*insid/i MT
*insidi
(x)
- 1.
-
Prepari sekretan ruzan kombinaĵon por trompi
kaj malutili iun:
ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo
[1];
insidi kontraŭ la virto de virino, kontraŭ ies bonfamo;
inside aŭ per ruz’ ion akiri
Ifigenio
;
neniu vidas, kio lin insidas
PrV
(ni ne antaŭvidas la malfeliĉon, kiu nin
minacas);
amaskomunikiloj inside subtenas la miton pri la angla mondlingvo
[2].
intrigiruzi
- 2.
- (arkaismo) Embuski: la loĝantoj de Ŝeĥem starigis kontraŭ li insidantojn sur la suproj de la montoj [3]; ili iris en insidejon, kaj ili eksidis [4]; la insidanoj rapide leviĝis de sia loko, […] kaj ili venis en la urbon kaj okupis ĝin [5].
Rim.:
Embuski havas esence la signifon de milita aŭ
perarmita atako celante la malliberigon aŭ la mortigon de iu.
Insidi koncernas nur la neperfortajn atakojn kontraŭ ies
honoro, feliĉo, riĉeco, ktp. Artifiko diferencas de
insido per tio, ke ĝi difinas nur malgravajn, detalajn
trompaĵojn kiel falsan pesadon, mensogon ktp. krome oni kombinas
artifikon pli por sia propra profito ol por aliula
malprofito,
dum per insido oni celas ĉiam kaj antaŭ ĉio
la malutilon de aliulo.
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 24:15
2. Monato, Paul Gubbins: Taglibro de l' milito ... el la lando de Ŝekspiro, 2003
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 9:25
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 8:9
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 8:19
2. Monato, Paul Gubbins: Taglibro de l' milito ... el la lando de Ŝekspiro, 2003
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 9:25
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 8:9
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 8:19
- angle:
- lay a snare, plot against
- ĉeĥe:
- klást léčky, strojit úklady
- france:
- dresser des embûches, menacer (constituer une menace), pièger, préparer un piège
- germane:
- 1. intrigieren, hinters Licht führen 2. auflauern
- hungare:
- áskálódik, ármánykodik, mesterkedik, csapdát állít (átv.)
- katalune:
- 1. ordir, insidiar, ginyar 2. emboscar ~ejo: emboscada.
- nederlande:
- belagen
- perse:
- 1. دسیسه چیدن، توطئه چیدن 2. کمین کردن
- portugale:
- insidiar
- ruse:
- подстерегать, делать засаду, составить заговор (против кого-л.)
- slovake:
- chystať pascu
- ukraine:
- підстерігати, чигати, зазіхати, посягати, замишляти змову, підсиджувати
insido, insidaĵo
-
Io, per kio oni insidas:
la demandoj de la juĝisto estis plenaj je insidoj;
por kontraŭbatali la insidojn de la konspirantaro,
li penis havigi al si pruvojn
[6];
fariĝis klare, ke estas preparata nova insidaĵo
[7];
(arkaismo)
ili ordonis al la Benjamenidoj jene: iru kaj faru insidon
(embuskon) en la vinberĝardenoj
[8].
artifiko, intrigo1, reto, ruzaĵo, kaptilo
6.
H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 15
7. V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 5
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 21:20
7. V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 5
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 21:20
- angle:
- ambush, trap
- france:
- embûche, piège (embûche), traquenard
- germane:
- Tücke, Machenschaft, Intrige
- hungare:
- áskálódás, ármány, mesterkedés, csapda (átv.)
- katalune:
- insídia, artifici, maquinació
- nederlande:
- arglist, list, valstrik
- perse:
- دسیسه، توطئه
- portugale:
- insídia
- ruse:
- засада, ловушка
- ukraine:
- зазіхання, посягання, змова, підступ
insida
-
Enhavanta insidojn:
insidaj karesoj, rezonoj, atakoj;
insidaj demandoj
[9];
insidaj vortoj
[10];
insida kaptilo
[11];
insida denuncado
[12];
virino plena je insida kaj subtila ĉarmo;
la insidaj kaj senskrupulaj penadoj de la Babela pastraro detrui
la restaĵon de la Jehova-kulto
[13].
ruza, trompa
9.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XI
10. Monato, Clair Mahé: La okcitana lingvo, 2006
11. Julian Modest: La kaptilo, Monato, 2000/09, p. 21
12. Monato, Franz-Georg Rössler: Mitralo en la kuirejo, 2011
13. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 9
10. Monato, Clair Mahé: La okcitana lingvo, 2006
11. Julian Modest: La kaptilo, Monato, 2000/09, p. 21
12. Monato, Franz-Georg Rössler: Mitralo en la kuirejo, 2011
13. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉapitro 9
- angle:
- insidious, treacherous
- ĉeĥe:
- plíživý, pozvolný, zákeřný, záludný
- france:
- insidieux (plein d'embuches), piégé (insidieux), sournois (plein d'embuches), traitre (adj., plein d'embuches), trompeur (plein d'embuches)
- germane:
- tückisch, hinterhältig
- hungare:
- áskálódó, ármánykodó, mesterkedő, alattomos
- katalune:
- insidiós, capciós, traïdorenc
- nederlande:
- arglistig
- perse:
- دسیسهآمیز
- portugale:
- insidioso (adj., que contém insídia)
- ruse:
- коварный
- slovake:
- plíživý, pozvoľný
- tibete:
- མགོ་བདེ་པོ་
- ukraine:
- підступний
insidema
- angle:
- insidious, treacherous
- ĉeĥe:
- zákeřný, úkladný
- france:
- insidieux (qui dresse des embuches), sournois (qui dresse des embuches), traitre (adj., qui dresse des embuches), trompeur (qui dresse des embuches)
- germane:
- heimtückisch, intrigant
- hungare:
- alattomos természetű
- katalune:
- arterós, murri, maliciós
- nederlande:
- arglistig
- perse:
- دسیسهجو
- portugale:
- insidioso (adj., dado a insidiar)
- ruse:
- коварный
- slovake:
- úkladný
- ukraine:
- підступний