*mur/o JED
*muro
- 1.
- Vertikala, pli larĝa ol dika konstruo, masonita aŭ alie kunmetita el blokoj aŭ tabulegoj (de ŝtono, betono, vitro, ligno k.a.), subportanta plafonojn kaj tegmenton de domo aŭ apartiganta iun spacon (ĝardenon, bienon, urbon k.a.): domo […] ĉirkaŭita de muro [1]; tiuj urboj estis fortikigitaj per alta muro [2]; ŝia domo estis en la muro de la urbo, kaj ŝi loĝis en la muro [3]; la patro levis sin kaj rigardis la horloĝon sur la muro [4]; [li] nur iris de muro al muro, de muro al muro [5]; timege plorkriis la longnaza Stern kaj alpremis sian vizaĝon al la plej proksima muro [6]; ili staris ĉe la suda longmuro de la brika domo [7]; du junaj viroj sidas sur la randomuro, kiu ĉirkaŭas la plataĵon [8]; rigardante el post la angulmuro, atendi, kio okazos [9]; [li] deprenis unu el la meĉlampoj, brulantoj sur la kamenmuro [10]; sunlumo, filtrata tra la laktaj vitromuroj fakte donis la plej perfektan lumigon [11]; li vagadis de unu domo al la alia, trans la kortomuroj [12]; defendis la kastelon provizora ŝtalmuro tri metrojn alta [13]; la eksteraj lignaj vagonmuroj estas bluaj [14]; vivon privatan kaŝu la muroj PrV ; la muro havas orelojn PrV ; kiu trans muro aŭskultas, tiun la muro insultas PrV ; li mensogas tiel, ke la muroj krakas PrV ; alpremi iun al muro (devigi iun respondi aŭ decidi sen elturniĝo) PrV . masonaĵo, fasado, vandoflanko2
- 2.
- Io simila al muro: alta muro de verdaĵo kaŝis de la rigardoj la palacon kaj ĝardenon [15]; okcidente la delikataj sed nudaj deklivoj de Libiaj montoj, oriente krutaj kaj fenditaj arabiaj ŝtonegoj estas muroj de ĉi tiu koridoro, sur kies fundo fluas Nilo [16]; neĝtavoloj lavange tondris trans fendriĉajn montmurojn [17]; forkurante en unu direkto [ili] renkontadis neatendite novan flammuron de la kontraŭa flanko [18]; piede de la klifeca rokmuro [19]; sur la muroj de la groto ili ĉizis belajn ĉasbildojn per tajlita fajroŝtono [20]; la knabo nun aŭdis voĉon malantaŭ la libromuro [21]; sur filmmuroj (vd ekranego) eblis spekti la matĉojn [22]. baro, digo, masivo, parieto
- 3.
- (figure) Malfacile transirebla baro, apenaŭ forigebla malhelpaĵo, kontraŭstaro: seninterrompa muro da malamikoj, enviantoj kaj malkleruloj [23]; [li] unuigis ambaŭ kaj rompis la intermuron de disigo [24]; la maksimuma rapideco de la falo atingis 1342 km/h, tiel ke Baumgartner trarompis la sonmuron (1062 km/h) [25].
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 25:30
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 3:5
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 2:15
4. Stellan Engholm: Vivo vokas, I.
5. Ferenc Szilágyi: Koko Krias Jam!, I
6. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro II
7. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Unua Parto
8. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XIV
9. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXI
10. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXIV
11. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Sesa Ĉapitro
12. Monato, Roland Rotsaert: Kosovo: Vojaĝimpresoj, somero 2000
13. Monato, Garbhan Macaoidh: Kontraŭ Bush, ne kontraŭ Usono, 2004
14. Monato, Saliko: El fervoja pasinteco finnlanda, 2012
15. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉaptiro IV
16. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Antaŭparolo
17. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Maljunulo de la Migranta Monto
18. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XLIV
19. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 24
20. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, Kain kaj Abel
21. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Senĉesa Rakonto
22. Monato, Evgeni Georgiev: Hispanio venkis, gastigantoj seniluziigis, 2008
23. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
24. La Nova Testamento, Efesanoj 2:14
25. Monato, Evgeni Georgiev: Salto el stratosfero, 2013
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 3:5
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 2:15
4. Stellan Engholm: Vivo vokas, I.
5. Ferenc Szilágyi: Koko Krias Jam!, I
6. Henri Heine: La Rabeno de Baĥaraĥ, Ĉapitro II
7. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Unua Parto
8. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XIV
9. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXI
10. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XXIV
11. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Sesa Ĉapitro
12. Monato, Roland Rotsaert: Kosovo: Vojaĝimpresoj, somero 2000
13. Monato, Garbhan Macaoidh: Kontraŭ Bush, ne kontraŭ Usono, 2004
14. Monato, Saliko: El fervoja pasinteco finnlanda, 2012
15. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉaptiro IV
16. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Antaŭparolo
17. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Maljunulo de la Migranta Monto
18. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro XLIV
19. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 24
20. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, Kain kaj Abel
21. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, La Senĉesa Rakonto
22. Monato, Evgeni Georgiev: Hispanio venkis, gastigantoj seniluziigis, 2008
23. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
24. La Nova Testamento, Efesanoj 2:14
25. Monato, Evgeni Georgiev: Salto el stratosfero, 2013
- afrikanse:
- muur
- albane:
- mur
- amhare:
- ግድግዳ
- angle:
- wall rok~o: rock wall.
- arabe:
- جدار
- armene:
- պատ
- azerbajĝane:
- divar
- beloruse:
- сьцяна, мур
- bengale:
- প্রাচীর
- birme:
- နံရံ
- bosne:
- zid
- ĉeĥe:
- stěna, zeď
- ĉine:
- 壁 [bì]
- dane:
- væg
- estone:
- seina
- eŭske:
- horma
- filipine:
- pader
- france:
- mur vivon privatan kaŝu la ~oj: pour vivre heureux vivons cachés. alpremi iun al ~o: mettre quelqu'un au pied du mur.
- galege:
- parede
- germane:
- Mauer, Wand alpremi iun al ~o: jemanden festnageln. rok~o: Felswand.
- guĝarate:
- દિવાલ
- haitie:
- miray
- haŭse:
- bango
- hebree:
- חומה
- hinde:
- दीवार
- hispane:
- muro, pared
- hungare:
- fal
- igbe:
- mgbidi
- indonezie:
- dinding, tembok rok~o: dinding batu.
- irlande:
- balla
- islande:
- vegg
- itale:
- muro
- japane:
- 壁 [かべ]
- jave:
- tembok
- jide:
- וואַנט
- jorube:
- odi
- kanare:
- ಗೋಡೆಯ
- kartvele:
- კედლის
- katalune:
- paret, mur
- kazaĥe:
- қабырға
- kimre:
- wal
- kirgize:
- дубал
- kmere:
- ជញ្ជាំង
- koree:
- 벽
- korsike:
- parete
- kose:
- udonga
- kroate:
- zid
- kurde:
- dîwar
- latine:
- murum
- latve:
- siena
- laŭe:
- ກໍາແພງ
- litove:
- sienos
- makedone:
- ѕид
- malagase:
- rindrina
- malaje:
- dinding
- malajalame:
- ചുവര്
- malte:
- ħajt
- maorie:
- taiepa
- marate:
- भिंत
- monge:
- phab ntsa
- mongole:
- ханын
- nederlande:
- muur alpremi iun al ~o: iem. tegen de muur zetten.
- nepale:
- पर्खाल
- njanĝe:
- khoma
- okcidentfrise:
- muorre
- panĝabe:
- ਕੰਧ
- paŝtue:
- دیوال
- pole:
- ściana, mur
- portugale:
- muro, parede
- ruande:
- urukuta
- rumane:
- zid
- ruse:
- стена
- samoe:
- pā
- sinde:
- ڀت
- sinhale:
- වෝල්
- skotgaele:
- bhalla
- slovake:
- stena
- slovene:
- stena
- somale:
- derbiga
- ŝone:
- rusvingo
- sote:
- lerako
- sunde:
- dingding
- svahile:
- ukuta
- svede:
- vägg
- taĝike:
- девор
- taje:
- ผนัง
- tamile:
- சுவர்
- tatare:
- дивар
- telugue:
- గోడ
- tibete:
- རྩིག་པ་
- ukraine:
- стіна
- urdue:
- دیوار
- uzbeke:
- devor
- vjetname:
- tường
- zulue:
- udonga
murego JED
- Granda, fortika muro por ŝirmo kontraŭ naturaj aŭ homaj danĝeroj: la muregoj de Jerusalem [26]; vico super vico […] atakis la deklivojn, premis sin al la kastela murego [27]. remparo
26.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 3:1
27. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro II
27. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Ĉapitro II
- beloruse:
- мур, цытадэльны вал
- ĉeĥe:
- hradba
- ĉine:
- 城 [chéng], 城墙 [chéngqiáng], 城牆 [chéngqiáng]
- france:
- muraille
- germane:
- Befestigungsmauer
- hispane:
- muralla
- hungare:
- várfal
- itale:
- mura, muraglia
- japane:
- 城壁 [じょうへき]
- katalune:
- muralla
- nederlande:
- ommuring, vestingmuur
- pole:
- mur obronny, wał ochronny
- portugale:
- muralha
- rumane:
- zid de apărare, baraj
- ruse:
- крепостная стена, городская стена
- slovake:
- hradba
- svede:
- mur
- ukraine:
- мур, фортечна стіна, міська стіна
*mureto
- 1.
- Vando: sur la muretoj, kiuj estis inter la listeloj, estis leonoj, bovoj, kaj keruboj [28]; Josefino aŭdis tra la mureto la voĉon koleriĝantan de la juna Amerikanino [29]; ili estis starantaj en fumejo, apoginte sin kontraŭ la mureto, kaj Ivagin klarigis al la germano laboron de la murgazeta redakcio Metrop .
- 2.
- Malalta muro, ofte uzata kiel limo de ĝardeno, kampo aŭ paŝtejo: [ŝi] iris al la ludeja mureto por tie sidi kun li [30]; ni sidiĝis ĉe iu mureto kaj flaris cipresan odoron de Mediteraneo [31]; li eĉ sukcesis rektigi sin, kvankam ne sen apogo je la mureto apud la rulŝtuparo [32]. krenelo, parapeto1
28.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Reĝoj 7:29
29. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Deksepa
30. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 6
31. Spomenka Štimec: Ombro sur interna pejzaĝo, Ombro sur interna pejzaĝo
32. Monato, Lode Van de Velde: Trancporto, 2010
29. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Deksepa
30. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 6
31. Spomenka Štimec: Ombro sur interna pejzaĝo, Ombro sur interna pejzaĝo
32. Monato, Lode Van de Velde: Trancporto, 2010
- angle:
- 2. (low) stone wall
- beloruse:
- сьценка, перагародка
- ĉine:
- 埤 [pí], 堳 [méi]
- france:
- 2. muret
- germane:
- 1. Wand 2. Mäuerchen
- pole:
- 2. murek
- rumane:
- 2. perete
- ukraine:
- 2. стінка, невисока стіна
ĉirkaŭmuro
- Ĉirkaŭanta muro: [la hom-amaso] puŝante unu alian nevole piedpremis liajn herbejojn, rompis liajn arbojn, eĉ difektis la ĉirkaŭmuron [de lia domo] [33].
- beloruse:
- агароджа
- france:
- mur d'enceinte
- germane:
- Einfassung
- hispane:
- cerca, cerco, cercado, tapia
- itale:
- mura, cinta muraria, muro di cinta
- nederlande:
- ringmuur
- pole:
- ogrodzenie
- rumane:
- gard
Granda Muro
- Pli ol 6000 kilometrojn longa murego en la nordo de Ĉinujo, poparte komencita por defendo de pli sudaj landoj, interligita en la 3a jarcento a. K. kaj plue konstruata en la sekvaj epokoj: la Granda Muro [...] proksime de Pekino estas 7-8 metrojn alta, 6-7 metrojn dika kaj 5 metrojn larĝa ĉe la supro [34]
34.
Li Qiang, Zhang Meizhi, trad. Fan Yizhu, Xu Senrong: Enciklopedieto de Ĉinio, ĉapitro „La Granda
Muro“, p.
80a
- beloruse:
- Вялікі Кітайскі Мур
- ĉine:
- 万里长城 [wànlǐchángchéng], 萬裡長城 [wànlǐchángchéng], 長城 [chángchéng], 长城 [chángchéng]
- france:
- la Grande Muraille (de Chine)
- germane:
- Chinesische Mauer
- hispane:
- la Gran muralla china
- indonezie:
- Tembok Besar Cina
- itale:
- grande muraglia cinese
- katalune:
- Gran Muralla
- nederlande:
- Chinese muur
- pole:
- Wielki Mur Chiński
- portugale:
- a Grande Muralha da China
- rumane:
- Marele Zid Chinezesc