*proksim/a PV

*proksima

Apartigita per malgranda distanco:
a)
en spaco: la malfeliĉa infano forkuris kaj kaŝis sin en la plej proksima arbaro [1]; ĉi tiu urbo estas sufiĉe proksima, por kuri tien, […] mi savos min tien [2]; [la] najbaro plej proksima al lia domo [3]; aperis unu virino el la plej proksima vilaĝo [4]; la sonoj fariĝis ĉiam pli proksimaj [5]; ĉe pli proksima observado de ĉiu objekto fariĝis al mi klare, ke ĝi ne povas multe kosti FK ; [li] trovos la serĉatan plej proksiman vojon al Hindujo FK . VD:apuda1, najbara
b)
en tempo: proksima estas la tago de ilia malfeliĉo [6]; nia savo estas pli proksima, ol kiam ni ekkredis [7]; la somero jam estas proksima [8]; la tago de la edziĝo estis proksima; en la plej proksima dimanĉo [9]; tiuj mizerulinoj estis jam proksimaj al la fino de la tera migrado Marta . VD:baldaŭa, venonta
c)
per metaforo: proksima parenco [10]; proksima estas la Eternulo al tiuj, kies koro estas rompita [11]; [li] trovis ŝin en stato proksima al frenezo [12]; [ili] rakontis ĝin nur al siaj plej proksimaj amikinoj [13]; fabelo kaj realeco estas tre proksimaj unu de la alia [14]; voĉo tute ne decida kaj ne laŭta, tre proksima al petado [15]; la senco de „domaĝo“ estas tre proksima al la senco de „bedaŭro“ [16]; preĝejo proksima, sed Dio malproksima PrV . VD:familiara, intima1
angle:
1.a close, near 1.b soon 1.c close, near
beloruse:
блізкі
ĉeĥe:
blízký, přibližný
ĉine:
邻近 [línjìn], 鄰近 [línjìn], 即将发生 [jíjiāngfāshēng], 即將發生 [jíjiāngfāshēng], 促 [cù], 挨着 [āizhe], 挨著 [āizhe], 迩 [ěr], 邇 [ěr], 走近 [zǒujìn], 在左侧 [zàizuǒcè], 在左側 [zàizuǒcè], 亲 [qīn], 親 [qīn], 亲密 [qīnmì], 親密 [qīnmì], 傍 [páng]
france:
proche 1.b prochain (adj.)
germane:
nahe, nah 1.a a) unweit, dicht an 1.b b) bald la plej ~a: nächster. 1.c c) ähnlich
hispane:
próximo
hungare:
közeli
indonezie:
dekat 1.b segera
japane:
近い [ちかい], 近接した [きんせつした]
nederlande:
dichtbij
nepale:
निकट
pole:
bliski, niedaleki, nieodległy
portugale:
próximo, propínquo, junto, vizinho, circunvizinho
ruse:
близкий, ближний la plej ~a: ближайший.
slovake:
blízky, približný
taje:
ใกล้
tibete:
འཁྲིས་ན་
ukraine:
близький, поблизький, ближній

proksimigi, alproksimigi

(tr)
Fari ion proksima: la gasto proksimigis la seĝon al la kanapo kaj frapis la riĉulon je la femuro [17]; [li] superforte proksimigis la boteleton al la buŝo [18]; li proksimigis sian kapon al ŝia IK ; la genton de via patro alproksimigu al vi, ili aliĝu al vi kaj servu vin [19]; [tio] alproksimigus la grandan komunehoman celon almenaŭ je unu paŝo EE ; tiu ĉi homaranismo […] realproksimigas al la religio tiujn, kiuj perdis ĉian religion [20].
angle:
to bring near
beloruse:
прыбліжаць, набліжаць
ĉeĥe:
přiblížit
ĉine:
近似 [jìnsì]
france:
approcher (tr.)
germane:
annähern, näherbringen
hispane:
aproximar
hungare:
közelít
indonezie:
mendekatkan
japane:
近づける [ちかづける], 近寄せる [ちかよせる]
nederlande:
naderbij brengen
pole:
zbliżać, przybliżać
ruse:
приблизить, приближать
slovake:
priblížiť,
ukraine:
наближати, зближати, зближувати

proksime de, proksime al

(prepoziciaĵo)
Apud, je malgranda distanco de: proksime al la fenestro estis libroj [21]. la unua estis mortpafita kiel ribelinto en milita malliberejo proksime de la memorparko [22].
21. Mihail Bulgakov, trad. Sergio Pokrovskij: La majstro kaj Margarita, ĉapitro 13a, p. 119a
22. G. MacAoidh: Amnezio-amnestio, Monato, 2003:2, p. 16a
angle:
near
beloruse:
блізу, паблізу, побач
ĉine:
[ěr], 邇 [ěr], 快要 [kuàiyào], 傍边 [bàngbiān], 傍邊 [bàngbiān], 邻近 [línjìn], 鄰近 [línjìn]
france:
près de
hungare:
közel vmihez, vmi közelében
indonezie:
dekat (ke/dari)
japane:
~の近くに [のちかくに]
pole:
blisko, niedaleko, w pobliżu
ruse:
рядом с, возле, около, близ

proksimiĝi

Iĝi proksima: ne proksimiĝu al la pordo de ŝia domo [23]; lia animo alproksimiĝas al la pereo [24]; tiuj proksimiĝadis al la komenco de vivo krima Marta ; la vintro alproksimiĝas […] en la montaro jam elfalis neĝo [25]; tiuj, kiuj malproksimiĝas de [Dio], pereas [26]; la popoloj interproksimiĝus kiel unu familio FK . VD:aliri, alveni
angle:
to come close
beloruse:
прыбліжацца, набліжацца
ĉine:
來臨 [láilín], 来临 [láilín], 靠近 [kàojìn], 接近 [jiējìn], 近前 [jìnqián], 靠拢 [kàolǒng], 靠攏 [kàolǒng], 逼近 [bījìn]
france:
approcher (intr.), s'approcher de
germane:
sich nähern
hispane:
aproximar se
hungare:
közeledik
indonezie:
mendekat
japane:
近づく [ちかづく], 近寄る [ちかよる]
nederlande:
naderbij komen
pole:
zbliżać się, przybliżać się
ruse:
приблизиться, приближаться
ukraine:
наближатися

proksimulo

Ĉiu homo, en rilato, en kontakto kun alia: amu vian proksimulon kiel vin mem [27]; ĉiu […] vidu en sia proksimulo nur homon kaj fraton [28]. VD:amiko, kamarado, kunulo, najbaro
27. La Nova Testamento, S. Marko, 12:31
28. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
angle:
fellow man, neighbor
beloruse:
бліжні, блізкі (наз.)
ĉeĥe:
bližní
ĉine:
街坊 [jiēfāng]
france:
prochain (subst.)
germane:
Nächster
hungare:
felebarát
japane:
隣人 [りんじん], 側近者 [そっきんしゃ]
nederlande:
naaste
pole:
bliźni, ktoś bliski
ruse:
близкий (сущ.), ближний (сущ.)
slovake:
blížny
tibete:
ཁྱིམ་མཚེས་
ukraine:
ближній (ім.)

proksimuma

Ne tute ĝusta, sed nur proksima al la ĝusto: mi donos klarigon proksimuman, ne garantiante, ke mia klarigo taŭgos por ĉiuj okazoj [29]; mi penis trovi vorton, kiu havus eble nur signifon proksimuman FK ; [la] proksimuma pezo estas tri kilogramoj [30].
29. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 12. Adverboj kaj konjunkcioj
30. Maxime Lechien: Fama karnavalo en Binche, Monato, 2000/06, p. 16
angle:
approximate
beloruse:
прыблізны
ĉeĥe:
aproximativní, přibližný
ĉine:
近似 [jìnsì], 約莫 [yuēmo], 约莫 [yuēmo], 大約 [dàyuē], 大约 [dàyuē], 概 [gài], 近 [jìn], 約等於 [yuēděngyú], 约等于 [yuēděngyú]
france:
approximatif
germane:
ungefähr
hungare:
körülbelüli, megközelítő
indonezie:
kira-kira
japane:
およその, 近似の [きんじの]
nederlande:
benaderend
pole:
przybliżony
ruse:
приблизительный, примерный (приблизительный)
slovake:
približný
ukraine:
приблизний

proksimume

Laŭ ne preciza takso, ne plene trafante la veron aŭ celon: ĉeestis proksimume kvin mil viroj, […] li diris al siaj disĉiploj: sidigu ilin en aroj, po proksimume kvindek [31]; li iris for de ili proksimume ŝtonĵeton, kaj li genuis, kaj preĝis [32]; li havis unu solan filinon, proksimume dekdujaran [33]; proksimume en la mezo de la valo estis du grupoj de konstruaĵoj [34]; proksimume tri tagojn ni uzis por veni […] al Kopenhago [35]; tiaj proksimume estis la pensoj, per kiuj ĉiu sin okupis dum la teatra prezentado [36]; la domoj estis nenio alia ol lignaj budoj, proksimume tiaj, kiajn ni ankoraŭ nun vidas sur la vendejoj [37]; la vorto „kaperi“ signifas proksimume „rabi korsare“ [38]. SIN:ĉirkaŭe2
angle:
approximately
beloruse:
прыблізна, блізу
ĉeĥe:
asi, cca, přibližně
ĉine:
大約 [dàyuē], 大约 [dàyuē], 左右 [zuǒyòu], 約合 [yuēhé], 约合 [yuēhé], 几乎 [jīhū], 幾乎 [jīhū], 近 [jìn]
france:
à peu près, environ (à peu près), approximativement
hungare:
körülbelül, megközelítőleg, nagyjából
indonezie:
kira-kira, kurang lebih
japane:
およそ, ほぼ, 近似的に [きんじてきに]
katalune:
més o menys
okcitane:
a pauc près
pole:
w przybliżeniu, około
ruse:
приблизительно, примерно (приблизительно)
slovake:
asi, približne, zhruba
tibete:
ཧ་ལམ་
ukraine:
приблизно

alproksimiĝo

1.
Ago malgrandigi distancon: lia nura alproksimiĝo kompromitis virinon Marta ; feliĉe, alproksimiĝo de aro da sinjoroj kaj sinjorinoj malhelpis furiozan batalon [39]; oni aŭdis la alproksimiĝon de piedoj [40].
2.
Alveno de certa tempo, certa evento: gravedulino ĉe la alproksimiĝo de la naskado turmentiĝas kaj krias en siaj doloroj [41]; alproksimiĝo de momento tre dezirata kaj samtempe terura Marta ; la alproksimiĝo de la Saturna festo [42]; pro la alproksimiĝo de la vintro, ili ĉesigis la ekspedicion [43].
3.
Aliro al demando, problemo sen jam solvi ĝin: tiu alproksimiĝo al la demando ja estas komuna al la plimulto de la scienculoj, laŭ tiu, se vere ekzistas universalaj leĝoj pli-malpli validaj en la tuta universo, oni rajtas kredi, ke fenomeno jam okazinta en unu loko de la universo povas esti okazinta, okazanta aŭ okazonta ankaŭ aliloke [44].
angle:
approximation
beloruse:
прыбліжэньне, набліжэньне, прыход, прыбыцьцё, падыход
ĉine:
近似 [jìnsì], 近似解 [jìnsìjiě] 3. 概算 [gàisuàn], 近似額 [jìnsìé], 近似额 [jìnsìé]
germane:
Annäherung 3. Ansatz, Approximation

malproksima

Ne apuda, trans longa spaca, tempa aŭ spirita distanco: tiu ĉi malfeliĉa infano devis du fojojn en ĉiu tago iri ĉerpi akvon en tre malproksima loko [45]; malproksima de ni estas la deziro ribeli [46]; lia animo estas tiel malproksima de ia sanga penso, kiel malproksima estas la sudo de la nordo [47]; (figure) pli bona amiko intima ol parenco malproksima PrV . SIN:fora
afrikanse:
verre
albane:
i largët
amhare:
ሩቅ
angle:
far, distant
arabe:
بعيد
armene:
հեռավոր
azerbajĝane:
uzaq
beloruse:
далёкі
bengale:
দূরবর্তী
birme:
ဝေးကွာသော
bosne:
udaljene
ĉeĥe:
vzdálený
ĉine:
[yáo], 遥 [yáo], 远远 [yuǎnyuǎn], 遠遠 [yuǎnyuǎn], 遙遙 [yáoyáo], 遥遥 [yáoyáo], 遙遠 [yáoyuǎn], 遥远 [yáoyuǎn], 緬 [miǎn], 缅 [miǎn], 辽远 [liáoyuǎn], 遼遠 [liáoyuǎn], 逴 [chuò], 邃 [suì], 远距离 [yuǎnjùlí], 遠距離 [yuǎnjùlí], 悠远 [yōuyuǎn], 悠遠 [yōuyuǎn], 攸 [yōu], 逌 [yóu], 遐 [xiá], 逖 [tì]
dane:
fjernt
estone:
palju
eŭske:
urrutiko
filipine:
malayo
france:
distant, éloigné, lointain
galege:
lonxe
germane:
fern, entfernt
guĝarate:
દૂરના
haitie:
byen lwen
hinde:
दूर
hungare:
távoli
igbe:
anya
indonezie:
jauh
irlande:
i bhfad i gcéin
islande:
fjarlæg
japane:
遠い [とおい]
jave:
adoh
jide:
ווייַט
jorube:
o jina
kanare:
ದೂರದ
kartvele:
შორეული
kazaĥe:
алыс
kimre:
bell
kirgize:
алыс
kmere:
ឆ្ងាយ
koree:
korsike:
luntanu
kose:
kude
kroate:
daleko
kurde:
dûr
latine:
tantum
latve:
tāls
laŭe:
ຫ່າງໄກ
litove:
tolimas
makedone:
далечни
malagase:
lavitra
malaje:
jauh
malajalame:
ദൂരെയുള്ള
malte:
bogħod
maorie:
tawhiti
marate:
आतापर्यंत
monge:
nyob deb
mongole:
холын
nepale:
टाढा
njanĝe:
lakutali
okcidentfrise:
fier
panĝabe:
ਦੂਰ
paŝtue:
لرې
pole:
daleki, odległy
ruande:
kure
ruse:
дальний, далёкий
samoe:
mamao
sinde:
جي فاصلي تي
sinhale:
ඈත
skotgaele:
fhaide air falbh
slovake:
odľahlý, vzdialený, ďaleký
slovene:
oddaljeni
somale:
fog
ŝone:
kure
sote:
hole-hole
sunde:
tebih
svahile:
mbali
taĝike:
дур
taje:
ไกล
tamile:
தொலைதூர
tatare:
ерак
telugue:
సుదూర
tibete:
ཐག་རིང་པོ་
ukraine:
віддалена
urdue:
دور
uzbeke:
uzoqdagi
vjetname:
xa
zulue:
ezikude

malproksimigi

(tr)
Fari malproksima: oni […] forpelis jam en malproksimigitajn buĉejojn la scenojn de mortigado de bestoj, kiuj ne estas eblaj sen fluoj de sango FK ; miajn fratojn Li malproksimigis de mi kaj miaj konatoj forfremdiĝis de mi [48]; vi malproksimigis de mi amanton kaj amikon [49]; post tri minutoj oni malproksimigu la ŝraŭbon el la fajro [50]. SIN:forigi
angle:
to distance
beloruse:
аддаліць
ĉeĥe:
oddálit
ĉine:
疏远 [shūyuǎn], 疏遠 [shūyuǎn], 支走 [zhīzǒu]
france:
éloigner
germane:
entfernen
indonezie:
menjauhkan
japane:
遠ざける [とおざける]
slovake:
vzdialiť
ukraine:
віддаляти

malproksime de

(prepoziciaĵo)
Je granda distanco, longa vojo, tempo aŭ strebo de: malproksime de ili estis granda grego da porkoj, paŝtiĝantaj tie [51]; li estis ne malproksime de la domo [52]; tre malproksime de ĉi tie, tie, kien flugas la hirundoj, antaŭ ol venas nia vintro [53]; de malproksime de la intermonto sonis vokado de kornoj Fab3 ; lia fianĉiĝo tenas lin malproksime de ĉiuj diboĉaĵoj [54]; ne falas frukto malproksime de l' arbo PrV . SIN:for2
angle:
away, far off
beloruse:
далёка ад
france:
loin de
germane:
entfernt von
hungare:
távol vmitől
indonezie:
jauh (dari)
japane:
~から離れて [からはなれて]
pole:
daleko od
ruse:
вдали от, далеко от

tuŝproksima

Tre proksima, kvazaŭ oni povus tuŝi: jen maldekstre spirhaltigas la reala, tuŝproksima simbolo de la katastrofo de antaŭ 60 jaroj [55].
55. B. Pietrzak: Al Hiroŝimo, Oomoto, 2004
angle:
within reach, in reach
beloruse:
у непасрэднай блізкасьці, на адлегласьці выпрастанай рукі
ĉine:
触手可及 [chùshǒukějí], 觸手可及 [chùshǒukějí], 触手可得 [chùshǒukědé], 觸手可得 [chùshǒukědé], 凑手 [còushǒu], 湊手 [còushǒu]
france:
tout proche
germane:
zum Fassen nah
indonezie:
dalam jangkauan
pole:
tuż obok, na wyciągnięcie ręki

administraj notoj