*spert/a UV
*sperta
- 1.
- (iu) Posedanta sciojn kaj lertecon akiritajn per praktikado kaj venkado de realaj malfacilaĵoj en iu kampo: via patro estas sperta militisto [1]; eĉ se mi estus plej sperta, mi ne povus regi sen fidelaj servistoj kaj saĝaj konsilistoj [2]; sperta maristo ne batalas kontraŭ la fluo, nek kontraŭ la vento, sed li permesas al ili, ke ili portu lin en la elektita direkto [3]; sperta en la regado [4]; Maziero, kiu estis sperta ĥemiisto, lokis en la grenejo de la kampodomo malgrandan laboratorion: kaj la infanoj miregis, vidante ĥemiajn eksperimentojn [5]; [li] ne estas tre sperta en la terkulturado, sed li estas bonulo [6]; li estis tro sperta konanto de la homa naturo, por ne diveni, ke sole amo povis esti la kaŭzo de tia obstino [7]; ne demandu scienculon, demandu spertulon PrV ; pasero sperta ne bezonas averton PrV ; mizero faras lerta, mizero faras sperta PrV . kapabla, kompetenta, ekspertizisto
- 2.
- (io) Spertula, montranta lertecon akiritan per praktikado: sperta gvidado; [ili] masonis la truon, tiel ke eĉ la plej sperta okulo, ne trovus la eniron en la tombon [8]; grandegaj tondiloj […] senĉese estis movataj de la spertaj manoj Marta ; okulo sperta en legado sur homaj vizaĝoj povus rimarki postesignojn de longa kaj ankoraŭ ne finita historio de vivo Marta .
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 17:8
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VI
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XV
4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVIII
5. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Tria
6. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, IV
7. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XII
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro IX
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro VI
3. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XV
4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVIII
5. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Tria
6. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, IV
7. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XII
8. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro IX
- angle:
- experienced
- beloruse:
- дасьведчаны, спрактыкаваны
- ĉeĥe:
- zběhlý, zkušený, znalý (odborně)
- ĉine:
- 历练 [lìliàn], 歷練 [lìliàn], 經驗豐富 [jīngyànfēngfù], 经验丰富 [jīngyànfēngfù], 老練 [lǎoliàn], 老练 [lǎoliàn], 資深 [zīshēn], 资深 [zīshēn], 老手 [lǎoshǒu]
- france:
- expérimenté
- germane:
- erfahren, tüchtig
- hispane:
- experimentado, -a
- hungare:
- 1. tapasztalt 2. rutinos
- japane:
- 経験を積んだ [けいけんをつんだ], 熟練した [じゅくれんした], 経験に基づく [けいけんにもとづく]
- nederlande:
- ervaren, geoefend
- pole:
- doświadczony, biegły, wprawny, zawołany
- ruse:
- опытный, сведущий
- slovake:
- ostrieľaný, skúsený
- ukraine:
- досвідчений, знаючий, бувалий, битий
sperti
- 1.
-
(ntr)
Esti sperta pri: Andreo, kiu tre spertas pri similaj situacioj, restis nevidata [9]; la nova prezidanto spertas pri ekonomio kaj financoj [10]; oni jam spertas pri la elimino de morbilo sur vastaj teritorioj [11]. - 2.
-
(tr)
Travivi, suferi aŭ ĝui, senti, konstati: kiu plenumas la ordonon, tiu spertos nenion malbonan [12]; [mi] spertis suferon sub la vergo [13]; tia izoliteco, kiun ŝi neniam antaŭe spertis [14]; tiu tertremo ne estas novaĵo, […] la urbo Lima en Ameriko spertis la samajn skuojn lastan jaron [15]; li rakontis ĉion, kion li spertis depost la momento de ilia disiĝo [16]; mi spertis ŝiprompiĝon sur la malkvietega maro [17]; vi ne […] spertu novan seniluziiĝon, eble ankoraŭ pli doloran Marta . trapasi, trafi
Rim.:
La efektiva lingvouzo kontraŭas la ordinaran logikon de vortfarado: elirante de la
fundamenta „sperta“, t.e. lerta, kapabla, kompetenta, la verbo „sperti“ nur
povas signifi havi tian kvaliton. Kontraŭe la verbo ofte uziĝas
por diri „travivi ion, per kio oni fariĝos pli sperta“.
[W. Diestel]
9.
Johán Valano: Ĉu rakonti novele?, La fantoma bovino
10. Monato, Laimius Stražnickas: In-da prezidanto, 2009
11. Monato, Vladimir Lemelev: 2020: la mondo sen morbilo?, 2012
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Predikanto 8:5
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Plorkanto 3:1
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
15. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro V
16. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro VII
17. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
10. Monato, Laimius Stražnickas: In-da prezidanto, 2009
11. Monato, Vladimir Lemelev: 2020: la mondo sen morbilo?, 2012
12. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Predikanto 8:5
13. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Plorkanto 3:1
14. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Sovaĝaj cignoj
15. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro V
16. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro VII
17. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Tria
- beloruse:
- набыць досьвед, пазнаць з уласнага досьведу
- ĉeĥe:
- poznat, procítit, prožít, zakusit
- ĉine:
- 1. 老謀深算 [lǎomóushēnsuàn], 老谋深算 [lǎomóushēnsuàn] 2. 受 [shòu], 历 [lì], 歷 [lì], 經歷 [jīnglì], 经历 [jīnglì], 遭 [zāo], 遭到 [zāodào], 体会 [tǐhuì], 體會 [tǐhuì], 了解知識 [liǎojiězhīshi], 了解知识 [liǎojiězhīshi]
- france:
- éprouver, être expérimenté en, faire l'expérience de
- germane:
- 1. erfahren sein 2. erfahren, erleben, durchmachen
- hispane:
- 1. ser experimentado 2. experimentar
- hungare:
- tapasztal, átél
- japane:
- 経験する [けいけんする], 体験する [たいけんする]
- nederlande:
- 1. ervaren worden 2. ervaren
- nepale:
- अनुभव
- pole:
- doświadczać, doznawać
- ruse:
- 1. быть опытным 2. пережить, испытать на себе, узнать на собственном опыте
- slovake:
- prežiť, skúsiť
- ukraine:
- пізнати на власному досвіді, зазнавати, переживати
sperto
- 1.
- Scioj kaj lerteco akiritaj per praktiko kaj travivado de malfacilaĵoj: la plej saĝa el ili havas sperton de kelkdeko de jaroj [18]; la antaŭzorgemo malkovros al vi la malsanon kaj la sperto montrus la rimedon [19]; mi do petas vin, dividi kun mi iom da via sperto [20]; laŭ mia sperto la triumfanta malamiko estas plej malforta [21]; la juna princo, malgraŭ la manko de sperto, komprenis, ke li devas esti singarda [22]; parolis la maljunulino kun la tuta prudento, kiun donas la aĝo kaj la sperto [23]; por sperto kaj lerno ne sufiĉas eterno PrV ; sperto saĝon akrigas PrV .
- 2.
- Travivaĵo: el la ĉiutaga sperto ni ĉiuj ja scias tre bone, ke […] [24]; estado sentempa, sed tamen plenplena de grandaj okazoj kaj spertoj, de pensoj kaj sentoj [25]; la maljunulo […] foje rakontis al la rondanoj pri siaj spertoj kiel forĝista helpanto en la malnova tempo [26]; ni forgesas averton, ni memoras la sperton PrV ; eĉ malsaĝulon sperto instruos PrV .
18.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XI
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XX
20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIII
21. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVI
22. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XII
23. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XIII
24. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, III
25. Stellan Engholm: Homoj sur la tero, La nepo
26. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XX
20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIII
21. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro XVI
22. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XII
23. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro XIII
24. L. L. Zamenhof: Esenco kaj Estonteco, III
25. Stellan Engholm: Homoj sur la tero, La nepo
26. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
- afrikanse:
- ervaring
- albane:
- përvojë
- amhare:
- ተሞክሮ
- arabe:
- التجربة
- armene:
- փորձառություն
- azerbajĝane:
- təcrübə
- beloruse:
- досьвед
- bengale:
- অভিজ্ঞতা
- birme:
- အတွေ့အကြုံ
- bosne:
- iskustvo
- bulgare:
- опит
- ĉeĥe:
- zkušenost
- ĉine:
- 1. 历练 [lìliàn], 歷練 [lìliàn], 实践经验 [shíjiànjīngyàn], 實踐經驗 [shíjiànjīngyàn], 世故 [shìgu] 2. 經歷 [jīnglì], 经历 [jīnglì], 經驗 [jīngyàn], 经验 [jīngyàn], 經驗值 [jīngyànzhí], 经验值 [jīngyànzhí], 历练 [lìliàn], 歷練 [lìliàn], 閱歷 [yuèlì], 阅历 [yuèlì], 經驗數值 [jīngyànshùzhí], 经验数值 [jīngyànshùzhí], 見聞 [jiànwén], 见闻 [jiànwén]
- dane:
- erfaring
- estone:
- kogemus
- eŭske:
- eskarmentu
- filipine:
- karanasan
- france:
- expérience (vécue), vécu (subst.) expérience
- galege:
- experiencia
- germane:
- Erfahrung 2. Erlebnis
- guĝarate:
- અનુભવ
- haitie:
- eksperyans
- haŭse:
- kwarewa
- hinde:
- अनुभव
- hispane:
- experiencia
- hungare:
- tapasztalat ~o saĝon akrigas: tapasztalattól nő a bölcsesség.
- igbe:
- ahụmahụ
- irlande:
- taithí
- islande:
- reynsla
- japane:
- 経験 [けいけん]
- jave:
- pengalaman
- jide:
- דערפאַרונג
- jorube:
- iriri
- kanare:
- ಅನುಭವ
- kartvele:
- გამოცდილება
- kazaĥe:
- тәжірибе
- kimre:
- profiad
- kirgize:
- тажрыйба
- kmere:
- បទពិសោធន៏
- koree:
- 경험
- korsike:
- espirienza
- kose:
- amava
- kroate:
- iskustvo
- kurde:
- tecribe
- latine:
- experientiam
- latve:
- pieredze
- laŭe:
- ປະສົບການ
- litove:
- patirtis
- makedone:
- искуство
- malagase:
- traikefa
- malaje:
- pengalaman
- malajalame:
- പരിചയം
- malte:
- esperjenza
- maorie:
- wheako
- marate:
- अनुभव
- monge:
- kev
- mongole:
- туршлага
- nederlande:
- ervaring
- njanĝe:
- zinachitikira
- okcidentfrise:
- ûnderfining
- panĝabe:
- ਦਾ ਤਜਰਬਾ
- paŝtue:
- تجربه
- pole:
- doświadczenie (życiowe), przeżycie
- ruande:
- uburambe
- ruse:
- опыт
- samoe:
- aafiaga
- sinde:
- تجربو
- sinhale:
- අත්දැකීම්
- skotgaele:
- eòlas
- slovake:
- skúsenosť
- slovene:
- izkušnje
- somale:
- waayo-aragnimo
- ŝone:
- ruzivo
- sote:
- boiphihlelo
- sunde:
- pangalaman
- svahile:
- uzoefu
- taĝike:
- таљрибаи
- taje:
- ประสบการณ์
- tamile:
- அனுபவம்
- tatare:
- тәҗрибә
- telugue:
- అనుభవం
- tibete:
- ཉམ་མྱོང་
- ukraine:
- досвід
- urdue:
- تجربہ
- uzbeke:
- tajriba
- vjetname:
- kinh nghiệm
- zulue:
- isipiliyoni
spertaĵo
- Travivaĵo: la aŭtoro vane provas kompreni la strangajn spertaĵojn [27]; la edzoj raportis feliĉe pri siaj spertaĵoj [28]; kiam mi fuŝis statistikojn, tuj ekvibris la komputileto en mia poŝo […], por mi, nova kaj, sincere, iom timiga spertaĵo [29].
27.
Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dekkvara Ĉapitro
28. Monato, Bardhyl Selimi: Albanaj edzinoj por serbaj fraŭloj, 2009
29. Monato, Paul Gubbins: Poŝkomputiloj kaj klasĉambroj, 2015
28. Monato, Bardhyl Selimi: Albanaj edzinoj por serbaj fraŭloj, 2009
29. Monato, Paul Gubbins: Poŝkomputiloj kaj klasĉambroj, 2015
- beloruse:
- досьвед, спрактыкаванасьць
- ĉine:
- 經歷 [jīnglì], 经历 [jīnglì], 見識 [jiànshi], 见识 [jiànshi], 見聞 [jiànwén], 见闻 [jiànwén]
- france:
- tour de main
- germane:
- Erlebnis
- hispane:
- práctica
- japane:
- わざ
- pole:
- doświadczenie
- ruse:
- опыт
spertiĝi
- 1.
- Fariĝi sperta, akiri sperton: ni spertiĝis kaj lernis pli bone helpi unu la alian [30]; ni spertiĝis tiel, ke Zila rapide nomis la kartojn en seninterrompa vico [31]; [ili] rete korespondas kun la kursanoj por ke ili spertiĝu en la lingvouzo [32].
- 2.
- Esti travivata: neniam antaŭe spertiĝis tiom da malcerteco en vivsekureco [33].
30.
Cezaro Rossetti: Kredu min, sinjorino!, 17. Fripono Ĉie Sian Nomon Skribas.
31. Cezaro Rossetti: Kredu min, sinjorino!, 41. Aliajn Gvidas Kaj Mem Ne Vidas.
32. La Ondo de Esperanto, 1999, No 11 (61)
33. Monato, Laszlo Istvan Toth: Gigantismo (3), 2008
31. Cezaro Rossetti: Kredu min, sinjorino!, 41. Aliajn Gvidas Kaj Mem Ne Vidas.
32. La Ondo de Esperanto, 1999, No 11 (61)
33. Monato, Laszlo Istvan Toth: Gigantismo (3), 2008
- angle:
- 1. get experienced
- beloruse:
- 1. набываць спрактыкаванасьць, набываць досьвед, станавіцца экспэртам 2. зазнавацца, перажывацца
- germane:
- 1. erfahrener werden, Erfahrung sammeln
- japane:
- 習得する [しゅうとくする], 熟練する [じゅくれんする]
- pole:
- 1. stać się ekspertem
malsperteco, sensperteco
- Stato de iu ne havinta spertojn, ne konanta per propra travivado: ĝuste pro nia sensperteco, iuj malsimplaj aferoj ŝajnis al ni tute simplaj [34]; unu el la pneŭmatikoj trapikiĝis kaj pro la malsperteco de la veturigisto, prokrastado okazis [35]; mi laboru kaj tamen ne malkaŝu al ili mian senspertecon, ne donante bazon al ilia […] fiereco [36]; la interparolon, se konsideri mian senspertecon, oni povas diri sufiĉe glata [37].
34.
R. Radiguet, trad. M. Duc Goninaz: Kun
Diablo en la korpo, 2006
35. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 7
36. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Sesa Ĉapitro
37. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dekkvina Ĉapitro
35. John Merchant: Kompatinda Klem, Ĉapitro 7
36. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Sesa Ĉapitro
37. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Dekkvina Ĉapitro
- beloruse:
- недасьведчанасьць, неспрактыкаванасьць
- ĉeĥe:
- nezkušenost
- ĉine:
- 不熟練 [bùshúliàn], 不熟练 [bùshúliàn], 不习惯使用 [bùxíguànshǐyòng], 不習慣使用 [bùxíguànshǐyòng], 沒經驗 [méijīngyàn], 没经验 [méijīngyàn]
- france:
- inexpérience
- germane:
- Unerfahrenheit, Untüchtigkeit
- hispane:
- inexperiencia
- pole:
- brak doświadczenia
- slovake:
- neskúsenosť
faksperta
- Sperta pri aparta fako: ŝi priklis [rizplantojn] tiel rapide kaj lerte kiel iu ajn faksperta terkulturisto [38]; la Plena ilustrita vortaro, 1300-paĝa, aperis en 1970, post multaj jaroj da [laboro kaj] kaj multa helpo de multaj – sindonaj fakspertaj kunlaborantoj [39]; vera revuo […] ne povas sukcese ekzisti sen faksperta ĵurnalisto dediĉanta horojn kaj tagojn al la redaktado kaj korespondado [40]. kapabla, kompetenta1
38.
Chun-Chan Yeh, trad. W. Auld: Montara Vilaĝo, 1984
39. Marjorie Boulton: Ne nur leteroj de plum-amikoj, Kelkaj specialaj verkoj
40. La Ondo de Esperanto, 2001, №11
39. Marjorie Boulton: Ne nur leteroj de plum-amikoj, Kelkaj specialaj verkoj
40. La Ondo de Esperanto, 2001, №11
- angle:
- expert (adj)
- beloruse:
- дасьведчаны (у спэцыяльнасьці)
- ĉine:
- 如数家珍 [rúshǔjiāzhēn], 如數家珍 [rúshǔjiāzhēn], 通晓业务 [tōngxiǎoyèwù], 通曉業務 [tōngxiǎoyèwù], 內行 [nèiháng], 内行 [nèiháng]
- france:
- chevronné (expérimenté)
- germane:
- fachkundig, sachkundig
- pole:
- ekspercki