^*eduk/i ^UV

(tr)

1.

Direkti la elvolviĝon de fizikaj, moralaj kaj intelektaj kapabloj de infano aŭ junulo: oni edukis lin kiel idealiston; el ĉiuj filoj, kiujn ŝi edukis, neniu tenis ŝin je la mano [1]. disciplini, guverni, instrui, kulturi, varti, zorgi.

2.

Instrui iun kadre de ĉiuspecaj lernejoj kc pri aferoj bezonataj por sukcese vivi en la socio, t.e. pri profesiaj kapabloj, scienco, socia konduto ktp: li ordonis eduki ilin dum tri jaroj, post kies finiĝo ili estis komencontaj la servadon antaŭ la reĝo [2]; ili eduku la junulinojn ami siajn edzojn, ami siajn infanojn [3]; ŝi estis edukata […] en unu sankta monaĥejo, kie ŝi lernadis ĉiujn reĝajn virtojn [4]; edukito de la plej altaj pastraj lernejoj [5]. klerigi

3.

Dresi beston: eduki tigron, hundon, papagon. instrui, malsovaĝigi.

4.

Flegi², kreskigi³ vegetaĵon: vi domaĝas la hederon, pri kiu vi ne laboris kaj kiun vi ne edukis [6].

Ago eduki kaj ties rezulto: li mortos pro manko de eduko [7]; donadi manĝon kaj edukon ^Marta ; vi ne ricevis la saman edukon, kiel li [8]; mia avino […] ricevis bonan lernejan edukon [9]; ili, sendube, estas homoj instruitaj kaj ricevis edukon en diversaj kolegioj [10]; tiuj apartenoj dependas de eduko [11]; oni montru bonedukon [12]. edukado

Ago eduki; eduko: sin dediĉi al edukado de junuloj; edukado de bestoj kaj kreskaĵoj [13]; li povos faciligi la edukadon de ĉi tiu juna knabo kaj zorgi pri lia estonteco ^IK ; vi devus scii iom pli pri la problemo de edukado kaj de laboro de virinoj ^Marta ; per ĉiutaga senripoza penado sukcesis la gepatroj havigi al siaj infanoj plenan edukadon en gimnazio kaj universitato ^VivZam .

Loko, en kiu oni edukas: komence ŝi tenis por ŝi guvernantinon, poste ŝi sendis ŝin en ian malgrandan edukejon ^Marta ; vasta reĝa bieno kun ĉeval- kaj brutedukejoj [14]; pro neceso, oni sendis min en la suĉinfan-edukejon, ĉar mankis sufiĉaj viraj laboristoj [15]; [oni] sendis ŝin en edukejon, kie ŝi ne povis fini la kursojn, ĉar post la morto de sia patrino ŝi devis resti hejme pro la patro kaj la infanoj, ankoraŭ tute junaj [16]; laborbazitaj reedukejoj [17]; „Bona Espero“ [estas] brazila edukejo establita de la esperantista paro Ursulla kaj Giuseppe Grattapaglia [18]; (figure) iom post iom Esperantujo fariĝos edukejo de la estonta interfratigita homaro [19]. instituto², loĝlernejo

Homo, kiu profesie edukas infanojn aŭ junulojn aŭ bestojn: filedukisto [20]; brutedukisto [21]; mankis edukistoj por prizorgi la knabon [22]; edukistoj argumentas, ke la antikva [metodo] ne plu taŭgas por instrui matematikon en komputila epoko [23]. dresisto, instruisto, mentoro, pedagogo.

Kiun oni edukis kaj kiu per sia aspekto, per sia sinteno konformas al tiu eduko: ŝia parolado montris bone edukitan knabinon, al kiu ne mankas spiritĉeesto ^IK ; sovaĝa kaj malbone edukita filino [24]; timu lupon edukitan kaj malamikon repacigitan ^PrV ; vegetaĵoj, kies trunketoj, edukitaj en oranĝerioj, ne havas la forton, por kontraŭstari al ventoj ^Marta .

Kiu ne ricevis edukon, restis en spontanea, sovaĝa, kruda stato: neniam antaŭe li estis en tia maldelikata kaj needukita kompanio [25].

Kvalito de tiu, kiu ricevis bonan edukon: konfuceanismo donas atenton al bonedukiteco de homoj kaj emfazas la gravecon de harmoniaj rilatoj inter homoj [26]; la filino diplomitiĝis kaj pro ŝia bonedukiteco kaj saĝeco facile trovis kontentigan laboron ĉe granda kompanio [27].