajn familianojn k[aj] samnacianojn, fariĝas, dum krizaj aŭ militaj tempoj, plej kruelaj koncerne eksterlandanojn [26].

Lando, regno kun malforta industrio, ano de la tria mondo: multaj evoluantaj landoj havas multe da ŝuldoj kaj devas repagi pruntojn kaj interezojn [27]; la malalta kresko de la industria produktado en aliaj evolulandoj estas kaŭzita de eksteraj faktoroj kiel malpliiĝo de la kapitala alfluo kaj internaj faktoroj kiel la plialtiĝo de la produktadkostoj [28]; la evolulandoj bone sukcesis en primaraj sektoroj de industria produktado kiel la produktado de nutraĵoj, teksaĵoj, papero kaj bazaj metaloj [29].

Lando, regno kun forta industrio: laŭ klasifiko de UN, industriaj landoj estas Nordameriko, Eŭropo, Japanio, Aŭstralio kaj Nov-Zelando [30]; al la industrilandoj rilatas preskaŭ du trionoj de la monda produktado de aldonvaloro [31].

(evitinde)

Landinterno, resp. interno de kontinento: en Stanley kaj en la internlando estis granda divorcprocento, tre malmultaj virinoj kaj tro multe da drinkado [32]. boŝo

Lando apud la limo de regno, dependa aŭ sendependa de ĝi: jen virino Kanaana, veninte el tiuj limlandoj, kriis, dirante: Ho Sinjoro, filo de David, kompatu min [33]; jam dum la tempo de Karlo la Granda ekzistis limlando kontraŭ la avaroj, invadoj de la hungaroj detruis ĝin [34].

Loko sen klara havanto aŭ loĝantaro; ofte tia limzono inter regnoj: sude de ĉi tie komenciĝas nenieslando, certa frontlinio tute ne ekzistas [35]; tiuj homoj estis fisenditaj en nenieslandon el kiu ili eble neniam eliros [36].

Insulo en la norda Atlantika Maro, parto de la kanada provinco Novlando kaj Labradoro; Novtero: NovLando […] grandas je pli ol cent mil kvadrataj kilometroj [37].

Provinco de Kanado en ĝia orienta parto, konsistanta el insula Novlando kaj ĉeftera Labradoro: 2011-10-11: voĉdonantoj en Novlando kaj Labradoro […] elektis progreseman-konservistan registaron [38].

Loĝanto de la sama lando kiel aliaj koncernatoj: tiajn samajn suferojn vi ankaŭ spertis ĉe viaj samlandanoj [39]; mi estas via kunlandano, ĉar mi ankaŭ estas italujano ^DL ; samlandanoj? ‐ kaj certe ja en vi ili revekis la belan bildon de reveno hejmen ^Ifigenio ; li estis Dano, mia samlandano [40].

Origine malriĉa lando kies industrio, ekonomio, financo rapide kreskas, kvazaŭ atingante sojlon de la prospero: necesas multaj plej diversaj rimedoj kaj agadoj kaj en industriaj kaj en sojlolandoj kaj en subevoluintaj landoj [41]; konvinki la sojlolandojn Barato, Brazilo, Ĉinio kaj Sud-Afriko [42]; la financa politiko kaj la konsuma kutimo de Usono kaj aliaj okcidentaj landoj, sed ne la ekonomia evolumodelo de Ĉinio kaj sojlolandoj, estas ĉefaj kialoj de la internacia financa krizo [43].

Ampleksanta tutan landon: jam en jaro 1903a s-ro L. E. Meier intencis fondi tutlandan asocion [44]; landvastajn honorojn la urbo gajnis per sia elstara komunuma naturmedia energi-politiko [45].