^*frakas/i ^PV

(tr)

1.

Perforte kaj brue disrompi, dispecetigi: li prenis la (oran) bovidon, kiun ili faris, kaj disbruligis ĝin per fajro kaj disfrakasis ĝis pulvoreco kaj disŝutis sur akvo [1]; iliajn ostojn li frakasas kaj per siaj sagoj disbatas [2]; kuglo frakasis al li la dekstran manon [3]; mi luktis kontraŭ la monstro, batis per la pugno, ŝiris per la dentoj, frakasis per la kapo kaj sentis varman fluon de la sango ^FdO ; la maro […] batis senĉese la ferajn flankojn de la ŝipo kaj falis frakasita en la senfundaĵon ^FdO ; per la kupra pistilo [ŝi] komencis frakasi la papavon ^KKr . disbati, polvigi

2.

(figure) Tute detrui.

a)

Tute detrui, ruinigi: la tiraneco estas frakasita ^SatirRak ; li jam planis provi iel frakasi mian karieron, ĉar li estas same ambicia kiel mi, kaj ege ĵaluza ^CKv ; mi devos pagi por mia fifaro, kaj mia tuta vivo estos frakasita ^KrM ; per persekuta ondo inter decembro 1936 kaj majo 1937 la organizita maldekstra Esperanto-Movado estis definitive frakasita ^EeP ; kio estis kaj pasis, tion tempo frakasis ^PrV . rompi, ekstermi, neniigi.

b)

Plenvenki malamikon, okazigante al li grandajn perdojn: la duono de la armeo, kiun posedas la reĝo Assar, povus frakasi nin hodiaŭ [4]; (figure) kiel pasis tiu laciga balo? – mireginde! […] – ĉiu estas ravita, enamiĝinta, frakasita, kiom da takto, kiom da lerto, logo, ĉarmo! ^MkM .

c)

Afliktegi: lin mi devas vidi, se tio ĉi min eĉ frakasus [5]! fatala malbeno implikas la piedojn kaj frakasas la korojn de multo da homaj estaĵoj ^Marta ; nenio pli frakasas la memestimon de trompisto, ol esti mem trompata antaŭ atestantoj ^KrM ; kiam la patrino venis hejmen el la malsanulejo kun tiu informo de la kuracisto, ŝi ŝajnis tute frakasita ^ViV .

d)

Plene refuti: frakasi argumenton; reĝa rigardo, […] kiu frakasas la lukson, la paradon, la triumfojn de la granduloj kaj riĉuloj! [6]; ŝi serĉis ian bonan kaj potencan forton, kiu volus kaj povus frakasi la fatalon, kiu ŝin premas ^Marta . nuligi, rebati

1.

Ago frakasi: sur nigraj kampoj de Eŭropo, en frakaso batala, multaj homoj falvunditaj […] ^VivZam ; la morton kaŭzis la falo […] kaj frakaso de la spino ^ChB ; [li] renversis la tablon, sur kiun la bato lin ĵetis, kun brua frakaso de glasoj kaj tasoj ^ChV ; Usono havas vastajn deponejojn de skisto kaj natura gaso […], komerce ekspluateblaj dank' al la plibonigo de […] frakasado [7].

2.

(figure) Brua frakasado, Frakasbruo: bruo de batalo estas en la lando kaj granda frakasado [8]; ŝi eniris dek fojojn sinsekve en ĉiun loĝejon, kontrolis ĉion kun mirinda parola frakaso, rigardis, ĉu la litoj estis bone pretigitaj, ĉu la vestoj estis bone brositaj [9]; granda frakaso en malgranda glaso (granda bruo por nenio) ^PrV ; eliri sen frakaso el granda embaraso ^PrV . furiozeco, ŝtormo

(ntr)

Brue rompiĝi; plene detruiĝi: subite falis Babel kaj frakasiĝis [10]; ĉio kune frakasiĝis: la fero, argilo, kupro, arĝento, kaj oro fariĝis kiel grenventumaĵo sur somera draŝejo [11]; unu el la rabistoj frapis per sia peza fera martelo lian frunton, tiel ke ĝi frakasiĝis [12]; unuj kurante en la mallumo sin frakasis je la muro [13]; li ĵetis la multekostan vazon sur la pargeton [kaj] ĝi frakasiĝis en malgrandajn pecetojn ^QuV ; la bela idolo de mia koro frakasiĝis, la malindeco de miaj revoj staras antaŭ miaj internaj okuloj en malbela nudeco ^Iŝtar ; [ili] kurante kiel blindaj, en la mallumo sin frakasis je la muroj [14]. averii, disrompiĝi