*ŝtat/o PV
*ŝtato
-
Politika formo de organizita socio kun propra teritorio kaj
registaro:
Frederiko la Dua multe pligrandigis ne nur la teritorion
kaj la potencon de la prusa regno kontraŭ la aliaj regnoj,
sed ankaŭ la povon de la prusa ŝtato kontraŭ la prusaj
regnanoj;
Rim.: kontraste al regno, ŝtato ofte implicas rilaton al siaj ŝtatanoj, kaj ne nepre estas sendependa.
- angle:
- state
- beloruse:
- дзяржава, краіна
- ĉeĥe:
- stát
- ĉine:
- 社稷 [shèjì], 国度 [guódù], 國度 [guódù]
- france:
- État
- germane:
- Staat
- hispane:
- estado
- hungare:
- állam
- indonezie:
- negara
- itale:
- stato (pol.)
- japane:
- 国家 [こっか], 国 [くに], 政府 [せいふ]
- katalune:
- estat
- nederlande:
- staat
- pole:
- państwo, stan (państwo)
- portugale:
- estado
- ruse:
- государство
- svede:
- stat
- turke:
- devlet
- ukraine:
- держава
ŝtata
- Apartenanta al la ŝtato, administrata de la ŝtato, rilata al la ŝtato.
- beloruse:
- дзяржаўны
- ĉine:
- 国营 [guóyíng], 國營 [guóyíng], 国立 [guólì], 國立 [guólì]
- france:
- étatique, nationale (étatique)
- germane:
- staatlich
- hispane:
- estatal
- hungare:
- állami, állam-
- indonezie:
- kenegaraan
- itale:
- statale
- japane:
- 国家の [こっかの], 国の [こくの], 国立の [こくりつの], 国有の [こくゆうの]
- katalune:
- estatal
- nederlande:
- staats-
- pole:
- państwowy
- ruse:
- государственный
- svede:
- statlig
- ukraine:
- державний
ŝtatano
- beloruse:
- грамадзянін, падданы
- ĉine:
- 国民 [guómín], 國民 [guómín], 公民 [gōngmín]
- france:
- citoyen, ressortissant
- germane:
- Staatsbürger
- hungare:
- állampolgár
- indonezie:
- warga negara
- itale:
- cittadino (di stato)
- katalune:
- ciutadà, súbdit
- nederlande:
- staatsburger, burger
- pole:
- obywatel
- ruse:
- подданный, гражданин
- ukraine:
- громадянин
ŝtateto
- 1.
- Malgranda ŝtato, laŭ teritorio aŭ loĝantaro: 25 kvadrataj kilometroj, 11 000 loĝantoj, 12 parlamentanoj, kvinpersona registaro ‐ jen la ciferoj, kiuj priskribas tiun ŝtateton [Tuvalo], kiu estas inter la plej malgrandaj de la mondo kiel Vatikano, Andoro, Monako aŭ Liĥtenŝtejno [1]; „mikroŝtatoj“ ‐ per tiu termino mi celas la sepdekon da ŝtatetoj, kies areo estas malpli ol milo da kvadrataj kilometroj [2]; mikroŝtato
- 2.
- Subŝtato: svisaj kantonoj estas ŝtatetoj (vd subŝtato) [3]; Skotlando, Kimrio, Manksinsulo (kiu jam delonge havas propran antikvan parlamenton), kaj Manikaj (Anglonormandaj) Insuloj, […] estas kvazaŭ feŭdaj ŝtatetoj ene de la brita regno [4].
1.
Stefan Maul: Riĉa per .tv, Monato, 2000/12, p. 6
2. Garvan Makaj': Viziti mikroŝtatojn, Monato, 2008/11, p. 19
3. Mireille Grosjean: Respondo malprudenta, Monato, 2010/10, p. 8
4. IRL: Ĉu paŝoj al paco?, Monato, 2000/06, p. 7
2. Garvan Makaj': Viziti mikroŝtatojn, Monato, 2008/11, p. 19
3. Mireille Grosjean: Respondo malprudenta, Monato, 2010/10, p. 8
4. IRL: Ĉu paŝoj al paco?, Monato, 2000/06, p. 7
- angle:
- 1. microstate
- beloruse:
- штат (у дзяржаве) 1. карлікавая дзяржава
- france:
- 1. micro-État
- germane:
- Gliedstaat 1. Mikrostaat
- indonezie:
- 1. negara mikro, negara mini 2. daerah tingkat 1
- pole:
- małe państwo, państewko
ŝtatismo
- Emo multigi la administrajn kaj ekonomiajn taskojn plenumotajn de la ŝtata organizaĵo. liberalismo
- beloruse:
- этатызм, дзяржаўніцтва
- ĉine:
- 中央集权主义 [zhōngyāngjíquánzhǔyì], 中央集權主義 [zhōngyāngjíquánzhǔyì]
- france:
- étatisme
- germane:
- Etatismus
- hungare:
- etatizmus
- indonezie:
- etatisme, statisme
- itale:
- statalismo
- japane:
- 国家主義 [こっかしゅぎ], 国家統制主義 [こっかとうせいしゅぎ]
- katalune:
- estatisme
- pole:
- etatyzm
- ruse:
- этатизм
- ukraine:
- етатизм, участь держави в управлінні економікою
ŝtatisto
- Ŝtatreganto, precipa aŭ iu el la precipaj estroj de ŝtato: prezidanto, ĉefministro...: vi estas samtempe ŝtatisto kaj budha sacerdoto. Ĉu vi opinias, ke religio kaj ŝtato devas kaj povas esti institucie kunligitaj? [5].
5.
D. Pilić, S. Dalmacija:
Intervjuo: Profesoro Samdhong Rinpoche, Partio transpartio Radikala, 2004-11-06
- beloruse:
- дзяржаўнік
- ĉine:
- 政治家 [zhèngzhìjiā]
- france:
- homme d'État
- indonezie:
- negarawan, ahli kenegaraan
- japane:
- 政治家 [せいじか], 国家主義者 [こっかしゅぎしゃ]
- katalune:
- estadista
- pole:
- polityk
- ukraine:
- прихильник етатизму, державний муж
alŝtatigo
- Transmeto de io el privata en ŝtatan posedon aŭ administradon. deŝtatigo
- beloruse:
- нацыяналізацыя, адзяржаўленьне
- ĉine:
- 国有化 [guóyǒuhuà], 國有化 [guóyǒuhuà]
- france:
- nationalisation
- germane:
- Verstaatlichung
- hispane:
- nacionalización
- hungare:
- államosít
- indonezie:
- penasionalan, nasionalisasi
- itale:
- nazionalizzazione
- katalune:
- estatització
- nederlande:
- nationalisatie
- pole:
- nacjonalizacja
- ruse:
- национализация, огосударствление
bufroŝtato
- Ŝtato kuŝanta inter pli grandaj ŝtatoj, evitanta malamikaĵojn inter ili: tiam, Belgio estis fondata kiel bufroŝtato inter la batalemaj najbaraj landoj: Nederlando, Germanio kaj Francio [6].
6.
L. van de Velde:
La lingvoproblemo en Belgio kaj en la Eŭropa Unio, 1997-08-10
- beloruse:
- буфэрная дзяржава
- france:
- État tampon
- indonezie:
- negara penyangga
- itale:
- stato cuscinetto
- japane:
- 緩衝国 [かんしょうこく]
- katalune:
- estat coixí
- pole:
- państwo buforowe
- ruse:
- буферное государство
deŝtatigo
- Rezigno fare de ŝtato posedi aŭ administri ion: deŝtatigo de la Eklezio. alŝtatigo
- beloruse:
- дэнацыяналізацыя, разьдзяржаўленьне, прыватызацыя
- ĉine:
- 私有化 [sīyǒuhuà], 民營化 [mínyínghuà], 民营化 [mínyínghuà]
- france:
- privatisation
- germane:
- Privatisierung
- hispane:
- privatización
- hungare:
- magánosítás, privatizálás de~igo de la Eklezio: az állam és az egyház szétválasztása.
- indonezie:
- penswastaan, swastanisasi, denasionalisasi, privatisasi
- itale:
- privatizzazione (di beni dello stato)
- japane:
- 非国有化 [ひこくゆうか]
- katalune:
- privatitzar de~igo de la Eklezio: desamortització de l'església.
- nederlande:
- denationalisatie
- pole:
- denacjonalizacja, prywatyzacja
- ruse:
- денационализация, разгосударствление de~igo de la Eklezio: отделение церкви от государства.
interŝtata
- Rilata al pluraj ŝtatoj, al iliaj rilatoj: la stranga fremdulo pli koncernas la juglandan heredrajton ol la interŝtatan pacon [7]; distingu inter simpla „kontrakto“ (interkonsento pri konkrete plenumeblaj aŭ plenumendaj aferoj) kaj „traktato“ (interŝtata interkonsento); ekzemple la „Traktato de Maastricht“. [8].
7.
G. MacAoidh:
La paco ne facile subteniĝas, Monato, 2000/01, p. 17
8. S. Maul: Inter-Monato, 2000/01
8. S. Maul: Inter-Monato, 2000/01
- angle:
- international
- beloruse:
- міждзяржаўны, міжнародны
- ĉine:
- 国际性 [guójìxìng], 國際性 [guójìxìng], 国际 [guójì], 國際 [guójì], 国际上 [guójìshàng], 國際上 [guójìshàng]
- france:
- international
- germane:
- zwischenstaatlich, international
- hungare:
- államközi
- indonezie:
- internasional, antarbangsa
- itale:
- sovranazionale, internazionale
- japane:
- 国家間の [こっかかんの]
- katalune:
- interestatal, internacional
- nederlande:
- internationaal
- pole:
- międzypaństwowy
- ruse:
- межгосударственный, международный
membroŝtato
- Ŝtato, kiu anas en internacia organizaĵo: post atribuo de la patento, necesas traduko al la oficialaj lingvoj de la membro-ŝtatoj en kiuj la patento estu valida. [9].
9.
R. Rotsaert: Eŭropa
Patent-Organizaĵo, Monato, 2000/11, p. 11
- beloruse:
- дзяржава-ўдзельніца, краіна-ўдзельніца
- ĉine:
- 成员国 [chéngyuánguó], 成員國 [chéngyuánguó], 会员国 [huìyuánguó], 會員國 [huìyuánguó]
- france:
- État membre (d'une organisation)
- germane:
- Mitgliedsstaat
- hungare:
- tagállam
- indonezie:
- negara anggota
- japane:
- 加盟国 [かめいこく]
- katalune:
- estat membre
- nederlande:
- lidstaat
- pole:
- państwo członkowskie
- ruse:
- страна-участница, государство-член
subŝtato
- Membra ŝtato en federa ŝtato.
- beloruse:
- штат
- ĉine:
- 德国联邦州 [déguóliánbāngzhōu], 德國聯邦州 [déguóliánbāngzhōu], 联邦州 [liánbāngzhōu], 聯邦州 [liánbāngzhōu]
- france:
- État (d'une fédération)
- germane:
- Teilstaat, Bundesland
- hungare:
- szövetségi állam
- indonezie:
- daerah tingkat 1
- itale:
- stato (di confederazione)
- japane:
- 州 [す]
- katalune:
- estat federat
- pole:
- stan
- portugale:
- ente federativo
- ruse:
- штат
urboŝtato
- Civito: la pragrekaj urboŝtatoj estis demokratiaj (escepte de virinoj kaj sklavoj!), sed ili konstante intermilitis [10]; ekde la epoko de la italaj urboŝtatoj komence de la moderna erao, okcidenta Eŭropo ŝajnas esti ĉiam kapabla […] de komercaj ennovigoj [11]. aperas „protodemokratiaj“ reĝimoj ĉe la sojlo de la moderna epoko, ekzemple la islanda parlamento ekde la jaro 930, la italaj, germanaj aŭ svisaj urboŝtatoj [12].
10.
Jens S. Larsen: Belas malgrando (2), Monato, 2011/07, p. 6
11. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2005-2007, La Naskiĝo De La Moderna Mondo, 1780-1914
12. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2014-2016, La ĝenerala voĉdonado, konkero daŭre ne finita ― Pereemaj demokratioj
11. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2005-2007, La Naskiĝo De La Moderna Mondo, 1780-1914
12. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2014-2016, La ĝenerala voĉdonado, konkero daŭre ne finita ― Pereemaj demokratioj
- angle:
- polis
- beloruse:
- поліс, горад-дзяржава
- france:
- polis
- germane:
- Stadtstaat, Polis
- indonezie:
- polis, negara kota
- pole:
- miasto-państwo
- ruse:
- по́лис
administraj notoj
~o:
Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a: Mankas dua fontindiko.
~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ano: Mankas dua fontindiko.
~ano: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ismo: Mankas dua fontindiko.
~ismo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
al~igo: Mankas dua fontindiko.
al~igo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
de~igo: Mankas dua fontindiko.
de~igo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
sub~o: Mankas dua fontindiko.
sub~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a: Mankas dua fontindiko.
~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ano: Mankas dua fontindiko.
~ano: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ismo: Mankas dua fontindiko.
~ismo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
al~igo: Mankas dua fontindiko.
al~igo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
de~igo: Mankas dua fontindiko.
de~igo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
sub~o: Mankas dua fontindiko.
sub~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.