*apud PV

I.
Prepozicio esprimanta:

*apud

proksimecon, pli-malpli grandan najbarecon: li staris tutan horon apud la fenestro [1]; la gefianĉoj staris apud la altaro [2]; promenante apud la reloj de fervojo [3]; jen estas puto sur la kampo, kaj tri gregoj da ŝafoj kuŝas apud ĝi [4]; vi partoprenis kun mia frato en la batalo apud Prago [5]; (figure) ĉu ne estas por vi pli konsolinde senti, ke li troviĝas apud vi, vidi lin ĉiutage [6]; apud propra domo ŝtelisto ne ŝtelas PrV . VD:ĉe, ĉirkaŭ, proksime de
Rim.: Pri uzo de apud kun akuzativo, vd al apud, apud ...-n.
angle:
next to, alongside, beside
beloruse:
ля, каля, побач з, паблізу з
ĉeĥe:
při, u, vedle
france:
près de, à côté de
germane:
neben, bei
hebree:
על יד
hispane:
junto a
hungare:
mellett
itale:
presso, vicino
japane:
~のそばに
latinece:
apud
nederlande:
bij, nabij
norvege:
ved, i nærheten av
pole:
przy, obok, u stał całą godzinę przy oknie.
portugale:
ao lado de, próximo a
ruse:
около, возле, вблизи, близ, рядом с
slovake:
pri, vedľa
svahile:
karibu na
taje:
ข้าง, ข้าง ๆ, ถัดจาก
tibete:
&t_-a;ཁྲིས་
ukraine:
прийм. коло, біля, поряд, поруч, побіля, край
volapuke:
neb

malapud

(malofte)
En ioma distanco de; malproksime de: mi estis malapud la vojkuro de ŝipoj [7]; malapud mi, ne parolu [8]. VD:for
7. Daniel Defo, trad. Pastro A. Krafft: Robinsono Kruso, Parto II
8. J. Benavente, trad. V. Inglada: La servanto de Don Juan, en: Hispanaj dramoj, 1911
angle:
away from
beloruse:
воддаль, на адлегласьці
ĉine:
偏远 [piānyuǎn], 偏遠 [piānyuǎn], 偏僻的 [piānpìde]
france:
à quelque distance de, loin de
germane:
fern, fern von, entfernt von, abseits von
nederlande:
ver van
norvege:
langt fra

al apud, apud ...-n

Al loko situanta apud: apud liajn ostojn metu miajn ostojn [9].
Rim.: Pri la prepoziciaj kunaĵoj kun al, vidu rimarkon sub al ĉe.
angle:
to beside, to next to
beloruse:
каля, побач, блізка да
france:
près de (avec mouvement vers) , à côté de (avec mouvement vers)
germane:
neben
nederlande:
bij (richting)
norvege:
ved (retning)
ruse:
возле (куда), около (куда), рядом с (куда)

de apud

De 1,2 loko situanta apud: eliris de apud li ĉiuj [10].
angle:
from beside, from next to
germane:
von neben, von bei

unu apud alia

(frazaĵo)
Flanko ĉe flanko ĉe flanko, orientita samdirekte: la du homoj marŝis silente unu apud alia [11]; en du vicoj, unu apud alia, kuŝis kvar grandegaj kvadratoj, kunmetitaj el ruĝa fazeolo [12]; la plej malsamaj popoloj staras unu apud alia ne kiel fremduloj, ne kiel konkurantoj, sed kiel fratoj [13]; la flankaj galerioj, unu apud la alia, havis la longon de tridek tri futoj [14]; homoj, kiuj restis ankoraŭ vivaj, faladis amase unu apud aliaj [15].
11. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dektria
12. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro II
13. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer en la 5a de aŭgusto 1905
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 41:6
15. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro LVI
angle:
side by side
beloruse:
адзін каля аднаго
france:
cote à cote
germane:
nebeneinander
II.
Memstara vortero kun tiu signifo:

apuda

1.
Estanta proksime: la muljuna viro iris en la apudan ĉambron [16]; li loĝas en la apuda domo; la ĉapelo staras sur la tablo, kaj la gantoj kuŝas apude; li sidis ĉe apuda tablo [17]; ni iru en la apudan ĉambron [18].
2.
MAT[19] (p.p. du anguloj) Samlateraj kaj suplementaj: se du kruciĝantaj rektoj difinas du egalajn apudajn angulojn, tiam ili estas ortaj.
Rim.: Kvankam tiu ĉi termino aperas jam ĉe Bricard, ĝia tiama senco estas nur „samlatera“. La saman sencon ni retrovas en [20], nerekte konfirmitan en la geometria plato [21], kiu tekstas „apudaj suplementaj“. Tamen la terminologio jam ŝanĝiĝis, kiel konfirmas MatVort kaj [22], kiujn ni sekvis por la difinoj de „samlatera“ kaj „apuda“.
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova domo
17. Konstanten Krysakov: KOTA AKVO , Monato, 2000/03, p. 28
18. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Sinjorino Ajuolo
19. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 27
20. Plena Ilustrita Vortaro, angulo
21. Plena Ilustrita Vortaro, plato: XVIII, 13-d
22. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, angulo
angle:
adjacent, adjoining, abutting, alongside 1. next to, adjacent 2. adjacent, supplementary (angle)
beloruse:
1. суседні, блізкі, сумежны 2. прылеглы (вугал)
ĉeĥe:
přidružený, přilehlý, sousední, stojící vedle, vedlejší
ĉine:
1. 交界地 [jiāojiède]
france:
1. tout proche, voisin (adj.) 2. (angle) adjacent supplémentaire
germane:
1. Nachbar..., benachbart, angrenzend 2. Neben-(winkel)
hebree:
סמוך
hispane:
1. contiguo
hungare:
1. mellette lévő, szomszédos
japane:
かたわらの
nederlande:
1. nabij, naburig
norvege:
1. like ved
pole:
1. przyległy, sąsiedni, bliski 2. (kąt) przyległy
ruse:
1. соседний, ближний, находящийся рядом , смежный ~a: соседний. ~e: рядом. 2. смежный (угол)
slovake:
priľahlý, vedľajší
ukraine:
той, що знаходиться поруч/поблизу, ближній, сусідній

apudi

(x)
Esti apud, apude, apuda: eble milfoje sentis ni sangbolon, dum en ardglua kuŝ' apudis ni [23]; Margarita sentis la proksimecon de akvo kaj komprenis, ke la celo apudas [24].
23. P. Peneter: Sekretaj Sonetoj, XLIX
24. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 21a, p. 212a
angle:
be beside
beloruse:
суседнічаць, знаходзіцца побач
ĉeĥe:
být v blízkosti, být v sousedství, sousedit
france:
être proche(s), être voisin(s), se toucher (être voisins)
germane:
angrenzen
hispane:
estar junto a
hungare:
mellette van
pole:
przylegać, sąsiadować, być blisko, być w pobliżu, być w sąsiedztwie
ruse:
соседствовать, быть рядом
slovake:
susediť

apudo, apudeco

Proksima ĉeesto: refoje li regustumis la tiklan plezuron de ŝia apudo [25]; tiu amindumo aliformiĝis en ĉiutagajn geedzajn kuniĝojn, kiujn pruvis la apudeco de du apartamentoj [26]; galantoj kaj kandeloj mildigis la litan apudon [27].
25. J. Francis: Misio sen Alveno, 1982
26. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dekunua
27. Monato, Garvan Makaj: Morto de elstara irlanda poeto kaj homaramanto, 2013
angle:
proximity, closeness, vicinity, adjacency, adjacence, presence
beloruse:
блізкасьць, суседзтва
ĉine:
周围 [zhōuwéi], 周圍 [zhōuwéi]
france:
proximité, voisinage (proximité)
germane:
Nähe, Beisein
hebree:
קִרבָה
japane:
近さ [ちかさ], そばにいること, 隣接 [りんせつ]
nederlande:
nabijheid

apude de

(prepoziciaĵo)
Apud: la arbo staris tute apude de la rivereto [28].
angle:
next to, beside, alongside
beloruse:
ля, каля, побач з, паблізу з
ĉine:
切近 [qièjìn], 一旁 [yīpáng]
france:
non loin de
germane:
neben, bei, in der Nähe von

ĉi-apuda

TIP Tuj apude, tre proksime: la ĉi-apuda kurbo montras la variadon de la temperaturo dum provoj [29]. VD:ĉi-malsupra, ĉi-supra
29. R. Bouchet: Lukto kontraŭ Fajro en Ŝtalkonstruado, La Domo, (40)
angle:
adjacent, adjoining
beloruse:
блізкі, суседні, наступны
france:
ci-contre (adj.)
germane:
nebenstehend
III.
Prefikso kun tiu signifo:
la apudmaraj marĉoj de Malsupra Egipto [30]; el la apudbordaj arbetaĵoj subite elnaĝis ŝipoj [31]; kvazaŭ la tago de la Sinjoro jam apudestus [32]. VD:apudesti, apudmetiVD:ĉe, en
hungare:
mellé-, mellette

administraj notoj