komut/i JED

komuti

(tr)
1.
TEK Alidirekti transmision per tiucela (parto de) aparato: ni veturis preskaŭ silente […], Andreo nervoze komutis la transmision [1].
a)
ELEVdE (kurenton) Direkti en unu cirkviton aŭ en alian:
b)
FERPV (vagonaron) Direkti sur alian relvojon: relkomutisto estas dungito de fervoja kompanio, respondeca por […] la komutado de la trakforkoj [2].
VD:konekti, kupli, ŝalti, munti
2.
MATPIV2 (fakula ĵargono) (argumentojn de operacio) Interŝanĝi ilian lokon: eblas komuti la termojn de adicio sen ŝanĝi ĝian rezulton. VD:permuti.
1. Monato, Mihail Korotkov: Rusa vilaĝo, 2011
2. Vikipedio, Relkomutisto
angle:
commutate
beloruse:
перамяшчаць, пераключаць, мяняць месцамі, пераводзіць (чыгуначную стрэлку)
ĉeĥe:
přepojovat, přepínat
ĉine:
交换 [jiāohuàn]
france:
1.a commuter (un courant), faire passer (un courant) 1.b aiguiller (ferrov.) 2. commuter (tr., math.)
germane:
1.a umschalten 1.b umsetzen 2. austauschen
hungare:
1.a áramirányt vált, átkapcsol, átvált 1.b átiraacute;nyiacute;t (vonatot maacute;sik siacute;nre) 2. felcserél (pl. összeadás tagjait)
japane:
方向を転換する [ほうこうをてんかんする], 切り替える [きりかえる], 交換する [こうかんする]
nederlande:
1.a omschakelen 1.b op een ander spoor brengen
pole:
1.a komutować, przełączać (obwody elektryczne) 1.b przekładać zwrotnicę, kierować na inny tor 2. zmieniać kolejność
portugale:
1.a comutar 1.b desviar
ruse:
1.a переключать, коммутировать, соединять 1.b переводить стрелку 2. перемещать, переставлять
slovake:
prepájať, prepínať
ukraine:
переміщати, переставляти, перемикати, комутувати, з’єднувати, переводити стрілку

komuto

Ago komuti.
beloruse:
пераключэньне, камутацыя, перавод (чыгуначнай стрэлкі)
ĉeĥe:
komutace, výměna, záměna
ĉine:
轉接 [zhuǎnjiē]
france:
commutation, aiguillage (action)
pole:
komutować, przełączać
ruse:
коммутация, переключение
slovake:
výmena, zámena

komuta

MAT[3]
=komuteca 1
3. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §213
angle:
commutative
beloruse:
камутацыйны, камутатыўны
ĉeĥe:
komutativní operace, přepnutí
ĉine:
交换 [jiāohuàn]
france:
commutatif
germane:
kommutativ
hungare:
felcserélhető, kommutatív
pole:
komutacyjny (kolej., elektr.), zwrotny (kolej., lektr.), przemienny (elektr., mat.), komutatywny (mat.)
ruse:
коммутативн ый
slovake:
komutatívny, komutačný, zámenný
ukraine:
комутативний

komutebla

1.
Kiun eblas komuti.
2.
MATPIV2 (p.p. du elementoj `x,y in bb E` rilate al operacio en `bb E`) Komutiĝantaj.
angle:
2. commuting
ĉeĥe:
přestavitelný, zaměnitelný
france:
2. commutable
germane:
2. vertauschbar
japane:
可換の [かかんの]
pole:
2. przemienny
ruse:
1. переключаем ый, коммутируемы й 2. перестаново чный, коммутирующ ий
slovake:
prestaviteľný, zameniteľný
ukraine:
переставний, комутівний

komuteca

MAT
a)
[4] (p.p. operacio) Tia, ke rilate al ĝi ĉiuj elementoj komutiĝas: la aritmetikaj operacioj adicio kaj multipliko estas komutecaj, subtraho kaj divido ne estas; demonstru la komutecon de polinoma multipliko.
b)
(p.p. unuoperacia grupoido) Tia, ke ĝia operacio estas komuteca 1.a: komuteca grupo. VD:abela.
c)
(p.p. ringo aŭ korpo) Tia, ke ĝia dua operacio estas komuteca 1.a: la diagonalaj matricoj formas komutecan subringon en la nekomuteca ringo de (n,n)-matricoj .
Rim.: Ni ne vidis gravan kialon por sekvi EKV aŭ PIV2, kiuj preferas la formon „komuta“. Cetere, la formo de Bricard similas al „asocieca“, akceptata de ĉiuj.
4. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 15
angle:
commutative ~eco: commutativity.
beloruse:
камутатыўны
ĉeĥe:
komutativní operace, přepnutí
ĉine:
交换 [jiāohuàn]
france:
commutatif ~eco: commutativité.
germane:
kommutativ ~eco: Kommutativität.
hungare:
felcserélhető, kommutatív
japane:
可換の [かかんの]
pole:
przemienny ~eco: przemienność, komutatywność.
ruse:
коммутативн ый ~eco: коммутати вность.
slovake:
komutatívny, komutačný, zámenný

komutiĝi

(ntr)
MAT
(p.p. du elementoj `x,y in bb E` rilate al operacio `†` en `bb E`) Esti tiaj, ke `x†y=y†x`: laŭdifine neŭtra elemento `e` komutiĝas kun ĉiu alia (alidire: `x` kaj `e` komutiĝas, kiu ajn estu `x`); elemento `x` komutiĝanta kun elemento `y`; oni nomas centro de grupo la subaron, kies elementoj komutiĝas kun ĉiuj elementoj de la grupo.
Rim.: En [5] troveblas „komuti“ kun ĉi tiu senco. Laŭ ni la transitiveco de la verbo ne ebligas tion.
5. Olav Reiersøl: Matematika kaj Stokastika Terminaro Esperanta, p. 26
angle:
commute (be permutable) ~iĝanta: commuting. centro de grupo: center (of a group).
france:
commuter (intr., math.) ~iĝanta: commutable. centro de grupo: centre (d'un groupe).
germane:
kommutieren (vertauschbar sein) ~iĝanta: vertauschbar. centro de grupo: Zentrum (einer Gruppe).
pole:
komutować ~iĝanta: przemienny. centro de grupo: centrum (grupy).
ruse:
коммутиров ать ~iĝanta: перестаново чный, коммутирующ ий. centro de grupo: центр (группы).

komutilo

ELETEK Elektra aparato kun duopa aŭ multopa kontakto, kiu ebligas komuti kurentojn: la kompleta telefono havis ankaŭ elektran tintilon, krankinduktilon kaj komutilon, la lasta nomiĝas ankaŭ forko pro la komenca formo [6]; ŝi alproksimigis sian montrofingron al la komutilo por interrompi la alvokojn [7].
6. Telefono - Vikipedio
7. S. Larbar: Karuseloj, 1987
beloruse:
пераключальнік, камутатар
ĉeĥe:
komutátor, přemykač, přepínač
ĉine:
电闸 [diànzhá], 套索釘 [tàosuǒdīng], 拴牢 [shuānláo], 繩針 [shéngzhēn]
france:
commutateur (électrique), interrupteur
germane:
Umschalter
hungare:
kommutátor, átkapcsoló
japane:
切替スイッチ [きりかえすいっち], 開閉器 [かいへいき], 電話交換機 [でんわこうかんき]
nederlande:
schakelaar, wissel
pole:
przełącznik, komutator
ruse:
переключатель, коммутатор
slovake:
komutátor, prepínač
ukraine:
комутатор, перемикач, стрілка

komutilaro

ELE Plato aŭ tabulo, sur kiu estas fiksitaj ĉiuj komutiloj, interrompiloj kaj mezuriloj de elektra kondukilaro.
beloruse:
камутацыйны шчыт, разьмеркавальны шчыт
ĉeĥe:
komutátorový panel, řídící panel
france:
tableau de commutation (électrotech.)
germane:
Schalttafel
hungare:
kapcsolószekrény
japane:
スイッチパネル, 配電盤 [はいでんばん]
nederlande:
schakelbord
pole:
tablica przełączeniowa
ruse:
коммутатор
slovake:
riadiaci panel

relkomutilo

FER Pinta movebla durelo troviĝanta ĉe fiksa punkto de trakforko kaj kiu ebligas direkti vagonaron de unu relvojo sur alian: kiam la drezino skuetiĝis sur relkomutilo, ŝi kroĉiĝis al la knabo [8]; (figure) [tiu afero] ludis rolon de relkomutilo por la ŝtata politiko ĝenerale [9].
8. Jenő Rejtő, trad. László Balázs: Bill Teksaso, La Temerarulo, Ĉapitro 26
9. Verkoj De Verda Majo, 4. La Milito Rigardita el la Sekura Zono, p. 47
beloruse:
стрэлка (чыгуначная)
ĉeĥe:
jazýček kolejí
france:
aiguillage (appareil)
germane:
Zungenvorrichtung (Weiche)
hungare:
váltó (vasúti)
japane:
転轍機 [てんてつき]
nederlande:
wissel
pole:
zwrotnica
ruse:
стрелка (железнодорожн ая)
slovake:
prepínač, výhybka
ukraine:
стрілка

administraj notoj

pri ~i 1.b: 
        (a) La originala difino tekstis "vagonaron aux trajnon",
        ja sxajnas, ke la fervojistoj perceptas nuancon inter
        ambaux terminoj (vagonaro ne havas lokomotivon).
        (b) Sxajnas, ke de faka vidpunkto la termino "trako" (ankoraux
        ne ekzistanta en REVO) estus preferinda al "relvojo" (malsama
        senco). Ja mi suspektas, ke relvojo povas porti plurajn trakojn.
        (c) La PIV2-a difino parolas pri "trajno aux alia trakveturilo",
        kio estas pli vasta, sed ne klaras pri tio, kion oni
        komutas (cxu la veturilon aux la nadlorelojn?).
        [MB]
pri ~a: 
   La formo ~eca, konata de Bricard, estas tiu, kiun
   mi uzis en REVO. Gxi similas al "asocieca", konata ankaux
   de MatVort. Tamen tiaj eca-formoj starigas problemeton, cxar
   derivitaj de eco-vortoj, kio renversas la ordon rilate al
   naciaj lingvoj. Tio per si mem ne multe gravas, sed
   la adjektivaj formoj estas difinendaj precize, cxar ili
   estas la plej uzataj, dum la substantiva formo de la eco
   estas preskaux senutila. Mi do difinis ~eca kaj lasis
   ~eco kiel ekzemplon (eco de io ~eca). [MB]
pri ~ilaro: 
    (1) Kio estas "interrompilo"? Eble "interrupteur", t.e. sxaltilo,
    sed sxaltilo estas nur aparta speco de komutilo.
    (2) La vorto ne plu estas en PIV2.
    [MB]
pri rel~ilo: 
    Difino reverkenda.
    [MB]
~o: Mankas dua fontindiko.
~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~a: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ebla: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~eca: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~iĝi: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
~ilaro: Mankas dua fontindiko.
~ilaro: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.