*kor/o UV
*koro
- 1.
- Muskola organo kun formo de renversita konuso, kiu estas centro kaj ĉefa aganto de cirkulado de sango: senti batojn ĉe l' koro; la sango alfluas al la koro; io nekonata faris pli rapide bati lian koron FK ; eĉ pinglo povas koron trapikiPrV ; tio premas la koron (pro fizika aŭ morala angoro).
- 2.
- Tiu organo, rigardata kiel sidejo de la sentoj (deziro, ĝojo, sufero): [havi], kiom la koro deziras PrV ; honto rompis mian koron [1]; mi ne povas trompi mian propran koron [2]; [sorto, maljusteco] frakasas la korojn de multo da homaj estaĵoj Marta ; la koro volis disŝiriĝi al ŝi de malĝojo [3]; li inklinigis la koron de ĉiuj viroj [4]; tiu kulpigo vundis la koron VivZam ; ili kolerigos mian koron! [5]; kio iras el koro, venas al koro (konfido naskas konfidon) PrV ; se okulo ne vidas, koro ne acidas PrV ; malŝarĝi la koronZ ; la koro tiras min al via domo, sed la prudento malkonsilas Marta ; mi mem ne scias […], kio tiras al ili mian koron [6]; alpreni ion al la koro Hamlet [7] (tutkore interesiĝi pri io); ami per la tuta koro [8] [9]; petegi per la tuta koro [10]; [obei] per la tuta koro [11] [12] [13]; per via tuta koro vi konvertiĝis al la Eternulo [14]; bedaŭri el la tuta koro iun, ion FK Hamlet ; ĝoji[15] [16], ami [17], ekkrii [18], voki [19] el la tuta koro; koro aroganta, ĝoja, kontenta, malica, malmola, milda, prudenta, saĝa; koro suferanta [20]; feliĉe tuŝita koro Marta ; koro dolorplena Marta ; granda ŝarĝo falis sur lian koron [21]; havi koron (kuraĝon aŭ kompatemon); ĉu vi havas iometon da koro kaj konscienco? Marta homoj sen koro Marta ; havi bonan koron DL Fab2 Fab3 (kompatemon); havi puran koron [22]; koro el oro PrV ; korprema, kortira, korkreviga spektaklo animo, kapo, sentokapablo
- 3.
- Tiu organo, rigardata kiel sidejo de amo, de pasio: belecon taksas ne okulo, sed koroPrV ; edziĝo laŭ koro PrV ; doto koron ne varmigasPrV ; for de l' okuloj, for de la koroPrV .
- 4.
- Centro, ĉefa punkto, kerno3: fermi la Italan Kulturan Instituton en la koro de la urbo estos tre dolora vundo por ĉiu [23]; penetri ĝis la koro de la temoZ ; Parizo estas la koro de FrancujoB
Rim.:
Antikva mezurunuo nomiĝas ankaŭ kor'o.
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 69:20
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro IX
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ii. samuel 19:14
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VIII
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ĉio sur sian ĝustan lokon!
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
9. La Nova Testamento, Marko 12:33
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 119:58
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 119:69
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 119:34
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 23:3
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 7:3
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Pupludisto
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Cefanja 3:14
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
19. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 119:145
20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 25:20
21. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XV
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 73:1
23. Monato, Roberto Pigro: En rubujon, kulturo kaj lingvo de Italio
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro IX
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ii. samuel 19:14
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VIII
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ĉio sur sian ĝustan lokon!
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
9. La Nova Testamento, Marko 12:33
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 119:58
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 119:69
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 119:34
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 23:3
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 7:3
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Pupludisto
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Cefanja 3:14
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
18. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
19. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 119:145
20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 25:20
21. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XV
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 73:1
23. Monato, Roberto Pigro: En rubujon, kulturo kaj lingvo de Italio
- afrikanse:
- hart
- albane:
- zemra
- amhare:
- ልብ
- angle:
- heart
- arabe:
- قلب
- armene:
- սիրտ
- azerbajĝane:
- ürək
- beloruse:
- сэрца
- bengale:
- হৃদয়
- birme:
- နှလုံး
- bosne:
- srce
- bulgare:
- сърце
- ĉeĥe:
- břevnonoš, karyatida, kóra, srdce
- ĉine:
- 心 [xīn] 1. 心脏 [xīn zàng] 4. 中心 [zhōng xīn], 核心 [hé xīn]
- dane:
- hjerte
- estone:
- süda
- eŭske:
- bihotza
- filipine:
- puso
- france:
- cœur
- galege:
- corazón
- germane:
- Herz
- guĝarate:
- હૃદય
- haitie:
- kè
- haŭse:
- zuciya
- hebree:
- לב
- hinde:
- दिल
- hispane:
- corazón
- hungare:
- szív
- igbe:
- obi
- indonezie:
- hati, jantung
- irlande:
- croí
- islande:
- hjarta
- itale:
- cuore
- japane:
- 心 [しん]
- jave:
- jantung
- jide:
- האַרץ
- jorube:
- okan
- kanare:
- ಹೃದಯ
- kartvele:
- გულის
- kazaĥe:
- жүрек
- kimre:
- galon
- kirgize:
- жүрөк
- kmere:
- បេះដូង
- koree:
- 마음
- korsike:
- lu cori
- kose:
- intliziyo
- kroate:
- srce
- kurde:
- dil
- latine:
- cor
- latve:
- sirds
- laŭe:
- ຫົວໃຈ
- litove:
- širdis
- makedone:
- срцето
- malagase:
- fo
- malaje:
- jantung
- malajalame:
- ഹൃദയം
- malte:
- qalb
- maorie:
- ngakau
- marate:
- हृदय
- monge:
- lub plawv
- mongole:
- зүрхний
- nederlande:
- hart
- nepale:
- हृदय
- njanĝe:
- mtima
- okcidentfrise:
- hert
- panĝabe:
- ਦਿਲ ਦੇ
- paŝtue:
- هرات
- perse:
- قلب، دل
- pole:
- serce
- portugale:
- coração
- ruande:
- umutima
- rumane:
- inimă
- ruse:
- сердце
- samoe:
- fatu
- sinde:
- دل
- sinhale:
- හදවත
- skotgaele:
- chridhe
- slovake:
- chór, spevácka zbor
- slovene:
- srce
- somale:
- wadnaha
- ŝone:
- mwoyo
- sote:
- pelo
- sunde:
- jajantung
- svahile:
- moyo
- svede:
- hjärta
- taĝike:
- дил
- taje:
- หัวใจ
- tamile:
- இதய
- tatare:
- йөрәк
- telugue:
- గుండె
- tibete:
- སྙིང་
- ukraine:
- серце
- urdue:
- دل
- uzbeke:
- yurak
- vjetname:
- tim
- volapuke:
- lad
- zulue:
- inhliziyo
kora
- 1.
- Rilata al la funkciado de koro: kora malsano; kora kirurgio [24].
- 2.
- Venanta el koro; amika, sincera, favora, elkora: kora akcepto, saluto, danko DL ; kora ĝojo FK ; kora doloro FK ; kore sindona amiko; mi salutas vin tutkore; preĝu kore kaj laboru fervorePrV .
24.
Monato, Steven K. Smith: La
Helpanto
- angle:
- heartfelt, hearty, warm, wholehearted, cardiac
- beloruse:
- сардэчны
- ĉeĥe:
- chórický, chórový, sborový
- ĉine:
- 衷心 [zhōngxīn], 由衷 [yóuzhōng], 痛快淋漓 [tòngkuàilínlí]
- france:
- 1. cardiaque 2. cordial
- germane:
- herzlich
- hebree:
- לבבי
- hispane:
- cordial
- hungare:
- szív-, szívélyes, szívből jövő
- itale:
- 1. cardiaco 2. cordiale
- japane:
- 心臓の [しんぞうの], 心の [こころの], 心からの [こころからの]
- nederlande:
- 1. cordiaal, hart‐ 2. hartelijk, innig
- perse:
- قلبی
- pole:
- serdeczny 1. sercowy
- rumane:
- cordial, cardiac
- ruse:
- сердечный
- slovake:
- chórový, zborový
- svede:
- hjärtlig
- volapuke:
- ladlik
koreco
- beloruse:
- сардэчнасьць
- ĉeĥe:
- srdečnost
- france:
- cordialité
- germane:
- Herzlichkeit
- hispane:
- cordialidad
- japane:
- 真心 [まごころ], 誠意 [せいい]
- nederlande:
- hartelijkheid, innigheid
- pole:
- serdeczność
- rumane:
- cordialitate
- slovake:
- srdečnosť
bonkora
- Helpema, kompatema, el sincera sento altruisma: ili estas homoj gastamaj kaj bonkoraj [25]; per bonkora (milda) admonado Ifigenio .
25.
N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, akto 5a, sceno 8a
- angle:
- good‐hearted
- beloruse:
- сардэчны, дабрасэрды, добры
- ĉeĥe:
- bodrý, dobrosrdečný
- ĉine:
- 仁 [rén], 善 [shàn], 心眼好 [xīnyǎnhǎo], 心地善良 [xīndìshànliáng], 善良 [shànliáng], 温情 [wēnqíng], 惇 [dūn], 仁慈 [réncí]
- france:
- bienveillant, gentil
- germane:
- gutherzig
- hebree:
- טוב-לב
- hungare:
- jószívű
- indonezie:
- baik hati
- itale:
- benevolente, gentile
- japane:
- 親切な [しんせつな]
- nederlande:
- goedhartig, goedaardig, goedig
- perse:
- خوشقلب، مهربان
- pole:
- dobroduszny, dobrotliwy
- rumane:
- bun la suflet, cu suflet bun, cu inimă bună, milos, bland
- ruse:
- добрый, добросердечный
- slovake:
- dobrosrdečný
- svede:
- godhjärtad
- taje:
- ใจดี
- ukraine:
- добросердий, сердечний, добродушний
bonkoreco
- Karaktero de homo bonkora, bonvolema, helpema: en mi estas nenio, kio meritas vian bonkorecon kaj afablecon [26]; se vi efektive volas pagi lian ŝuldon […] ili mokis lin pro lia bonkoreco […] [27].
26.
Chun-Chan Yeh, trad. W. Auld: Montara Vilaĝo, 1984
27. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
27. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Vojkamarado
- angle:
- kindness, good-heartedness
- beloruse:
- сардэчнасьць, дабрасэрдасьць, дабрыня
- ĉeĥe:
- dobrosrdečnost
- ĉine:
- 仁慈 [réncí]
- france:
- bonté
- germane:
- Gutherzigkeit
- japane:
- 親切 [しんせつ]
- nederlande:
- goedhartigheid, goedheid
- pole:
- dobroduszność
- rumane:
- bună dispoziție
- slovake:
- dobrosrdečnosť
elkora
28.
Lao She, trad. Wang Chongfang:
Kamelo Ŝjangzi, 1988
- angle:
- heartfelt
- beloruse:
- сардэчны, ад сэрца
- ĉeĥe:
- srdečný
- ĉine:
- 由衷 [yóuzhōng]
- france:
- cordial (adj.)
- germane:
- herzlich
- itale:
- cordiale
- japane:
- 心からの [こころからの]
- nederlande:
- hartelijk
- pole:
- serdeczny
- rumane:
- cordial
- slovake:
- srdečný
favorkoreco
- Bonvola, bonkora, indulga sento al iu: liberigu vin […] de viaj malbonagoj per favorkoreco al malriĉuloj [29]; pro favorkoreco sidu iom ĉe la infano Marta ; vi en via favorkoreco ne lasis min fali […] ne forlasu min en mia lasta horo [30]!
29.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 4:27
30. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Knabino, kiu paŝis sur panon
30. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Knabino, kiu paŝis sur panon
- angle:
- grace
- beloruse:
- літасьцівасьць, міласэрнасьць, ласка, прыхільнасьць
- ĉeĥe:
- laskavost, náklonnost
- ĉine:
- 恩 [ēn], 恩惠 [ēnhuì]
- france:
- miséricorde, pitié
- germane:
- Barmherzigkeit
- hungare:
- kegy, jóindulat
- itale:
- misericordia, pietà
- nederlande:
- genade
- perse:
- رحمت، دلسوزی
- pole:
- życzliwość
- rumane:
- bunăvoință
- ruse:
- милосердие
- slovake:
- láskavosť, náklonnosť
favorkori
(tr)
- Korfavori: la Eternulo lumu al vi per Sia vizaĝo kaj favorkoru vin [31]; la Eternulo favorkoris ilin kaj kompatis ilin kaj turnis Sin al ili [32].
31.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 6:25
32. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 13:23
32. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 13:23
- angle:
- show graciousness towards
- beloruse:
- ставіцца з прыхільнасьцю, спрыяць
- france:
- avoir pitié de
- hungare:
- szívlel, jó szívvel van iránta, jóindulattal van iránta
- itale:
- avere pietà de
- nederlande:
- behartigen
- perse:
- رحم کردن (به)
- pole:
- życzliwym być
malbonkora
purkora
- Kiu havas puran koron, estas sincera, bonvola, ne estas malica: (…) la Najtingalo de l' Paradizo kantas sur la branĉoj de la Arbo de Eterneco […] konigante al la purkoraj la mesaĝon revelaciitan de Dio [34].
34.
Bahá’u’lláh, trad. -: Epistolo al
Aĥmad, [vidita en 2020]
- angle:
- pure of heart
- beloruse:
- чыстасардэчны, шчыры
- ĉine:
- 清白 [qīngbái], 純潔 [chúnjié], 純情 [chúnqíng]
- france:
- au cœur pur, innocent (au cœur pur)
- germane:
- reinen Herzens
senkora
- Senkompata, kruela, indiferenta antaŭ sufero de aliaj homoj: mi estas senkora koketulino, kiu sin amuzas per enjungado de malfeliĉaj amantoj FK ; la senkoraj rabistoj ekkompatis la junulon [35]; morto senkora, ho kial estas al vi permesite fosi en fosan profundon ĉion la belan en mondo? FK ;
35.
Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tri oraj haroj de la diablo
- angle:
- heartless
- beloruse:
- бессардэчны
- ĉeĥe:
- bezcitný, otrlý
- ĉine:
- 寡情 [guǎqíng], 絕情 [juéqíng], 膙 [jiǎng], 狠心 [hěnxīn], 不仁 [bùrén]
- france:
- cruel, insensible
- germane:
- herzlos
- hebree:
- חסר-לב
- hungare:
- szívtelen
- itale:
- crudele, insensibile
- japane:
- 心無い [こころない], 無情の [むじょうの]
- nederlande:
- harteloos
- perse:
- سنگدل، بیرحم، قسیالقلب
- pole:
- bezduszny
- rumane:
- fără inimă
- ruse:
- бессердечный
- slovake:
- bez srdca, bezcitný
- svede:
- hjärtlös
senkorulo
- angle:
- heartless person
- beloruse:
- бессардэчны чалавек
- france:
- sans cœur (subst.)
- germane:
- Herzloser
- nederlande:
- harteloos persoon
- pole:
- nieczuły
- rumane:
- insensibil
- ruse:
- бессердечный человек
kormalsano [38]
- angle:
- heart disease
- beloruse:
- хвароба сэрца
- germane:
- Herzkrankheit
- ruse:
- сердечное заболевание, болезнь сердца
- slovake:
- srdcová choroba
korkuracisto
- Kuracisto kies fako estas la kormalsanoj: Elsa Gutmanis, 43-jara, edzino de korkuracisto [41]; Nu, si interne gustumis la humuron de sia stranga situacio, esperante, ke la korkuracisto tiel atendata tuj sanigos ŝian koron, kiu, kvankam sana, nepre lin bezonas [42]; Unu el la multaj korkuracistoj, kiujn mi konsultis, rekomendis al mi ke mi nur trinku senkafeinan kafon [43].
41.
Johán Valano: Ĉu vi kuiras ĉine?, Vieno:IEM, 1996. Ĉap. 10ª.
42. Gérard Lecarpentier: Piaj malprudaĵoj … kaj aliaj rakontoj, , Eldonejo Libera, 2020, p.72.
43. Esperanta Retradio, 2016
42. Gérard Lecarpentier: Piaj malprudaĵoj … kaj aliaj rakontoj, , Eldonejo Libera, 2020, p.72.
43. Esperanta Retradio, 2016
- angle:
- cardiologist
- beloruse:
- кардыёляг
- ĉeĥe:
- kardiolog
- france:
- cardiologue
- germane:
- Herzspezialist, Kardiologe
- nederlande:
- cardioloog
- pole:
- kardiolog
- rumane:
- cardiolog
- ruse:
- кардиолог
- slovake:
- kardiológ