^*dat/o ^PV

Preciza tempo de ia okazaĵo: kiun daton ni havas hodiaŭ [1]? la dato de nova konferenco nun ne povas esti difinita [2]; ili […] baldaŭ festontaj sian oran edziĝofeston, sed ili ne povis precize rememori la daton [3]; sur […] deŝirebla tagfolio legiĝis per grandaj ciferoj la dato de l’ tago, 14a de Decembro 1900 ^ChL ; li ne povis memori la jarnumerojn de bataloj, la naskiĝdatojn kaj regadtempojn de iuj personoj [4]; ŝatu amikon laŭ la dato de akiro ^PrV . tago³

(tr)

Provizi ion per dato: letero de Tolstoj mem, datita 27 IV 1894 ^Zam ; raporto, datita la 28-an de junio 1922 ^EeP ; tenu la ĉekon dum proksimume unu jaro kaj tiam datu ĝin kaj prezentu ĝin al la banko ^KrM .

Esti komenciĝinta ĉe ia dato aŭ tempo: kontraŭe al la opinio de Leono Zamenhof, niaj tri tekstoj ne datiĝas de 1881, sed de posta tempo [5]; la preĝejo […] datiĝas de la renesanco [6]; la plej malnovaj datiĝas de la 16a jarcento [7].

Rim. 1: La sekva ekzemplo el PV kaj PIV: tiu modo datiĝas jam de ok jaroj estas mallogika, malnecesa kaj evitinda francaĵo, tute sensenca por (ekz.) ruso (kiel „ok jaroj“ povas esti komenca dato? tio estas tempodaŭro, ne tempopunkto). Prefere oni diru per pli klaraj vortoj: „tiu modo aperis jam antaŭ ok jaroj“, aŭ „tiu modo aĝas jam ok jarojn“ ktp.

Rim. 2: Iam oni uzis „datumi“ anstataŭ „datiĝi“. Tia uzo estas nun evitinda.

1.

Fiksi daton: oni fine datumis la geedziĝon al la dekkvina de Julio ^KPr ; per la detektado de tiu izotopo oni povas datumi fosiliojn (vd datumo^1.a) [8].

2.

(evitinde) Datiĝi: antikvaj fortikaĵoj datumantaj de Mezepoko ^ChL ; malnovaj ĵurnaloj datumantaj de la Revolucio ^KPr .

Fiksado de dato: la datumo estis eksterordinara: antaŭe la konkursoj okazis preskaŭ ĉiam en marto, hodiaŭ nur en majo [9].

a)

Takso de la aĝo de fosilio: Abatejo Glastonbury […] nun prezentas sin kiel „tradicie la plej malnova supertera kristana kirko de la mondo“ situante „en la mistika lando de Avalon“, per datumo [...] el la jaro 63 [10].

datum/o (informo)

Okazinta, aperinta en proksima antaŭa dato: freŝdata, novdata gazeto; li eltrovis kun nemalgranda kontenteco tute freŝdatajn skribaĵojn el Babel kaj Elamujo, kiujn li fervore kaj rapide tralegis ^Iŝtar ; mi turnis min plurfoje al la du plej freŝdataj vortaroj [11]; terminologio kiel scienco estas relative freŝdata [12]. aktuala, nova, nuna

Flegita, kontrolita, kompletigita ĝis la kuranta dato, valida por la dato: ĝisdata informilo, librotenado, kolekto da observoj, datumbazo, programaro; UEA produktu ĝisdatajn profesi-nivelajn informmaterialojn pri Esperanto kaj ĝia movado [13]; multaj tiaj vortoj kaj difinoj estis ĉe la apero de PIV1 tre malnovecaj kaj jam tiam frape neĝisdataj [14]; la plej grandskala kaj valora konsultlibro pri esperanto estas nun „Esperanto en perspektivo“, kiu, aperinte en 1974, restas relative ĝisdata [15]. aktuala²

(tr)

Kongruigi informon, dokumenton, institucion kun la ĉirkaŭa evoluinta mondo: la tasko ne estas tiel timinda: […] ĝisdatigi la politikajn informojn [16]; por ĝisdatigi miajn informojn, mi decidis vojaĝi al Seborgo dum mia libertempo [17]; aktualigi²

La plej malfrua akceptebla dato por fini iun agadon aŭ submeti ion por pritrakto: ĉiuj limdatoj, eĉ la limdatoj por malfruiĝintoj pasis ^MortulŜip ; la unua limdato por projektoj estis la 17a de marto, kiun oni prokrastis ĝis la 24a de marto [18]; bankkreditoj kiuj baldaŭ atingos sian limdaton [19]. templimofikstempo

Datoj, inter kiuj iu vivis: al la nomo de historia persono estas aldonitaj interkrampe la vivdatoj [20]; ĉe ĉiu historieto estas indikitaj la nomo kaj vivdatoj de la homo, ĝin rakontinta [21]; la […] vivdatoj de Herono estas tre malcertaj, oni supozas, ke li mem vidis la lunan eklipson de la 13-a de marto 62, sed certe estas nur, ke li vivis post Arkimedo [22].