1geometri/o JED

geometrio

1.
MAT[1] Branĉo de matematiko, kiu studas la tridimensian spacon pere de ĝiaj punktoj, linioj, surfacoj kaj solidoj: oni instruis geometrion, aritmetikon, muzikon kaj astronomion [2]; tiuj gigantaj laboroj postulis, krom konoj de la astronomio, geometrio, meĥaniko kaj arĥitekturo, ankaŭ perfektan organizon [3]; afina geometrio (kadre de afina spaco); elementa geometrio (studanta tradiciajn figurojn en la tridimensia spaco surbaze de fizike intuicia aksiomaro); eŭklida geometrio (originale: bazita sur la postulato de Eŭklido pri paraleloj, nun: kadre de eŭklida spaco); neeŭklida geometrio (ekz-e laŭ Rimano aŭ Lobaĉevskij); priskriba geometrio (ebliganta la precizan ebenan prezentadon de spaca figuro); analitika geometrio.
2.
TEK Tuto de la geometriaj formoj de iu objekto kaj ilia influo sur ĝia uzo: niaj inĝenieroj longe pripensis la geometrion de tiu nova aviadilo; la geometrio de la ĉambro ebligis optimuman aranĝadon de la mebloj; la dezertaj kajoj prezentiĝis al la okuloj en kosmorama geometrio, markitaj per svagaj hieroglifoj cirilaj kaj glagolicaj [4]. VD:aranĝo1, dizajno, formo1, proporcio1.a
Rim.: Laŭ BL: Ankaŭ eblas diri formoscienco, mezurscienco.
1. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 25
2. Ivo Lapenna: Retoriko, Dua Parto
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Antaŭparolo
4. Jorge Camacho: La Majstro kaj Martinelli, Ĉapitro 8
angle:
geometry afina ~o: affine geometry. elementa ~o: elementary geometry. eŭklida ~o: Euclidean geometry. neeŭklida ~o: non-Euclidean geometry. priskriba ~o: descriptive geometry.
beloruse:
геамэтрыя afina ~o: афінная геамэтрыя. elementa ~o: элемэнтарная геамэтрыя. eŭklida ~o: эўклідава геамэтрыя. neeŭklida ~o: неэўклідава геамэтрыя. priskriba ~o: нарысная геамэтрыя.
bulgare:
геометрия afina ~o: афинна геометрия. elementa ~o: елементарна геометрия. eŭklida ~o: евклидова геометрия. neeŭklida ~o: не-евклидова геометрия. priskriba ~o: описателна геометрия.
ĉeĥe:
geometrie, měřičství
ĉine:
几何学 [jǐhéxué], 几何关系 [jǐhéguānxi]
france:
géométrie afina ~o: géométrie affine. elementa ~o: géométrie élémentaire. eŭklida ~o: géométrie euclidienne. neeŭklida ~o: géométrie non-euclidienne. priskriba ~o: géométrie descriptive.
germane:
Geometrie afina ~o: affine Geometrie. elementa ~o: Elementargeometrie. eŭklida ~o: Euklidische Geometrie. neeŭklida ~o: nichteuklidische Geometrie. priskriba ~o: darstellende Geometrie.
hispane:
geometría eŭklida ~o: geometría euclidiana. priskriba ~o: geometría descriptiva.
hungare:
1. mértan, geometria afina ~o: affin geometria. elementa ~o: elemi geometria. eŭklida ~o: euklideszi geometria. neeŭklida ~o: nemeuklideszi geometria. priskriba ~o: ábrázoló geometria. 2. geometria
japane:
幾何学 [きかがく]
katalune:
geometria afina ~o: geometria afí. elementa ~o: geometria elemental. eŭklida ~o: geometria euclidiana. neeŭklida ~o: geometria no euclidiana. priskriba ~o: geometria descriptiva.
nederlande:
meetkunde, geometrie afina ~o: affiene meetkunde. elementa ~o: elementaire meetkunde. eŭklida ~o: euclidische meetkunde. neeŭklida ~o: niet-euclidische meetkunde. priskriba ~o: beschrijvende meetkunde.
perse:
هندسه afina ~o: هندسهٔ آفین. elementa ~o: هندسهٔ مقدماتی. eŭklida ~o: هندسهٔ اقلیدسی. neeŭklida ~o: هندسهٔ نااقلیدسی. priskriba ~o: هندسهٔ ترسیمی.
pole:
1. geometria afina ~o: geometria afiniczna. elementa ~o: geometria elementarna. eŭklida ~o: geometria euklidesowa. neeŭklida ~o: geometria nieeuklidesowa. priskriba ~o: geometria wykreślna.
portugale:
geometria 1. geometria
ruse:
геометрия afina ~o: аффинная геометрия. elementa ~o: элементарная геометрия. eŭklida ~o: евклидова геометрия. neeŭklida ~o: неевклидова геометрия. priskriba ~o: начертательная геометрия.
slovake:
geometria
svede:
geometri
ukraine:
геометрія

geometria

MAT
[5] Iel rilatanta al geometrio: geometria problemo; mi pruvadis mian pravon per la geometriaj faktoj [6]; simplaj geometriaj formoj [7]; la mondo de l' vegetaĵoj, sub la zorga okulo […] grupiĝis en geometriajn figurojn [8]; vagonaro portas nin preter […] zorge skizitaj sur la tero geometriaj kvadratoj Metrop ; nigraj linioj, […] havant[aj] la formon de la plej diversaj geometriaj figuraĵoj Marta ; la planko de la halo estis pavimita per lerte kunmetitaj platoj kun desegnaĵoj, jen geometriaj, jen arabeskaj [9]. VD:geometria figuro, geometria progresio, meznombro, serio
5. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 6
6. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dekunua Ĉapitro
7. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dua Ĉapitro
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VIII
9. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro X
angle:
geometric
beloruse:
геамэтрычны
bulgare:
геометричен
ĉeĥe:
geometrický
ĉine:
几何形状 [jǐhéxíngzhuàng], 几何 [jǐhé]
france:
géométrique
germane:
geometrisch
hispane:
geométrico
hungare:
geometriai, mértani, geometrikus
japane:
幾何学の [きかがくの], 幾何学的な [きかがくてきな], 幾何級数的な [きかきゅうすうてきな]
katalune:
geomètric
perse:
هندسی
pole:
geometryczny
portugale:
geométrico
ruse:
геометрический
slovake:
geometrický

geometriisto

Fakulo pri geometrio: vi nomas la atingojn de la geometriistoj kaj iliaj kolegoj ‚kompreno‘, kio estas meze inter opinioj kaj scio [10]; geometriisto devas sekvi nur la leĝojn de la matematiko [11]. SIN:geometro
10. Platono: La Respubliko (πολιτεια), Parto Ses
11. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, Pythagoras
angle:
geometer, geometrician
beloruse:
геамэтар
bulgare:
геометрик
ĉeĥe:
geometr
france:
géomètre
hispane:
geómetra
hungare:
mértantudós, geométer
katalune:
geòmetra
nederlande:
meetkundige
perse:
هندسه‌دان
portugale:
geômetra
ruse:
геометр
slovake:
geometer

analitika geometrio

MAT[12]
Branĉo de geometrio, kiu studas la geometriajn figurojn pere de iliaj koordinataj ekvacioj: al la hungara matematikisto Cyrillo Voros ni dankas du verkojn: Analitika Geometrio Absoluta, […] kaj Elementoj de Geometrio Absoluta [13].
12. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 31
13. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Dua Parto
angle:
analytic[al] geometry
beloruse:
аналітычная геамэтрыя
bulgare:
аналитична геометрия
ĉeĥe:
analytická geometrie
ĉine:
解析几何 [jiěxījǐhé]
france:
géométrie analytique
germane:
analytische Geometrie
hispane:
geometría analítica
hungare:
analitikus geometria
japane:
解析幾何学 [かいせききかがく]
katalune:
geometria analítica
nederlande:
analytische meetkunde
perse:
هندسهٔ تحلیلی
pole:
geometria analityczna
portugale:
geometria analítica
ruse:
аналитическая геометрия
slovake:
analytická geometria

administraj notoj

pri analitika ~o: 
    Iom strange, ke analitika ~o pli uzas algebron ol analitikon.
    PIV1 en la artikolo "geometrio" havas "analiza geometrio" kaj
    MatVort diras same. Vd adm sub "analitiko". [MB]