*ruz/a
*ruza
- Artifike kaj lerte trompa: urbanoj estas ordinare pli ruzaj, ol vilaĝanoj [1]; la ruza vilaĝano efektivigis sian projekton [2]; ruza kiel vulpo [3]; Jehu faris [la kunvokon] kun ruza intenco, por pereigi la servantojn de Baal [4]; la serpento estis pli ruza, ol ĉiuj kampaj bestoj, kiujn kreis Dio [5]; ĉiuj […] efektive estis singardaj kontraŭ la malbona Amoro, sed li tamen superruzis ilin, ĉar li estas tre lerta kaj ruza [6]; en la nokto la ruza rabisto palpas la pordon [7]; [ĝi] estis pli ruza [kaj] iris, kaŝante sin en anguloj tiel, ke neniu hundo ĝin vidis [8]; gardu vin kontraŭ la maljunulino, ŝi estas ruza kiel la diablo [9]; vi ludas la rolon de modestulino, sed mi konas vin jam de longe, vi estas ruza kanajlo [10]; tuj tiu ĉi mieno ŝanĝiĝas per ruza rideto Metrop ; io tamen en lia voĉtono kaj en lia mieno certigis al la ruza komercisto, ke li ne eraris [11]; eĉ vulpo plej ruza fine estas kaptata PrV . insida, subtila, sagaca
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 37
2. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dua
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VI
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 10:19
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 3:1
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malbonkonduta knabo
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XIV
8. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
9. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Paŝtistino de anseroj apud puto
10. Molière, trad. D-ro L. L. Zamenhof: Georgo Dandin, Akto Unua
11. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XIV
2. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dua
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro VI
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 10:19
5. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 3:1
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malbonkonduta knabo
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XIV
8. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj
9. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Paŝtistino de anseroj apud puto
10. Molière, trad. D-ro L. L. Zamenhof: Georgo Dandin, Akto Unua
11. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XIV
- angle:
- cunning, crafty, sly
- beloruse:
- хітры
- bulgare:
- хитър
- ĉeĥe:
- chytrácký, lstivý, lstný, prohnaný, vychytralý, úlisný, úskočný
- ĉine:
- 狡 [jiǎo], 狡詐 [jiǎozhà], 狡诈 [jiǎozhà], 毚 [chán], 狯 [kuài], 獪 [kuài], 猾 [huá], 詭 [guǐ], 诡 [guǐ], 黠 [xiá], 狡黠 [jiǎoxiá]
- france:
- rusé
- germane:
- schlau, listig
- hebree:
- ערמומי, ערום
- hispane:
- artero, astuto, cuco
- hungare:
- ravasz, cseles
- japane:
- ずるい, 悪賢い [わるがしこい], 狡猾な [こうかつな]
- nederlande:
- sluw, listig, doortrapt
- portugale:
- astucioso, astuto, ardiloso, finório, ladino, manhoso
- ruse:
- хитрый, лукавый
- slovake:
- chytrý, prefíkaný, úlisný, ľstivý
- tibete:
- མགོ་བདེ་པོ་
- ukraine:
- хитрий
ruzi
(ntr)
- Esti ruza: ĉu povas homo ruzi kontraŭ Dio? tamen vi ruzas kontraŭ Mi [12]; neutile ruzi nun, nek elpensi mensogojn, mi ne vin kredus [13]; Josefino komprenis, ke ŝi devas ruzi kaj ŝajne aprobi la projektojn de la kapitano, por ilin koni kaj sekve ilin kontraŭbatali pli sukceseble [14]. insidi1
12.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Malaĥi 3:8
13. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dua
14. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekunua
13. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dua
14. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Dekunua
- beloruse:
- хітраваць, мудрагеліць
- ĉeĥe:
- být lstivý, být vychytralý, chytračit
- ĉine:
- 詐 [zhà], 诈 [zhà]
- france:
- ruser
- hispane:
- actuar con astucia
- hungare:
- ravaszkodik
- japane:
- 策略を使う [さくりゃくをつかう], 悪知恵を働かす [わるぢえをはたらかす]
- nederlande:
- sluw zijn, listig zijn
- ruse:
- хитрить
- slovake:
- byť ľstivý, chytrý, úlisný
- ukraine:
- хитрити
ruzo, ruzaĵo
- Ruza ago, intenco, rimedo: via frato venis kun ruzo kaj prenis vian benon [15]; iu intence mortigis sian proksimulon per ruzo [16]; pro lia saĝeco liaj ruzaĵoj sukcesos en lia mano, kaj li fieriĝos, kaj meze de paco li multajn pereigos [17]; li, kvankam li suspektis la ruzon, iris, eble tial, por ne elmontri […] al la aŭgustanoj vizaĝon gajan [18]; ruzaĵon neniigas singardeco [19]. insido
15.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 27:35
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 21:14
17. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 8:25
18. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro LXXIII
19. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
16. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 21:14
17. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 8:25
18. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro LXXIII
19. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
- angle:
- trick, ruse
- beloruse:
- хітрасьць, хітрык, выкрут
- bulgare:
- хитрост
- ĉine:
- 詭計 [guǐjì], 诡计 [guǐjì], 花招 [huāzhāo], 花样 [huāyàng], 花樣 [huāyàng], 計謀 [jìmóu], 计谋 [jìmóu]
- france:
- ruse
- germane:
- List, listige Tat
- hebree:
- תכסיס, תחבולה
- hispane:
- ardid, treta, artimaña
- hungare:
- furfang, csel, ravaszság
- japane:
- 策略 [さくりゃく], 計略 [けいりゃく]
- nederlande:
- list, streek, truc, slimmigheid
- ruse:
- хитрость, уловка
- ukraine:
- хитрощі
superruzi
(tr)
- Superi, trompi per ruzo: trompi ne penu min: vi ne admonos min nek superruzos [20]; nun tiu ĉi azeno lin superruzas [21]; li kaj lia sinjoro estis tute same vestitaj, por povi pli efike superruzi eventualajn persekutantojn [22]; nun ili nepre kredas, ke ili faris bonan kapton! kiel ni superruzis la sentaŭgulojn [23]?
20.
Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
21. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
22. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XVI
23. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Unua Ĉapitro
21. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, Hamleto
22. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XVI
23. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Unua Ĉapitro
- beloruse:
- перахітрыць
- bulgare:
- надхитрявам
- ĉeĥe:
- přelstít
- ĉine:
- 晁三暮四 [zhāosānmùsì], 智勝 [zhìshèng], 智胜 [zhìshèng], 矇騙 [mēngpiàn], 蒙骗 [mēngpiàn]
- france:
- rouler (quelqu'un)
- germane:
- überlisten
- hebree:
- להערים על
- hispane:
- burlar, buscarle a uno las vueltas
- hungare:
- rászed, túljár az eszén
- japane:
- 出し抜く [だしぬく]
- nederlande:
- te slim af zijn, belazeren, verschalken
- ruse:
- перехитрить
- slovake:
- preľstiť
- ukraine:
- перехитрити