*bird/o UV
*birdo
 Iu el la klaso birdoj:
                              
                                 tiu ĉi ĝardeno estas amata loko de birdoj
                                 DL
                                    ;
                                 
                                 ĉiuj birdoj kantis
                                 FK
                                    ;
                                 
                                 multaj birdoj flugas en la aŭtuno en pli varmajn landojn
                                 [1];
                                 
                                 kolombo estas birdo
                                 [2];
                                 
                                 pigo aŭ ia alia birdo
                                 [3];
                                 
                                 tero sin trovas en la okcidento, la transflugo de birdoj klare parolas pri la
                                 proksimeco
                                 FK
                                    ;
                                 
                                 li loĝas tie, kien eĉ birdo ne flugas
                                 PrV
                                    ;
                                 
                                 tute libera, kiel birdo aera PrV
                                    ;
                                 
                                 la homo donis nomojn […] al la birdoj de la ĉielo
                                 [4];
                                 
                                 traflugis super li noktaj birdoj kaj grandaj vespertoj
                                 [5];
                                 
                                 ili enportis kun si la simplan kampan birdon, […]
                                 alaŭdon
                                 [6];
                                 
                                 (figure) 
                                 ĝi estas ankoraŭ birdo sur la tegmento
                                 (neefektivigita revo)
                                 PrV
                                    ;
                                 
                                 (figure) 
                                 bela birdo
                                 (dando)PrV
                                    . Iu el la klaso birdoj:
                              
                                 tiu ĉi ĝardeno estas amata loko de birdoj
                                 DL
                                    ;
                                 
                                 ĉiuj birdoj kantis
                                 FK
                                    ;
                                 
                                 multaj birdoj flugas en la aŭtuno en pli varmajn landojn
                                 [1];
                                 
                                 kolombo estas birdo
                                 [2];
                                 
                                 pigo aŭ ia alia birdo
                                 [3];
                                 
                                 tero sin trovas en la okcidento, la transflugo de birdoj klare parolas pri la
                                 proksimeco
                                 FK
                                    ;
                                 
                                 li loĝas tie, kien eĉ birdo ne flugas
                                 PrV
                                    ;
                                 
                                 tute libera, kiel birdo aera PrV
                                    ;
                                 
                                 la homo donis nomojn […] al la birdoj de la ĉielo
                                 [4];
                                 
                                 traflugis super li noktaj birdoj kaj grandaj vespertoj
                                 [5];
                                 
                                 ili enportis kun si la simplan kampan birdon, […]
                                 alaŭdon
                                 [6];
                                 
                                 (figure) 
                                 ĝi estas ankoraŭ birdo sur la tegmento
                                 (neefektivigita revo)
                                 PrV
                                    ;
                                 
                                 (figure) 
                                 bela birdo
                                 (dando)PrV
                                    .
1.
                           
                           L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 32
2. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 5
3. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 2:20
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 20a
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
                  2. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 5
3. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 2:20
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 20a
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Galoŝoj de feliĉo
- afrikanse:
- voël
- albane:
- zog
- amhare:
- ወፍ
- angle:
- bird
- arabe:
- طائر
- armene:
- թռչուն
- azerbajĝane:
- quş
- beloruse:
- птушка
- bengale:
- পাখি
- birme:
- ငှက်
- bosne:
- ptica
- bretone:
- evn, labous
- bulgare:
- птица
- ĉeĥe:
- pták
- ĉine:
- 鸟 [niǎo]
- ĉuvaŝe:
- кайӑк
- dane:
- fugl
- estone:
- lind
- eŭske:
- txori
- filipine:
- ibon
- france:
- oiseau bela birdo: gandin.
- galege:
- paxaro
- germane:
- Vogel
- guĝarate:
- પક્ષી
- haitie:
- zwazo
- haŭse:
- tsuntsu
- hebree:
- ציפור, עוף
- hinde:
- पक्षी
- hispane:
- pájaro, ave bela birdo: pájaro.
- hungare:
- madár bela birdo: piperkőc.
- igbe:
- nnụnụ
- indonezie:
- Aves, burung
- irlande:
- éan
- islande:
- fugl
- itale:
- uccello
- japane:
- 鳥 [とり]
- jave:
- manuk
- jide:
- פויℷל
- jorube:
- eye
- kanare:
- ಹಕ್ಕಿ
- kartvele:
- ფრინველი
- katalune:
- ocell, pardal
- kazaĥe:
- құс
- kimre:
- adar
- kirgize:
- чымчык
- kmere:
- បក្សី
- koree:
- 조류
- korsike:
- acellu
- kose:
- intaka
- kroate:
- ptica
- kurde:
- teyr
- latine:
- avem
- latve:
- putns
- laŭe:
- ນົກຊະນິດ
- litove:
- paukštis
- makedone:
- птици
- malagase:
- vorona
- malaje:
- burung
- malajalame:
- പക്ഷി
- malte:
- għasfur
- maorie:
- manu
- marate:
- पक्षी
- monge:
- noog
- mongole:
- шувуу
- nederlande:
- vogel
- nepale:
- चरा
- njanĝe:
- mbalame
- norvege:
- fugl
- okcidentfrise:
- fûgel
- okcitane:
- aucèl
- panĝabe:
- ਪੰਛੀ
- paŝtue:
- د مرغانو د
- pole:
- ptak bela birdo: ptak, ptaszek, goguś.
- portugale:
- ave, pássaro
- ruande:
- inyoni
- rumane:
- pasăre
- ruse:
- птица
- samoe:
- manu
- sinde:
- پکي
- sinhale:
- පක්ෂි
- skotgaele:
- eun
- slovake:
- vták
- slovene:
- ptica
- somale:
- shimbir
- ŝone:
- shiri
- sote:
- nonyana
- sunde:
- manuk
- svahile:
- ndege
- taĝike:
- парранда
- taje:
- นก
- tamile:
- பறவை
- tatare:
- кош
- telugue:
- పక్షి
- tibete:
- བྱ་
- tokipone:
- waso
- turke:
- kuş
- ukraine:
- птах
- urdue:
- برڈ
- uzbeke:
- qush
- vjetname:
- chim
- zulue:
- nyoni
birdoj
 Bestoj kovritaj de plumoj, kun
                              du piedoj, flugiloj,
                              naskantaj
                              ovojn, el klaso de vertebruloj
                              (Aves), solaj plu vivantaj
                              dinosaŭroj:
                              
                                 Birdoj estas klaso de vertebruloj kun ĉirkaŭ 9 ĝis 10 mil vivantaj
                                 specioj
                                 [7]. Bestoj kovritaj de plumoj, kun
                              du piedoj, flugiloj,
                              naskantaj
                              ovojn, el klaso de vertebruloj
                              (Aves), solaj plu vivantaj
                              dinosaŭroj:
                              
                                 Birdoj estas klaso de vertebruloj kun ĉirkaŭ 9 ĝis 10 mil vivantaj
                                 specioj
                                 [7].
- angle:
- birds
- beloruse:
- птушкі (кляс жывёлаў)
- ĉine:
- 鳥綱 [niǎogāng]
- france:
- oiseaux
- germane:
- Vögel
- hispane:
- aves
- hungare:
- madarak (osztálya)
- indonezie:
- burung
- japane:
- 鳥類 [ちょうるい]
- katalune:
- ocells, aus
- latinece:
- Aves
- norvege:
- fugler
- pole:
- ptaki
- ruse:
- птицы (класс)
- turke:
- kuşlar
- ukraine:
- птахи
birdaro
- Aro da birdoj kunaj en iu loko: tutaj birdaroj forflugis de ĉiu parto de la arbaro kun laŭtaj krioj [8]; konfuzita birdaro ekflugis al-alte [9]; farmodoma korto plena da kortbirdaro manĝetadanta en sterko [10].
8.
                           
                           Daniel Defo, trad. Pastro A. Krafft: Robinsono Kruso, Parto 2a
9. Adam Mickiewicz, trad. Antoni Grabowski: Sinjoro Tadeo, Libro 5a
10. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekunua
                  9. Adam Mickiewicz, trad. Antoni Grabowski: Sinjoro Tadeo, Libro 5a
10. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekunua
- angle:
- flock of birds
- beloruse:
- чарада (птушак), вырай (чарада)
- germane:
- Vogelschar
- hispane:
- bandada
- katalune:
- bandada, vol, esbart, volió
- pole:
- ptactwo
*birdido
- Ido1 de birdo: birdido — nematura birdo [11]; se vi trovos neston de birdo … kaj la patrino sidas sur la birdidoj aŭ sur la ovoj, ne prenu la patrinon kune kun la idoj [12].
11.
                           
                           L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 36
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 22:6
                  12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 22:6
- angle:
- nestling, fledgeling, chick
- beloruse:
- птушаня, птушанё
- hispane:
- pollo, pollito, polluelo
- indonezie:
- anak burung
- japane:
- ひな鳥 [ひなどり]
- katalune:
- poll, pollet, ocellet, pardalet
- pole:
- pisklę, ptaszątko
- ruse:
- птенец
kortobirdo, kortbirdo
 Birdo bredata en
                              
                                 birdokorto pro siaj viando aŭ
                              ovoj:
                              
                                 anaso,
                                 koko kaj
                                 meleagro estas
                                 kortobirdoj;
                                 
                              
                                 sklavinoj […] komencis disporti kukojn, rostitajn kortbirdojn kaj
                                 ĉasaĵon
                                 [13];
                                 
                              
                                 la viruson kunportas la migrantaj birdoj, kaj ili infektas bredejajn
                                 kortobirdojn
                                 [14]. Birdo bredata en
                              
                                 birdokorto pro siaj viando aŭ
                              ovoj:
                              
                                 anaso,
                                 koko kaj
                                 meleagro estas
                                 kortobirdoj;
                                 
                              
                                 sklavinoj […] komencis disporti kukojn, rostitajn kortbirdojn kaj
                                 ĉasaĵon
                                 [13];
                                 
                              
                                 la viruson kunportas la migrantaj birdoj, kaj ili infektas bredejajn
                                 kortobirdojn
                                 [14].
13.
                           
                           B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 24a
14. Monato, Thierry Tailhades: Gurdado de onidiroj, 2006
                  14. Monato, Thierry Tailhades: Gurdado de onidiroj, 2006
- angle:
- farm bird, domestic fowl
- beloruse:
- свойская птушка
- ĉine:
- 家禽 [jiāqín], 家禽的肉 [jiāqínderòu], 野禽 [yěqín], 禽 [qín]
- ĉuvaŝe:
- килти кайӑк-кӗшӗк
- france:
- oiseau de basse-cour, volaille
- germane:
- Geflügel
- hispane:
- ave de corral
- hungare:
- baromfi
- indonezie:
- unggas
- japane:
- 家禽 [かきん]
- katalune:
- ocell de corral
- pole:
- drób
- ruse:
- домашняя птица
laŭbobirdo, satena laŭbobirdo [15]
 Mezgranda birdo vivanta en malsekaj arbaroj de nordorienta kaj sudorienta Aŭstralio,
                              konata pro tio ke la viro por la pariĝo konstruas branĉan laŭbon ornamitan per precipe bluaj
                              objektoj;
                              genro el familio ptilonorinĥedoj (Ptilonorhynchus);
                              ptilonorinko:
                              
                                 de la arboj la sonorilbirdo […] kaj la laŭbobirdo plenigis la aeron per sonoj
                                 [16]. Mezgranda birdo vivanta en malsekaj arbaroj de nordorienta kaj sudorienta Aŭstralio,
                              konata pro tio ke la viro por la pariĝo konstruas branĉan laŭbon ornamitan per precipe bluaj
                              objektoj;
                              genro el familio ptilonorinĥedoj (Ptilonorhynchus);
                              ptilonorinko:
                              
                                 de la arboj la sonorilbirdo […] kaj la laŭbobirdo plenigis la aeron per sonoj
                                 [16].
15.
                           
                           R. Harry, B. Fox: Australian and New Zealand Esperanto
                              Dictionary, 2020
16. E. Turner, trad. R. McGrath: Sep Junaj Aŭstralianoj, 1994
                  16. E. Turner, trad. R. McGrath: Sep Junaj Aŭstralianoj, 1994
- angle:
- satin bower bird
- beloruse:
- шалашнік
- france:
- jardinier satiné
- germane:
- Satinlaubenvogel, Seidenlaubenvogel
- hispane:
- pergolero satinado
- itale:
- uccello giardiniere satinato
- katalune:
- jardiner setinat
- latinece:
- Ptilonorhynchus
muŝbirdo
(malofte) 
                     
                   Kolibro:
                              
                                 Nel estis ravita precipe pro la vido de paradizaj
                                 muŝbirdetoj
                                 [17];
                                 
                              
                                 la muŝbirdo sidis sur la flugiloj de la aglo, kaj tiamaniere flugis pii alten
                                 ol ĉiuj
                                 [18]. Kolibro:
                              
                                 Nel estis ravita precipe pro la vido de paradizaj
                                 muŝbirdetoj
                                 [17];
                                 
                              
                                 la muŝbirdo sidis sur la flugiloj de la aglo, kaj tiamaniere flugis pii alten
                                 ol ĉiuj
                                 [18].
17.
                           
                           H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski: Tra dezerto kaj
                              praarbaro, 1978
18. Giovanni Balconi: 2a Paska Dimanĉo
                  18. Giovanni Balconi: 2a Paska Dimanĉo
- angle:
- humming bird
- beloruse:
- калібры
- bulgare:
- колибри
- ĉine:
- 蜂雀 [fēngquè]
- france:
- colibri, oiseau-mouche
- germane:
- Kolibri
- hispane:
- colibrí
- hungare:
- kolibri
- indonezie:
- kolibri
- katalune:
- colibrí, picaflor
- nederlande:
- kolibrie
- pole:
- koliber
- ruse:
- колибри
- turke:
- sinekkuşu
- ukraine:
- колібрі
naĝobirdo, naĝbirdo
(komune) 
                     
                   Birdo havanta
                              naĝokapablon:
                              
                                 anaso,
                                 cigno,
                                 mevo estas naĝobirdoj;
                                 
                              
                                 mara naĝbirdo kun blanka plumaro
                                 [19]. Birdo havanta
                              naĝokapablon:
                              
                                 anaso,
                                 cigno,
                                 mevo estas naĝobirdoj;
                                 
                              
                                 mara naĝbirdo kun blanka plumaro
                                 [19].
19.
                           
                           S. Grenkamp: Oficiala
                              Vortaro de Esperanto, mevo
                  - angle:
- waterfowl
- beloruse:
- вадаплаўная птушка
- bretone:
- evn palvezek
- ĉine:
- 水鳥 [shuǐniǎo], 水禽 [shuǐqín]
- france:
- oiseau d'eau
- germane:
- Schwimmvogel, Wasservogel
- hispane:
- ave acuática
- hungare:
- úszómadár
- indonezie:
- burung air, unggas air
- japane:
- 水鳥 [みずとり]
- nederlande:
- zwemvogel
- pole:
- ptak wodny
- ruse:
- водоплавающая птица
- turke:
- su kuşu
paradizbirdo
- 1.
 Nov-Gvinea birdo kun plenkolora
                              plumaro, genro el familio
                              paradizeedoj
                              (Paradisaea):
                              kantantaj paradizbirdoj enflugis
                                 [20];
                                 
                              niaj svedaj fraŭlinoj [...] estas nur paseroj
                                 kompare kun tiuj ĉi paradizbirdoj kaj kolibroj
                                 [21]. Nov-Gvinea birdo kun plenkolora
                              plumaro, genro el familio
                              paradizeedoj
                              (Paradisaea):
                              kantantaj paradizbirdoj enflugis
                                 [20];
                                 
                              niaj svedaj fraŭlinoj [...] estas nur paseroj
                                 kompare kun tiuj ĉi paradizbirdoj kaj kolibroj
                                 [21]. paradizeo paradizeo
- 2.
- Fenikso: ho vi paradiza birdo, ĉiucentjare renovigata, en flamoj naskata kaj en flamoj mortanta [22].
20.
                           
                           Franjo Modrijan, trad. John Lundgren: Fabeloj, ĉapitro 6a
21. Oscar Levertin, trad. John Lundgren: Uzino 2, La fremdlanda vojaĝo de Mathias Waldius
22. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Birdo Fenikso
                  21. Oscar Levertin, trad. John Lundgren: Uzino 2, La fremdlanda vojaĝo de Mathias Waldius
22. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Birdo Fenikso
- beloruse:
- райская птушка
- france:
- paradisier, oiseau de paradis
- hispane:
- ave del paraíso
- indonezie:
- cenderawasih
- japane:
- フウチョウ, ゴクラクチョウ
- katalune:
- ocell del paradís
- latinece:
- 1. Paradisaea
- pole:
- rajski ptak
- ukraine:
- райський птах
rabobirdoj, rabbirdoj
 Birdoj kun akra
                              beko kaj ungegoj, tage ĉasantaj el la ordoj
                              Accipitriformes kaj 
                                 Falconiformes, foje ankaŭ la nokte ĉasantaj el
                              la ordo Strigiformes:
                              
                                 la rabobirdoj malleviĝis sur la kadavrojn
                                 [23];
                                 
                              
                                 rabobirdo, kiun ĉirkaŭe atakis aliaj rabobirdoj
                                 [24];
                                 
                              
                                 la rabobirdoj de la dezerto persekutis la kolombojn kaj monedojn
                                 [25];
                                 
                              
                                 rabobirdoj elektas la altan konstruaĵon kiel gvatejon kaj manĝejon
                                 [26];
                                 
                              
                                 turfalko estas la plej ofta rabobirdo en Aŭstrio
                                 [27]. Birdoj kun akra
                              beko kaj ungegoj, tage ĉasantaj el la ordoj
                              Accipitriformes kaj 
                                 Falconiformes, foje ankaŭ la nokte ĉasantaj el
                              la ordo Strigiformes:
                              
                                 la rabobirdoj malleviĝis sur la kadavrojn
                                 [23];
                                 
                              
                                 rabobirdo, kiun ĉirkaŭe atakis aliaj rabobirdoj
                                 [24];
                                 
                              
                                 la rabobirdoj de la dezerto persekutis la kolombojn kaj monedojn
                                 [25];
                                 
                              
                                 rabobirdoj elektas la altan konstruaĵon kiel gvatejon kaj manĝejon
                                 [26];
                                 
                              
                                 turfalko estas la plej ofta rabobirdo en Aŭstrio
                                 [27].
23.
                           
                           trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 15:11
24. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 12:9
25. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 1a
26. Roland Rotsaert: Verda nature, science, socie, Monato, 2000/08, p. 8
27. Monato, Walter, Renate, Irene, Stefan Klag: Birdo de la jaro, 2007
                  24. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 12:9
25. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro 1a
26. Roland Rotsaert: Verda nature, science, socie, Monato, 2000/08, p. 8
27. Monato, Walter, Renate, Irene, Stefan Klag: Birdo de la jaro, 2007
- angle:
- birds of prey
- beloruse:
- сокалападобныя (атрад)
- bretone:
- evned-preizh, laboused-preizh
- bulgare:
- хищна птица, граблива птица
- ĉine:
- 猛禽 [měngqín], 隼形目 [zhǔnxíngmù]
- france:
- oiseaux de proie, rapaces (oiseaux)
- germane:
- Taggreife, Greifvögel, Raubvögel
- hebree:
- עוף דורס
- hispane:
- rapaces, aves de presa, rapaz (ave)
- hungare:
- sólyomalakúak, ragadózómadarak
- indonezie:
- burung pemangsa
- katalune:
- (ocell) rapinyaire, (ocell) rapaç
- latinece:
- Accipitriformes Falconiformes Strigiformes
- pole:
- ptaki drapieżne
- ruse:
- хищные птицы (отряд), дневные хищные птицы (отряд)
- ukraine:
- хижі птахи, соколоподібні
vadbirdoj, vadobirdoj
- angle:
- wading birds
- beloruse:
- буслападобныя (атрад)
- bretone:
- hirc'hareged
- ĉeĥe:
- brodiví, brodivý pták
- ĉine:
- 鸛形目 [guànxíngmù]
- france:
- échassiers
- germane:
- Schreitvögel
- hispane:
- aves limícolas
- hungare:
- gólyaalakúak, gázlómadarak
- japane:
- 渉禽類 [しょうきんるい]
- katalune:
- camallarg (ocell)
- latinece:
- Ciconiiformes
- pole:
- ptaki wędrowne
- rumane:
- păsări limicole
- ruse:
- аистообразные (отряд), голенастые (отряд)
- slovake:
- brodivé vtáky
- turke:
- uzun bacaklı kuşlar
- ukraine:
- голінасті