*fest/i PV

*festi

(x)
Fari feston pro: festi la geedziĝon [1]; ni festas ĉiujare la memoron de lia naskiĝo [2]; ili aranĝis kuŝejon same kiel lastfoje, kaj por festi la somermezon ili starigis ĉirkaŭ ĝi betulbranĉojn, tiel ke fariĝis malalta laŭbo [3]; dum ses tagoj faru viajn laborojn, kaj en la sepa tago festu [4]; festi la feston de laŭboj [5]; Serebrovskij transloĝiĝis la novan domon marde, kaj dimanĉe li jam festis ĉi tiun feliĉan okazon Metrop ; la homoj festis la Silvestran vesperon [6]; por festi tiun festan tagon ili surmetis la livreojn [7]; mi povos baldaŭ festi mian centan naskiĝtagon [8]; vespere ni festos la interedziĝon! [9]; Damono edziĝon de frato forfestis, ⫽ En tria mateno tre frue sin vestis FK ; Aŭgusto festis sian triumfon [10]; la loĝantaro de Bamako festis lin kiel heroon [11]; fianĉiĝon festas nevo mia [12]; kun kiu vi festas, tia vi estas PrV . VD:celebri, glori, soleni
angle:
party
beloruse:
сьвяткаваць
ĉeĥe:
oslavit, slavit
ĉine:
庆祝 [qìng zhù], 过(节) [guò]
france:
fêter
germane:
feiern, feierlich begehen
hispane:
festejar
hungare:
ünnepel
indonezie:
berpesta, memperingati, memestakan, merayakan
japane:
祝う [いわう]
nederlande:
feesten
pole:
świętować
portugale:
festejar
ruse:
праздновать
slovake:
sláviť, svätiť
svede:
fira, festa
ukraine:
святкувати

festo

KAL Publikaj aŭ privataj ceremonioj kaj plezuroj por soleni iun okazaĵon: ĝojan feston! [13]; la festo de Kristonasko FK ; geedziĝa festo; tri fojojn festu al Mi dum la jaro, la feston de la macoj […], la feston de la rikolto […] kaj la feston de kolekto en la fino de la jaro [14]; terpomoj kaj malforta biero fariĝos regalaĵo por festoj [15]; du fraŭlinoj […] rigardis almenaŭ kvardekan fojon la feston de Ĉieliro [16]; ili alvenis […] la antaŭtagon de la Sankt’ Johana festo [17]; la festo de Anunciacio falos sur la Grandan Vendredon FK ; festotago. pri laboroj maldiligenta, pri festoj plej kompetenta PrV ; kies gasto mi estas, ties feston mi festas PrV ; post la fasto venas festo PrV . festojVD:ferio, soleno
beloruse:
сьвята, фэст
ĉeĥe:
slavnost, svátek
ĉine:
~otago: 节日 [jié rì].
france:
fête
germane:
Fest, Feier, Fete
hispane:
fiesta
hungare:
ünnep
indonezie:
festival, pesta, peringatan, perayaan, hari raya
itale:
festa
japane:
祝い [いわい], 祝祭 [しゅくさい], 祭 [まつり]
nederlande:
feest
pole:
święto
portugale:
festa, festejo, festividade
rumane:
sărbătoare
ruse:
праздник
slovake:
slávnosť, sviatok
svede:
fest
ukraine:
буде і на нашій вулиці свято

kunfesti

(x)
Plurope, komune festi: ĉiujunie mi iras kunfesti unu aŭ eĉ plurajn jubileajn renkontiĝojn [18]; televidaj kaj radiaj steluloj kuniĝu por koncerte kunfesti la datrevenon [19]; festu, se vi volas, la alvenon de la nova jarmilo […], mi ne kunfestos [20].
18. Zdenka: Miaj lernantoj estas miaj infanoj, en: Vivprotokoloj, 2009
19. Paŭlo Gubbins: Reviviĝas la fantomoj -- de 1944, Monato, 1994/06, p. 11
20. Albisturo Kvinke: Sobraj pensoj de sobrulo, Monato, 2000/03, p. 22
beloruse:
сьвяткаваць разам
france:
fêter ensemble
germane:
zusammen feiern
indonezie:
memperingati (bersama), berpesta (bersama), memestakan (bersama), merayakan (bersama)

prifesti

(tr)
Festi pro homo, okazaĵo, kiun oni honoras aŭ memorigas: prifesti la jarŝanĝon sole en la naturo, manĝante en nia tendo pastaĵojn kun tomata saŭco neniel romantikas [21].
21. C. Pinardon, R. Sanz: Du Bicikloj je la Horizonto, [2010]
beloruse:
сьвяткаваць (зь некай нагоды)
france:
célébrer, fêter (tr. qqch, qqun)
germane:
feiern (etwas)
hispane:
homenajear
indonezie:
memperingati
itale:
festeggiare
pole:
obchodzić (świętować)
ruse:
праздновать (что-л.)

dekduopa festo

KALKRI En orienta kristanismo, ĉiu el la dek du speciale gravaj festoj: Kristnasko kaj Epifanio estas dekduopaj festoj; Pasko estas ekster la listo da dekduopaj festoj, ĉar ĝi estas nekompareble pli grava ol ĉiuj aliaj festoj.
beloruse:
дванадзясятае сьвята
france:
douze grandes fêtes
germane:
Kirchenjahr
indonezie:
Dua Belas Perayaan Agung
ruse:
двунадесятый праздник

dipatrina festo

KALKRI Iu el pluraj kristanaj festoj dediĉita al la Dipatrino (naskiĝo, ĉieliro de Mario): Endormiĝo estas unu el la dipatrinaj festoj.
france:
fête mariale
germane:
Marienfest
hispane:
fiesta de la Virgen, fiesta de la madre de Dios
indonezie:
Hari Raya Maria
ruse:
богородичный праздник

geedziĝofesto, geedziĝfesto, edziĝfesto, geedziĝa festo, edziĝa festo

Privata festo farata okaze de geedziĝo; nupto: la edziĝa festo estos en la domo de liaj estontaj bogepatroj [22]; ŝi surmetis la veston kaj iris al la edziĝa festo [23]; la geedziĝa festo estis luksa kaj belega [24]; onklo por vi pripensas jam edziĝofeston [25]; tiel maljunaj, ke tia geedziĝo tro similus arĝentan edziĝfeston [26]; nia geedziĝfesto estis organizita en la domo de miaj bogepatroj [27].
beloruse:
вясельле
ĉine:
婚典礼 [hūndiǎnlǐ], 喜酒 [xǐjiǔ]
france:
noce
indonezie:
pesta pernikahan
japane:
婚礼 [こんれい], 結婚祝い [けっこんいわい]
ruse:
свадьба

maskofesto

Festo en kiu homoj surhavas maskojn, alivestojn: ha, kion? Maskofesto? [28]; tri knaboj […] vizitas fantazian maskofeston en kiu okazas strangaj aferoj: la loĝantoj de la domo estas spirito, diablo kaj aliaj fantomoj [29]. VD:karnavalo
28. Ŝekspiro, trad. A. E. Wackrill: La venecia komercisto, 1914
29. UEA: 87a Universala Kongreso..., 2003-03-15
beloruse:
маскарад
ĉeĥe:
maškara, maškarní rej, maškaráda, mumraj
ĉine:
化装舞会 [huàzhuāngwǔhuì]
france:
mascarade
germane:
Kostümfest, Maskenball
hispane:
mascarada
indonezie:
pesta topeng, pesta kostum
japane:
仮装の会 [かそうのかい], 仮装行列 [かそうぎょうれつ]
pole:
bal maskowy, maskarada
slovake:
maškarný ples, maškaráda

nomfesto

KAL En iuj landoj festo al homoj kun sama persona nomo, okazanta en jartago dediĉita al tiu nomo: lia nomfesto estas en la tago de la sankta Antono [30]; li havas hodiaŭ nomfeston, sed vi degnis dormi [31].
angle:
name day
arabe:
يوم الاسم
beloruse:
імяніны, мяніны
ĉeĥe:
jmeniny, oslava jmenin
ĉine:
命名日
france:
fête (d'un prénom)
germane:
Namenstag
hispane:
onomástica
itale:
onomastico
japane:
聖名祝日 [せいめいしゅくじつ]
koree:
영명 축일
nederlande:
naamdag
pole:
imieniny
rumane:
zi onomastică
ruse:
именины
slovake:
meniny
turke:
isim günü
ukraine:
іменини

Aŭtunmeza Festo, Luna Festo

KAL Festo solenata en Ĉinujo kaj najbaraj landoj meze de aŭtuno, okazanta en la dekkvina tago de la oka monato: pasis pli ol dek tagoj post la Aŭtunmeza Festo [32], en Japanio oni festas Lunan feston en aŭtuno laŭ japana malnova kalendaro [33].
32. Lao She, trad. Wang Chongfang: Kamelo Ŝjangzi, 1988
33. Kuromaru Karasutengu: 【月見】Luna festo, 2019-05-05
beloruse:
Сьвята сярэдзіны восені
ĉine:
中秋節, 中秋节
france:
Fête de la mi-automne
germane:
Mondfest
indonezie:
Festival Pertengahan Musim Gugur
itale:
Festa di metà autunno

Dankofesto CEE

KAL Festo kutime okazigita en aŭtuno por danki Dion pro la rikolto: la Nordamerikan Dankofeston oni celebras je la 4a ĵaŭdo de novembro en Usono, kaj je la 2a lundo de oktobro en Kanado; la 7an de septembro […] ĉi tie preĝis papo Johano Paŭlo la 2a […], la solenaĵo en Šiluva finiĝis per dankfesto [34]. SIN:Dankotago
angle:
Thanksgiving Day
beloruse:
Дзень дзякаваньня
ĉine:
感恩 [gǎnēn], 收穫節 [shōuhuòjié], 收穫感恩節 [shōuhuògǎnēnjié], 感恩節 [gǎnēnjié], 丰年祭 [fēngniánjì]
france:
Thanksgiving
germane:
Erntedankfest, Dankfest
hispane:
Día de Acción de Gracias
hungare:
hálaadó ünnep
indonezie:
Hari Thanksgiving
katalune:
dia d'acció de gràcies
nederlande:
dankdag
norvege:
høsttakkefest, takkefest
pole:
Święto Dziękczynienia
portugale:
Dia de acção de graças
ruse:
День Благодарения

Festo de Duobla Kvino, Drakboata Festo

KAL Somerkomenca festo en la kvina tago de la kvina monato, solenata en Ĉinujo kaj najbaraj landoj: zongzi-o estas tradicia manĝaĵo de la Festo de Duobla Kvino [35]; la kvina tago de la kvina monato laŭ la ĉina kalendaro estas la Drakboata Festo [36].
35. Ĝoja: Zongzi-o, Ĉina Radio Internacia, 2022-05-31
36. -: Dolĉa? Sala? Kian zongzi-on vi preferas?, Esperanto.china.org.cn, 2022-06-15
beloruse:
Сьвята чоўнаў-цмокаў, Сьвята чоўнаў-драконаў
ĉine:
端午節, 端午节
france:
Fête des bateaux-dragons
germane:
Drachenbootfest
indonezie:
Perayaan Perahu Naga, Peh Cun
itale:
Festa delle barche drago

Festo de Laŭboj

REL Septaga judisma vintra festo, dum kiu oni tradicie restas sub laŭbo aŭ en kabano memorige pri la bibliaj Eliro kaj migrado tra la dezerto; ankaŭ nomata Sukoto: diru al la Izraelidoj jene: Komencante de la dek-kvina tago de tiu sepa monato estu festo de laŭboj dum sep tagoj [37].
beloruse:
Сьвята кушчаў, Сукот
ĉine:
住棚節 [zhùpéngjié]
france:
Fête des cabanes, Fête des tentes
germane:
Laubhüttenfest
hispane:
Fiestas de las tiendas, Sucot
indonezie:
Hari Raya Pondok Daun
pole:
Święto Namiotów, Sukkot, Kuczki

Festo de Semajnoj

La juda dankofesto 50 tagoj post Pasko: tri fojojn en la jaro ĉiu via virseksulo devas aperi antaŭ la Eternulo, via Dio […]: en la festo de macoj kaj en la festo de semajnoj kaj en la festo de laŭboj [38]. VD:Pentekosto
angle:
Shavuot
beloruse:
Шавуот, Швуэс
france:
Chavouot
germane:
Wochenfest, Schawuot
hebree:
שָׁבוּעוֹת
indonezie:
Shavuot, Hari Raya Tujuh Minggu

Lanternofesto, Lanterna Festo

Lasta tago de la Printempa Festo, en kiu oni nokte promenas kun ruĝaj lanternoj: la koreaj gastoj povas spekti la lanternofeston, sed ŝajne estos tro malfrue resti ĝis 21:30 por vidi la fajroteknikaĵojn en la sama loko [39]; elirmalpermeso estis ĝenerale efektivigita en antikva Ĉinio, sed la elirmalpermeso estis nuligita dum la Lanterna Festo kaj viroj kaj virinoj povis eliri kaj ludi tutan nokton [40].
39. Yûiti Sawaya: Bunta vespero..., 2017-01-31
40. Shanny: Lanterna Festo estas ĉina “Valentena Tago”!, YouTube, 2022-02-15
beloruse:
Сьвята ліхтароў
ĉine:
元宵節 燈節, 元宵节 灯节
france:
Fête des lanternes
germane:
Laternenfest
indonezie:
Festival Lampion
itale:
Festa delle lanterne

Printempa Festo

Jarkomenca festo laŭ la ĉina kaj orientazia kalendaro, ankaŭ nomata Teto en Vjetnamujo, aŭ simple Novjaro: la 31-an de januaro en la Konfucea Instituto en la Universitato Kartumo en Sudano okazis vespero por bonvenigi la Printempan Feston de la Jaro de Simio [41].
41. Chen Ji: Printempa Festo en aliaj landoj, El Popola Ĉinio, 2016-02-02
beloruse:
Сьвята вясны, Кітайскі новы год
ĉine:
農曆新年 春節, 农历新年 春节
france:
Fête du printemps, Nouvel an chinois
germane:
Chinesisches Neujahrsfest
indonezie:
Festival Musim Semi, Tahun Baru Imlek
itale:
Festa di primavera, capodanno cinese

Saturnofesto, Saturna Festo

1.
HISKAL Romia karnavala festo dediĉita al la dio Saturno, kun konfuzo de sociaj roloj kaj diboĉo: longe antaŭ la komenco de la Saturna festo, mi jam sciis, ke alproksimiĝas ia ĝoja okazo [42]; la moderna lotumo […] enradikiĝas en la romiaj saturnofestoj [43].
2.
(figure) =diboĉo
42. A. Löwenstein: La ŝtona urbo, 1999
43. M. Pancorbo Castro: malnova bitakoro, 2003-12-21
angle:
Saturnalia
beloruse:
сатурналіі
france:
Saturnales
germane:
Saturnalien
hispane:
Saturnalia
indonezie:
Saturnalia
pole:
saturnalia
ruse:
сатурналии

administraj notoj

dekduopa ~o: Mankas dua fontindiko.
dekduopa ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.
dipatrina ~o: Mankas dua fontindiko.
dipatrina ~o: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.